"Χρησιμοποιώντας παραδοσιακούς τρόπους και υλικά αναβιώνουμε στοιχεία του παρελθόντος, στοιχεία από την κουλτούρα του κάθε τόπου, δίνοντας όμως έναν αέρα διαφορετικό".
"MERAVIGLIA SLOW LIVING", ΠΡΈΒΕΖΑ, 2021. ©SPYROS HOUND PHOTOGRAPHY.
Κ Η αρχιτεκτονική έχει πολλές "ματιές", την αισθητική, την τεχνολογική, την κοινωνικο-οικονομική, την περιβαλλοντική. Ποια διάσταση της αρχιτεκτονικής θεωρείτε πως κυριαρχεί στο δικό σας έργο;
"CASA COOK SAMOS", ΠΟΤΟΚΑΚΙ ΣΑΜΟΥ, 2022. ©ANA SANTL.
UMBRÀL is an Architectural studio founded in 2021 by Architect Giorgos Kanakis. The studio is based in Athens and focuses on scale and type-diverse projects. Every architectural gesture requires an entanglement with the material and immaterial attributes of the place, and as such, the concept of threshold / umbral acts as the central conceptual and spatial means of design. Transitions and connections, in-between spaces and thresholds, organize the architectural co-existence of artificial and natural elements, the building and its context.
Το έργο αφορά στην κατασκευή πέντε εξοχικών κατοικιών που βρίσκονται στην Κάρπαθο.
Βασική πρόθεση υπήρξε η διαίρεση του κτιρίου σε πέντε διακριτούς όγκους που προσπαθούν να εμπλακούν με το περιβάλλον τους. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στις κατοικίες να θολώνουν τα όρια μεταξύ φυσικού-τεχνητού, ιδιωτικού-δημόσιου, εσωτερικού-εξωτερικού. Για να ενισχυθεί αυτή η πρόθεση, κάθε μεμονωμένη κατοικία έχει τρεις διαφορετικές ποιότητες χώρων που λειτουργούν ως κατώφλια μετάβασης από το εσωτερικό προς το εξωτερικό.
Ο πρώτος χώρος είναι ο αυστηρά ιδιωτικός χώρος της κατοικίας που περιλαμβάνει τις απαραίτητες λειτουργίες (ύπνος - φαγητό - μπάνιο). Ο δεύτερος (αυλή) σχεδιάστηκε ως προέκταση του πρώτου και αποτελεί τη μετάβαση μεταξύ του ιδιωτικού τμήματος της κατοικίας και τον εξωτερικό χώρο. Ο τρίτος χώρος είναι αυτός γύρω από την κατοικία που περιλαμβάνει την πισίνα.
Οι κατοικίες αρθρώνονται μέσω ενός κεντρικού διαδρόμου που συνδέει κάθε μονάδα ξεχωριστά. Ο ρόλος του διαδρόμου είναι διπλός. Αφενός δημιουργεί τις προσβάσεις των κατοικιών και αφετέρου αποτελεί το εργαλείο δημιουργίας υψομετρικής διαφοράς μεταξύ των όγκων (σύμφωνα με τη φυσική κλίση του εδάφους) ώστε οι «πίσω» κατοικίες να έχουν θέα προς τη θάλασσα.
Στην πίσω πλευρά των κατοικιών δημιουργήθηκε ένα αίθριο το οποίο επιτρέπει στο φυσικό φως να μπεί στο λουτρό και στην κουζίνα διατηρώντας ταυτόχρονα την ιδιωτικότητα τους.
Ακόμη, ο πελάτης είχε την επιθυμία να δημιουργηθεί ένας κοινόχρηστος χώρος συνάθροισης που θα περιελάμβανε υπαίθριο καθιστικό, κουζίνα και τραπεζαρία. Για να μην διαταρραχτεί η ιδιωτικότητα των κατοικιών, ο χώρος αυτός δεν σχεδιάστηκε ως «κενό» αλλά ως «πλήρες». Προκειμένου όμως να διατηρηθεί ο δημόσιος χαρακτήρας του, ο όγκος απέκτησε το ίδιο υλικό με αυτό του κοινόχρηστου κεντρικού διαδρόμου.
Το αρχιτεκτονικό γραφείο CRA σχεδίασε ένα καινοτόμο έργο με τίτλο "Caffetteria" στο νέο flagship store της Lavazza στο γνωστό εμπορικό δρόμο Regent Street στην περιοχή West End του Λονδίνου. Κατά την υλοποίηση του έργου χρησιμοποιήθηκαν νέες τεχνολογίες –από μικροβιοκτόνα υλικά μέχρι και φώτα με απολυμαντικές ιδιότητες– για τον επαναπροσδιορισμό της πεμπτουσίας του ιταλικού καφέ με έναν κύριο στόχο: την αναβίωση της κοινωνικής εγγύτητας.
Η αρχική σχεδιαστική ιδέα ήταν να δημιουργηθεί μία "κοινωνική καφετέρια" σε ένα από τα πιο "ζωντανά" μέρη του Λονδίνου, που θα επιτρέπει στους ανθρώπους να κοινωνικοποιούνται με ασφάλεια, απολαμβάνοντας μια πλήρη εμπειρία καφέ, εκμεταλλευόμενοι τις νέες τεχνολογίες που εφαρμόστηκαν σχετικά με τα μέτρα υγιεινής. Επιπλέον, ο σχεδιασμός επιστρατεύει τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, με τον αλεσμένο καφέ να χρησιμεύει ως υλικό κατασκευής του εσωτερικού χώρου. Το έργο στοχεύει στην ενίσχυση των κοινωνικών σχέσεων, ειδικά μετά τη διαταραχή που επέφερε η πανδημία του Covid-19. Η ομάδα των CRA συμβουλεύτηκε τον καθηγητή Edward Nardell του πανεπιστημίου του Harvard και ειδικό στη δημόσια υγεία, καθώς και την εταιρεία βιοτεχνολογίας MEG Science, έτσι ώστε να διερευνήσουν πώς θα μπορούσαν να υιοθετηθούν καινοτόμα συστήματα απολύμανσης, όπως φώτα αποστείρωσης UV-C , αντιβακτηριδιακές επιφάνειες και μικροβιοκτόνα υλικά με βάση το χαλκό, στο πλαίσιο της δημιουργίας μίας καφετέριας. Η έρευνα οδήγησε στην επιλογή λαμπτήρων με απολυμαντικές ιδιότητες για την αφαίρεση βακτηρίων και ιών στον πάγκο, ενώ παράλληλα χρησιμοποιήθηκε εκτενώς ο ορείχαλκος, γνωστός για τις αντιμικροβιακές ιδιότητες. Ακόμη, το κυρτό σχήμα του πάγκου, το οποίο σε βάθος ενός μέτρου είναι ευρύτερο από το συνηθισμένο, επιτρέπει σε πελάτες και υπαλλήλους να αλληλεπιδρούν με ασφάλεια. Όπως τονίζει ο Carlo Ratti, ιδρυτικό μέλος του CRA και καθηγητής στο MIT, "η στιγμή που ζούμε απαιτεί ένα καινοτόμο όραμα για τη βελτίωση της κοινωνικής μας ζωής μετά την πανδημία". Το παράδειγμα του "Caffetteria" αποτελεί μία επέκταση της έρευνας που διεξάγουν οι CRA σε σχέση με τις νέες μεθόδους βιωσιμότητας και μικροβιακής προστασίας, και πιο συγκεκριμένα με τη χρήση του χαλκού και των παραγώγων του για την πλήρη εκμετάλλευσή του στη διαμόρφωση των αστικών χώρων μετά την πανδημία.
Το αρχιτεκτονικό γραφείο “Foster + Partners”, πρωτοπόρος στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στον τομέα των κατασκευών, συνεργάστηκε με την εταιρεία “Boston Dynamics”, προκειμένου να πειραματιστεί με τη χρήση ρομπότ στο εργοτάξιο. Ο ρομποτικός σκύλος Spot συλλέγει δεδομένα με ταχύτητα και ακρίβεια, μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης λαθών και διασφαλίζοντας την τήρηση του χρονοδιαγράμματος και του προϋπολογισμού.
Η παρακολούθηση των εργασιών ενός δυναμικού περιβάλλοντος, όπως το εργοτάξιο, είναι μια δύσκολη, χρονοβόρα και πολλές φορές επικίνδυνη εργασία, γεγονός που καθιστά το πεδίο ιδανικό για εκμετάλλευση των νέων τεχνολογιών.
Το Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης του αρχιτεκτονικού γραφείου “Foster + Partners”, χρησιμοποίησε πειραματικά ένα ρομποτικό σκύλο προκειμένου να καταγράψει και να παρακολουθήσει την πρόοδο των εργασιών στο “Battersea Roof Gardens”, ένα από τα μεγαλύτερα έργα που πραγματοποιεί αυτό το διάστημα. Στο συγκεκριμένο έργο, που αποτελεί μέρος της μετατροπής ενός παλαιού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε συγκρότημα μεικτής χρήσης, το ρομπότ προγραμματίστηκε, ώστε να πραγματοποιεί διαδοχικές σαρώσεις και να συλλέγει δεδομένα σε συγκεκριμένες περιοχές της κατασκευής.
Το ρομπότ που χρησιμοποιήθηκε έχει την ικανότητα να ανεβοκατεβαίνει σκάλες, να αποφεύγει εμπόδια και να διασχίζει ανώμαλο έδαφος, καθιστώντας την παρακολούθηση των εργασιών εύκολη, γρήγορη και ασφαλή. Ο χειρισμός του Spot μπορεί να γίνει εξ’ αποστάσεως, ή μπορεί να προγραμματιστεί εκ των προτέρων, ώστε να ακολουθεί προκαθορισμένα δρομολόγια.
Η επιστροφή του Spot στο εργοτάξιο και η συλλογή δεδομένων με απόλυτη ακρίβεια και σε τακτά χρονικά διαστήματα, επιτρέπει τη δημιουργία τρισδιάστατων συγκρίσιμων μοντέλων. Κατόπιν, η ομάδα επεξεργάζεται τα δεδομένα της πραγματικής κατάστασης και τα συγκρίνει με τα σχεδιασμένα μοντέλα, για να εντοπίσει τυχόν αποκλίσεις από τον αρχικό σχεδιασμό. Μ’ αυτό τον τρόπο, οι σχεδιαστές και οι εργολάβοι μπορούν να λύσουν πιθανά προβλήματα γρήγορα και με ελάχιστο κόστος, διασφαλίζοντας ότι τα έργα προχωρούν σύμφωνα με το πρόγραμμα.
Ακολούθως, το ρομπότ χρησιμοποιήθηκε στις κεντρικές εγκαταστάσεις της εταιρείας στο Λονδίνο, όπου ρυθμίστηκε για να πραγματοποιεί συγκεκριμένες διαδρομές και να καταγράφει μεταβλητές που αλλάζουν με το χρόνο, όπως οι περιβαλλοντικές συνθήκες και η συμπεριφορά των χρηστών. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία ενός μοντέλου τεσσάρων διαστάσεων, που δείχνει τις αλλαγές του χώρου με το πέρασμα του χρόνου και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για βελτίωση των συνθηκών εσωτερικού χώρου και εξοικονόμηση ενέργειας.
Και τα δύο πειράματα στέφθηκαν με επιτυχία και ανέδειξαν τα οφέλη της χρήσης τεχνολογικών καινοτομιών στον κατασκευαστικό τομέα. Ο Spot, που συνδυάζει τόσο τα οφέλη της μηχανοποίησης όσο και της ψηφιοποίησης, επισημαίνει την αναπόφευκτη κατεύθυνση της ταχέως εξελισσόμενης κατασκευαστικής βιομηχανίας. Τεχνολογίες όπως αυτή μπορούν να συμβάλλουν στον εκσυγχρονισμό του κλάδου, με πολλά οφέλη, όπως τη βελτίωση της κατασκευαστικής διαδικασίας, την αύξηση της απόδοσης και τη μείωση του κόστους.
Η αρχιτεκτονική σύνθεση του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης K&L στη Νότια Κορέα είναι το πρώτο βήμα προς την ολοκλήρωση του πολυπολιτισμικού κέντρου SMK Culture Complex, εκτός από τα ήδη υπάρχοντα διεθνή κεντρικά γραφεία της SMK και το ισπανικό εστιατόριο EL OLIVO. Η μελλοντική ολοκλήρωση αυτού του χώρου αντλεί έμπνευση από τα αρχιτεκτονικά υλικά του μουσείου, δημιουργώντας ένα συνεκτικό πλαίσιο μεταξύ αυτών των χώρων. Οι αρχιτέκτονες οραματίστηκαν έναν ελκυστικό χώρο όπου η τέχνη, η μουσική και το φαγητό συγκλίνουν, επιτρέποντας στα άτομα να βιώσουν και να απολαύσουν από κοντά διάφορες μορφές τέχνης.
Το μουσείο K&L προσπαθεί να δημιουργήσει διαφορετικούς και μοναδικούς χώρους, έχοντας κατά νου τη δύναμη του χώρου και τον αρμονικό συνδυασμό των εξαιρετικών έργων τέχνης που φιλοξενεί. Πιστεύουμε ότι αυτή η συγχώνευση θα ενισχύσει σημαντικά την καλλιτεχνική εμπειρία των επισκεπτών.
Η πρώτη οπτική επαφή ενός επισκέπτη με το μουσείο περιλαμβάνει γυάλινους θαλάμους, προσφέροντας μια γεύση από εμβληματικά έργα τέχνης μέσα στο μουσείο. Για να αποφευχθεί η υπερβολική περίκλειστη μάζα του κτιρίου, μια κεντρική αυλή προστέθηκε, παρέχοντας εύκολη πρόσβαση σε όποιον εισέρχεται στο κτίριο.
Στο εσωτερικό, ξύλινες σκάλες οδηγούν σε έναν χώρο έκθεσης και μια σκηνή συναυλιών με πιάνο, ενώ λίγο πιο κάτω συναντά κανείς το Café L. Τα ποικίλα ύψη των ορόφων δημιουργούν διαφορετικές προοπτικές του χώρου, εμπλουτίζοντας την εμπειρία παρατήρησης έργων τέχνης από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Επιτυγχάνοντας ένα μινιμαλιστικό και εκλεπτυσμένο αποτέλεσμα, ο χώρος αποπνέει μια ζεστή ατμόσφαιρα παρόμοια με ένα ζεστό σπιτικό, επιτρέποντας στα έργα τέχνης να συνδυάζονται αρμονικά μεταξύ τους και να μεταδίδουν αυτή τη ζεστασιά στο κοινό.
Το εξωτερικό περίβλημα του μουσείου αποτελεί μια σύνθεση από διαφορετικά πέτρινα μοτίβα, τα οποία μοιάζουν με τις πινελιές ενός έργου τέχνης, τονίζοντας τη συμπαγή και ουσιαστική παρουσία του κτιρίου στον χώρο. Στόχος των αρχιτεκτόνων ήταν η δημιουργία ενός πολιτιστικού χώρου, που θα ενσωματώνει την ουσία των ανθρώπινων συναισθημάτων μέσω του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, όπου τα πολύτιμα εκτιθέμενα έργα τέχνης και ο αρχιτεκτονικός χώρος αλληλοενισχύονται, δημιουργώντας ένα πλούσιο πολιτιστικά περιβάλλον, γεμάτο καλλιτεχνική ευαισθησία.
Το ''Frame House'' είναι μια διώροφη κατοικία, η οποία βρίσκεται σε μια ήσυχη περιοχή στα προάστια της Λευκωσίας. Το συγκεκριμένο έργο συνδυάζει όμορφα τον σύγχρονο σχεδιασμό και όλες τις ποιότητες χώρου που συμβάλουν σε μια κατοικία, προσφέροντας μια υψηλών προδιαγραφών εμπειρία χρήσης.
Προσανατολισμένο προς τον νότο, το σπίτι επωφελείται από φυσικό φωτισμό και λαμβάνει φυσικό αερισμό κατά τη διάρκεια της ημέρας, δημιουργώντας ένα άνετο και φιλόξενο περιβάλλον. Ένας καταπράσινος χώρος οριοθετημένος παράλληλα με το σπίτι λειτουργεί ως ζώνη διαχωρισμού μεταξύ του χώρου στάθμευσης που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του τεμαχίου και του χώρου της κατοικίας, προσφέροντας έναν επιπλέον χώρο πρασίνου στην είσοδο και στον εσωτερικό χώρο.
Συγκεκριμένα, το κτίριο διαθέτει μεγάλα διαμπερή ανοίγματα, παρέχοντας απρόσκοπτη θέα στους εξωτερικούς χώρους και στον όμορφα διαμορφωμένο κήπο. Στον ισόγειο χώρο ενσωματώνονται σε ανοικτή διάταξη το σαλόνι, η τραπεζαρία, η κύρια κουζίνα, η μικρή κουζίνα και το υπαίθριο καθιστικό. Ανοίγοντας τις γυάλινες θύρες, παρέχεται η δυνατότητα της ενοποίησης του εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, δημιουργώντας έναν ενιαίο χώρο με μεγάλη ευελιξία στη χρήση.
Η αρχική ιδέα σχεδιασμού ήταν η διασφάλιση εισόδων και από τους δύο παράλληλους δρόμους που εφάπτονται του τεμαχίου, ώστε να χρησιμοποιούνται ως είσοδοι. Η οικία χωροθετείται παράλληλα του νότιου προσανατολισμού όπου χωρίζει το τεμάχιο σε τρεις διακριτές ζώνες: τον χώρο στάθμευσης τύπου drive-thru, την κύρια δομή κτιρίου και τον χώρο πρασίνου / κήπο.
Η παράλληλη διάταξη καταφέρνει να εκμεταλεύτει όλους τους χώρους, εξωτερικούς / εσωτερικούς, με έναν διαμπερές σχεδιασμό, ο οποίος μειώνει τα όρια μεταξύ τους, επεκτείνοντας το μέγεθος του εσωτερικού χώρου και προσφέροντας άφθονο φυσικό φωτισμό και πράσινο στους εσωτερικούς χώρους. Μέσω αυτού του σχεδιασμού, η γυάλινη πρόσοψη βορρά - νότου συνδέει τον βόρειο κήπο με τον κύριο εκτεταμένο χώρο πρασίνου προς τα νότια, δημιουργώντας ένα ζωντανό μεταβλητό όριο μεταξύ των πράσινων σημείων στην κατοικία.
Εξωτερικοί χώροι, όπως το σημείο μπάρμπεκιου, ο κήπος και το υπαίθριο καθιστικό είναι στρατηγικά τοποθετημένοι για να δημιουργήσουν ένα φωτεινό και ευάερο περιβάλλον. Ο εσωτερικός κήπος ενισχύει περαιτέρω την απρόσκοπτη ενσωμάτωση εσωτερικών και εξωτερικών χώρων, παρέχοντας παράλληλα ένα αναζωογονητικό περιβάλλον κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Ο σχεδιασμός ενδυναμώνει μια προσεκτικά επιμελημένη παλέτα υλικών, ενσωματώνοντας μια προσέγγιση "less is more". Ο συνδυασμός πολυτελούς μαρμάρου και επιφανειών από τραβερτίνο δημιουργεί κομψές υφές μεταξύ των υλικών, ακτινοβολώντας υψηλή αισθητική ενισχύοντας τον σύγχρονο χαρακτήρα του σπιτιού. Το ανοιχτόχρωμο σκυρόδεμα παρέχει μια γήινη και σύγχρονη εμφάνιση και αίσθηση ενώ παράλληλα τα σκουρόχρωμα αλουμίνια και οι ξύλινες περσίδες προσφέρουν ιδιωτικότητα και οπτικό ενδιαφέρον στις όψεις της κατοικίας. Οι σκουρόχρωμες περσίδες έρχονται σε αντίθεση με την παλέτα φυσικών χρωμάτων του κτιρίου, δίνοντας στην κατοικία μοναδική αρχιτεκτονική ταυτότητα. Οι ζεστές και ανάλαφρες αποχρώσεις δημιουργούν μια φιλόξενη εσωτερική ατμόσφαιρα, συμπληρώνοντας στην απλότητα του σχεδιασμού, ενώ τα σκουρόχρωμα μεταλλικά στοιχεία προσφέρουν δυναμικότητα και παρουσία.
Ένα ειδικά σχεδιασμένο επαναλαμβανόμενο μοτίβο διάτρητων τσιμεντόλιθων σχηματίζει στοιχεία ιδιωτικότητας διαμορφώνοντας τα εξωτερικά όρια των κήπων. Αυτό το ξεχωριστό οικοδομικό στοιχείο του έργου συμβάλλει στη μοναδική ταυτότητα του σπιτιού, παρέχοντας ένα οπτικά παιχνιδιάρικο στοιχείο διαχωρισμού των διαφορετικών ζωνών του σπιτιού.
Τα διαμπερή μεγάλα ανοίγματα ανάμεσα στις μακρές πλάκες σκυροδέματος, λειτουργούν ως πλαίσιο, σχηματίζοντας εσωτερικές και εξωτερικές οπτικές φυγές, ενώ προσφέρουν στους εσωτερικούς χώρους φυσικό φωτισμό και ένα ενδιαφέρον φίλτρο φως και σκιάς. Ο συνδυασμός προσεκτικά επιλεγμένων υλικών και η παρουσία της φύσης δημιουργεί μια ήρεμη και ευχάριστη έννοια της κατοικίας.
Στη Villa Petricor στο Μεξικό τα φινιρίσματα των επιφανειών έγιναν κατά παραγγελία και μελετήθηκαν σχολαστικά για να ενοποιήσουν όλα τα στοιχεία, δημιουργώντας ένα γαλήνιο εσωτερικό. Οι τοίχοι από γυαλισμένο τσιμέντο και τα δάπεδα μωσαϊκού χρωματίστηκαν με ορυκτές χρωστικές, που αναμείχθηκαν επί τόπου για να συνδυάζονται άψογα, δημιουργώντας ένα μονολιθικό εσωτερικό και αναδεικνύοντας τη γλυπτικότητά του.
Φωτογραφίες: Cesar Bejar
Τα δύο συμπληρωματικά χρώματα, το μπλε κοβαλτίου και το πορτοκαλί, κυριαρχούν στο εσωτερικό αυτού του χώρου, που τη μέρα λειτουργεί ως ζαχαροπλαστείο. Το μπλε στην επένδυση του πάγκου από πλακίδια συνδέεται με το νερό και την κίνηση, ενώ το πορτοκαλί συμβολίζει τη δύση του ηλίου και τη ζεστασιά.
Φωτογραφίες: ONI
Τα κύρια υλικά των φινιρισμάτων σε αυτό το καφέ στην Μπανγκόκ είναι το ξύλο δρυός και τα σκούρα γκρι τούβλα, τα οποία συνδυάζονται αρμονικά. Το ξεχωριστό μοτίβο που δημιουργείται από την τοποθέτηση των τούβλων χρησιμοποιήθηκε στον πάγκο και στον τοίχο του πρώτου ορόφου, δίνοντας ξεχωριστό χαρακτήρα στον χώρο.
Φωτογραφίες: Ketsiree Wongwan