Το κτίριο χωροθετείται με τέτοιο τρόπο, ώστε κατά την είσοδο σ' αυτό να "καδράρεται" η πισίνα, μία λωρίδα θάλασσας και η "πυραμίδα" του Ταϋγέτου στο βάθος. Αυτή η αρμονική αλληλουχία τονίζεται και με την κατάλληλη χρήση των υλικών (μάρμαρο, πέτρα και ξύλο). Το ίδιο μάρμαρο έχει επενδύσει γραμμικά την "πλατεία" πριν από την είσοδο και τον ημιυπαίθριο χώρο, ενώ κατόπιν εισχωρεί στην πισίνα. Μονοκατοικία στο Καλαμάκι Μεσσηνίας. Φωτογραφίες: Παναγιώτης Βουμβάκης.
Στην Ακτή Κονδύλη του Πειραιά, ενός από τα μεγαλύτερα εμπορικά λιμάνια της Ευρώπης, η Klab Architecture κλήθηκε να σχεδιάσει ένα πολύ μεγάλο φαρμακείο σε μια παλιά αποθήκη, η οποία ενδιάμεσα είχε μετατραπεί σε νυχτερινό κέντρο.
Η αρχιτεκτονική ομάδα θέλησε να δημιουργήσει μια νέα εμπειρία αγορών, μεταμορφώνοντας εντελώς το υπάρχον κτίριο• ενίσχυσε στατικά τους υφιστάμενους πέτρινους τοίχους με σκυρόδεμα και εισήγαγε μια νέα πρόσοψη προς την πόλη. O σχεδιασμός προέκυψε από την ανάγκη καθαίρεσης της υπάρχουσας όψης, η οποία, μετά από πολλές παρεμβάσεις τόσο σε αισθητικό όσο και σε κατασκευαστικό επίπεδο, έχριζε συνολικής αρχιτεκτονικής επέμβασης. Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί ένα κτίριο με άμεση αναφορά στο περιβάλλον του, στο λιμάνι του Πειραιά και στα καταστρώματα των πλοίων.
Έτσι, εξωτερικά του φαρμακείου δημιουργήθηκε μια μεγάλη τριγωνική διάτρητη κατασκευή, ώστε να γίνει ορατό από τις απομακρυσμένες πλευρές του λιμανιού. Επίσης, δημιουργήθηκε ένα εξωτερικό μονοπάτι που οδηγεί στο δώμα, όπου στο μέλλον θα αναπτυχθεί ένας βοτανικός κήπος. Η σχέση μεταξύ του νέου ανακαινισμένου κτιρίου και του λιμανιού είναι συνεχής - τυπικά, εννοιολογικά και φυσικά. Οι εσωτερικές όψεις, όπως και οι εξωτερικές, σχεδιάστηκαν χρησιμοποιώντας στοιχεία από τη ναυσιπλοΐα.
Στο εσωτερικό, ο μεγάλος ανοιχτός όγκος της αποθήκης μεταβλήθηκε με την εισαγωγή δύο νέων παταριών, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με διαφορετικούς τρόπους. Από το ισόγειο μέχρι το πατάρι μια καμπύλη ράμπα δημιουργεί μια δυναμική γραμμή μέσα στο χώρο και συνδέει τα δύο επίπεδα, ενώ ένα αμφιθέατρο συνδέει το πρώτο επίπεδο με το δεύτερο, όπου υπάρχει μια αίθουσα συνεδριάσεων και ένα γραφείο. Λίγο πιο πάνω βρίσκεται ο αποθηκευτικός χώρος. Ένας ανελκυστήρας και μια σκάλα χρησιμοποιούνται εσωτερικά για να κάνουν την πρόσβαση πιο άμεση.
Στο ισόγειο βρίσκεται ο χώρος πωλήσεων και ένα μικρό εργαστήριο. Η ροή των επισκεπτών μέσα στον μεγάλο χώρο καθοδηγείται από τη διάταξη των επίπλων και από τα κεντρικά σημεία πώλησης, που κατανέμονται ομοιόμορφα. Ο χώρος χωρίζεται επίσης σε κατηγορίες προϊόντων, αλλά κύριος στόχος είναι να υπάρχει συνεχής οπτική επαφή μεταξύ των επισκεπτών, ώστε να δημιουργείται μια θεατρική άποψη. Όπου ήταν δυνατόν οι πέτρινοι τοίχοι αποκαταστάθηκαν εσωτερικά στο ισόγειο, αποκαλύπτοντας την παλιά δομή.
Στο πρώτο επίπεδο δημιουργήθηκε ένας χώρος πολλαπλών χρήσεων για να χρησιμοποιείται για εκδηλώσεις, ή ακόμα και για μαθήματα γιόγκα, σεμινάρια, μέχρι και θεατρικά έργα. Είναι ένας εντελώς μοναδικός χώρος για ένα φαρμακείο και η Klab ανέπτυξε αυτή την ιδέα για να ενισχύσει την εμπειρία αγορών, δημιουργώντας ένα σχεδόν δημόσιο χώρο στο εσωτερικό.
Σημαντικό στοιχείο του κτιρίου αποτελεί το πώς οι επισκέπτες αισθάνονται την κίνησή τους μέσα σε αυτό και ποια είναι η σχέση του χώρου και του εξωτερικού φωτός, το οποίο φιλτράρεται μέσω της διάτρητης πρόσοψης. Μια άλλη σημαντική πτυχή είναι η σχέση του εσωτερικού με την πόλη και τη θάλασσα, η οποία γίνεται πιο εμφανής στα ανώτερα επίπεδα. Η εμπειρία της ροής της κίνησης είναι μοναδική καθώς κάθε φορά ο επισκέπτης μπαίνει σε μια διαφορετική πραγματικότητα.
Στο κτίριο συναντώνται διάφορα υλικά, όπως η μεταλλική κατασκευή, η όψη διάτρητου αλουμινίου, οι εκτεθειμένοι πέτρινοι τοίχοι, τα ξύλινα δάπεδα στα πατάρια και το εποξειδικό δάπεδο στο ισόγειο. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς γυψοσανίδες για ψευδοροφές και τοίχους.
Η επίσκεψη στο κατάστημα προσομοιάζει μια μουσειακή εμπειρία, όπου τα προϊόντα γίνονται τα εκθέματα. Η σχέση μεταξύ των διάφορων χώρων και λειτουργιών και ο υπαίθριος χώρος του φαρμακείου δημιουργούν μια ισχυρή σχέση με την πόλη και το λιμάνι, η οποία δημιουργεί ένα διαφορετικό είδος εμπορικού περιβάλλοντος. Το έργο αυτό αισιοδοξεί να γίνει η σπίθα που θα δημιουργήσει τις συνθήκες για τη συνολική αναδιαμόρφωση της ακτής Κονδύλη, που μοιάζει σήμερα να βρίσκεται σε παρακμή. Μπορεί να γίνει ένα νέο τοπόσημο σε τοπική κλίμακα, καθώς η θέση του είναι εξαιρετικά προβεβλημένη.
Τα μουσεία οφείλουν να αποτελούν πεδία παραγωγής πολιτισμού. Για να γίνει αυτό εφικτό απαιτείται η κατάλληλη συνεργασία της αρχιτεκτονικής, της έκθεσης των ευρημάτων και των δραστηριοτήτων του μουσείου.
Το αρχαιολογικό μουσείο αποτελεί το χώρο έκθεσης ευρημάτων παρελθόντος πολιτισμού. Ο στόχος όμως του μουσείου δεν πρέπει να εξαντλείται στην έκθεση των ευρημάτων, αλλά και στην παραγωγή και εξέλιξη του πολιτισμού μέσα από τη συγκεκριμένη χρήση.
Στην κατεύθυνση αυτή κινήθηκε ο σχεδιασμός του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων. Εννοιολογικές παράμετροι, πραγματικά στοιχεία του οικοπέδου, δηλαδή θέση, σχήμα, ανάγλυφο κ.α., καθώς επίσης και το πρόγραμμα λειτουργίας του μουσείου, οι τεχνολογίες και τα υλικά, διαμόρφωσαν το τελικό αποτέλεσμα.
Η βασική ιδέα ήταν η δημιουργία ενός κτιριακού κελύφους με εσωτερικό αίθριο. Η προσαρμογή του κελύφους αυτού στο ανάγλυφο και στο σχήμα του οικοπέδου αποτέλεσε επίσης μία από τις βασικές παραμέτρους. Μέσα από τη διαλεκτική σχέση μεταξύ των βασικών παραμέτρων, στόχων και επιλογών εξελίχθηκε και διαμορφώθηκε το Νέο Μουσείο Χανίων.
Προσέγγιση
Το μουσείο χωροθετήθηκε στην ιστορική περιοχή Χαλέπα σε οικόπεδο με θέα στη θάλασσα και σε σχετικά μικρή απόσταση από το παλαιό λιμάνι των Χανίων. Η προσέγγιση του κτιρίου από δρόμο τοπικού χαρακτήρα, καθώς και η θέση του οικοπέδου ως προς το δρόμο αποτέλεσαν παραμέτρους για τη χωροθέτηση αλλά και το σχεδιασμό του.
Το περιορισμένο οπτικό πεδίο από την είσοδο του οικοπέδου οδήγησε μαζί και με άλλες επιλογές στη μείωση του ύψους του κτιριακού όγκου, που βρίσκεται εκτός του εδάφους ώστε εκτός των άλλων να εξασφαλιστεί ο ορίζοντας πέρα απ’ αυτό.
Λειτουργικότητα
Από τα βασικότερα στοιχεία της λειτουργικότητας στα μουσεία είναι οπωσδήποτε οι κυκλοφορίες και οι διαδρομές μέσα και έξω απ’ αυτό. Από το χώρο εισόδου γίνεται άμεσα αντιληπτό το σύνολο του συστήματος διαδρομών και κυκλοφοριών προς τις αίθουσες, το πωλητήριο, το αμφιθέατρο, το αναψυκτήριο, κλπ. Με τον τρόπο αυτό ελαχιστοποιείται η κόπωση των επισκεπτών.
Εξασφαλίστηκαν οι ροές εισόδου και διακίνησης των ευρημάτων στο κτίριο χωρίς να διασταυρώνονται με εκείνες των επισκεπτών. Εξασφαλίστηκαν επίσης, οι δυνατότητες ανεξάρτητης χρήσης τομέων του κτιρίου σε διαφορετικούς χρόνους καθώς επίσης και ανεξάρτητες εκθεσιακές διαδρομές σε κυκλική ή ακτινωτή ροή.
Οι χώροι και ιδιαίτερα οι αίθουσες εκθέσεων οριοθετούνται από καθαρές επιφάνειες, απαλλαγμένες από οποιοδήποτε στοιχείο ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες έκθεσης και προβολής των ευρημάτων.
Ταυτότητα κτιρίου
Η ανάγκη αναγνωρισιμότητας του μουσείου, όντας δημόσιο κτίριο και μάλιστα πολιτιστικό, ήταν μία ακόμη από τις βασικές παραμέτρους στο σχεδιασμό.
Μέσα από τη σύνθεση και τη μορφή των όγκων, καθώς και την υφή και το χρώμα των υλικών επικάλυψης, δημιουργήθηκε ένα κέλυφος σαφώς διακριτικό, με συγκεκριμένη ταυτότητα. Ένα σύγχρονο κτίριο που εκφράζει την εποχή που σχεδιάστηκε για να φιλοξενήσει προηγούμενους πολιτισμούς.
Αισθητική
Η ογκοπλασία του κελύφους με τους γραμμικούς γεωμετρικούς όγκους προκύπτει από το ουσιαστικό και χωρίς περιττά στοιχεία στοχεύει στη διαχρονική αισθητική μέσα από την ίδια λιτότητα. Μία αισθητική, η οποία καταγράφεται στους όγκους, στις επιφάνειες, στα υλικά καθώς και στην κύρια όψη που εκφράζεται μέσα από μια αισθητική δύο διαστάσεων. (εικ. 13). Μία όψη που τα βασικά στοιχεία είναι η επιπεδότητά της, που ορίζεται από ένα τραπεζοειδές σχήμα, στο οποίο κυρίαρχο και σχεδόν μοναδικό στοιχείο είναι η κεντρική κύρια είσοδος, πίσω από την οποία αναπτύσσεται η δραστηριότητα του μουσείου σε όλα τα επίπεδα.
Φυσικός φωτισμός αιθουσών
Ο φυσικός φωτισμός εισέρχεται περιμετρικά των αιθουσών με ελεγχόμενο κινητό σύστημα ώστε να μην δημιουργεί θαμπώσεις. Τα ανοίγματα δεν είναι άμεσα ορατά από τον επισκέπτη και ο ρόλος του φυσικού φωτισμού περιορίζεται στη δημιουργία κατάλληλης εκθεσιακής ατμόσφαιρας στις αίθουσες. Τα εκτιθέμενα ευρήματα φωτίζονται με τεχνικό φωτισμό για την καλύτερη ανάδειξή τους.
Διαχρονικότητα
Η διαχρονικότητα των επιλογών αποτελεί στόχο, που η επιβεβαίωσή του εκ των πραγμάτων βρίσκεται στο μέλλον. Είναι γεγονός όμως ότι η λιτότητα αποτέλεσε βασικό στοιχείο έκφρασης πολλών σημαντικών πολιτισμών σε διάφορες χρονικές περιόδους και τόπους.
Είναι το στοιχείο, το οποίο συνυπάρχει σε όλες τις επιλογές που έγιναν για το σχεδιασμό του Μουσείου Χανίων, είτε πρόκειται περί σχημάτων και μορφών, είτε περί υλικών και χρωμάτων αλλά ακόμα περισσότερο περί κινήσεων και διαδρομών.
Η διαχρονικότητα φυσικά του μουσείου θα εξαρτηθεί και από τις δραστηριότητες και τον τρόπο έκθεσης των ευρημάτων και συγκεκριμένα από τη μουσειογραφική μελέτη, η οποία θα εκπονηθεί από το Υπουργείο Πολιτισμού, και η οποία θα πρέπει να ανταποκρίνεται στο σύγχρονο τρόπο προβολής των ευρημάτων και να εκμεταλλευτεί τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.
Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός εξασφάλισε τις συνθήκες εκείνες, που επιτρέπουν τη δημιουργία εναλλακτικών δραστηριοτήτων και εκθέσεων αλλά και εκείνες, που του εξασφαλίζουν το διαδραστικό χαρακτήρα του. Είναι απαραίτητο ο σχεδιασμός της έκθεσης των ευρημάτων και η αρχιτεκτονική να αποτελούν συνέχεια.
Κέλυφος - Πρόγραμμα
Η συνολική αρχιτεκτονική πρόταση, όπως προαναφέρθηκε, ολοκληρώνεται μέσα από τη σύνθεση δύο διακριτών γραμμικών μονολιθικών όγκων που αναδύονται από τη γη, συμβολική αναφορά στα στοιχεία πολιτισμού που βρίσκονται κάτω από την επιφάνειά της καθώς επίσης και βιοκλιματική επιλογή. Ο ένας δίσκελος σε γωνιακή ανάπτυξη και ο άλλος μονόσκελος, που τοποθετείται ως "φραγμός" του ανοίγματος, δημιουργώντας έτσι το χώρο του αίθριου. Το αίθριο αποτελεί το χώρο, πέριξ του οποίου χωροθετούνται και αναπτύσσονται οι αίθουσες εκθέσεων και ο χώρος εισόδου, εκτόνωσης και διανομής κυκλοφοριών, εξασφαλίζοντας έτσι και τις συνέχειες των μουσειακών διαδρομών.
Είναι βέβαιο ότι μέσα από τη διαλεκτική, που δημιουργείται μεταξύ αρχιτεκτονικής και ευρημάτων θα εξασφαλιστεί και η συνεχής επισκεψιμότητα στο μουσείο, ώστε να αποτραπούν οι ανασταλτικοί παράγοντες, οι οποίοι δημιουργούνται εκ των πραγμάτων μέσα από τη σύγχρονη τεχνολογία μετάδοσης των πληροφοριών και της εικονικής πραγματικότητας, η οποία αποδυναμώνει και τείνει να υποκαταστήσει την διάθεση φυσικής επίσκεψης στα μουσεία.
Ένας ισόγειος χώρος μιας πολυκατοικίας, μπροστά από έναν υπαίθριο παιδότοπο, αποτέλεσε το ιδανικό μέρος για τη δημιουργία ενός κέντρου δημιουργικής απασχόλησης, σε μια ήσυχη γειτονιά της Θεσσαλονίκης.
Η μελέτη βασίστηκε στο πρόγραμμα λειτουργίας του χώρου, με κύριο μέλημα την κάλυψη των αναγκών αλλά και των επιθυμιών των μικρής ηλικίας χρηστών του.
Ο χειρισμός της κάτοψης και ο σχεδιασμός των επιμέρους χώρων είχε γνώμονα τη μέγιστη λειτουργικότητα στις καθημερινές ανάγκες -με πρόβλεψη μελλοντικών απαιτήσεων- την πολυχρηστικότητα και τη δημιουργία της κατάλληλης ατμόσφαιρας.
Οι τρεις αίθουσες αποκτούν θεματολογία και μετατρέπονται σε αίθουσα παιχνιδιού, αίθουσα εικαστικών και πειραματισμών και αίθουσα χορού και θεάτρου.
Η κεντρική είσοδος "ανοίγει" στο χώρο υποδοχής, ο οποίος σηματοδοτείται από χρωματιστούς μεταλλικούς σωλήνες που πλαισιώνουν τη σκάλα για το πατάρι και τους γραφειακούς χώρους.
Η επαφή με την πρώτη αίθουσα τονίζεται με τη χρήση τζαμαρίας, ως διαχωριστικού στοιχείου, αμβλύνοντας το στενό πλάτος της κάτοψης στο συγκεκριμένο σημείο, βοηθώντας τη διάχυση του φυσικού φωτός και επιλύοντας λειτουργικά θέματα.
Στις επόμενες δύο αίθουσες συναντάμε έντονα το στοιχείο της μεταβλητότητας με κατάλληλες κατασκευές, με επιλογή ειδικών επίπλων, καθώς και με συστήματα φωτισμού.
Το φως είναι γνωστό ότι επηρεάζει άμεσα την ψυχολογία και την υγεία του ανθρώπου. Έτσι, η μελέτη έλαβε υπόψη της τόσο την πλήρη αξιοποίηση του φυσικού φωτός, όσο και τη σωστή κατανομή του τεχνητού.
Υφές υλικών και χρώματα μπλέκονται μεταξύ τους δημιουργώντας το κατάλληλο παιχνίδι σε έναν χώρο, του οποίου αποτελεί βασικό στοιχείο.
Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στην ηχομόνωση του χώρου. Τόσο τα διαχωριστικά στοιχεία, όσο και η οροφή επενδύθηκαν με στρώση ορυκτοβάμβακα, ευνοώντας την παράλληλη λειτουργία των αιθουσών, αλλά και απομονώνοντας το κέντρο από τους κατοικήσιμους χώρους της πολυκατοικίας. Ειδικά στην αίθουσα του χορού, η χρήση μοκέτας στο δάπεδο καθώς και άλλων υφασμάτων ενισχύει την ηχοαπορρόφηση και βοηθάει στην καλύτερη ακουστική του χώρου.
Η έμφαση της σχεδιαστικής ομάδας στις λεπτομέρειες γίνεται αντιληπτή από τη δημιουργία διάφορων κατασκευών και ιδιαίτερων γωνιών, που προσδίδουν στο χώρο ταυτότητα, αλλά και μια "παραμυθένια" διάσταση.
Όσον αφορά στις όψεις του κτιρίου επιλέχθηκε η μεταφορά του στοιχείου του παιχνιδιού και εκεί, μέσα από τη χρήση χρωματιστών πανέλων στα ανοίγματα, τα οποία εντείνουν τη σχέση κενού και πλήρους αποδίδοντας ταυτότητα στον εξωτερικό χώρο.
Από το Σεπτέμβριο του 2015, το νέο ιατρείο πλαστικής χειρουργικής στεγάζεται στον πρώτο όροφο διατηρητέου κτιρίου του 1912 στο κέντρο της Ρόδου.
Με σκοπό την ανάδειξη του καινούργιου μέσα από το παλιό, ο εσωτερικός χώρος δέχθηκε ήπιες επεμβάσεις και μεταμορφώθηκε σε ένα σύγχρονο ιατρείο με όλο τον αναγκαίο εξοπλισμό, διατηρώντας παράλληλα τον ιταλικής αρχιτεκτονικής εξαίρετο χαρακτήρα του.
Στο κέντρο του ιατρείου, ένας μακρύς πλατύς και διαμπερής διάδρομος φιλοξενεί τους χώρους υποδοχής και αναμονής και καταλήγει σε ένα ηλιόλουστο μπαλκόνι, ενώ οι δύο χώροι γραφείων, η αίθουσα χειρουργείου, η είσοδος, το wc και η κουζίνα διακλαδώνονται αριστερά και δεξιά αυτού. Η απόλυτα συμμετρική διάταξη των πορτών και των παραθύρων φανερώνει την ιταλικής αρχιτεκτονικής καταγωγή του κτιρίου.
Μέσα από τα παλιά ψηλά παράθυρα, το εκρηκτικό φως του ήλιου του νησιού διαχέεται άπλετα στο εσωτερικό. Το λευκό χρώμα των τοίχων αποπνέει την αίσθηση του καθαρού και αποστειρωμένου, ενώ ταυτόχρονα αντιπαραβάλλεται στην ποικιλία των χρωμάτων και των γεωμετρικών μοτίβων των παλιών πλακιδίων του δαπέδου, και αναδεικνύει έτσι το αποτύπωμα του χρόνου, τη μοναδικότητα και τη ζεστασιά τους. Μια λεία και ενιαία στρώση τσιμεντοκονίας έρχεται να γεμίσει τα κενά του δαπέδου, εκεί όπου τα πλακάκια λείπουν.
Όλα τα έπιπλα και τα φωτιστικά, εκτός από τα γραφεία και τις καρέκλες έχουν σχεδιαστεί από το αρχιτεκτονικό γραφείο. Το φωτιστικό dARCHstudio light (ντιζάιν 2008) έχει επίσης τοποθετηθεί στους χώρους γραφείων.
Ο σχεδιασμός των επίπλων εμπνέεται από την ανατομία του ανθρώπινου σώματος, καθώς και από την τόσο σημαντική (για την αρχιτεκτονική και την πλαστική χειρουργική) έννοια της τομής. Οι νέες βιβλιοθήκες ενσαρκώνουν τη δομική σχέση των εσωτερικών οργάνων και του ινώδους συνδετικού ιστού, προβάλλοντας το διάτρητο όγκο του μαύρου μεταλλικού πλέγματος ως περίβλημα στη συμπαγή γεωμετρική μορφή του λευκού λακαριστού ξύλου.
Στην αίθουσα του χειρουργείου, μια γραμμή τομής "κόβει σαν νυστέρι" τους τοίχους και το δάπεδο του χώρου χρωματικά στα δύο.
Οι λευκοί τοίχοι της εισόδου και του κεντρικού διαδρόμου έχουν ηθελημένα μείνει άδειοι, με σκοπό αργότερα να φιλοξενήσουν περιοδικές εκθέσεις έργων τέχνης.
Οι ιατρικές επισκέψεις δεν συνοδεύονται συνήθως από ευχάριστες εικόνες... Οι συνειρμοί που έπονται της ανάγκης ενός γιατρού κάθε άλλο παρά βοηθούν στη χαλάρωση και στην αποδοχή αυτής της κατάστασης.
Κάπου εδώ αρχίζουμε να μιλάμε για την αισθητική ενός χώρου και την ατμόσφαιρα που ο αρχιτέκτονας μπορεί να εμφυσήσει σε αυτόν ανατρέποντας τα δεδομένα και ισχυροποιώντας την συμβολή του γιατρού στο πρόβλημα του ασθενούς, πριν ακόμα ξεκινήσει η θεραπεία! Όταν οι ασθενείς είναι μικρά παιδιά τότε η οδός είναι το χιούμορ και η οικειότητα.
Το συγκεκριμένο ιατρείο αφορά σε ιατρείο παιδοψυχιάτρου, όπου ως επιπλέον προαπαιτούμενα θέτονται η έκφραση και η ψυχική αμεσότητα για μια επιτυχημένη θεραπεία.
Εξ’ αρχής τέθηκαν οι στόχοι ξεκάθαρα:
• Ο χώρος θα έπρεπε να αντικατοπτρίζει το καλό γούστο της γιατρού.
• Θα έπρεπε να είναι οικείος αλλά περιοριστικός, θέτοντας όρια χωρίς να εκπέμπει τον αποστειρωμένο κώδικα των ιατρείων.
• Θα έπρεπε να εκμεταλλευτεί σωστά το φυσικό φως για λόγους οικονομίας.
Τροχοπέδη σ’ αυτήν την προσπάθεια ήταν η γεωμετρία και το μέγεθος του χώρου σε συνδυασμό με τη θέση της εισόδου, που υπαγόρευε ένα γραμμικό χώρο αναμονής.
Η επαφή του ασθενούς με το ιατρείο, ήδη από την αίθουσα αναμονής, λειτουργεί κατευναστικά και λυτρωτικά, απενοχοποιώντας την επίσκεψη και δίνοντας αφορμές για χιούμορ ή προβληματισμό μέσα από τα αστεία πορτραίτα των σκύλων και την σύνθεση φωτογραφιών με θέμα τα παιδιά.
Τα έπιπλα σχεδιάστηκαν εξ’ αρχής και κατά αποκλειστικότητα για το χώρο, επιλέγοντας υλικά φυσικά και προσεγμένους συνδυασμούς χρωμάτων εντείνοντας τη γαλήνη και την ασφάλεια.
Oι δυσκολίες που αντιμετωπίστηκαν ήταν οι εξής:
• Η ενοχή της επίσκεψης από παιδιά και γονείς.
• Η κλίμακα του χώρου.
• Η γεωμετρία του χώρου.
• H ασφάλεια στον αντίποδα της οικειότητας.
Σημαντική στιγμή: Η αυθόρμητα αντίδραση του μικρότερου ασθενούς (μόλις 4 ετών) προς την ιατρό, μπροστά στο κολάζ από παιδικές φωτογραφίες που συνδέσαμε, αντικρίζοντας το για πρώτη φορά: "Αυτό, το είχα ανάγκη… Ευχαριστώ!!!"
Κεντρική ιδέα πίσω από τη διαμόρφωση του συγκεκριμένου χώρου υπήρξε η θέληση να επικοινωνηθεί η αίσθηση του "χειροποίητου" σε όλες τις κλίμακες του. Για το λόγο αυτό, ο αρχιτέκτονας, σε συνεννόηση με τον ιδιοκτήτη-πολιτικό μηχανικό, αποφάσισε να προσεγγίσει και να σχεδιάσει το κάθε έπιπλο-αντικείμενο ξεχωριστά, με στόχο να δημιουργείται μια ολική εμπειρία στο χώρο. Στην πρώτη επίσκεψη στο γραφείο, αυτό που προκαλούσε αμέσως εντύπωση ήταν το άπλετο φως που κυριαρχούσε και η μαγευτική θέα της χώρας της Μυκόνου, που πρόβαλλε ακριβώς από κάτω. Το κτίριο είναι κατασκευασμένο σε ιδιαίτερα προνομιούχο σημείο, καθώς από την κορυφή της πλαγιάς όπου βρίσκεται, μπορεί κανείς να αγναντέψει τη Ρήνεια, τη Σύρο και την Τήνο, αλλά και να περπατήσει μέχρι τη χώρα του νησιού.
Ένα υλικό, το οποίο θα αποτελούσε από τα πρώτα ακόμα στάδια "ραχοκοκαλιά" για τη σύνθεση του χώρου ήταν ο μπρούτζος. Λόγος ήταν η λάμψη και η αντανάκλαση που παρείχε το συγκεκριμένο υλικό την ώρα που το "χτυπάει" ο χρυσός μυκονιάτικος ήλιος. Με το γνώμονα αυτό, υλοποιήθηκε το έπιπλο της υποδοχής (milliped desk), το οποίο ανασύρεται από το έδαφος (σαν τη σαρανταποδαρούσα), για να διαμορφώσει μια επιφάνεια εργασίας κατασκευασμένη από παλίσανδρο. Τα φωτιστικά από μπρούτζο και χαλκό σχεδιάστηκαν και τοποθετήθηκαν αντικριστά και χαράσσουν πορείες και οπτικές φυγές. Απέναντι από το το έπιπλο της υποδοχής τοποθετήθηκε ένας μπρούτζινος καλόγερος που παραπέμπει στο -πολύ γνώριμο για το νησί- φυτό της φραγκοσυκιάς.
Στον κυρίως χώρο δεσπόζει το γραφείο του ιδιοκτήτη. Το bend desk κατασκευάστηκε από ατσάλι -καθώς χρειάστηκε για τη στήριξη του ένα πολύ σκληρό υλικό- και σχεδιάστηκε έτσι, ώστε να κατευθύνει τη ματιά του επισκέπτη στη χώρα της Μυκόνου. Η εξωτερική καμπύλη του καλύφθηκε με παλίσανδρο, ενώ η "κοιλιά" του είναι σφυρήλατο σίδερο βαμμένο στο χρώμα του μπρούτζου. Πίσω από το γραφείο ξεπροβάλλει ανάγλυφη στον τοίχο η βιβλιοθήκη - υπογραφή. Η μορφή της είναι βασισμένη στην υπογραφή του ιδιοκτήτη και υλοποιήθηκε με σφυρήλατο σίδερο βαμμένο λευκό, όπως και το χρώμα του τοίχου. Αντίκρυ από το bend desk ξεχωρίζει το κυκλικό τραπέζι φτιαγμένο από ατσάλι και παλίσανδρο, αλλά και η "αραχνοΰφαντη" μπρούτζινη βιβλιοθήκη, στην οποία τα βιβλία να δίνουν την ψευδαίσθηση ότι ίπτανται. Την αίσθηση του "χειροποίητου" ολοκληρώνουν λεπτομέρειες και στοιχεία, όπως τα τραπεζάκια από ξύλο τικ και μπρούτζο, οι μαρμάρινες γλάστρες και πινακίδες αλλά και το βάζο από φυσητό γυαλί.
Το κτίριο, μια παλαιά πέτρινη διώροφη μονοκατοικία, βρίσκεται στην οδό Δρομονέρου στην Χαλέπα και αποκαταστάθηκε προκειμένου να στεγάσει μια τετραμελή οικογένεια. Η επέμβαση αφορούσε στην αποκατάσταση του υπάρχοντος κτιρίου και στην προσθήκη σε ύψος σε ένα τμήμα του, ώστε να καλύψει τις νέες ανάγκες. Αντιστράφηκε η εσωτερική λειτουργία με την ζώνη ημέρας στον όροφο, και τα υπνοδωμάτια στο ισόγειο. Η ξύλινη στέγη είναι σε αρμονία με το ξύλινο δάπεδο και τα κουφώματα.
Αρχιτεκτονική μελέτη, φωτογραφία: Βερικάκης Γιάννης
Η κατοικία βρίσκεται στην περιοχή Τούρλος, Μυκόνου, σε απόσταση 200 m από την παραλία και προσφέρει πανοραμική θέα στη χώρα του νησιού, στο βαθύ μπλε του Αιγαίου και στη Σύρο.
Ο σχεδιασμός του εσωτερικού χώρου αναδεικνύει την απλότητα της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής μέσω έντονων μινιμαλιστικών αντικειμένων, φυσικών στοιχείων και υλικών. Αυτό αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στις ειδικές κατασκευές (πέργκολα, διαχωριστικά, φωτιστικά, έπιπλα) καθώς και στις λεπτομέρειες της "μπλε γραμμής", οι οποίες αποδίδουν νοηματικά τον ορίζοντα. Στόχος των αρχιτεκτόνων ήταν η δημιουργία μιας νέας, σύγχρονης αισθητικής πρότασης, η οποία αποδίδει τα παραδοσιακά στοιχεία της αρχιτεκτονικής της Μυκόνου και δημιουργεί έναν ισορροπημένο σχεδιασμό των χώρων για τον επισκέπτη.
Αρχιτεκτονική μελέτη: DEZONE Archi+.
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Βουμβάκης
Στην ανοιχτού τύπου οργάνωση αυτής της εντυπωσιακής κατοικίας στην Αριζόνα, μεταξύ του καθιστικού και της κουζίνας, δημιουργείται μια ενδιάμεση ζώνη με ένα μεγάλο πάγκο προετοιμασίας φαγητού και καθίσματα μπαρ. Όλες οι επενδύσεις είναι με φυσικά υλικά και γήινα χρώματα. Τα ντουλάπια "κρύβονται" πίσω από μονοκόμματες πόρτες.
Αρχιτεκτονική μελέτη: Brent Kendle / Kendle Design Collaborative
Φωτογραφία: Alexander Vertikoff