Ο σχεδιασμός των υπαίθριων χώρων ενός ξενοδοχείου ξεκινάει από την αξιολόγηση τυχόν υφιστάμενων διαμορφώσεων ως προς τη λειτουργία και την αποδοτικότητα, αλλά και ανεκμετάλλευτων περιοχών, οι οποίες μπορούν εν δυνάμει να χρησιμοποιηθούν. Είτε πρόκειται για πλήρη επανασχεδιασμό του τοπίου είτε για σημειακές αναβαθμίσεις, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη ορισμένοι παράγοντες από τα αρχικά στάδια του σχεδιασμού.

ΤΑΣΕΙΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Το μπάνιο των ξενοδοχείων δεν συγκροτεί τη συμπληρωματική εικόνα του δωματίου, αλλά αποτελεί μέρος της ταυτότητας του συνόλου των εγκαταστάσεων. Η ποιοτική διαμονή των θαμώνων και οι θετικές αξιολογήσεις τους επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι ο σωστός αρχιτεκτονικός σχεδιασμός προσδίδει υπεραξία στο τουριστικό προϊόν. Η σύγχρονη τάση σχεδιασμού των ξενοδοχειακών υπνοδωματίων τείνει προς τον κατακερματισμό των βασικών υποχώρων του, δηλαδή του χώρου ύπνου και του μπάνιου.

Οι εξώστες αποτελούν ένα από τα βασικά στοιχεία των κτιρίων που ευνοούν τη δημιουργία θερμογεφυρών. Προκειμένου αυτές να εξαλειφθούν στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, προτιμάται η τοποθέτηση πρόσθετης θερμομονωτικής στρώσης εκατέρωθεν της πλάκας, από την εσωτερική πλευρά, σε βάθος περίπου 40 - 50 cm.
Σ’ αυτήν την περίπτωση, η θερμομονωτική στρώση από την κάτω πλευρά της πλάκας επικαλύπτεται με γυψοσανίδα, που στηρίζεται σε μεταλλικές ράβδους τύπου πλαγιασμένου Π, καθώς αν επικαλυφθεί με επίχρισμα θα υπάρχει σχηματισμός "δοντιού". Επάνω από την πλάκα σκυροδέματος η θερμομόνωση ενσωματώνεται μέσα στο ελαφρόδεμα της εξομαλυντικής στρώσης.

Η μελέτη αφορά σε μια τετραώροφη πολυκατοικία σε περιοχή ανερχόμενης οικιστικής ανάπτυξης στη Νέα Πεντέλη Αττικής. Πρόκειται για δύο διώροφες κατοικίες (duplex) και τρία διαμερίσματα, σε ενιαίο κέλυφος: οι πρώτες προορίζονται για τους ιδιοκτήτες, τα οροφοδιαμερίσματα προς αγορά ή μίσθωση.
Στη νότια όψη - πρόσοψη του κτηρίου - αναπτύσσονται οι δυώροφες κατοικίες. Με τον χειρισμό στη διάρθρωση των όγκων καθ΄ύψος και τις, εν μέρει, παράγωνες "γεωμετρίες", επιδιώκεται να μειωθεί αντιληπτικά ο τετραώροφος όγκος της πολυκατοικίας και να αποδοθεί η αυτονομία των δύο διακριτών και ογκομετρικά ανεξάρτητων κατοικιών, χωρίς να θυσιάζεται η μορφολογική τους συνοχή.
Με τις φθίνουσες διατομές στις οικοδομικές μάζες επιχειρείται από τη μια η εξωστρεφής, αλλά ήπια, επαφή του λευκού όγκου με τον περιβάλλοντα χώρο και από την άλλη ο ημερήσιος, εσωστρεφής ''φωτισμός'' του με αυτοσκιές και ερριμμένες σκιές.
Η επεξεργασία της ανατολικής και της δυτικής όψης, με εσοχές, "ζεστές" επενδύσεις και υποδοχή της θέας η ανατολική, και λευκές, ορθές γωνίες η δυτική, έγινε με κριτήριο τη σχέση με το τοπίο και την ηλιοπροστασία.
Στην ισόγεια στάθμη η παρουσία του υγρού στοιχείου πλαισιώνεται από δύο διατάξεις, πυκνή βλάστηση ανατολικά και πετάσματα από οξειδωμένα ελάσματα δυτικά: μια εκ προθέσεως ανομοιότητα σε προοπτική σύνθεση.

Το κτίριο κατασκευάστηκε το 2018 και λειτουργεί ως δημαρχείο της μικρής πόλης Nordragota, η οποία βρίσκεται στην ανατολική ακτή των Νήσων Φερόες. Η ξύλινη δομή του παραπέμπει στην παραδοσιακή σκανδιναβική κατασκευή, ενώ οι αυστηρές χαράξεις του προτάσσουν μία νέα μοντέρνα αρχιτεκτονική, ενταγμένη πλήρως στο τοπίο. Ένα από τα πιο δυναμικά χαρακτηριστικά του κτιρίου είναι το φυτεμένο δώμα, το οποίο αποτελεί συνέχεια της καταπράσινης πλαγιάς και χρησιμοποιείται επίσης ως πεζογέφυρα, ενώνοντας τις μέχρι πρότινος διοικητικά διαιρεμένες πόλεις Nordragota και Leirvik. Σύμφωνα με το συνεργάτη του Henning Larsen και αρχιτέκτονα του έργου Osbjorn Jacobsen, η βασική ιδέα προήλθε από τα "θολά όρια" που διαχωρίζουν τα κτίρια από το τοπίο στην σκανδιναβική αρχιτεκτονική.
Εσωτερικά, το μονώροφο δημαρχείο έχει επενδυθεί στο σύνολό του από ξύλο, ενώ τα μεγάλα γυάλινα πλευρικά ανοίγματα επιτρέπουν την πολυδιάστατη θέα στο ποτάμι, στην πράσινη φύση αλλά και στην πόλη. Το κτιριολογικό πρόγραμμα περιλαμβάνει κυρίως γραφεία για τους υπαλλήλους του δήμου, τα οποία διατάσσονται κατά μήκος του κτιρίου και ενώνονται από έναν μεγάλο που διατρέχει το σύνολο της κατασκευής. Επίσης, στεγάζονται χώροι διασκέψεων, χώροι κοινωνικοποίησης, μία μεγάλη κεντρική αίθουσα υποδοχής, καθώς και η αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου, η οποία τοποθετείται ακριβώς πάνω από το ποτάμι.
Στην αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου, οι παρευρισκόμενοι τοποθετούνται σε ένα τραπέζι κυκλικής διάταξης, το οποίο μέσω του σχήματός του προβάλλει την ισοτιμία των μελών του συμβουλίου στις λήψεις αποφάσεων. Στο κέντρο του χώρου διαμορφώνεται ένα μεγάλο στρογγυλό άνοιγμα στο δάπεδο, επενδυμένο από γυαλί, το οποίο επιτρέπει την άμεση οπτική επαφή με το ποτάμι καθιστώντας ευκρινή στον επισκέπτη τη σύνδεση του κτιρίου με τη φύση.
Πέρα από τις βασικές λειτουργίες του δημαρχείου, πρόθεση του αρχιτέκτονα ήταν να σχεδιάσει έναν τόπο συνάντησης για τους κατοίκους της περιοχής. Για το λόγο αυτό, ο περιβάλλων χώρος και το δώμα διαμορφώνονται ως ανοικτοί χώροι, προσπελάσιμοι από το κοινό, ενώ παράλληλα γίνεται μία προσπάθεια οικειoποίησης των οχθών του ποταμού, μέσα από συχνή διοργάνωση κοινωνικών εκδηλώσεων. Επιπλέον, ο εικαστικός καλλιτέχνης Jens Ladekarl Thomsen έχει δημιουργήσει ένα σύνολο οπτικοακουστικών εγκαταστάσεων εξωτερικά της ξύλινης επένδυσης, με σκοπό το κτίριο να αποτελέσει ένα ζωντανό οργανισμό, ο οποίος θα μεταβάλλεται συνεχώς, σε ένα είδος συνδιαλλαγής με τους επισκέπτες. Σύμφωνα με το αναπτυξιακό πλάνο του δήμου, το δημαρχείο αποτελεί το πρώτο από μία σειρά έργων, τα οποία έχουν ως στόχο να προσδώσουν στις όχθες του ποταμού την κοινωνική ζωή που χάθηκε τα τελευταία χρόνια, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης της αλιευτικής παραγωγής στην περιοχή.

Το "Orbit" είναι ένα εννιαώροφο κτίριο γραφείων και καταστημάτων με έξι υπόγεια χώρων στάθμευσης συνολικής επιφάνειας περίπου 40.000 m² και καλύπτει ένα ολόκληρο οικοδομικό τετράγωνο.
Το έργο αφορούσε στην αναμόρφωση ενός κτιρίου, που είχε σχεδιαστεί με το όραμα να αξιοποιηθεί εν δυνάμει από ένα μόνο μισθωτή –πλην των καταστημάτων. Λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος του κτιρίου, αυτό ήταν εξαιρετικά δύσκολο. Ο φέρων οργανισμός και το κέλυφος υλοποιήθηκαν μεταξύ 2004 - 2010, αλλά δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ. Το 2018 ανασχεδιάστηκε πλήρως.
Αξιοποιώντας και τις δυνατότητας του Ν.Ο.Κ., οι δύο κτιριακές πτέρυγες συνδέθηκαν και ο πυρήνας μεταφέρθηκε στο κέντρο, απελευθερώνοντας χώρους από τις πτέρυγες και προσδίδοντας ευελιξία στη λειτουργική οργάνωση και εκμετάλλευση των γραφειακών χώρων των ορόφων.
Άλλο βασικό μέλημα ήταν να γίνει αξιοποίηση των δωμάτων και προσθήκη υπαίθριων χώρων εκτόνωσης στο κτίριο. Σ’ αυτό το πλαίσιο, σχεδιάστηκαν εναλλάξ καθ’ ύψος μεγάλοι τριγωνικοί εξώστες και ημιυπαίθριοι χώροι που, εν είδει "skygardens", γεφύρωσαν και συνέδεσαν τις δύο πτέρυγες, μακριά από την πολύβουη λεωφόρο Κηφισίας. Μ’ αυτόν τον τρόπο, σχηματίστηκε μια σημαντική πύλη εισόδου από την οδό Λουίζης Ριανκούρ, κύρια πρόσβαση των χρηστών του μετρό. Οι νέοι εξώστες, με 8 m πρόβολο, και οι ημιυπαίθριοι χώροι – γέφυρες, με άνοιγμα 22 m, είναι ίσως από τις πιο τολμηρές παρεμβάσεις σε υφιστάμενο κτίριο από στατική άποψη.
Δύο στοιχεία προσδίδουν τη νέα ταυτότητα του κτιρίου: τα λευκά πτερύγια σκίασης, τα οποία καλύπτουν περιμετρικά τους εξώστες συντήρησης των όψεων, και το πράσινο. Φυτεμένα δώματα και φυτεμένοι τοίχοι από αναρριχόμενα φυτά πάνω σε πετάσματα από δικτυωτή λαμαρίνα, τα οποία κάλυψαν τα εξωτερικά κλιμακοστάσια, συμπληρώνουν το σύνολο.
Η μελέτη φωτισμού είχε ως στόχο την οργανική ένταξη του φωτισμού στην αρχιτεκτονική και το landscape, για τη δημιουργία ενός οπτικού περιβάλλοντος υψηλής άνεσης. Στόχος ήταν η οργανική ένταξη στην αρχιτεκτονική και στις διαμορφώσεις τοπίου, με ανάδειξη της σύνθεσης και των λεπτομερειών με περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο.
Το κτίριο αναμένεται να πιστοποιηθεί με την ανώτατη περιβαλλοντική διάκριση "platinum" σύμφωνα με το πρότυπο LEED, συνδυάζοντας υψηλή ποιότητα στους εσωτερικούς χώρους, ενεργειακή αποδοτικότητα με περιορισμένο οικολογικό αποτύπωμα. Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάχθηκε και ο σχεδιασμός τοπίου και πρασίνου, με στόχο τη δημιουργία ενός αειφόρου περιβάλλοντος μεσογειακής φύτευσης με μεγάλη ποικιλία αυτοφυών ειδών, που προσδίδουν ένα διαρκές αισθητικό και περιβαλλοντικό ενδιαφέρον. Όλα αυτά, σε μια διαμόρφωση που "συνομιλεί" με το κτίριο, καθοδηγεί τους πεζούς και τους επισκέπτες και προσφέρει φιλόξενους υπαίθριους χώρους με τις ειδικά σχεδιασμένες, κτιστές διαμορφώσεις. Σε αυτές εντάχθηκαν και διάσπαρτες κουπόλες, για την εισαγωγή διάχυτου φυσικού φωτισμού προς τον υπόγειο χώρο του γυμναστηρίου με πισίνα.
Οι εκτεταμένες φυτεύσεις τόσο ως προς τον οριζόντιο όσο και ως προς τον κατακόρυφο άξονα του συγκροτήματος, καλύπτουν συνολική επιφάνεια, που ισοδυναμεί με το 80% της επιφάνειας του οικοπέδου, συνθέτοντας έτσι την πλήρη ανάπτυξη ενός πραγματικά "πράσινου" κτιρίου, ενός οικοσυστήματος μέσα στην πόλη.

NOA (NotOnlyArchitecture) is operating within the field of architecture and not only! Through practice, experimentation and research, we are building up a portfolio of design projects that span every scale and aspect of life, varying from living and working environments or artwork curation to graphic design products and customized objects.

NOA’s approach on the development of each project is focused on the consideration of the program: the clients’ needs and economic frame, as well as on the understanding of its physical and socio-cultural context. Within this frame NOA is working on a close collaboration between all parties involved, orchestrating a creative dialogue between clients’ requirements and consultants’ expertise for the best outcome.

Since the establishment of the studio in 2011, in Nicosia, the office has designed and built projects that vary in scale from that of a singular residence to the bigger scale of a multi complex land development, housing different program requirements every time.

The latest completed project of NOA has been selected to represent Cyprus to the Mies Van Der Rohe Architecture Awards in 2022. The office has been also participating in various local-based architectural competitions and receives awards and honourable mentions. NOA received honourable mentions to the following competitions that involved: the design of Social Housing in Larnaca, the re-design of the Iroon Square in Limassol and the creation of Nodal Service Points in National Forest Park of Akamas. Moreover, NOA Architects have been awarded the first prize for the creation of the Cultural Village of Lemba, in Pafos.

Spyros (1976) grew up in Nicosia, Cyprus. He received BA (Hons) Interior Architecture from the University of Brighton (2000) and his Diploma in Architecture from the University of East London (2003). He was nominated by the Building Design Magazine for “Class of 2000 – the UK’s top 100 Students” and participated in RIBA’s London Design Exhibition: “Future House London” – with the project “Wilmer Place N16- Home in Transition” (2004). During 2004-2010, as Senior Architect for Zenon Sierepeklis Architects, he obtained wide experience working on varied projects in public and private sector and participated in numerous architectural competitions. Since 2011 he is teaching at Architecture schools in local universities. He co-curated the National Participation of Cyprus entitled Revisit at the 13th International Architecture Exhibition La Biennale di Venezia (2012).

Charis (1981) grew up in Paphos, Cyprus. He graduated from the University of Patras, Department of Architecture (2005) and continued his post-graduate studies in Urban Design receiving an MAS-UD, ETH-Zurich (2008). During 2006-2011 he worked as an architect in various architectural offices in Cyprus. He participated at the 11th International Architecture Exhibition La Biennale di Venezia (2008) as part of the national participation of Cyprus. In 2009 he co-curated the exhibition “Through a Broken Mirror – The Architecture of Zenon Sierepeklis” at the Nicosia Municipal Arts Centre (2009). Since 2009 he is teaching at Architecture schools in local universities. He co-curated the National Participation of Cyprus entitled Revisit at the 13th International Architecture Exhibition La Biennale di Venezia (2012).

Η σύλληψη της ιδέας προήλθε ως μία σύνθεση χώρων, οι οποίοι ακολουθούν ένα γραμμικό άξονα και διαχωρίζονται από αίθρια και ημιυπαίθριους χώρους. Βασικό στοιχείο, που αποτελεί και τον πυρήνα της σύνθεσης, αποτελεί το δέντρο της ελιάς, η οποία τοποθετείται στο κέντρο του κτιρίου. Ο ενιαίος χώρος διημέρευσης περιλαμβάνει το καθιστικό, την τραπεζαρία και την κουζίνα. Η ανοιχτή διάταξη του χώρου έχει σχεδιαστεί με προσεγμένη αισθητική, με στόχο να προσφέρει ένα περιβάλλον άνεσης και ηρεμία στην καθημερινή ζωή των κατοίκων.
Τα ασαφή όρια μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, που επιτυγχάνονται με το αίθριο, τους ημιυπαίθριους χώρους και τη μεγάλη εσωτερική αυλή, έχουν ως αποτέλεσμα ο εσωτερικός χώρος να διαχέεται προς τον εξωτερικό. Τα μεγάλα υαλοστάσια, επίσης, συμβάλλουν προς την ίδια κατεύθυνση, καθώς ενισχύουν τα μη εμφανή όρια και επιτρέπουν άπλετο φυσικό φως να εισέλθει στο κτίριο. Αυτά τα στοιχεία διαμορφώνουν την αίσθηση μιας ολοήμερης υπαίθριας κατοίκησης, υπογραμμίζοντας την εξωστρέφεια του κτιρίου.
Κυρίαρχο υλικό είναι το εμφανές ανεπίχριστο σκυρόδεμα, που τοποθετείται περιμετρικά του κτιρίου, δίνοντας έμφαση στον αστικό χαρακτήρα της κατοικίας. Παρά τα βαριά στοιχεία του σκελετού του, το κτίριο "αποκολλάται" από το έδαφος. Με αυτόν τον τρόπο διατηρεί την αυτονομία του ως σύστημα κλειστών και ανοιχτών χώρων, σε σχέση με τον περιβάλλοντα χώρο του, χωρίς να είναι αποκομμένο από αυτόν. Μέσα από τη λιτότητα της κατασκευής, την ανάδειξη του στατικού ή δομικού ρόλου του κάθε στοιχείου και τη χρήση ακατέργαστων υλικών, βασική πρόθεση ήταν η σύνθεση ενός λειτουργικού κτιρίου με αρχιτεκτονική ταυτότητα, που να είναι αναγνωρίσιμο.
Το έργο διακρίθηκε στους πέντε φιναλίστ στην κατηγορία πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα στα ''Βραβεία Ελληνικής Αρχιτεκτονικής'' που διοργανώνει το Doma (Δομές) - Doma Awards 2020.

Σε αυτήν τη μονοκατοικία σε γνωστό παραθαλάσσιο θέρετρο στο Πόρτο, το σαλόνι και η τραπεζαρία είναι προσανατολισμένα προς τον κήπο και την πισίνα, ενώ ο διαχωρισμός με το κυρίως αίθριο γίνεται με κατακόρυφα στοιχεία από λευκό mdf, επιτρέποντας το φυσικό φωτισμό.
Φωτογραφίες: João Morgado

Το λευκό ξύλο κυριαρχεί σε όλο το χώρο της κουζίνας, υλικό που αναδεικνύεται και προβάλλεται πάνω στο ξύλινο δάπεδο, δίνοντας την αίσθηση της συνέχειας με τους λευκούς τοίχους.
Φωτογραφίες: João Morgado