Το διώροφο κτίριο που βρίσκεται στην οδό Τομπάζη 25-27, στον κεντρικό ιστό της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου, εντός της αμιγώς εμπορικής ζώνης, αποτελείται από δύο αυτόνομες κατοικίες, μία ανά όροφο και μεγάλη εσωτερική αυλή, στοιχείο δυσεύρετο πλέον στον πυκνό ιστό της παλιάς πόλης. Στόχος της μελέτης είναι η επανασχεδίαση και αναδιοργάνωση της ισόγειας κατοικίας, ώστε να λειτουργήσει ως σύγχρονη κατοικία, είτε για τουριστική χρήση είτε για μακροχρόνια μίσθωση, διατηρώντας ταυτόχρονα τη σύνδεση της με την ιστορική ταυτότητα της περιοχής.
Το κτίριο γειτνιάζει με ένα από τα κορυφαία μνημεία της παλιάς πόλης, το Βαλιδέ τζαμί και βρίσκεται στην οδό που συνδέει την πλατεία της Μητρόπολης με τη Μεγάλη Πόρτα (Porta Guora), την κύρια πύλη εισόδου στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου. Στην περιοχή αυτή, η τουριστική ανάπτυξη έχει αποκαταστήσει την αξία των κτιρίων, με αποτέλεσμα τη μετατροπή πολλών από αυτά σε χώρους φιλοξενίας επισκεπτών από όλο τον κόσμο. Η φθορά του χρόνου στα κτίρια του ιστορικού κέντρου καθιστά επιτακτική την ανάγκη για συντήρηση τους, με σεβασμό του ιστορικού χαρακτήρα τους, κατά την εφαρμογή καινοτόμων προσεγγίσεων στον σχεδιασμό και την κατασκευή, προκειμένου αυτά να ανταποκριθούν στις σύγχρονες ανάγκες.
Η αρχική διαρρύθμιση της κατοικίας οργάνωνε τους καθημερινούς της χώρους με προσανατολισμό προς τον δρόμο. Η υπερυψωμένη βεράντα αποτελούσε σημείο στάσης και επικοινωνίας των περαστικών με τους ενοίκους. Η εσωτερική αυλή είχε χρήση βοηθητική.
Στη νέα πρόταση, η αναγνώριση του χώρου της αυλής ως πυρήνα της νέας λειτουργίας της κατοικίας αποτέλεσε την βασική συνθετική ιδέα για τον επανασχεδιασμό της. Η δεντροφυτεμένη με λεμονιές αυλή συγκεντρώνει τις υπαίθριες δραστηριότητες των ενοίκων, με τους κοινόχρηστους χώρους της κατοικίας (κουζίνα και καθιστικό) να προσανατολίζονται προς αυτήν. Τα υπνοδωμάτια τοποθετούνται προς την πλευρά της περιορισμένης σε όχληση οδού, με εκτόνωση στην ημιυπαίθρια υπερυψωμένη βεράντα. Η εσωτερική οργάνωση της κατοικίας περιλαμβάνει την πλήρη αναδιαμόρφωση των κοινόχρηστων και ιδιωτικών χώρων, με καθαίρεση κάποιων διαχωριστικών τοίχων και δημιουργία νέων χώρων υγιεινής (τριών), χωρίς να θιγεί ο φέρων οργανισμός του κτιρίου. Τα μωσαϊκά δάπεδα διατηρούνται ως έχουν με τις χρωματικές τους διαφοροποιήσεις. Όπου απαιτείται συμπληρώνονται νέα, ενισχύοντας την ταυτότητά του κτιρίου και δημιουργώντας διάλογο ανάμεσα στο σήμερα και το χθες.
Η νέα διαρρύθμιση εξασφαλίζει την μέγιστη δυναμική του χώρου, προσφέροντας μεγαλύτερη ελευθερία κίνησης και διάχυτο φυσικό φως.
Η παρέμβαση στο κέλυφος του κτιρίου συνίσταται στην δημιουργία δύο νέων μεγάλων ανοιγμάτων προς την αυλή, με ταυτόχρονη καθαίρεση της μικρής αποθήκης, επιτυγχάνοντας την απρόσκοπτη σύνδεση του μέσα με το έξω. Ο αύλειος χώρος, με τις χαρακτηριστικές λεμονιές και το υγρό στοιχείο που προστίθεται, λειτουργεί ως επέκταση του εσωτερικού προσφέροντας νέες συνθήκες ποιοτικής διαβίωσης.
Η εξωτερική όψη του κτιρίου διατηρεί τα αυθεντικά χαρακτηριστικά της, τόσο στα επιχρίσματα (artificiel) όσο και στα ξύλινα και μεταλλικά στοιχεία, επιλέγοντας την υφιστάμενη χρωματική παλέτα
Η αποκατάσταση του κτιρίου επιτυγχάνει την δημιουργία μιας σύγχρονης λειτουργικά και μορφολογικά κατοικίας, η οποία ωστόσο παραμένει πιστή στην ιστορική της ταυτότητα και την πολιτιστική κληρονομιά της παλιάς πόλης του Ρεθύμνου.

Η κατοικία αποτελεί ανεξάρτητο τμήμα ενός οικιστικού συγκροτήματος στην Κάντζα Αττικής, διασπασμένου σε επί μέρους όγκους. Ιδιαίτερο στοιχείο της οργάνωσης και της αισθητικής του χώρου αποτελεί το μεταλλικό κλιμακοστάσιο, που συνδέει τα 4 επίπεδα της κατοικίας. Το κλιμακοστάσιο λειτουργεί ως εσωτερικό αίθριο με ανοιγόμενη γυάλινη οροφή, επιτρέποντας το καλοκαίρι την κυκλοφορία του αέρα εντός της κατοικίας από το ισόγειο έως τον 2ο όροφο. Το φόντο της κλίμακας χρωματίστηκε με χρώμα μαυροπίνακα και χρησιμοποιείται από τα παιδιά της οικογένειας ως επιφάνεια ζωγραφικής.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ/ΕΠΙΒΛΕΨΗ:
HHHARCHITECTS
ΝΙΚΗΤΑΣ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗΣ/ ΙΩΑΝΝΑ ΧΟΛΕΒΑ

Το κτίριο αξιοποιεί παραδοσιακά υλικά όπως ξύλινα πάνελ CLT για την κύρια δομή και τοπική πέτρα για την επένδυση του υπόγειου τμήματος, δημιουργώντας αρμονία με το φυσικό περιβάλλον και το κεκλιμένο έδαφος. Η χρήση ξύλου και πέτρας ενισχύει τη σύνδεση με τη φυσική ομορφιά της περιοχής, ενώ η στέγη καλύπτεται με σκούρες μεταλλικές πλάκες για μεγαλύτερη ανθεκτικότητα. Η καινοτομία του έργου έγκειται στη θεμελίωση του σπιτιού, το οποίο βασίζεται σε δεκαοκτώ πασσάλους διαμέτρου 800 mm, επιτρέποντας την ασφαλή ανέγερση σε έναν ασταθή και κεκλιμένο λόφο, μια τεχνική καινοτομία που καθιστά δυνατή την οικοδόμηση σε έναν επίμονα ασταθή χώρο.

Αρχιτεκτονική μελέτη: NEW HOW architects
Πηγή: Linka
Φωτογραφίες: Petr Polák

Εντός του ιστορικού κέντρου της Σκιάθου βρίσκεται το υπάρχον κτίριο, κατασκευασμένο στις αρχές του 20^ου αιώνα, το οποίο λειτουργούσε ως καρνάγιο και μετατράπηκε τη δεκαετία του ‘80 σε κατοικία.  Καθώς οι χώροι του υπάρχοντος κτιρίου δεν κάλυπταν πλέον τις ανάγκες της πολυπληθούς οικογένειας του ιδιοκτήτη, υπήρξε ζητούμενο η προσθήκη νέου κτιρίου και η ανάπλαση του υπάρχοντος.
Προτεραιότητα μας υπήρξε η ανάδειξη του υφιστάμενου κελύφους του παλαιού καρνάγιου και η διατήρηση της μεγάλης αυλής προς τη θάλασσα. Μια αυλή με χαρακτηριστικά πλατείας, πλακόστρωτη με τον τυπικό πλάτανο στο μέσον της.
Η εν μέρει τριώροφη προσθήκη τοποθετείται σε επαφή με το υπάρχον κτίσμα, σε σχήμα Γ δημιουργώντας μία υπερυψωμένη αυλή ανάμεσα στα δύο κτίρια, από την οποία γίνεται η είσοδος στην κατοικία. Στο νέο κτίσμα στεγάζονται τέσσερα υπνοδωμάτια της κατοικίας με τους αντίστοιχους χώρους υγιεινής, αλλά και το κεντρικό κλιμακοστάσιο που συνδέει τα συνολικά 5 επίπεδα των νέων και υφιστάμενων κτισμάτων.
Βασικό στοιχείο της μελέτης μας αποτελεί η διαμόρφωση αυτής της σκάλας σε σπειροειδή μορφή, κατασκευασμένη από στρατζαριστή οξειδωμένη λαμαρίνα, λειτουργώντας ως συνδετικό στοιχείο της νέας προσθήκης με το υπάρχων λιθόκτιστο κτίσμα.
Το νέο κτίριο παραμένει στην περασιά του υπάρχοντος, σε διώροφο ύψος δημιουργώντας βεράντα στο υπνοδωμάτιο του 2^ου ορόφου, στη συνέχεια οπισθοχωρεί, γίνεται τριώροφη και σχηματίζει την αυλή εισόδου της κατοικίας.
Στο υφιστάμενο κτίριο, εσωτερικά αποξηλώθηκαν οι ενδιάμεσοι μη φερόντες διαχωριστικοί τοίχοι για τη δημιουργία ενός ενιαίου κύριου χώρου που λειτουργεί ως καθιστικό, τραπεζαρία και κουζίνα. Η ξύλινη σκάλα του υπάρχοντος εσωτερικού εξώστη επίσης καθαιρείται, με την πρόσβαση να πραγματοποιείται μέσω του κεντρικού κλιμακοστασίου του νέου κτίσματος, με τη δημιουργία ενός νέου ανοίγματος στη λιθοδομή. Ο ανοικτός εσωτερικός εξώστης λειτουργεί ως χώρος ύπνου για τα παιδιά των επισκεπτών.
Τα υλικά που επιλέχθηκαν για το νέο κτίριο, σε αρμονία με το υπάρχον και τον οικισμό της Σκιάθου, είναι η εμφανής λιθοδομή, το τριπτό επίχρισμα, τα ξύλινα κουφώματα, ενώ για την κάλυψη της στέγης επιλέχθηκαν οι σχιστόλιθοι – πλάκες Πηλίου.
Συνολικά, η προσπάθεια μας επικεντρώθηκε στην ταυτόχρονη λειτουργική επίλυση του εσωτερικού, και την διατήρηση των παραδοσιακών στοιχείων της Σκιάθου που αντανακλώνται και αναδεικνύονται από το υπάρχον κτίσμα.

Χτισμένο στους πρόποδες του όρους Πεντέλη, πρόκειται για τον σχεδιασμό ενός νέου τοπίου (600 m²) σε συνδυασμό με την ανακαίνιση μιας ήδη υπάρχουσας κατοικίας (350 m²).
Οι βαθμιδωτές βεράντες ενσωματώνουν τις ρομαντικές αρχές της εξερεύνησης και της ανακάλυψης χρησιμοποιώντας την έννοια του ταξιδιού ως σχεδιαστικό εργαλείο.  Μία νέα πορεία, που ξεφεύγει από την γραμμικότητα και τα στενά όρια του προηγούμενου σχεδιασμού, προσφέρει μία ανανεωμένη, πρωτότυπη διαδρομή. Παρά το μικρό μέγεθος της αυλής, η νέα αυτή παρέμβαση, σε συνδυασμό με τα οπτικά εμπόδια, επιτρέπουν στο τοπίο να βιώνεται τμηματικά, ενισχύοντας την ιδέα της συνεχούς ανακάλυψης.
Η εικόνα στο σύνολό της θυμίζει ένα σουρεαλιστικό τοπίο, περιβαλλόμενο από κολώνες, υπερμεγέθη παγκάκια, μικροσκοπικά παράθυρα καθώς και έναν καταρράκτη που κουρνιάζει στον τοίχο σαν ένα φαντασιακό πλάσμα.
Οι σκάλες και οι ταράτσες είναι από σφυρήλατο λευκό μπετόν με θρυμματισμένο τοπικό αδρανές, ως μία αναφορά στις κοίτες των ποταμών αλλά και στο ιστορικό πεντελικό μάρμαρο που βρίσκεται κοντά. Οι ασβεστωμένοι κάθετοι τοίχοι  λειτουργούν ως καμβάδες για το τοπίο και για τις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρο στον κήπο.
Η λευκή βελανιδιά που κυριαρχεί στον εσωτερικό χώρο,  λειτουργεί ως αντιστάθμισμα του εξωτερικού και δημιουργεί μία κατοικία εμπνευσμένη από τον Καναδά, που φωλιάζει μέσα στο φυσικό και στο υπερφυσικό τοπίο.
Ο σχεδιασμός αυτού του μικροσκοπικού τοπίου αφηγείται την ιστορία ενός περιπλανώμενου Ελληνοκαναδού αρχιτέκτονα που αναζητά να ανακαλύψει και να μάθει τις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων, αντικειμένων και τοπίων. Αυτή είναι η πρώτη από μία σειρά σχεδιαστικών παρεμβάσεων κατά τη διάρκεια της διετούς του άδειας από την εργασιακή του θέση στο Σιάτλ, που έμελλε να εξελιχθεί σε μία νέα δημιουργική περιπέτεια.

Το στεγασμένο αυτό αίθριο αποδίδει στον εσωτερικό χώρο σημαντικά οφέλη, όπως φυσικό φωτισμό, αερισμό, αίσθηση ευρυχωρίας και εξοικονόμηση ενέργειας. Για την ηλιοπροστασία του αιθρίου υπάρχει τμήμα πλάκας σκυροδέματος με ενσωματωμένο φωτισμό οροφής που συμπληρώνει τον υπάρχοντα φυσικό φωτισμό από τους φεγγίτες.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Estudio Ciucci | Arquitectos
Φωτογραφίες: Estudio Ciucci | Arquitectos

Μέλος της αρχιτεκτονικής ομάδας ΤΑΚΚΤ Teamed architects στην Θεσσαλονίκη και ιδρυτής του αρχιτεκτονικού γραφείου Kalemis Architektur στο Μόναχο της Γερμανίας. Απόφοιτος του πολυτεχνείου του Μονάχου (TUM)  και με περισσότερα από 14 χρόνια εμπειρίας στο σχεδιασμό και την κατασκευή σε Γερμανία και Ελλάδα, ο Δημήτρης Καλέμης δημιουργεί μια γέφυρα μεταξύ των δύο χωρών, συνδυάζοντας με επιτυχία αρχιτεκτονικές εμπνεύσεις και πρακτικές. Κάθε έργο του, ανεξαρτήτως μεγέθους, έχει ως στόχο να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του πελάτη, σεβόμενο παράλληλα τον περιβάλλοντα χώρο και την ιστορικότητα των υφιστάμενων δομών. Λειτουργικότητα, δημιουργικότητα, πειραματισμός και υψηλή αισθητική είναι κάποια από τα χαρακτηριστικά της δουλειάς του.

www.takkt.gr

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΔΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΗ ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ

Τα συστήματα παθητικής πυροπροστασίας σχεδιάζονται και κατασκευάζονται για την αποτροπή της εξάπλωσης της πυρκαγιάς και τον περιορισμό της σε καθορισμένες περιοχές, ώστε να διατεθεί ο απαιτούμενος  χρόνος στους χρήστες να εκκενώσουν το κτίριο και να ελαχιστοποιηθούν οι υλικές καταστροφές.
Σε όλα τα κτίρια πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για τον περιορισμό μετάδοσης της πυρκαγιάς είτε μεταξύ των τμημάτων του ίδιου κτιρίου είτε μεταξύ γειτονικών κτιρίων. Οι ισχύοντες κανονισμοί πυροπροστασίας  επιβάλλουν τον διαχωρισμό του κτιρίου, ανάλογα με τη χρήση του, σε πυροδιαμερίσματα.

To κατάστημα χωρίζεται σε τρεις ενότητες: στο χώρο πώλησης βιολογικών προϊόντων κοντά στην είσοδο, στο εργαστήριο αισθητικής και στην αίθουσα εναλλακτικών θεραπειών - μασάζ. Παρότι ο χαρακτήρας του καταστήματος της δεκαετίας του ‘70 δεν είχε ιδιαίτερη αισθητική αξία, θεωρήθηκε ενδιαφέρον να διατηρηθούν κάποια από τα στοιχεία του παλαιού κελύφους, όπως τα μωσαϊκά.

Ο σκελετός οπλισμένου σκυροδέματος του κτιρίου εντάχθηκε ως οργανικό στοιχείο στη νέα σύνθεση και δεν "κρύφτηκε". Ένα ελαφρό, αυτόνομο μεταλλικό σύστημα από στραντζαριστά στοιχεία, ορθογωνικής διατομής, αναπτύσσεται ασύμμετρα στην πρώτη ενότητα του καταστήματος. Λειτουργεί ως φορέας για τις επιφάνειες ανάδειξης των προϊόντων, αλλά και για την τοποθέτηση φωτιστικών σωλήνων. Αυτό το χωρικό σύστημα επιδρά ως ένας διορθωτικός κάνναβος στην τυχαία γεωμετρία του καταστήματος.

APXITEKTONIKH MEΛETH, ΜΕΛΕΤΗ ΦΩΤΙΣΜΟΥ:
YOLKSTUDIO_ΜΑΝΩΛΗΣ ΗΛΙΑΚΗΣ, ΜΑΡΙΑ ΡΕΜΟΥΝΔΟΥ

Η έμπνευση του Uncloud Coffee από το Βόρειο Σέλας αντικατοπτρίζεται στη ρέουσα, δυναμική μορφή του κτιρίου, που μιμείται τις καμπυλωτές κινήσεις και τις φωτεινές ροές του φυσικού φαινομένου. Οι απαλές, συνεχείς γραμμές του κτιρίου δημιουργούν μια αρμονική σύνδεση με το περιβάλλον, ενώ η καμπυλότητα ενισχύει την αίσθηση ροής και κίνησης, δίνοντας στον χώρο μια ατμόσφαιρα μαγευτικής απλότητας και φυσικής ομορφιάς.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Unknown Surface Studio
Φωτογραφίες: Rungkit Charoenwat