Τις τελευταίες δεκαετίες η κτιριακή τυπολογία της πολυκατοικίας έρχεται να αντικαταστήσει αυτήν της μονοκατοικίας, στην αστική δομή της κυπριακής πόλης, ως αποτέλεσμα των κοινωνικό-οικονομικών μεταβολών που διανύει ο τόπος. Οι πόλεις πυκνώνουν, οι πολίτες συμβιώνουν. Εν εξελίξει αυτής της μετάλλαξης, η ζήτηση και για τις δυο τυπολογίες εξακολουθεί να είναι υψηλή, ιδιαίτερα κοντά στα αστικά κέντρα.
Στο εν λόγω έργο αυτοί οι δύο τύποι κατοίκησης συμβιώνουν, αποτυπώνοντας έτσι την μετάβαση. Μια διώροφη κατοικία με ανεξάρτητη είσοδο και αυλή διαμορφώνεται στο μισό οικόπεδο. Δίπλα και πάνω από την οικία διαμορφώνονται πέντε διαμερίσματα διαφορετικών μεγεθών. Η κεντρική είσοδος και η κατακόρυφη διακίνηση τοποθετούνται κεντρικά. Στο τμήμα του ισογείου που μένει ελεύθερο διαμορφώνονται οι χώροι στάθμευσης. Στο δώμα μια κοινόχρηστη πισίνα με υπαίθρια ντους και μπαρ διαμορφώνουν ένα συλλογικό χώρο αναψυχής, επιστρέφοντας στους ενοίκους το κοινό έδαφος που κατέλαβε η οικία στο ισόγειο.
Ο χειρισμός της μορφής του κτιρίου έγινε με τρόπο που η συνύπαρξη των δυο διαφορετικών τύπων κατοίκησης να γίνεται άμεσα αντιληπτή. Ενώ οι οικία διαμορφώνεται ως μια συμπαγής διώροφη μονάδα με κατακόρυφα ανοίγματα, το υπόλοιπο σύνολο των διαμερισμάτων ορίζεται από ένα συνεχές κέλυφος, που φιλοξενεί και ‘αγκαλιάζει’ τις μονάδες του συγκροτήματος. Αυτό το αρχιτεκτονικό στοιχείο με τετράγωνα ανοίγματα-πλαίσια εμπεριέχει τόσο τους εσωτερικούς χώρους όσο και τις εξωτερικές βεράντες, δίνοντας μια αίσθηση προστασίας γύρω από όλες τις πτυχές της οικιστικής ζωής. Ανοίγματα διαφορετικών μεγεθών προσφέρουν οπτικές του εξωτερικού περίγυρου από το εσωτερικό, ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν ως πλαίσια μέσα από τα οποία εμφανίζονται στιγμιότυπα της ιδιωτικής ζωής.
Το τμήμα του κελύφους που προβάλλεται στη βορεινή κύρια όψη, πέρα από τα όρια των βεραντών, ενώ προσδίδει μια ιδιαίτερη ταυτότητα στο έργο, ταυτόχρονα ρυθμίζει την εισδοχή του φυσικού φωτισμού και αερισμού πολυποίκιλα ανάλογα την εποχή του χρόνου και την ώρα της μέρας, ορίζοντας έτσι ένα μικρόκοσμο με το δικό του μικρόκλιμα.
Ο υβριδικός χαρακτήρας του κτιρίου εκφράζεται και μέσα από την επιλογή των υλικών. Το τμήμα του συγκροτήματος που φιλοξενεί τη μονοκατοικία βάφεται σε ουδέτερο ανοιχτό γκρι, έκφραση η οποία επαναλαμβάνεται και στο κλιμακοστάσιο. Ισχυρή παρουσία αποκτά το ελεύθερο εξωτερικό κέλυφος που βάφεται λευκό, ενώ τα πλαίσια τονίζονται με πράσινο. Κοιτώντας από το εσωτερικό του κτιρίου προς τα έξω, οι ένοικοι του κτιρίου βλέπουν τα φυτεμένα παρτέρια στις βεράντες των διαμερισμάτων, μπροστά από το ανυψωμένο "περιτοίχισμα" που προστατεύει την ιδιωτική τους ζωή. Μια νέα χωρική εμπειρία συντίθεται από τη συνύπαρξη ποιοτήτων που συναντώνται τόσο στο διαμέρισμα όσο και στην κατοικία, σε αυτή την πολύ-κατοικία.
Η επέμβαση αφορά την ανακαίνιση ημιυπόγειου διαμερίσματος στην περιοχή του Belsize Park του κεντρικού Λονδίνου. Στοχεύει στη λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση της κατοικίας με μια σύγχρονη σχεδιαστική προσέγγιση, και στον εκσυγχρονισμό των υποδομών της.
Μια δυναμική σχεδιαστική προσέγγιση εφαρμόστηκε με την κατασκευή ενός τεθλασμένου τοίχου, ο οποίος διατρέχει το διαμέρισμα και το διασπάει σε δυο παράλληλες ζώνες, διαχωρίζοντας τις χρήσεις της κατοικίας σε ιδιωτικές και κοινόχρηστες. Η επιφάνεια αυτή διαμορφώνεται σαν ένα συμπαγές αλλά δυναμικό στοιχείο μαύρου χρώματος, που ξεκινά από την είσοδο και εξελίσσεται μέχρι τον κεντρικό χώρο του διαμερίσματος, ενώ οι γραμμικές χαράξεις στην ξύλινη επιφάνειά του δίνουν την αίσθηση της κατεύθυνσης και της ροής. Πολλαπλές κρυφές πόρτες και ντουλάπες οδηγούν στους χώρους που ο τοίχος κρύβει πίσω του, στο υπνοδωμάτιο και το en-suite λουτρό των ιδιοκτητών, καθώς και στους βοηθητικούς χώρους της κατοικίας. Σε αντίθεση, η απέναντι πλευρά διαμορφώνεται σαν μια ανοιχτή ζώνη λευκού χρώματος, φωτεινή, με συρόμενα πανέλα και μεγάλα ανοίγματα και περιλαμβάνει τον ενιαίο χώρο σαλονιού - κουζίνας, χώρο γραφείου και ξενώνα.
Λόγω της μικρής επιφάνειας του διαμερίσματος, ήταν σημαντικό ο ανασχεδιαμός να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των ενοίκων της, προσφέροντας όλες τις απαραίτητες χρήσεις, άνεση, ευελιξία και εύκολη ροή κίνησης. Η ανακαίνιση του διαμερίσματος περιλαμβάνει την εσωτερική ολική αναδιαμόρφωσή του, αλλάζοντας τις υπάρχουσες θέσεις χώρων και χρήσεων, ώστε να δημιουργηθεί ένας ενιαίος χώρος open plan σαλονιού- κουζίνας, γραφείο / study και ξενώνας με ευελιξία στη χρήση τους. Το αμήχανο και υπερβολικά μεγάλο - αναλογικά με τις διαστάσεις του διαμερίσματος - κεντρικό χωλ εισόδου διαμορφώθηκε ώστε να συμπεριλάβει δευτερεύουσες λειτουργίες που προστέθηκαν στο διαμέρισμα, όπως γκαρνταρόμπα εισόδου, υποδοχή, WC ξένων και πλυσταριό. Τα ανοίγματα μεγιστοποιήθηκαν ώστε να επωφεληθεί ο χώρος από το φυσικό φως, ειδικά στο χώρο του σαλονιού όπου τα υαλοστάσια ανοίγουν προς ένα αίθριο με κήπο και φύτευση.
Οι Degree Zero Architects είναι ένα αρχιτεκτονικό στούντιο με έδρα την Αθήνα. Ιδρύθηκε και διευθύνεται από τον Δημήτρη Κολώνη και τη Ζέττα Κοτσιώνη. Από το 2001 το στούντιο έχει εστιάσει στο σχεδιασμό κατοικιών, ξενοδοχειακών και δημόσιων έργων, ενώ συμμετείχε και σε διεθνείς διαγωνισμούς. Με έμφαση στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών, το στούντιο αντιμετωπίζει κάθε έργο ως πρόκληση, αναγνωρίζοντας τις ιδιαιτερότητες του καθενός, με στόχο τη δημιουργία μιας ιδιαίτερης ταυτότητας σε κάθε έργο.
Ο Δημήτρης και η Ζέττα εργάστηκαν για τους Zaha Hadid Architects ως Associates από το 2012 έως το 2019. Συμμετείχαν σε έργα διαφορετικής κλίμακας και τυπολογιών, αποκτώντας μια ευρεία εμπειρία και αναπτύσσοντας τεχνογνωσία σε προηγμένες τεχνικές σχεδιασμού και κατασκευής. Το 2019 μετακόμισαν πίσω στην Ελλάδα και μετονομάσαν την αρχιτεκτονική και την κατασκευαστική τους εταιρεία σε Degree Zero Architects.
Ο Δημήτρης έλαβε το πτυχίο του στην Αρχιτεκτονική από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 1997. Το 2000 απέκτησε το μεταπτυχιακό του στην Αρχιτεκτονική από το Pratt Institute της Νέας Υόρκης και το 2019 μεταπτυχιακό τίτλο MBA στο Real Estate and Construction Management από το University College of Estate Management στο Λονδίνο.
Η Ζέττα απέκτησε το δίπλωμα Αρχιτεκτονικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές της στην Architectural Association του Λονδίνου, όπου απέκτησε το MArch από το Design Research Laboratory. Το 2013 παρακολούθησε σπουδές μόδας και Pattern - Making στο St Martins College στο Λονδίνο.
Το topio7 είναι γραφείο αρχιτεκτονικής και τοπίου με έδρα την Αθήνα. Αποτελείται από τους Κατερίνα Ανδρίτσου, Πανίτα Καραμανέα και Θανάση Πολυζωίδη, αρχιτέκτονες (MARCH ΕΜΠ Αθήνα) και αρχιτέκτονες τοπίου (MLA ETSABarcelona UPC). Έχει αποσπάσει βραβεία σε διαγωνισμούς και έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις και δημοσιεύσεις στην Ελλάδα και διεθνώς. Για το topio7 η συμβιωτική σχέση και η ώσμωση ανάμεσα στο ανθρωπογενές περιβάλλον και στο φυσικό τοπίο αποτελεί ένα δημιουργικό πεδίο στην διαδικασία της συνθετικής προσέγγισης του σχεδιασμού. Ανάμεσα στα βασικά ενδιαφέροντα είναι η φύση και οι διεργασίες της, η έννοια του χρόνου, το “πνεύμα του τόπου” και οι διαφορετικές σχεδιαστικές κλίμακες.
H Kατερίνα Ανδρίτσου είναι επίσης κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος "Αρχιτεκτονικός Σχεδιασμός, Χώρος, Πολιτισμός" (ΕΜΠ). Ως ελεύθερος επαγγελματίας και ως συνεργάτης σε μελετητικά σχήματα έχει αποσπάσει βραβεία σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς κι έχει ευρεία εμπειρία τόσο σε θέματα μεγάλης κλίμακας, αστικού σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής τοπίου, όσο και στην εκπόνηση μελετών σχετικών με την κατοικία, τον τουρισμό, την υγεία κτλ. στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει ασχοληθεί με την έρευνα, τον σχεδιασμό - έκδοση βιβλίων και τον σχεδιασμό - πραγματοποίηση εκθέσεων. Έχει λάβει μέρος και έχει αποσπάσει βραβεία και διακρίσεις σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς.
H Πανίτα Καραμανέα δραστηριοποιείται σε θέματα αρχιτεκτονικής, αστικού σχεδιασμού και τοπίου και έχει αποσπάσει βραβεία σε πολλούς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς στην Ελλάδα και στη Βαρκελώνη. Έχει διδάξει αρχιτεκτονική σύνθεση στο ΕΜΠ και σε σχολές του εξωτερικού και σήμερα διδάσκει ως Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και Αρχιτεκτονικής τοπίου, στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου Κρήτης και στα Μεταπτυχιακά προγράμματα Αρχιτεκτονικής Τοπίου στη Βαρκελώνη (ΜΑΡ Barcelona FUNDACIO + MBLANDARCH DUOT ETSAB UPC).
Ο Θανάσης Πολυζωίδης εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας σε έργα αρχιτεκτονικής και τοπίου. Έχει συμμετάσχει και έχει ευρεία εμπειρία τόσο σε έργα αναπλάσεων μεγάλης κλίμακας, αστικού σχεδιασμού και αρχιτεκτονικής τοπίου, όσο και σε ιδιωτικά έργα που αφορούν στην κατοικία και τον τουρισμό, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει λάβει βραβεία και διακρίσεις σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς στην Ελλάδα και διεθνώς. To 2018 απέσπασε τη διάκριση 40UNDER40 Αward - Europe’s most emerging architects 2017-2018 – από το Eυρωπαϊκό Kέντρο Aρχιτεκτονικής.
Κεντρικό αντικείμενο του σχεδιασμού του youth hostel Zeus is Loose είναι το αποτέλεσμα τριών παραμέτρων: (α) η διαχείριση ενός υφιστάμενου κτιρίου γραφείων της δεκαετίας του 70' επί της Πλατείας Αριστοτέλους, μπροστά στο ιστορικό μνημείο της Παναγίας Χαλκέων, (β) τα στοιχεία που εντοπίζονται σε ένα ξενώνα νέων, και (γ) το κεντρικό concept του hostel, οι αναφορές στην κορυφή του Ολύμπου, κυρίαρχου στην θέα του Θερμαϊκού κόλπου και κατοικία του αρχαιοελληνικού δωδεκάθεου.
Η παρουσία του μνημείου της Παναγίας Χαλκέων, αλλά και η διαχρονική παρουσία των επεξεργαστών χαλκού στην περιοχή οδήγησε στη χρήση του χρώματος του χαλκού στην όψη του κτιρίου. Τα ανοίγματα στην όψη ανοίχτηκαν έως τα δομικά στοιχεία της πλάκας του δαπέδου, των δοκαριών και των κολώνων. Η διαρρύθμιση των εσωτερικών χώρων ακολουθεί τις ανάγκες των δωματίων, με κρεβάτια καθ’ ύψος, καθώς και υγρούς χώρους σε όλα τα δωμάτια.
Οι κοινόχρηστοι χώροι αναπτύσσονται στον 6ο και 7ο όροφο. Στον 6ο έχει τοποθετηθεί η κοινόχρηστη και ανοιχτή κουζίνα, χώροι φαγητού, playroom και καθιστικά με καναπέδες και αναβαθμούς σε διαφορετικά επίπεδα για καλύτερη θέαση του χώρου. Η ιδιαίτερη χάραξη του βινυλικού δαπέδου σε αποχρώσεις του γκρι αναφέρεται στην αναπαράσταση των υψομετρικών γραμμών της κορυφής του Ολύμπου. Οι αναφορές σε μορφές και μύθους της ελληνικής μυθολογίας εφαρμόζονται δισδιάστατα μέσω γραφιστικών αναπαραστάσεων, απεικονίσεων αλλά και τρισδιάστατα μέσω γλυπτών κατασκευών. Τα υφιστάμενα δάπεδα του κτιρίου ήταν το παραδοσιακό μωσαϊκό σε διάφορους χρωματισμούς του κεραμιδί, της ώχρας και του πράσινου, τα οποία διατηρήθηκαν, και αποτέλεσαν βάση της παλέτας υλικών και χρωμάτων για τους εσωτερικούς χώρους, η οποία έχει επίσης αναφορές στα χρώματα της βυζαντινής τέχνης.
Στον 7ο και τελευταίο όροφο του κτιρίου τοποθετείται το ανοιχτό στην πόλη μπαρ 'Nectar Distillery', το οποίο σχεδιαστικά λειτουργεί σε συνέχεια του υπόλοιπου κτιρίου.
Την οπτική ταυτότητα του Zeus is Loose σχεδίασε το γραφιστικό γραφείο Follow the Phantom και τα γλυπτά ο γλύπτης Θεόδωρος Φράνστανλη.
Το "The Editor Hotel" βρίσκεται στο ιστορικό τρίγωνο της Αθήνας και στεγάζεται σε κτίριο που κτίστηκε σε διαφορετικές φάσεις κατά τα έτη 1934 και 1938. Στο παρελθόν στέγαζε βιοτεχνικά εργαστήρια και συγκεκριμένα τυπογραφείο σε συνδυασμό με καταστήματα και αποθήκες.
Η υλικότητα που εισάγεται στο υφιστάμενο κέλυφος σε συνδυασμό με έντονα ρυθμικές επιφάνειες δημιουργούν ένα αφηρημένο σύστημα αναφορών στο ιστορικό του κτιρίου και της ευρύτερης περιοχής. Μαύρη λαμαρίνα παραπέμπει στη χρήση του τυπογραφείου και γενικότερα της βιοτεχνίας που χαρακτήριζε στο παρελθόν το ιστορικό κέντρο. Αποσπασματική χρήση οργανικών υλικών, όπως μαρμάρου και μωσαϊκού παραπέμπει σε εσωτερικά κατοικιών της παλιάς Αθήνας.
Οι όψεις διαμορφώνονται με την προσθήκη μαύρης λαμαρίνας σε ουδέτερο φόντο υπόλευκου χώματος. Σε εσωτερικό αίθριο, ανοίγματα δωματίων ενσωματώνονται σε κατακόρυφες ζώνες από λαμαρίνα δημιουργώντας "δείκτες προς τον ουρανό" που τραβούν προς τα πάνω το βλέμμα του επισκέπτη μέσα από γυάλινη οροφή του αίθριου. Προς το δρόμο, μαύρη λαμαρίνα καδράρει ανοίγματα δημιουργώντας αρχιτεκτονικές προεξοχές που εμφανίζουν την κλίμακα του δωματίου. Τα πλαίσια ενσωματώνονται σε επιλεγμένα κουφώματα δημιουργώντας την αίσθηση της τυχαιότητας σε μία αυστηρή όψη.
Από τον χώρο της υποδοχής, στοά οδηγεί στο εσωτερικό αίθριο που αποτελεί την καρδιά του ξενοδοχειακού συγκροτήματος. Η πορεία υπογραμμίζεται με ξύλινη ανάγλυφη διαμόρφωση κατά μήκος της: εναλλαγές εσοχών – προεξοχών δημιουργούν ένα ρυθμικό μοτίβο που προκύπτει από "καμουφλαρισμένες προτάσεις". Στο αίθριο, οι κατακερματισμένες επιφάνειες περικλείουν τον χώρο εισάγοντας τον επισκέπτη σε μία ιδιότυπη ρυθμική ατμόσφαιρα.
Οι χώροι διαμονής οργανώνονται σε πτέρυγες που περιβάλλουν το αίθριο. Μαύρες λαμαρίνες και ξύλινες επιφάνειες δημιουργούν custom συνθέσεις. Μάρμαρο και μωσαϊκό εμφανίζονται σε μεμονωμένα σημεία δημιουργώντας το στοιχείο της έκπληξης ανάμεσα σε βιομηχανικές υφές.
Στο δώμα, σε χώρο με θέα προς την Ακρόπολη χωροθετείται εστιατόριο. Προκύπτει ψηλά ένας πόλος έλξης που αποκαλύπτει πανοραμικά την εικόνα της πόλης και ένας ιδιότυπος χώρος συνάντησης ανάμεσα σε κατοίκους του ξενοδοχείου και σε επισκέπτες.
Ο περιβάλλοντας χώρος διαμορφώνεται με μία μεγάλη πισίνα, φύτευση και χώρο για ηλιοθεραπεία, ενώ η εξωτερική τραπεζαρία τοποθετείται κάτω από μία πέργκολα από ξύλο και μέταλλο.
Η κατοικία διακοπών ενσωματώνει φυσικά υλικά, υφές και χρώματα σε ένα σύγχρονο αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο, βασισμένο στην ιδιαίτερη μορφολογία της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, υπογραμμίζοντας την αίσθηση αναψυχής και χαλάρωσης. Υπόλευκες επιφάνειες, τσιμεντοκονίαμα στο δάπεδο, δρύινα έπιπλα, κεραμικά πλακίδια, καθώς και λεπτομέρειες από μάρμαρο, υφάσματα και έργα αγγειοπλαστικής, προσδίδουν κομψή αισθητική σε ένα φιλόξενο χώρο, που συμβαδίζει με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του νησιού.
ΦΩTOΓPAΦOΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΡΔΑΚΗΣ
Παρά τον ορθοκανονικό διαμερισμό με τα γυάλινα χωρίσματα, ή ύπαρξη των καμπύλων κουρτινών δημιουργεί μία οργανική αίσθηση στο χώρο. Αυτό ενισχύεται με την οροφή του χώρου αναμονής και υποδοχής, όπου τα οργανικά ημιδιαφανή σχήματα από γαλακτώδες plexiglas γίνονται μία φωτεινή ρευστή επιφάνεια. Το φως διαχέεται ομοιόμορφα. Το κεντρικό έπιπλο υποδοχής καθώς και το δάπεδο εντείνουν τη ροϊκότητα του χώρου. Η είσοδος είναι φιλόξενη, φανερή, δίνοντας άμεσα μία πρώτη εικόνα του υπόλοιπου χώρου. Τα χρώματα που επιλέχθηκαν παραπέμπουν στη φροντίδα και στην υγιεινή. Τα έπιπλα που δεν έχουν σχεδιαστεί εξαρχής έχουν επιλεγεί ώστε να τονίζουν το οικείο του χώρου, εξασφαλίζοντας την άνεση, αλλά και την ενότητα στο σχεδιασμό.
Το Mediterraneo First Care λειτουργεί ως μία συνολική χωρική εμπειρία. Ένα περιβάλλον σύγχρονο, οικείο, ζεστό, φωτεινό που ανατρέπει τελικά την παγωμένη αισθητική των χώρων υγείας. Φωτογραφίες: ΠΑΝΟΣ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ
Η "σκάλα της ενότητας", η οποία εμπνέεται από τους ολυμπιακούς κύκλους, αναπτύσσεται σε όλο το ύψος του κτιρίου και συνδέει όλους τους ορόφους μέσω ενός κεντρικού αίθριου. Αυτό το δρύινο κλιμακοστάσιο και η περιφέρειά του ορίζουν τον κεντρικό χώρο κοινωνικής δραστηριότητας και κίνησης. Η διαφάνεια και η ροή του σχεδιασμού στοχεύει να διευκολύνει και να ενθαρρύνει την αλληλεπίδραση, την επικοινωνία και την ανταλλαγή γνώσης ανάμεσα στο προσωπικό.
Μέσω των φυτεμένων και μη δωμάτων και των ο νερό της βροχής εκτρέπεται σε δεξαμενή 300 m3 και στη συνέχεια χρησιμοποιείται για το πότισμα πράσινων περιοχών, έκπλυση τουαλετών και πλύσιμο αυτοκινήτων. Έτσι, μειώνεται η κατανάλωση πόσιμου νερού κατά 60%. Το σχέδιο περιλαμβάνει επιπλέον ένα βελτιστοποιημένο πλάνο ποτίσματος και όρια κατανάλωσης για τις συσκευές υγιεινής με μειωτές πίεσης. Για να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα αυτών των στρατηγικών το κτίριο διαθέτει σύστημα μέτρησης κατανάλωσης νερού.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ©2019 / INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE (IOC) / MØRK, ADAM - ALL RIGHTS RESERVED