Εδώ και αρκετά χρόνια, ένας μεγάλος αριθμός έργων του ελληνικού αρχιτεκτονικού μοντερνισμού της δεκαετίας του ’30 έχει οριστικά χαθεί. Από την άλλη πλευρά, το ενδιαφέρον για την αρχιτεκτονική εκείνης της εποχής όλο και περισσότερο αυξάνεται και αναγνωρίζεται. Κάποια από αυτά τα κτίρια παραμένουν ανάμεσά μας, που μετρούν ήδη 90 και πλέον έτη και οφείλουμε να τα αναδείξουμε και να τους δώσουμε νέα ζωή.
Ένα τέτοιο κτίριο, βρίσκεται στην οδό Απόλλωνος 25, ενταγμένο σε ένα συνεχές σύστημα δόμησης, με μέτωπο σε στενό δρόμο μιας πυκνοδομημένης γειτονιάς. Πρόκειται για ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα, αστικής πολυκατοικίας τής περιόδου του ’30, το οποίο αναδιαμορφώθηκε πρόσφατα, προκειμένου να εξυπηρετήσει τις συγχρονες προδιαγραφές για τη νέα του χρήση.
Μορφολογικά η πρόσοψη παρουσιάζει τυπικά στοιχεία αρχιτεκτονικής μεσοπολέμου. Στην πρόσοψη, ενδιαφέρον έχουν οι κλειστές προεξοχές (έρκερ), οι εξώστες και τα μεγάλα ανοίγματα με τα ξύλινα ρολά, καθώς και η κύρια είσοδος με τον περίτεχνο μεταλλικο σκελετό. Ζητούμενο της ανακαίνισης ήταν να μετατραπεί σ’ ένα σύγχρονο ξενοδοχείο με 9 αυτόνομα διαμερίσματα, διατηρώντας τόσο την αρχική δομή, όσο και τα μορφολογικά στοιχεία του κτιρίου.
Διατηρήθηκαν όλα τα όρια των υφιστάμενων χώρων, όπως και οι βασικές λειτουργίες τους, με μικρες εξαιρέσεις για τη λειτουργικη βελτίωση των διάφωρων χώρων.
Τα ταβάνια, οι τοίχοι και τα περισσότερα διακοσμητικά ακολουθούν την ίδια χρωματική παλέτα, γήινοι τόνοι του λευκού-μπεζ.
Επίσης διατηρήθηκαν τα αρχικά ξύλινα πατώματα, τα μωσαϊκά και όλα τα αυθεντικά στοιχεία του κτιρίου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η ανακαίνιση να δώσει μεγαλύτερη βάση στη βελτίωση των ήδη υπαρχόντων στοιχείων, να αναδιαμορφωθούν κάποιες λεπτομέρειες και να προστεθούν στοιχεία που θα έκαναν τα διαμερίσματα ακόμα πιο εκλεπτυσμένα.
Η πρόσβαση στο κτίριο γίνεται μέσω ενός μακρόστενου διαδρόμου, που οδηγεί στο ισόγειο διαμέρισμα, το οποίο περιλαμβάνει το χωλ, το καθιστικό, 2 υπνοδωμάτια, τα λουτρά και την κουζίνα. Στο πίσω μέρος βρίσκεται η εσωτερική αυλή, χαρακτηριστικό της εποχής εκείνης. Στη συνέχεια κατευθύνεσαι στους ορόφους μέσω μιας επιβλητικής ξύλινης σκάλας που βρίσκεται μετά το χωλ της εισόδου. Ο πρώτος και δεύτερος όροφος χωρίζονται σε 3 και 4 διαμερίσματα αντίστοιχα, τα οποία αποτελούνται από καθιστικό, λουτρό, υπνοδωμάτιο και κουζίνα. Τέλος το διαμέρισμα στο δώμα, συμπληρώνεται με τον εξωτερικό χώρο, έναν χώρο που προσεγγίστηκε σαν προέκταση του εσωτερικού με θέα την Ακρόπολη και του γύρω Αθηναϊκού αστικού τοπίου.

SER Architects is an architecture studio based in Athens, Greece, founded by Rafail Sergios and Edward Serifis.
Our philosophy stems from the meaning of architecture itself. We perceive architecture as a combination of feelings, needs, functionality, space, and time. We strive for clear design and successful construction, while treating each stage of the architectural journey - from the very first drawing to the final result - with the utmost respect.
Our design knowledge, year-long experience and vast network of experts guarantee a unique architectural result.
The team consists of:
Rafail Sergios | Co-Founder & Lead Architect, MArch N.T.U.A.
Edward Serifis | Co-Founder & Lead Architect, MArch N.T.U.A. - MSc N.T.U.A. - PhD Candidate N.T.U.A.
Alexandros Chysoli | Construction Project Manager, BSc Civil Engineering UNIWA
Daphne Manousogianni | Architect, BA Interior Architecture I.H.U - MArch T.U.C.ΑΣ

Ο Κυριάκος Μιλτιάδου είναι αρχιτέκτονας με έδρα τη Λευκωσία. Αποφοίτησε από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης το 2015, κατακτώντας την πρώτη θέση στο έτος του. Οι σπουδές του χρηματοδοτήθηκαν με υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Κύπρου (IKY). Συνέχισε τις σπουδές του στο University College London (UCL), πραγματοποιώντας μεταπτυχιακή έρευνα στο πρόγραμμα Advanced Architectural Research, αποφοιτώντας με άριστα το 2017. Από το 2014 έχει συμμετάσχει και βραβευτεί σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, και διεθνείς εκθέσεις. Το 2022 έλαβε το Κρατικό Βραβείο Αρχιτεκτονικής στην κατηγορία ‘Έργο Νέου Αρχιτέκτονα’.
Είναι υποψήφιος διδάκτορας στη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Κύπρου όπου διδάσκει επίσης το μάθημα ‘Αρχιτεκτονικά Μέσα Επικοινωνίας’. Η διδακτορική του έρευνα υποστηρίζεται από τρεις υποτροφίες, ‘Ίδρυμα Σύλβιας Ιωάννου’, ‘ΙΚΥ’ και ‘Υποτροφία Ευαγόρα’.

Η κατοικία Indiana Street House βρίσκεται στην ιστορική περιοχή Pinckney Neighborhood, μία από τις παλαιότερες γειτονιές στο κέντρο της πόλης Lawrence στην κομητεία του Κάνσας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από τον ομώνυμο ποταμό Κάνσας, όπως και από τα διάφορα πάρκα και τη ζωντάνια του πολιτιστικού κέντρου της πόλης.
Ακόμη είναι κοντά στην πανεπιστημιούπολη του πανεπιστημίου με μία βολική κοντινή στάση λεωφορείου, επιτρέποντας την εύκολη πρόσβαση και στην υπόλοιπη πόλη.
Η αρχική τοποθεσία ήταν ένας στενός χώρος, ανάμεσα σε δύο παλαιές κατοικίες, άνω των 100 ετών,
Ο χώρος είναι ένας στενός χώρος πλήρωσης 50 ιντσών που βρίσκεται ανάμεσα σε δύο σπίτια που βρίσκονται και τα οποία κατασκευάστηκαν πολύ πριν εφαρμοστεί η σημερινή χωροθέτηση στην πόλη. Λόγω της στενότητας του χώρου, επιλέχθηκε από τους αρχιτέκτονες η ανύψωση των κύριων χώρων διαβίωσης και η τοποθέτησή τους επάνω από το έδαφος στο δεύτερο επίπεδο, συνδυάζοντας την εκμετάλλευση του φυσικού φωτός, αλλά και την απέραντη θέα στη γύρω περιοχή.
Τα κουφώματα του ισογείου διαθέτουν αρκετά πιο λεπτά προφίλ από αυτά του ορόφου, χαρίζοντας περισσότερο εξωτερικό χώρο στο επίπεδο του εδάφους. Η κατοικία μοιάζει να είναι κρυμμένη και να "φωλιάζει" στην πλαγιά, λόγω της κλίσης του εδάφους, δημιουργώντας την αίσθηση ότι ξεπροβάλλει ξαφνικά από το οικόπεδο.
Το επάνω επίπεδο στηρίζεται σε 22 χαλύβδινες κολώνες, συναντώντας τις κορυφές των δέντρων ανατολικά και δυτικά. Η κύρια κρεβατοκάμαρα και η βεράντα-πρόβολος βρίσκεται στην ανατολική πλευρά, χαιρετώντας τον πρώτο πρωινό ήλιο και φθάνοντας προς το μέρος, εστιάζοντας σε μια μεγάλη βελανιδιά στο μπροστινό μέρος του οικοπέδου. Αντίστοιχα, στη δυτική πλευρά βρίσκεται το καθιστικό με τη μεγάλη βεράντα, όπου μπορεί κανείς να παρακολουθήσει τον ήλιο να δύει μέσα από ένα συνονθύλευμα δέντρων στον πίσω χώρο του οικοπέδου.
Η εξωτερική όψη του άνω επιπέδου αποτελείται από πάνελ τεχνητής ξυλείας (μελαμίνη) της Αυστριακής εταιρείας Fundermax. Η βεράντα, οι τοίχοι και οι σοφίτες είναι από το υψηλής ποιότητας ξύλο Sassafras, κοινό δέντρο στη βόρεια Αμερική.
Οι επιστρώσεις σκυροδέματος διασφαλίζουν ότι το έργο πληροί την απαιτούμενη αναλογία μεταξύ διαπερατών και αδιαπέραστων επιφανειών, μετριάζοντας την απορροή των όμβριων υδάτων.
Οι διάφορες προεξοχές, οι ειδικά κατασκευασμένες περσίδες, οι υαλοπίνακες υψηλής ενεργειακής απόδοσης και οι καλά τοποθετημένες λειτουργικές μονάδες, διασφαλίζουν ότι το κτίριο δεν θα υπερθερμανθεί, ενώ παράλληλα εκμεταλλεύονται τη ζεστασιά του ήλιου το χειμώνα και τα οφέλη του διασταυρούμενου αερισμού, επιτρέποντας τον δροσισμό.

Η πισίνα αυτής της κατοικίας στο Santo Tirso της Πορτογαλίας διαμορφώθηκε ως εσωτερική πισίνα, δίνοντας τη δυνατότητα για ελεγχόμενες συνθήκες. Τα περιμετρικά μεγάλα ανοίγματα που "χωνεύονται" στους τοίχους της δίνουν τη δυνατότητα να ανοίγεται πλήρως στον περιβάλλοντα χώρο και να αποτελεί συνέχειά του.
Φωτογραφίες: Duccio Malagamba

Το δυναμικό σύστημα σκιάστρων επιτρέπει το φιλτράρισμα του ηλιακού φωτός χωρίς να εμποδίζει τη ροή του αέρα, ενώ δίνει επίσης στους κατοίκους του τα μέσα να ελέγχουν το επίπεδο της ιδιωτικότητάς τους. Όταν είναι κλειστά τα σκίαστρα ενσωματώνονται πλήρως στην ξύλινη επένδυση της όψης.

Ο χώρος κατοίκησης διαθέτει "open plan" κάτοψη και περιλαμβάνει όλες τις σύγχρονες ανέσεις ενός διαμερίσματος χωρίς να αλλοιώνει χαρακτήρα του πρώην βιομηχανικού χώρου.
Ο χώρος του ύπνου αποκτά την ιδιωτικότητά του με τη χρήση ενός υφάσματος, ακολουθώντας τη χάραξη μιας έλλειψης στην οροφή του διαμερίσματος.
Φωτογραφίες: Studiovd.gr / Nikos Vavdinoudis - Christos Dimitriou

Ο παγκοσμίου φήμης Ιταλός αρχιτέκτονας Renzo Piano στρέφει το βλέμμα του σε ένα νέο εγχείρημα - πρόκληση, τα νοσοκομεία. Έχει αναλάβει τη δημιουργία τριών νοσοκομείων στη χώρα μας ύστερα από ανάθεση του Ιδρύματος "Σταύρος Νιάρχος", που έχει υπογράψει πρωτόκολλο συνεργασίας με την ελληνική κυβέρνηση για τη στήριξη του τομέα υγείας: ένα Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Παίδων στη Θεσσαλονίκη και δύο Γενικά Νοσοκομεία στην Κομοτηνή και τη Σπάρτη. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Renzo Piano: "τα νοσοκομεία είναι μέρη "παθών" και άγχους, ζουν σε ένα χρόνο και μια μετέωρη διάσταση που αναστέλλονται, αλλά, όπως και στην περίπτωση της Φύσης, είναι επίσης και τόποι αναγέννησης. Γι’ αυτόν τον λόγο είναι σημαντικοί οι κοινόχρηστοι χώροι, η διαφάνεια, το φως: όλα τα στοιχεία που δημιουργούν την αίσθηση της κοινότητας". Τα τρία νοσοκομεία σε Κομοτηνή, Θεσσαλονίκη και Σπάρτη θα είναι κατασκευασμένα από ξύλο, ένα υλικό, κατάλληλο για σεισμό. Η σχεδιαστική πρόκληση ήταν η κατασκευή κτιρίων με μηδενικές εκπομπές ρύπων, που δεν καταναλώνουν ενέργεια και που σέβονται τη γη που τα φιλοξενεί.

Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Παίδων Θεσσαλονίκης
Το Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης θα κατασκευαστεί στη βορειοδυτική πλευρά της Θεσσαλονίκης, στο Φίλυρο. O σχεδιασμός του δίνει έμφαση στην αειφόρο ανάπτυξη, τις θεραπευτικές ιδιότητες της φύσης και την εφαρμογή μιας ανθρωπιστικής προσέγγισης για την ολιστική φροντίδα των ασθενών και των οικογενειών τους. Το νοσοκομείο, ως πανεπιστημιακό, θα περιλαμβάνει τόσο κλινικές εγκαταστάσεις όσο και εγκαταστάσεις υποδομών για έρευνα και εκπαίδευση.

Γενικό Νοσοκομείο Κομοτηνής
Το νοσοκομείο θα περιβάλλεται από ένα πυκνό δάσος, στο οποίο θα έχουν πρόσβαση οι ασθενείς και οι συγγενείς των ασθενών κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους, αποσκοπώντας στη βελτίωση της θεραπευτικής διαδικασίας.

Γενικό Νοσοκομείο Σπάρτης
Στη νότια Ελλάδα, το Γενικό Νοσοκομείο Σπάρτης θα αντικαταστήσει ένα υπάρχον κτίριο
που φέρει το ίδιο όνομα και πρόκειται να συγχωνευθεί με μια άλλη κοντινή μονάδα υγειονομικής περίθαλψης. Θα σχεδιαστεί ως μια ενιαία τριώροφη κατασκευή, η οποία θα αναδύεται από τις κορυφές των δέντρων.

Η σχεδιαστική ιδέα πίσω από το White Pebble Suites, που βρίσκεται στο παραλιακό μέτωπο των Πολλωνίων, στο νησί της Μήλου, προέρχεται από τις κυκλαδίτικες τοπογραφικές καμπύλες. Η ανάλυση του φυσικού περιβάλλοντος, όπου ο ήλιος και ο άνεμος δημιουργούν τα κύματα του Αιγαίου που με τη σειρά τους έχουν σχηματίσει τους βράχους στο σημερινό χαρακτηριστικό λείο σχήμα τους, οδήγησε τους αρχιτέκτονες να αναπτύξουν περαιτέρω τη μοναδική αισθητική των καμπύλων μορφών, στο σχεδιασμό του έργου. Οραματιστήκαμε το κέλυφος του κτιρίου σαν ένας βράχος που έχει λειανθεί από το νερό και τον άνεμο. Το έργο βρίσκεται μπροστά στη θάλασσα με θέα το νησί της Κιμώλου, οπότε η σχέση κάθε δωματίου με τη θάλασσα, ήταν μια άλλη κρίσιμη παράμετρος της πρότασής μας. Και τα 12 δωμάτια έπρεπε να έχουν το κύριο άνοιγμά τους προς τη θάλασσα, έτσι αναπτύχθηκε μια διάταξη σχήματος «V» στοστενό μας οικόπεδο. Στο εσωτερικό κεντρικό τμήμα του, τοποθετείται η κύρια πισίνα του ξενοδοχείου, φέρνοντας στους χώρους το υδάτινο στοιχείο, ως προέκταση της θάλασσας. Με αυτόν τον τρόπο, το κτίριο αγκαλιάζει το περιβάλλον τοπίο και γίνεται μια ενότητα. Προκειμένου να είναι συνεπείς με το περιβάλλον κατασκευής, όλα ήταν καλυμμένα με λευκό γύψο, μια τυπική τεχνική της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Καθώς το έντονο ηλιακό φως πέφτει στους λευκούς συνεχόμενους καμπύλους τοίχους, αλλάζει συνεχώς την αντίληψη των εξω τερικών όγκων του ξενοδοχείου και μια αλληλεπίδραση σκιών και φωτός λαμβάνει χώρα όλη την ημέρα. Η γραμμική οριοθέτηση των χώρων και των χρήσεων έχει επεκταθεί στον εσωτερικό χώρο των δωματίων. Εκεί, οι καμπύλοι τοίχοι μαζί με τα ενσωματωμένα έπιπλα οργανώνουν τις διαφορετικές χρήσεις των δωματίων και προσφέρουν έναν οργανικό χαρακτήρα στο σχέδιο. Παρόλο που όλη η υλοποίηση του έργου βασίστηκε στις παραδοσιακές κατασκευαστικές τεχνικές και μεθόδους, η αρχιτεκτονική σύνθεση και η λεπτομέρειες αποτελούν προϊόν ψηφιακών σχεδιαστικών τεχνικών. Η μεταφορά της ψηφιακής πληροφορίας στις πραγματικές χαράξεις στο οικόπεδο, ήταν ένα δύσκολο στοίχημα που κερδήθηκε με πολλές ώρες μεθοδικής επίβλεψης. Ο συντονισμός των παραπάνω παρέχει στο σύνολο του έργου μια σύγχρονη αισθητική με διάρκεια στο χρόνο.

Το βιομηχανικό design και η ενοποίηση του εσωτερικού με τον εξωτερικό χώρο ήταν οι δύο βασικές αρχές σχεδιασμού αυτού του all-day Burger Bar στον ισόγειο όροφο ενός υφιστάμενου κτιρίου γραφείων, λίγα μέτρα μακριά από την κεντρική πλατεία Βριλησσίων.
Απαραίτητη προϋπόθεση από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου ήταν να μην υποστεί πολλές μετατροπές το κτίριο. Ο χώρος διπλού ύψους, το υφιστάμενο πατάρι με την ιδιόρρυθμη καμπύλη χάραξη, το υφιστάμενο κέλυφος από ογκώδη τοιχοποιία και τα μεγάλα ανοίγματα ήταν από τα στοιχεία που έπρεπε να ενταχθούν στον χώρο με μια νέα ανάγνωση.
Η αρχική επιθυμία να «χάνεται» η αίσθηση εξωτερικού και εσωτερικού έθεσε τη βάση τόσο για τη χωροθέτηση των λειτουργιών όσο και για την επιλογή των υλικών και σχεδιαστικών λεπτομερειών. O κύριος χώρος του καταστήματος με το bar αναπτύσσεται στο χώρο διπλού ύψους σε συνέχεια με την αυλή. Το πατάρι, με τους βοηθητικούς χώρους στο βάθος, δημιουργεί ένα μπαλκόνι μέσα στο χώρο αυτό φιλοξενώντας ένα μικρότερο καθιστικό με θέαση σε αυτόν και την αυλή. Μεγάλα μεταλλικά διαχωριστικά με γυαλί ή καθρέφτη, πλακάκι με εντύπωση τούβλου σε θερμούς τόνους στο δάπεδο της αυλής και του κύριου χώρου και στους τοίχους του καταστήματος, μεταλλικές και ξύλινες κατασκευές και τα κρεμαστά φυτά από τη μεταλλική επένδυση της οροφής συνθέτουν τη σχεδιαστική παλέτα και υπηρετούν με συνέπεια τις δύο βασικές αρχές σχεδιασμού.
Κυρίαρχο στοιχείο το bar με τον ιδιαίτερο σχεδιασμό της μπάρας και της κάβας με στόχο να τονιστεί το μεγάλο ύψος του χώρου. Ειδικά επιλεγμένα έπιπλα antique και custom-made φωτιστικά προσδίδουν στον βιομηχανικό χαρακτήρα του εσωτερικού.