ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΠΙΟ ΚΟΜΒΙΚΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΕΝΟΣ ΜΠΑΡ

Ως δυναμικοί χώροι, τα μπαρ απαιτούν προσεκτικό και μελετημένο σχεδιασμό, λαμβάνοντας υπόψη τις επιθυμίες των ιδιοκτητών σε συνδυασμό με τις ανάγκες των εργαζομένων και των πελατών, αλλά και τις ισχύουσες προδιαγραφές. Το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί αφορά στο είδος του χώρου, ο οποίος και θα καθορίσει τον τύπο των ποτών που θα σερβίρονται, τη δυνατότητα παράλληλης προσφοράς μικρών εδεσμάτων, την προβλεπόμενη δυναμική, την επιθυμητή ατμόσφαιρα κτλ., στοιχεία που με τη σειρά τους θα καθορίσουν τη διάταξη του μπαρ και τον απαραίτητο εξοπλισμό.

Το κτίριο αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά δείγματα νεοκλασικισμού στην Αθήνα. Η κατασκευή του αρχικού κτίσματος, χρονολογείται γύρω στο 1880 - 1889. Κατασκευάστηκε και επιμελήθηκε από συνεργάτη του γνωστού Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν (Theophil Edvard Freiherr von Hansen), αλλά σύμφωνα με το Φ.Ε.Κ. κήρυξης 351/31.05.1985, ο σχεδιασμός φέρεται να ανήκει στον Θ. Χάνσεν. Σ' αυτό το κτίριο διέμεινε για κάποια χρόνια και η καταξιωμένη Ελληνίδα ηθοποιός Έλλη (Λούκου) Λαμπέτη. Το 1985 το κτίριο χαρακτηρίστηκε διατηρητέο ως έργο τέχνης από το Υπ.Πο., σύμφωνα με το υπ. αριθμ. Φ.Ε.Κ. 351/ 31-05-1985, απόφαση 14.
Ο νεοκλασικισμός αποτελεί ένα διεθνές ρεύμα, το οποίο βρήκε ανταπόκριση σε ολόκληρη την Ευρώπη, κυριαρχώντας στο τέλος του 18ου αιώνα, μέχρι και τα μέσα του 19ου. Εξέφραζε μια στροφή προς τις κλασικές μορφές, ενάντια στην πολυπλοκότητα και στην "άφθονη υπερβολή" του μπαρόκ. Για προφανείς λόγους, ο νεοκλασικισμός βρήκε πρόσφορο έδαφος στην Ελλάδα, η οποία αναζητούσε την παλαιά της ταυτότητα.
Το ύφος του Θ. Χάνσεν, μοναδικό στο πλαίσιο του νεοκλασικισμού στην Ελλάδα, εμπνέεται από την αρχαιότητα, την αναγέννηση αλλά και από βορειοευρωπαϊκά στοιχεία, σε έναν ιδιαίτερο συνδυασμό. Η στιβαρότητα του κτιρίου, με χαρακτηριστικά στοιχεία της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής μορφολογίας, όπως η συμμετρία που διέπει το σύνολο των όψεων, η απλότητα των γεωμετρικών μορφών με τον ρυθμολογικό διάκοσμο να αναπτύσσεται στον κορμό και στη στέψη, ακολουθούν το πρότυπο της μορφολογίας βάση - κορμός - στέψη. Οι διακοσμητικές παραστάδες, οι γύψινοι λέοντες και άλλα στοιχεία συνθέτουν ακολούθως ένα σύνολο άξιο προσοχής και ιδιαίτερης αντιμετώπισης. Το δομικό σύστημα του κτιρίου, ακολουθεί τα κατασκευαστικά πρότυπα της εποχής. Φέρουσα λιθοδομή σε όλο το ύψος του κτιρίου και πατώματα σύμμεικτης κατασκευής (μεταλλικές δοκοί διατομής διπλού Τ, που γεφυρώνονται με θολωτές κατασκευές από τούβλα).
Η λειτουργική αλλά και ιδιοκτησιακή δομή του κτιρίου, έχει καθοριστεί από τις αρχικές αλλά και από τις μεταγενέστερες παρεμβάσεις σ' αυτό, δημιουργώντας μια σχετικά ανορθόδοξη λειτουργική τομή στο κτίριο. Το κύριο και ίσως πιο χαρακτηριστικό δείγμα νεοκλασικού αρχιτεκτονικού τμήματος του κτιρίου συναντάται στον ενεργό χώρο διαβίωσης του υπερυψωμένου ισογείου, με ξυλόγλυπτα, γύψινα διακοσμητικά στοιχεία, ταπετσαρίες, μαρμάρινους κίονες και ηλιακά αίθρια.
Η μελέτη αφορά στην ανακαίνιση τμήματος του κτιρίου, καθώς και στη συντήρηση των όψεων. Συγκεκριμένα, αφορά στην ανακαίνιση τμήματος του Α’ και το σύνολο του Β’ ορόφου, με ξεχωριστή είσοδο. Για την αξιοποίηση του κτιρίου από τους νέους του χρήστες, απαιτήθηκαν εργασίες δια-μόρφωσης ορισμένων εσωτερικών χώρων, αλλά και ο πλήρης εκσυγχρονισμός τού υπό μελέτη κτιριακού τμήματος. Με την έννοια εκσυγχρονισμός νοείται η εγκατάσταση σύγχρονων ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων αλλά και η αποκατάσταση των δομικών μερών του κτίσματος, ώστε να επεκταθεί και η ζωή του κτιρίου.
Η είσοδος προς το ξενοδοχείο, πραγματοποιείται με ξεχωριστή πρόσβαση από τις υπόλοιπες ιδιοκτησίες. Το κεντρικό μαρμάρινο κλιμακοστά¬σιο ανεβάζει τον χρήστη στον χώρο υποδοχής και στο χολ. Το μεγάλο ύψος, τα διατηρημένα δρύινα δάπεδα εξαιρετικής τεχνικής, καθώς και μια ξύλινη κυκλική σκάλα, δεσπόζουν αμέσως, χαρίζοντας στον επισκέπτη μια μοναδική αίσθηση.
Δημιουργήθηκαν συνολικά 6 δωμάτια, με ξενοδοχειακές προδιαγραφές, καθώς και κοινόχρηστοι χώροι, απαραίτητοι για τη λειτουργία της μονάδας. Επιπλέον, δόθηκε η δυνατότητα στους επισκέπτες να ανέλθουν στο ανώτατο επίπεδο και να απολαύσουν τη μοναδική θέα προς τον λόφο του Λυκαβηττού, την Ακρόπολη αλλά και να έχουν μια πανοραμική άποψη της Αθήνας.
Οι επεμβάσεις που έγιναν, ήταν λιγοστές, χωρίς να βλάψουν το κτίριο και έγιναν με απόλυτο σεβασμό προς την ιστορία και την αξία του. Οι εσωτερικές τοιχοποιίες σχεδόν στο σύνολό τους, διατηρήθηκαν· ομοίως και όλος ο διάκοσμος τόσο στους τοίχους, όσο και στις οροφές.
Βασική προϋπόθεση της αρχιτεκτονικής μελέτης, αποτέλεσε η δημιουργία ενός χώρου ο οποίος θα αντεπεξέρχεται πλήρως στα σημερινά δεδομένα μιας άνετης διαβίωσης, διατηρώντας όμως τη γοητεία του παρελθόντος και δημιουργώντας μια αρμονική σύνθεση με πολλαπλά στοιχεία ποιότη¬τας. Οι απαλές γήινες αποχρώσεις στους τοίχους βασίστηκαν στους αρχικούς χρωματισμούς του εσωτερικού του κτιρίου, λειτουργώντας ως "φόντο" για όλα τα επί μέρους στοιχεία που διαμορφώνουν τους εσωτερικούς χώρους. Το έντονο χρώμα συναντάται σε περιορισμένη ποσότητα, χωρίς υπερβολές, δίνοντας παράλληλα μια ζωντάνια και φρεσκάδα στο σύνολο του κτιρίου. Ο συνδυασμός επίπλων σύγχρονης σχεδίασης με αναπαλαιωμένα κλασικά έπιπλα, πολλά ακόμη της εποχής κατά την οποία κτίστηκε το κτίριο, αποτελούν ένα ακόμη χαρακτηριστικό της συνθετικής αρχής.

To ''Lovia boutique hotel'' εκτείνεται σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία στη χώρα της Μυκόνου, με απρόσκοπτη θέα προς το Αιγαίο.
Το έργο αποτέλεσε μια σχεδιαστική πρόκληση για την ομάδα, η οποία κλήθηκε να διαμορφώσει 3.000 m² εσωτερικών και εξωτερικών χώρων σε ένα προϋπάρχον κέλυφος. Η ιδιαιτερότητα αυτού του έργου έγκειται στην ποικιλομορφία των κατόψεων των δωματίων οι οποίες απαιτούσαν διαφορετικές προσεγγίσεις ανά περίπτωση, σε αντίθεση με τις επαναλαμβανόμενες κατόψεις που συναντάμε σε αντίστοιχα έργα.
Το εφαλτήριο για τη σχεδιαστική προσέγγιση αποτέλεσε η αντιμετώπιση της κάτοψης των δωματίων και κυρίως ο επαναπροσδιορισμός του ρόλου του κρεβατιού σε ένα δωμάτιο διακοπών.
Το κρεβάτι προσεγγίζεται ως ένα κεντρικό στοιχείο του προγράμματος, γύρω από το οποίο διαμορφώνονται όλες οι δραστηριότητες του χρήστη. Προκειμένου να ενισχυθεί η έννοια αυτής της “κεντρικότητας”, οι ειδικές κατασκευές των κρεβατιών αποκτούν και άλλες λειτουργίες -όπως γραφείο ή πάγκος μπάνιου- και αντίστοιχα οι αρχιτεκτονικές φόρμες προσαρμόζονται στις λειτουργίες αυτές.
Το κρεβάτι δεν αντιμετωπίζεται μόνο ως ένα πολυμορφικό αρχιτεκτονικό αντικείμενο, αλλά ορίζει την αλληλεπίδραση και την κυκλοφορία στο χώρο του δωματίου, που πραγματοποιείται με την ακριβή χρήση καμπύλων γεωμετριών.
Επιπλέον, για τη διαμόρφωση των δωματίων -τα οποία παρουσιάζουν τεράστια ποικιλομορφία όσον αφορά τις υπάρχουσες κατόψεις και τα μεγέθη τους- αναπτύχθηκε μία πληθώρα αρχιτεκτονικών διαλέκτων οι οποίες εφαρμόζονται επιλεκτικά στον κάθε χώρο. Η τοποθεσία του δωματίου στη γενική κάτοψη, σε συνδυασμό με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως η θέα προς τη θάλασσα ή η σύνδεση με το μπαλκόνι, όρισαν την επιλογή της διαλέκτου, καθώς και την επιλογή των υλικών για κάθε δωμάτιο.
Με αυτό τον τρόπο, η επιλογή των υλικών για τα δωμάτια που βρίσκονται τοποθετημένα προς τη θάλασσα περιλαμβάνει ανοιχτές αποχρώσεις και λεπτομέρειες από μάρμαρο, ενώ στα δωμάτια που βρίσκονται στην εσωτερική πλευρά κυριαρχεί η πατητή τσιμεντοκονία σε γήινες αποχρώσεις και το σκούρο ξύλο.
Οι γεωμετρικές φόρμες που κυριαρχούν στα δωμάτια, επαναλαμβάνονται και στο σχεδιασμό του πάγκου της ρεσεψιόν και του εξωτερικού bar. Για τις δύο αυτές κατασκευές επιλέχθηκε μάρμαρο Βώλακα το οποίο εισάγει τους επισκέπτες σε μία λιτή και ανεπιτήδευτη ατμόσφαιρα. Επιπλέον, δόθηκε έμφαση στη λειτουργικότητα αυτών των επίπλων πάντα σε συνδυασμό με την αισθητικό αποτέλεσμα. Οι προεξοχές και οι εσοχές που δημιουργούνται από τις γεωμετρίες στο μάρμαρο, δημιουργούν ένα ρευστό γλυπτό στο χώρο της εισόδου, ενώ παράλληλα μπορούν να λειτουργήσουν ως πάγκοι για τον χρήστη. Παράλληλα, αυτές οι ακριβείς φόρμες συνδυάζονται με την οργανική γεωμετρία του βράχου σε μια απόπειρα επανάληψης της ατμόσφαιρας που επικρατεί στους παραδοσιακούς κυκλαδίτικους οικισμούς.
Στο χώρο του σπα, η έλλειψη φυσικού φωτός και θέση του στο βραχώδους πίσω μέρους του οικοπέδου, διαμόρφωσε τη θεματική ιδέα στην οποία ο χώρος προσεγγίζεται σαν μία σπηλιά. Σε αυτούς τους απομονωμένους χώρους, η έμφαση δόθηκε στην αισθητηριακή αντίληψη του χώρου από τον επισκέπτη η οποία εντείνεται με την τεχνοτροπία του βράχου στην οροφή, τη διαμόρφωση του φωτισμού αλλά και τις ρευστές καμπύλες στη διαμόρφωση της πισίνας.

Το διαμέρισμα 145 m² βρίσκεται σε πολυκατοικία του 1964, σχεδιασμένη από τον αρχιτέκτονα Μανώλη Βουρέκα (1907-92 / Ξενοδοχείο Χίλτον, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών). Η πολυκατοικία βρίσκεται στο Κολωνάκι, με βορειοανατολικό προσανατολισμό και άμεση θέα από την πρόσοψη στο ξενοδοχείο Hilton και το πάρκο του Ευαγγελισμού. Τα υλικά που εφαρμόζονται στους κοινόχρηστους χώρους της πολυκατοικίας και ο τρόπος οργάνωσης των όψεων της εισόδου, όπως και η μοντέρνα λογική σχεδιασμού αποτέλεσαν σημεία αναφοράς στην πρόταση μας. Ζητούμενο ήταν η πλήρης ανακαίνιση του διαμερίσματος με σκοπό να απαντά στον σύγχρονο τρόπο ζωής και τις σημερινές ανάγκες κατοίκησης. Ως εκ τούτου, καταργήθηκαν οι πολλαπλές υποδιαιρέσεις του χώρου και ενοποιήθηκε σε ένα ενιαίο χώρο διημέρευσης με ανοιχτή την κουζίνα. Η νέα κάτοψη επιτρέπει το φυσικό φως να διαχέεται στο διαμέρισμα, εξασφαλίζει τον διαμπερή αερισμό και προσφέρει μία ευελιξία στη διαρρύθμιση του χώρου ανάλογα με τις επιθυμίες του εκάστοτε κατοίκου.Το διαμέρισμα αποτελείται από το ενιαίο καθημερινό, δυο υπνοδωμάτια με λουτρό, κοινόχρηστο wc και χώρο αποθήκης. Το ξύλο πρωταγωνιστεί ως υλικό στον χώρο, τόσο με το ενιαίο δρύινο δάπεδο που εφαρμόστηκε σε όλους τους χώρους, όσο και με τα σχεδιασμένα έπιπλα από καρυδιά που εξοπλίζουν όλο το διαμέρισμα και εξασφαλίζουν χώρους αποθήκευσης. Οι χρωματισμοί και τα υλικά που επιλέχθηκαν για το διαμέρισμα δημιουργούν ένα ήπιο εσωτερικό που υποδέχεται τον κάτοικο αυτού του κεντρικού σημείου της πόλης.

Η εξοχική κατοικία ''Caravan House'', τοποθετημένη στο Βαθύ Αίγινας με βόρεια θέα προς τον Αργοσαρωνικό και νότια προς ένα βραχώδες μεσογειακό τοπίο, σχεδιάστηκε για να φιλοξενήσει μια τετραμελή οικογένεια ταξιδευτών. Βασικό τους κριτήριο ήταν η σχέση τους με τη φύση η οποία καθόρισε την αρχιτεκτονική σύνθεση.
Αυτό που επιχειρήθηκε είναι η κατοικία να περιορίσει το αποτύπωμά της στο χώρο, προκειμένου να παραμείνει όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του οικοπέδου ελεύθερο, αλλοιώνοντας ελάχιστα το φυσικό τοπίο. Οι υφιστάμενες αγριοφιστικές, ελιές και αμυγδαλιές, όχι μόνο διατηρούνται αλλά έρχονται να οργανώσουν τον υπαίθριο βίο της οικογένειας. Η ξερολιθιά που διατρέχει το οικόπεδο, ίσως η σημαντικότερη ανθρωπογενής παρέμβαση για την οργάνωση της αροτραίας γης εδώ και αιώνες, αναπαράγεται στο ίδιο σημείο προκειμένου να οργανώσει τα διαφορετικά επίπεδα της κατοικίας, τόσο εξωτερικά, όσο και εσωτερικά.
Σημαντικό στοιχείο στη συνθετική διαδικασία που εφαρμόστηκε είναι ότι το σενάριο κατοίκησης και οι λειτουργίες συμπαρέσυραν τη μορφή του κελύφους.
Κάθε λειτουργία οργανώνεται στον απολύτως απαραίτητο χώρο γύρω της προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες της οικογένειας. Χωρικά αυτό μεταφράστηκε με τον επιμερισμό της κάτοψης, ο οποίος μέσω της αλληλουχίας των επιπέδων, των οπτικών φυγών και των κενών στο χώρο, διαμορφώνει ανεξάρτητες μικρές ενότητες. Έτσι, η οικογένεια μπορεί να οικειοποιηθεί κάθε γωνιά της κατοικίας χωρίς να αναλώνεται σε αχανείς open-space χώρους. Πάνω σε μια ουδέτερη παλέτα από ξύλινο δάπεδο και λευκούς τοίχους, η κάθε «γωνιά της κατοικίας» συντίθεται εσωτερικά με μια σχετική ελευθερία στα υλικά και τους χρωματισμούς (επενδύσεις από κεραμικά πλακίδια, χρωματιστά υφάσματα, ξύλινες βιβλιοθήκες κλπ). Κάθε χώρος έχει το χαρακτήρα του και ταυτόχρονα συνδέεται αρμονικά με την υπόλοιπη κατοικία.
Η ογκοπλασία της κατοικίας, ως αποτέλεσμα της κάτοψης, εμφανίζει τον ίδιο επιμερισμό: Από έναν απλό γεωμετρικά κύβο, κατασκευασμένο από δομική ξυλεία, αφαιρούνται τμήματά του που δημιουργούν υπαίθριες ή ημιϋπαίθριες γωνιές εκτόνωσης. Αυτά το «φαγώματα» επενδύονται με φιστικί σοβά προκειμένου να διαφοροποιηθούν από το κύριο σώμα, αποδίδοντάς τους μια μικρότερη κλίμακα, εντάσσοντας το σύνολο στο φυσικό τοπίο. Ο βασικός ημιυπάιθριος αποτελεί, επίσης, το σημείο άρθρωσης των χώρων διημέρευσης με το τροχόσπιτο της οικογένειας, το οποίο περιστασιακά λειτουργεί ως ξενώνας. Κανένα στοιχείο δεν προεξέχει από τον κύριο όγκο, παρά μόνο τα πλαίσια υπογράμμισης των παραθύρων, κάθε ένα από τα οποία καδράρουν ανά περίπτωση διαφορετικές πτυχές της φύσης: τον Αργοσαρωνικό, το βραχώδες νότιο τοπίο, τη φυτεμένη αυλή, το λαχανόκηπο της οικογένειας.

Το συγκεκριμένο έργο του γραφείου αφορά τον σχεδιασμό εσωτερικού χώρου διαμερίσματος με κύριο στόχο την ριζική αναδιαμόρφωση των χώρων, ώστε να ικανοποιούνται οι σύγχρονες ανάγκες προς εκμετάλλευσης του μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Πρόκειται για ένα τυπικό διαμέρισμα επιφανείας περί τα 50τμ που βρίσκεται στον 5ο όροφο πολυκατοικίας του 1970, δίπλα στο Καλλιμάρμαρο στάδιο.
Η γεωμετρία του διαμερίσματος είναι ενδεικτικά αυτή του παραλληλόγραμμου σχήματος χωρισμένο σε δύο σχεδόν ίσα τμήματα κατά μήκος της μεγαλύτερης πλευράς. Στο ένα τμήμα έχει χωροθετηθεί η κουζίνα και το καθιστικό και στο άλλο μισό, το οποίο συνδέεται μέσω διαδρόμου, το υπνοδωμάτιο με walk in closet και το λουτρό.
Στις δύο μικρότερες πλευρές βρίσκονται η κεντρική όψη του διαμερίσματος και αντικριστά η είσοδος από το κλιμακοστάσιο ενώ οι άλλες δύο μεγαλύτερες πλευρές είναι μεσοτοιχία.
Κατά την είσοδο του επισκέπτη στο διαμέρισμα αποκαλύπτεται ο χώρος διημέρευσης όπου η κουζίνα βρίσκεται σε κεντρικό σημείο του σπιτιού και σε συνεχή διάλογο με το καθιστικό δημιουργώντας το αίσθημα του ‘’ανοιχτού’’ σπιτιού. Η δημιουργία νοητών ορίων μεταξύ των χώρων πραγματοποιήθηκε με την τοποθέτηση γραμμικών φωτιστικών στην οροφή.
Ο σχεδιασμός του διαμερίσματος, η επιλογή των υλικών και των χρωματικών παλετών βασίστηκε στις λιτές και αυστηρές γραμμές δημιουργώντας ένα μοντέρνο, φιλόξενο και λειτουργικό διαμέρισμα.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, μέσω εγκατάστασης συστημάτων VRV με γραμμικά στόμια τύπου slot και τοποθέτησης σύγχρονου συστήματος smart home μέσω κεντρικής κονσόλας για έλεγχο όλων των λειτουργιών του σπιτιού.
Για την επίτευξη της σχεδιαστικής ιδέας γκρεμίστηκαν οι διαχωριστικοί τοίχοι στο σύνολό τους, απομακρύνθηκαν τα μωσαικά δάπεδα και τα παλαιά κουφώματα, αυτονομήθηκε η κεντρική θέρμανση και τοποθετήθηκαν εκ νέου οι η/μ εγκαταστάσεις, τα δίκτυα

Το φυσικοθεραπευτήριο PHYSIOWORLD βρίσκεται στην Έδεσσα στην περιοχή των καταρρακτών. Αποτελεί ένα υπερσύγχρονο κέντρο φυσικοθεραπευτικής αποκατάστασης, στελεχωμένο από άριστους επαγγελματίες του είδους και εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας για θεραπεία κ κινησιοθεραπεία. Αποτελείται από το ισόγειο, το υπόγειο και τον εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο. Το ισόγειο καταλαμβάνει εμβαδό 140 m² και το υπόγειο 90 m².
Ο αρχιτεκτονικός και διακοσμητικός σχεδιασμός είχε ως κύριο στόχο τη δημιουργία χώρων λειτουργικών οι οποίοι να καλύπτουν τις ανάγκες των επισκεπτών αλλά και των εργαζομένων και να εναρμονίζονται με τις παρεχόμενες υπηρεσίες που στοχεύουν στην ανάπτυξη, αποκατάσταση και διατήρηση της βέλτιστης κινητικότητας και λειτουργικής ικανότητας των ασθενών. Ο εργονομικός σχεδιασμός με custom made κατασκευές αποσκοπεί στην κάλυψη των αναγκών και την εξασφάλιση της ευχάριστης και αποδοτικής εργασίας στον χώρο. Μελετώντας το ισόγειο οι χώροι θεραπείας οργανώνονται σε τέσσερα δωμάτια ηλεκτροθεραπείας και μηχανοθεραπείας, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να απομονώνονται αλλά και να επικοινωνούν με συρόμενες γυάλινες πόρτες. Για τα χωρίσματα επιλέχθηκαν υαλοπετάσματα ημιδιάφανα (επιφάνειες λείες και στιλπνές) ώστε να μην υπάρχουν σκληρά όρια, επιτρέποντας στο φως, φυσικό και τεχνητό, να διαχέεται αμφίδρομα σε όλους τους χώρους διατηρώντας παράλληλα και την ιδιωτικότητα αυτού. Η επικοινωνία των χώρων μεταξυ τους διευκολύνει τις μετακινήσεις των εργαζομένων και των μηχανήματων θεραπείας. Ξηρά δόμηση επιλέχθηκε για τη δημιουργία της τοιχοποιίας των wc και της κουζίνας. Το δάπεδο των χώρων επενδύεται με πλακίδια τύπου ξύλου, τοποθετημένα σε μορφή ψαροκόκκαλου, δίνοντας μια ζεστή υφή στον χώρο, ενώ στις τοιχοποιίες εφαρμόζεται τεχνοτροπία με χρήση γαντιού με φινίρισμα αντικέ της σειράς ARTHE Decorative Line.
Τα μεγάλα ανοίγματα στην πρόσοψη του καταστήματος βοηθούν τον φυσικό φωτισμό και αερισμό του χώρου καθώς αποτελεί στοιχείο υγιεινής απαραίτητο. Η κεντρική είσοδος αλλά και οι εσωτερικοί διάδρομοι προσαρμοστήκαν στις απαιτήσεις της υγειονομικής υπηρεσίας με μεγάλα ανοίγματα διευκολύνοντας τις μετακινήσεις, αλλά και τη διέλευση αναπηρικού αμαξιού. Ως προς το κατασκευαστικό κομμάτι, καθαιρέθηκαν όλες οι τοιχοποιίες ξηράς δόμησης σε ισόγειο και υπόγειο καθώς ο χώρος λειτουργούσε ως χώρος εστίασης σε προγενέστερο χρόνο. Η οροφή επενδύθηκε με γυψοσανίδα ενσωματώνοντας τον φωτισμό και τις εσωτερικές μονάδες κλιματισμού (κασέτες ψευδοροφής κλιματιστικών με σύστημα Multi split Air Conditioners Inverter) με χαμηλή στάθμη θορύβου και ομοιόμορφη θερμοκρασία σε όλο τον χώρο. Στο διάδρομο προς το κλιμακοστάσιο επιλέχθηκε γραμμικός φωτισμός τοποθετημένος σε τοίχο και οροφή δημιουργώντας φωτεινές καμάρες. Εισερχόμενος ο επισκέπτης στον χώρο βρίσκεται αρχικά στον χώρο υποδοχής και αναμονής, έναν χώρο λιτό με καναπέ custom-made σε υπόλευκη απόχρωση με καμπυλοειδή σχεδιασμό, ο οποίος δημιουργεί μια ροή και οδηγεί στον διάδρομο όπου συναντάμε τους βοηθητικούς χώρους της κουζίνας (χώρος ανάπαυσης και προετοιμασίας γευμάτων για το προσωπικό), το wc κοινού και το wc για άτομα με κινητικά προβλήματα(ΑΜΕΑ) και ο οποίος καταλήγει στην είσοδο του κλιμακοστάσιου όπου εγκαταστάθηκε ένα lift για λόγους διευκόλυνσης των μετακινήσεων προς τον υπόγειο χώρο, ενώ παράλληλα διατηρήθηκε και το κλιμακοστάσιο ως δευτερεύουσα λύση καθώς υπάρχει εκεί και η έξοδος κινδύνου.
Εκατέρωθεν του χώρου αναμονής δημιουργήθηκαν το γραφείο και τα δωμάτια θεραπείας. Στον χώρο του γραφείου κυριαρχεί το ξύλινο στοιχείο. Βασικά υλικά το ξύλο καρυδιάς σε συνδυασμό με λεπτομέρειες μεταλλικές σε σκούρο ανθρακί χρώμα. Οι γήινες και φυσικές υφές αποτελούν μέρος της σχεδιαστικής γραμμής. Πίσω από το έπιπλο του γραφείου σχεδιάστηκε επένδυση της τοιχοποιίας με πηχάκια ξύλου καρυδιάς και επιτοίχια ράφια με κρυφό φωτισμό και στη συνέχεια μια βιβλιοθήκη στην ίδια φιλοσοφία, ενώ από κάτω σε όλο το μήκος σχεδιάστηκε ένα ερμάριο για λόγους χρηστικούς και αποθήκευσης. Στον ίδιο χώρο εντάχθηκε και ένα κρεβάτι εξέτασης με σκοπό μια πρώτη διάγνωση κατά το πρώτο ραντεβού. Για την άρτια λειτουργία των χώρων υιοθετήθηκε εργονομικός σχεδιασμός με custom-made κατασκευές. Για τα υαλοπετάσματα σχεδιάστηκαν γραφιστικές ένδειξης του κάθε χώρου.
Κατεβαίνοντας στον υπόγειο χώρο, συναντάμε τον χώρο της υδροθεραπείας, μια μικρή αποθήκη και στη συνέχεια τον χώρο του γυμναστηρίου πλήρως εξοπλισμένο με πολύζυγο, τροχαλία, βαράκια, σουηδικές μπάλες, λάστιχα αντίστασης, δίσκους ισορροπίας, ιμάντες TRX κ.ά. για διαδραστική αποκατάσταση όπου οι ασθενείς εκτελούν θεραπευτικά προγράμματα ασκήσεων. Στον έναν τοίχο τοποθετούνται μεταλλικά στεφάνια με μπάλες κινησιοθεραπείας, ένα έπιπλο σχεδιασμένο με σκοπό να συγκεντρώνει τα λοιπά όργανα γυμναστικής. Απέναντι σχεδιάστηκε το έπιπλο τύπου portmanteau με διάτρητη πλάτη για ελεύθερη ρύθμιση των εξαρτημάτων κρέμασης και ένα κάθισμα. Στο κεντρικό σημείο τοποθετείται ένας μεγάλος καθρέφτης με γραμμικό φωτισμό εκατέρωθεν και φινίρισμα από πηχάκια φυσικού δρυός, τα οποία συνεχίζουν στην οροφή δημιουργώντας ένα πάνελ με χωνευτές ταινίες led. Το δάπεδο επενδύεται με laminate επίσης σε φυσική απόχρωση ξύλου και δημιουργούνται ταυτόχρονα δυο διάδρομοι με βυνιλικό δάπεδο για τις ασκήσεις των ασθενών. Τουβλάκι σε απόχρωση ανθρακί επιλέχθηκε για την επένδυση της τοιχοποιίας απέναντι από τα όργανα γυμναστικής με αυτόφωτο νέον λογότυπο. Όλες οι κατασκευές του υπόγειο χώρου γίνονται σε φυσικού δρυ σε συνδυασμό με σκούρη ανθρακί λάκα. Τέλος, το δωμάτιο υδροθεραπείας επενδύεται ως τα 2 μέτρα με κεραμικό πλακίδιο σύμφωνα με τις διατάξεις της υγειονομικής υπηρεσίας. Ο χώρος διαμορφώνεται με μια καμπίνα ντουζιέρας για την προετοιμασία των ασθενών πριν εισέλθουν στο ποδήλατο υδροθεραπείας, στο οποίο πραγματοποιούνται προγράμματα χαλάρωσης και προπόνησης για άτομα με μειωμένη κινητικότητα (μετά τον τραυματισμό οστών και αρθρώσεων) και αποτελεί μέρος της διαδικασίας αποκατάστασης. Ένα γυάλινο διαχωριστικό ορίζει τα όρια με το κρεβάτι θεραπείας. Και στο υπόγειο λειτουργεί σύστημα κλιματισμού Multi split Air Conditioners σε συνδυασμό με σύστημα εξαερισμού για την απομάκρυνση του ακάθαρτου αέρα από τον εσωτερικό χώρο και τη διοχέτευση φρέσκου.
Ως προς τον εξωτερικό περιβάλλοντα χώρο ο σχεδιασμός έγινε με βάση το ύφος και τον χαρακτήρα του κτιρίου καθώς διατηρήθηκε η υπάρχουσα πέργκολα και η επένδυση του δαπέδου εξωτερικά. Εκατέρωθεν της εισόδου οι δυο κολώνες επενδύονται με μεγάλες πλάκες σε όψη πετρώματος εσωτερικά και ενισχύονται με κάθετες ραβδωτές μεταλλικές περσίδες και φωτισμό. Η πρόσοψη επενδύεται με καφέ τεχνητό ρουστίκ τουβλάκι ώστε να συνδυαστεί με το χρώμα των αλουμίνιων στα παράθυρα που ήδη προϋπήρχε. Παράλληλα, προσπαθήσαμε να εντάξουμε το φυσικό στοιχείο στο σχεδιασμό καθώς στην πλευρική όψη του καταστήματος, την οποία διαχωρίζουμε με διάτρητο μεταλλικό πλέγμα, εκμεταλλευτήκαμε τον υπαίθριο χώρο και δημιουργήσαμε ένα διάστημα πρασίνου με παγκάκια και καλλωπιστικά φυτά ενδυναμώνοντας την αίσθηση αναψυχής και χαλάρωσης του χώρου.

Η μόλυνση του περιβάλλοντος και η κατασπατάληση των φυσικών πόρων έχει οδηγήσει τα τελευταία χρόνια σε μια στροφή της συμβατικής κατασκευαστικής πρακτικής σε αναζήτηση τεχνικών και υλικών, που συνιστούν ένα πιο βιώσιμο δομημένο περιβάλλον. Υπολογίζεται ότι ο κατασκευαστικός τομέας καταναλώνει παγκοσμίως περίπου 3 δισεκατομμύρια τόνους πρώτων υλών σε ετήσια βάση, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 40% της συνολικής κατανάλωσης. Επιπλέον τα κτίρια συνεχίζουν να επιβαρύνουν το περιβάλλον και μετά την κατασκευή τους λόγω της ενέργειας που καταναλώνουν, των εκπομπών που παράγουν και της επίδρασής τους στο έδαφος. Συνεπώς κρίνεται όλο και πιο επιτακτική η στροφή προς μια πιο "πράσινη" αρχιτεκτονική με κριτήρια την ορθολογική χρήση των πρώτων υλών, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των κατασκευών και την ασφάλεια των χρηστών.

Η τρισδιάστατη εκτύπωση γυαλιού αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για την επιστημονική κοινότη¬τα. Αν και μέχρι σήμερα δεν έχει αναπτυχθεί μια καθ’ όλα αποδεκτή μέθοδος εκτύπωσης γυάλινων αντικειμένων, τα αποτελέσματα των πρόσφατων ερευνών είναι ελπιδοφόρα και ανοίγουν το δρόμο για περαιτέρω έρευνα σ’ αυτόν τον τομέα.
Επιστήμονες από τα πανεπιστήμια MIT και Harvard συνεργάζονται από το 2015 σε μια εν εξελίξει προσπάθεια τρισδιάστατης εκτύπωσης γυάλινων δομικών στοιχείων. Στόχος της ομάδας είναι η κατασκευή γυάλινων παραμετρικών κτιριακών κελυφών, στο εσωτερικό των οποίων θα ρέουν αέρια ή υγρά μέσα, όπως ζεστός ή κρύος αέρας, νερό και φωτοσυνθετικοί μικροοργανισμοί, μετατρέποντας το κέλυφος σ’ ένα "ζωντανό" οργανισμό. Αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία του εκτυπωτή "G3DP", που μπορεί να εκτυπώσει γυαλί με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως σχήμα, προφίλ και χρώμα, παράγοντας αντικείμενα με κυμαινόμενες οπτικές ιδιότητες και βαθμούς διαφάνειας.
Μια άλλη ερευνητική ομάδα στο ETH της Ζυρίχης ακολουθεί μια διαφορετική προσέγγιση, που βασίζεται στη στερεολιθογραφία και επιτρέπει την παραγωγή μικρών σύνθετων γυάλινων αντικειμένων με τρισδιάστατη εκτύπωση. Η ομάδα ανέπτυξε μια ειδική ρητίνη που αποτελείται από πλαστικά και οργανικά μόρια, τα οποία με την επίδραση της ακτινοβολίας ενώνονται για να σχηματίσουν ένα πολυμερές σύνθετης δομής σε διαδοχικές στρώσεις. Σε κάθε στρώση οι ερευνητές μπορούν να τροποποιήσουν διάφορες μεταβλητές, μεταξύ των οποίων το μέγεθος των πόρων, που εξαρτάται από την ποσότητα της ακτινοβολίας, αλλά και το είδος του υλικού, αναμειγνύοντας διοξείδιο του πυριτίου με βορικό ή φωσφορικό και προσθέτοντάς το στη ρητίνη.
Μια ακόμη ενδιαφέρουσα έρευνα, που διεξάγεται στη Γαλλία από το Fresnel Institute, προσπαθεί να ξεπεράσει τους περιορισμούς της κλασικής μεθόδου κατασκευής τρισδιάστατων αντικειμένων σε διαδοχικές στρώσεις. Αντ’ αυτού, η ομάδα χρησιμοποιεί τη μέθοδο του πολυφασικού πολυμερισμού σε συνδυασμό με τεχνολογία λέιζερ νέας γενιάς για να μετασχηματίσει (πολυμερήσει) ένα υγρό μείγμα σε στέρεο γυάλινο αντικείμενο. Προκειμένου αυτό να επιτευχθεί, χρησιμοποιείται ένα μείγμα που περιέχει ένα φωτοχημικό εκκινητή για να απορροφήσει την ακτινοβολία, μια ρητίνη και υψηλή συγκέντρωση νανοσωματιδίων πυριτίας. Εκτός από τη συμβατότητα με την ακτινοβολία, το υψηλό ιξώδες αυτού του μείγματος επιτρέπει τη διαμόρφωση τρισδιάστατων αντικειμένων χωρίς προβλήματα παραμόρφωσης ή απαίτηση στηριγμάτων για τη διατήρηση του σχήματος κατά τη διάρκεια της εκτύπωσης. Το αποτέλεσμα είναι η παραγωγή γυάλινων αντικειμένων μικρής κλίμακας, αλλά εξαιρετικής λεπτομέρειας και ομοιομορφίας.

Ως τμήμα του ευρύτερου αστικού εκσυγχρονισμού του Αζερμπαϊτζάν, ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του ''Πολιτιστικού Κέντρου Heydar Aliyev'' στοχεύει να προβάλλει τη σύγχρονη ταυτότητα του Μπακού. Το γραφείο της Zaha Hadid ανέλαβε το σχεδιασμό, έπειτα από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, που πραγματοποιήθηκε το 2007. Το κτίριο, προορισμένο να φιλοξενήσει δράσεις και εκδηλώσεις του σύγχρονου αζέρικου πολιτισμού, τίθεται σε άμεση συνδιαλλαγή με τα προγενέστερα μνημειώδη σοβιετικά πρότυπα μοντερνισμού, που κυριαρχούν στην πόλη.
Αφιερωμένο στον πρώην πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Ηeydar Aliyev, το Πολιτιστικό Κέντρο στοχεύει να λάβει ένα δημόσιο πολυλειτουργικό χαρακτήρα. Συμπεριλαμβάνει φουαγιέ, μουσείο, αίθουσα συναυλιών χωρητικότητας 2000 ατόμων, συνεδριακό κέντρο με αμφιθέατρο 1000 ατόμων, βιβλιοθήκη, χώρους εορταστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, γραφειακούς χώρους κ.ά. Αυτές οι επιμέρους λειτουργίες δεν διαχωρίζονται μορφολογικά, αλλά συγχωνεύονται σε ένα δυναμικό σύνολο έκτασης 110.000 m².

Η ρευστή μορφολογία
Η μελετητική ομάδα αξιοποίησε την έντονη κλίση του οικοπέδου, μετατρέποντάς τη σε βασικό χαρακτηριστικό του σχεδιασμού. Αγγίζοντας το ύψος των 74 m, η ρευστή γεωμετρία του κελύφους μοιάζει να εξαπλώνεται σαν λάβα, διαμορφώνοντας την προέκταση στον εξωτερικό χώρο. Οι αρχιτέκτονες χειρίστηκαν την εδαφική επιφάνεια ως μια ευέλικτη δομή, που ξεδιπλώνεται σε διαφορετικά επίπεδα. Οι δυναμικές πτυχώσεις πλάθουν ένα αρχιτεκτονικό τοπίο, που ενδυναμώνεται από τη φύτευση, τις υδάτινες επιφάνειες και τον τεχνητό φωτισμό.
Οι υψομετρικές διακυμάνσεις του οικοπέδου προσέφεραν σχεδιαστικά τη δυνατότητα δημιουργίας πολλαπλών διαδρομών και συνδέσεων: κύριων, εναλλακτικών και μεταβατικών ανάμεσα στην πλατεία, τους υπόγειους χώρους στάθμευσης και το κτίριο. Μέσα από διαφορετικά σημεία στάσης και εστίες ενδιαφέροντος, οι τοπιογραφικές χαράξεις καθοδηγούν τον επισκέπτη στο εσωτερικό του κτιρίου.
Ο σχεδιασμός, αντιπροσωπευτικός του υφολογικού χαρακτήρα με τον οποίο προσεγγίζει η Hadid τα έργα της, εκφράζεται μέσα από μία συνεχή σχέση ανάμεσα στον εξωτερικό και στον εσωτερικό χώρο, αναδεικνύοντας τον έντονα συλλογικό χαρακτήρα του Κέντρου. Με τον τρόπο αυτό, η είσοδος του Heydar Aliyev διαμορφώνεται ως μια αστική πλατεία, προσβάσιμη από όλους τους κατοίκους του Μπακού, που “αναδύεται” από το έδαφος και μετατρέπεται σε επιδερμίδα του κτιρίου.

Η καινοτομία του κελύφους
Οι αρχιτέκτονες επικεντρώθηκαν στη χρήση κατάλληλων μεθόδων και υλικών, που να υποστηρίζουν τη δυναμική ροή των αρχιτεκτονικών χαράξεων, σε ένα κτίριο όπου τα δάπεδα μετασχηματίζονται σε τοίχους και το κέλυφος μετατρέπεται σε αστική πλατεία. Αναμφίβολα, η μεγαλύτερη κατασκευαστική πρόκληση του έργου υπήρξε η υλοποίηση του κελύφους του κτιρίου. Η γλυπτική του προσέγγιση κατέστη εφικτή μέσω προηγμένων υπολογιστικών συστημάτων και προγραμμάτων παραμετρικής μοντελοποίησης.
Ο σκελετός του κτιρίου αποτελείται από πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος και μεταλλικά χωροδικτυώματα, που στόχο έχουν να αποδόσουν τη δομική ευελιξία του κελύφους. Ειδικότερα, η χρήση μεταλλικών χωροδικτυωμάτων διευκόλυνε σημαντικά το χρόνο κατασκευής, ενώ παράλληλα επέτρεψε την υλοποίηση της ρευστής, καμπυλόμορφης ογκοπλασίας του κτιρίου. Δεδομένου ότι πρόθεση της αρχιτεκτονικής ομάδας ήταν η απουσία ορατών υποστυλωμάτων στον εσωτερικό χώρο, τα κατακόρυφα φέροντα στοιχεία ενσωματώθηκαν στην τοιχοποιία. Με τον τρόπο αυτό, διαμορφώνονται μεγάλης κλίμακας χώροι, επιτρέποντας στον επισκέπτη να συλλάβει την υφολογική συνέπεια που διέπει τόσο τον εξωτερικό όσο και τον εσωτερικό χώρο.

Από την κατασκευή στην υλοποίηση
Για την κατασκευή του κελύφους χρησιμοποιήθηκαν χωροδικτυώματα, σύμφωνα με το σύστημα MERO ΚΚ. Αποτελούνται από μεταλλικούς σωλήνες CHS και σφαιρικούς κόμβους διαμέτρου 11 έως 35 cm από συμπαγή χάλυβα. Κάθε κόμβος διαθέτει έως 16 οπές, προκειμένου να δημιουργηθεί το σύστημα των δικτυωμάτων. Στα άκρα των μεταλλικών σωλήνων συγκολλούνται ειδικοί κώνοι, οι οποίοι διαπερνώνται από κοχλίες υψηλής εφελκυστικής αντοχής, με αποτέλεσμα η θλιπτική δύναμη των ράβδων να μεταφέρεται στους κόμβους. Τα παραπάνω στοιχεία είναι προκατασκευασμένα και συγκροτούν μια διπλή επιδερμίδα, που ακολουθεί την καμπυλότητα του κτιρίου. Για την επίτευξη υψηλής προστασίας από τη διάβρωση, όλα τα κατασκευαστικά μέρη επιδέχονται γαλβανισμό και επίχρισμα, σύμφωνα με το βασικό διεθνές πρότυπο για την αντισκωριακή προστασία των χαλύβδινων κατασκευών με συστήματα χρωμάτων DIN EN ISO 12944.
Ως υλικά επένδυσης του κελύφους και των εξωτερικών δαπέδων, επιλέχθηκαν το οπλισμένο σκυρόδεμα με υαλοβάμβακα (GRC) και τα πολυεστερικά φύλλα ενισχυμένα με υαλοβάμβακα (GRP), καθώς χαρακτηρίζονται από μεγάλη πλαστικότητα. Το στοιχείο αυτό συνέβαλε στην εξαιρετική ομοιογένεια κελύφους και περιβάλλοντος χώρου, εντείνοντας την έννοια της συνέχειας από το εξωτερικό στο εσωτερικό. Η εταιρεία Arabian Profile (APL) ανέλαβε την παραγωγή των πλακών επένδυσης, κατασκευάζοντας 70 πλάκες εξατομικευμένης καμπυλότητας την ημέρα. Συνολικά, παρήχθησαν 16.150 πλάκες με ενσωματωμένο αισθητήρα ταυτοποίησης.
Οι εμφανείς αρμοί ανάμεσα στις πλάκες εξυπηρετούν κατασκευαστικά ζητήματα, που σχετίζονται με τις συστολές και τις διαστολές της κτιριακής επιδερμίδας, προσφέρουν αντισεισμική προστασία, ενώ ταυτόχρονα διευκολύνουν τη συναρμολόγηση και τη συντήρηση των πλακών. Ταυτόχρονα, τονίζουν το συνεχή μορφολογικό μετασχηματισμό του κτιρίου και τη ρευστή κίνηση της καμπυλότητας του έργου. Οι Zaha Hadid Architects αναφέρουν χαρακτηριστικά: “σε αυτή την αρχιτεκτονική σύνθεση, αν η επιφάνεια του κελύφους ισοδυναμεί με μια μελωδία, τότε οι αρμοί ανάμεσα στα πάνελς είναι ο ρυθμός της”.
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, το κτίριο αντανακλά το φυσικό φως, ενώ κατά τις νυχτερινές ώρες, οι εσωτερικοί χώροι φωτίζονται, αποκαλύπτοντας το περιεχόμενο του κτιρίου. Ο τεχνητός φωτισμός ολοκληρώνεται από λυχνίες led, που ενσωματώνονται στη διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου.
Το ''Πολιτιστικό Κέντρο Heydar Aliyev'' ισοδυναμεί για το Μπακού, την πρωτεύουσα του ανεξάρτητου πλέον Αζερμπαϊτζάν, με ένα κτίριο-σύμβολο της κοινωνίας και του πολιτισμού. Η μορφολογική ελευθερία του έργου αντανακλά τη διαφάνεια και το συλλογικό χαρακτήρα, με τον οποίο η χώρα επιχειρεί να αντικρίσει το μέλλον. Δομικά εφευρετικό και τεχνολογικά προηγμένο, η αρχιτεκτονική των ZHA αποδίδει έναν εικονικό ρόλο στο Πολιτιστικό Κέντρο.