Ο νέος τερματικός σταθμός Λεμεσού είναι το πρώτο ειδικά κατασκευασμένο κτίριο για κρουαζιερόπλοια στο νησί της Κύπρου. Εκτείνεται 350 m στον ανατολικό μόλο σε μία μορφή ελλειπτικών κελυφών, αντικαθιστώντας το παλιό βιομηχανικό υπόστεγο που παρείχε βασικές υπηρεσίες για πολλά χρόνια. Το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό που έγινε για το νέο κτίριο απονεμήθηκε στο αρχιτεκτονικό γραφείο Irwin kritioti . Ο τερματικός σταθμός ολοκληρώθηκε λίγο πριν η παγκόσμια πανδημία φέρει τη βιομηχανία των ταξιδιών σε αδιέξοδο. Το καλοκαίρι του 2021 άνοιξε ξανά για να καλωσορίσει τους νέους επιβάτες και να πάρει τη θέση του στα δρομολόγια της Μεσογείου.
Το λιμάνι του τερματικού σταθμού βρίσκεται εντός του κύριου λιμανιού της Κύπρου- μια πολυσύχναστη εγκατάσταση πολλαπλών χρήσεων. Το κύριο σημείο εισόδου για τα εμπορευματοκιβώτια που εξυπηρετούν το εμπόριο του νησιού παρέχει επίσης έναν ενδιάμεσο σταθμό για πολεμικά πλοία που ταξιδεύουν προς το Λεβάντε, ενώ παράλληλα αποτελεί και ένα σημείο σύνδεσης για τα πολλά κρουαζιερόπλοια που ταξιδεύουν στην ανατολική Μεσόγειο. Σε ένα άκρως βιομηχανικό πλαίσιο, ο νέος τερματικός σταθμός απαιτούσε μια ισχυρή οπτική ταυτότητα, παρέχοντας παράλληλα ένα μέρος ηρεμίας στους παροδικούς επιβάτες.
Πλησιάζοντας την Κύπρο με πλοίο, η πρώτη άποψη του νέου κτιρίου είναι η κυματιστή στέγη από ψευδάργυρο τιτανίου, η όψη της οποίας αλλάζει ανάλογα με την ώρα της ημέρας και την εποχή. Η γραμμική κλίμακα και οι στρογγυλεμένες μορφές του τερματικού εξασφαλίζουν ότι ξεχωρίζει ανάμεσα στα βαριά πλοία και τους γερανούς που τον περιβάλλουν. Έπειτα από την επιβίβαση, οι επιβάτες περνούν μέσα από ωοειδείς αίθουσες, όπου οι τοίχοι και οι οροφές αντικαθίστανται από μια συνεχή ξύλινη επιφάνεια σανίδων, με τις αντανακλάσεις του ήλιου και του νερού να δημιουργούν σχέδια και σχηματισμούς, από τα τεράστια παράθυρα της πύλης στα γυαλισμένα δάπεδα. Οι λευκοί εσωτερικοί ξύλινοι πίνακες αναφέρονται στην ιστορία της ναυπηγείας του παρελθόντος και παρέχουν μια εντυπωσιακή αντίθεση με το πιο σκούρο ραβδωτό μέταλλο των εξωτερικών μορφών. Η άμεση θέα από την αποβάθρα στο λιμάνι προωθεί τη σύνδεση της στεριάς με τη θάλασσα.
Ο τερματικός σταθμός έχει προβλεπόμενο ετήσιο τζίρο μισού εκατομμυρίου επιβατών. Παρά το γεγονός ότι αποτελεί ένα ελεγχόμενο σύνορο με όλες τις απαραίτητες συνήθειες και απαιτήσεις ασφαλείας, το κτίριο κατάφερε να παραμείνει οπτικά ανοιχτό και διαπερατό. Με αυτόν τον τρόπο, αποφεύγεται η πιθανή δαιδαλώδης διάταξη και τα βαθιά διαστήματα που μπορεί να προκύψουν σε τέτοιου είδους κτίρια. Μια πρώιμη απόφαση των αρχιτεκτόνων να απλοποιήσουν τη συνολική μορφή σε ξεχωριστά λειτουργικά κελύφη, το καθένα συνδεδεμένο με την εξωτερική όψη, επέτρεψε ένα κτίριο απλό στην εξυπηρέτηση και εύκολο στην πλοήγηση.
Μια περαιτέρω απόφαση της ομάδας σχεδιασμού ήταν να επιτρέψει εναλλακτικές χρήσεις των χώρων του τερματικού σταθμού, εκτός της περιόδου κρουαζιέρας. Γάμοι, συνέδρια και εκθέσεις μπορούν να φιλοξενηθούν για το τοπικό κοινό στις αίθουσες άφιξης, οι οποίες διαφορετικά θα παρέμεναν αδρανείς στην εκτός εποχής. Το "Skybar" που βρίσκεται στην οροφή καλωσορίζει τους ταξιδιώτες και μη. Καθώς η Λεμεσός συνεχίζει να επεκτείνεται δυτικά προς το λιμάνι, το κτίριο πολλαπλών χρήσεων παρέχει μια πλατφόρμα για να ενσωματώσει την τοπική ζωή της πόλης στις δυναμικές δραστηριότητες του λιμανιού.
Η μελέτη των STOA Studio Of Architecture αφορά στην αποκατάσταση και μετατροπή κτιρίου της μεσοπολεμικής αθηναϊκής αρχιτεκτονικής περιόδου σε μονάδα επέκτασης του ξενοδοχείου in[n]Athens.
Το κτίριο, χαρακτηρισμένο ως νεότερο μνημείο, ανήκει σε συγκρότημα δύο κτιρίων, το οποίο ανεγέρθηκε το 1922 από την οικογένεια Ράλλη, για να στεγάσει εύπορους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Τα κτίρια ενοποιούνται μέσω κεντρικού αιθρίου, το οποίο έχει πρόσβαση από τη Στοά Ράλλη.
Το ξενοδοχείο in[n]Athens λειτούργησε για πρώτη φορά το 2015 στο εσωτερικό κτίριο του συγκροτήματος, το οποίο ανακαινίστηκε κατόπιν μελέτης του αρχιτέκτονα Διονύση Σοτοβίκη.
Η νέα ξενοδοχειακή πτέρυγα
Η νέα πτέρυγα του ξενοδοχείου περιλαμβάνει 16 δωμάτια, φουαγιέ και νέο χώρο υποδοχής πελατών. Στόχος των αρχιτεκτόνων ήταν η απόδοση αυθεντικής και διακριτής αισθητικής ταυτότητας στη νέα πτέρυγα του ξενοδοχείου, η ανάδειξη των ιδιαίτερων μορφολογικών στοιχείων του ιστορικού κτιρίου και ταυτοχρόνως η "συνομιλία" με τη λιτή και "ακατέργαστη" αισθητική της αρχικής πτέρυγας του ξενοδοχείου.
Τα νέα δωμάτια χαρακτηρίζονται από ενιαία αισθητική προσέγγιση, αλλά διαφέρουν ως προς το μέγεθος και τη λειτουργική τους οργάνωση. Αυτό προέκυψε λόγω της λειτουργικής απαίτησης για την ύπαρξη δωματίων με διαφορετική δυναμικότητα, αλλά και λόγω του ακανόνιστου σχήματος της κάτοψης του ιστορικού κτιρίου, που δεν επιτρέπει επαναληψιμότητα. Το γραφείο STOA Studio Of Architecture σχεδίασε επίσης όλες τις ειδικές κατασκευές σταθερού και κινητού εξοπλισμού του ξενοδοχείου, εφαρμόζοντας συχνά εφευρετικές λύσεις, προκειμένου να επιτευχθεί πολυλειτουργικότητα και εξοικονόμηση χώρου στα δωμάτια.
Η λιτή και "αδρή" αισθητική προσέγγιση των εσωτερικών χώρων χαρακτηρίζεται από αυστηρές γεωμετρίες και τη χρήση φυσικών υλικών. Το ακατέργαστο μάρμαρο και τα μαύρα σιδερένια στοιχεία αποκτούν υπόσταση μπροστά στο λευκό υπόβαθρο των τοίχων. Ταυτοχρόνως, ο χώρος αποκτά μια αίσθηση ζεστασιάς με την εκτεταμένη χρήση του ξύλου και της οξειδωμένης λαμαρίνας. Οι πτυχώσεις της εκλεκτικιστικής όψης του κτιρίου "μετουσιώνονται" σε επιφάνειες από "χτενιστό" σκυρόδεμα στα υπνοδωμάτια, ενώ τα φωτιστικά και τα κομοδίνα από μαύρες μεταλλικές διατομές αποτελούν αναφορά στα Art Deco στοιχεία του κτιρίου.
Στο νέο κτίριο αναδείχθηκε το εσωτερικό αίθριο, που προϋπήρχε, με σκοπό τη δημιουργία ενός μικρού εσωτερικού κήπου. Το μεγάλο ύψος του αιθρίου τονίστηκε με το σχεδιασμό μιας διπλού ύψους μεταλλικής κατασκευής για αναρριχώμενες φυτεύσεις.
Μελέτη αποκατάστασης
Το κτίριο σε γενικές γραμμές βρισκόταν σε καλή κατάσταση. Στο φέροντα οργανισμό του κτιρίου από οπλισμένο σκυρόδεμα διενεργήθηκαν μικρής κλίμακας αποκαταστάσεις και ενισχύσεις. Μεγαλύτερες αποκαταστάσεις απαιτήθηκαν στις δύο όψεις του κτιρίου, τόσο στις επί μέρους κατεστραμμένες τοιχοποιίες, όσο και συνολικά στις επιχρισμένες επιφάνειες των όψεων.
Οι εσωτερικοί χώροι διαμορφώθηκαν έτσι, ώστε να μην αλλοιώνουν το χαρακτήρα του ιστορικού κτιρίου, το οποίο διατηρεί την εξωτερική του αίγλη. Στοιχεία, όπως
o γύψινος διάκοσμος των οροφών, το κλιμακοστάσιο, και οι υψηλές ξύλινες πόρτες
του εσωτερικού αιθρίου, διατηρήθηκαν και αναδείχθηκαν.
Το διατηρητέο κλιμακοστάσιο παρέμεινε ανέγγιχτο και τονίστηκε με τη χρήση γραμμικού περιμετρικού φωτισμού. Για την επίλυση του φωτισμού της εισόδου του κλιμακοστασίου κατασκευάστηκαν μεταλλικά πετάσματα από οξειδωμένη διάτρητη λαμαρίνα, επιτυγχάνοντας έτσι τη χρήση ενιαίου αρχιτεκτονικού λεξιλογίου στα δωμάτια και τους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου. Αυτή η κατασκευή με τις λιτές γεωμετρίες και την αδρή υλικότητα έρχεται σε δυνατή αντίθεση με το ιστορικό κλιμακοστάσιο και μ' αυτό τον τρόπο το αναδεικνύει. Ταυτοχρόνως καδράρει την είσοδό προς αυτό, όταν ο επισκέπτης εισέρχεται στο κτίριο.
Μελέτη ηχομόνωσης
Με δεδομένη την αναπόφευκτη ηχορύπανση που προκαλείται από τις δύο όμορες οδικές αρτηρίες της Λεωφ. Βασιλίσσης Αμαλίας και της οδού Φιλελλήνων, αλλά και την έντονη οχλοβοή που δημιουργείται από το wine bar στο ισόγειο, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στις ηχομονώσεις. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι τόσο η επιλογή του ξύλινου πλωτού δαπέδου στα δωμάτια, όσο και της μοκέτας στους κοινόχρηστους χώρους ήταν υποχρεωτική λόγω του εξειδικευμένου ηχομονωτικού συστήματος που τοποθετήθηκε στο υπόστρωμα. Η διαμόρφωση των εσωτερικών χώρων από ξηρά δόμηση κατασκευάστηκε με στόχο την ελαχιστοποίηση τόσο του αερόφερτου ήχου μεταξύ των δωματίων, όσο και του κτυπογενούς ήχου, που μεταφέρεται από το ισόγειο. Επίσης, η οροφή της επιβλητικής στοάς μελετήθηκε και επενδύθηκε με ειδικές μονωτικές στρώσεις, παίρνοντας την τελική της μορφή με την τοποθέτηση ψευδοροφής από διάτρητη γυψοσανίδα. Τέλος, όλα τα εξωτερικά κουφώματα του κτιρίου αντικαταστάθηκαν με νέα, διατηρώντας όλες τις μορφολογικές λεπτομέρειες των αντίστοιχων παλαιών, με τη διαφορά ότι τα νέα σφραγίζουν μεταξύ τους με διπλά λάστιχα, διαθέτουν νεροχύτη αλουμινίου και διπλά κρύσταλλα τρίπλεξ, με μεγάλο διάκενο και με διπλές ηχομονωτικές μεμβράνες.
Μελέτη βιωσιμότητας
Η εξοικονόμηση ενέργειας και η ελάχιστη δυνατή περιβαλλοντική επιβάρυνση αποτέλεσαν κύριους στόχους. Το κτίριο διαθέτει δύο κεντρικές μονάδες κλιματισμού VRV τελευταίας γενιάς για ψύξη - θέρμανση, οι οποίες παράλληλα κάνουν ανάκτηση θερμότητας για τη δωρεάν παροχή ζεστού νερού χρήσης. Η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στο δώμα κρίθηκε ασύμφορη λόγω των δύο κατά πολύ υψηλότερων όμορων κτιρίων. Επιπλέον, όλα τα φωτιστικά του καταλύματος διαθέτουν λαμπτήρες φωτοδιόδων (LED), χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης.
Το μεγαλύτερο στοίχημα στη διαχείριση του όλου έργου βρισκόταν στην τομή μεταξύ βιωσιμότητας, αρχιτεκτονικής, κόστους και χρόνου παράδοσης. Το νέο ολοκληρωμένο in[n]Athens Hotel σχεδιάστηκε έτσι, ώστε να ανταποκρίνεται στον ολοένα και ανταγωνιστικότερο κλάδο του τουρισμού και είναι το αποτέλεσμα της άριστης συνεργασίας των συνιδιοκτητών, των αρχιτεκτόνων και της κατασκευαστικής εταιρείας, που μοιράστηκαν τις ίδιες αξίες και οραματίστηκαν ένα ξενοδοχείο διαχρονικό, με αρχιτεκτονική ταυτότητα, σεβασμό στον πελάτη και στην ιστορική αξία του κτιρίου.
Η κύρια φιλοσοφία του σχεδιασμού ήταν να δημιουργηθεί ένα κομψό εσωτερικό με αναφορές στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Μυκόνου. Σε αυτή τη μοναδική τοποθεσία, η συνολική αισθητική του σχεδιασμού ήταν η σύλληψη της ψυχής του Nammos Mykonos, όπου η πολυτέλεια, η αναψυχή, η παραλία, η μόδα και τα πιο αξιομνημόνευτα μέρη συνυπάρχουν σε τέλεια αρμονία.
Κατά την άφιξή τους οι πελάτες συναντούν πολυεπίπεδα στοιχεία νερού, που περιβάλλουν την πρόσοψη του κτιρίου, αντικατοπτρίζοντας τον ουρανό του Ντουμπάι και δίνουν την ψευδαίσθηση μιας κυμαινόμενης γυάλινης δομής. Τα στοιχεία νερού οριοθετούνται από μεγάλα πέτρινα σκαλοπάτια, που σχηματίζουν μια γέφυρα ανάμεσα στο λιθόστρωτο δρόμο και στις υπερυψωμένες πόρτες της εισόδου. Η εμπειρία ενισχύεται από τον ήχο του νερού, που τρέχει σε κάθε πλευρά της διαδρομής.
Το ταξίδι ξεκινάει εικονικά με τη ζωγραφιστή μυκονιάτικη πέτρα ως το κύριο φόντο στο lobby που οδηγεί τον επισκέπτη στα ενδότερα. Οι φωτισμένες από τα κεριά εσοχές δημιουργούν μια θερμή μετάβαση μεταξύ της στιγμής άφιξης και του επικείμενου ενθουσιασμού. Τα κρεμαστά φωτιστικά, που μοιάζουν με βότσαλα, ορίζουν την πορεία του επισκέπτη. Τα χειροποίητα έπιπλα, πλαισιωμένα από χειροποίητα χαλιά της περιοχής, στέκουν φωτιζόμενα σε κάθε πλευρά της εισόδου, παρέχοντας γωνιές χαλάρωσης για τους επισκέπτες, οι οποίες περιτριγυρίζονται από τη θέα του καταπράσινου κήπου και την αντανάκλαση της πισίνας.
Η επιλογή της ταπετσαρίας των επίπλων χαρακτηρίζεται από τις ανοιχτόχρωμες φυσικές ίνες των λινών, οι οποίες δημιουργούν ένα παιχνίδι υφής, βάση των περίπλοκων τεχνικών ύφανσης που συχνά συναντώνται στις παραδοσιακές τέχνες των Εμιράτων και της Ελλάδας. Αυτές οι ίδιες τεχνικές ύφανσης ενσωματώνονται στα εσωτερικά αρχιτεκτονικά στοιχεία με τη χρήση διακοσμητικών κλαδιών λυγαριάς που συνθέτουν την οροφή, η οποία εδράζεται σε δοκάρια καστανιάς. Τόσο η λυγαριά όσο και η καστανιά είναι τοπικά είδη ξυλείας στην Ελλάδα και χρησιμοποιούνται ευρέως στη μυκονιάτικη αρχιτεκτονική.
Ο διάδρομος εισόδου, που χωρίζει το lobby από τον κύριο χώρο εστιατορίου, είναι επενδυμένος με ψηλό, πλούσιο, λαξευμένο ξύλο. Σε αυτό το σκαλιστό μονοπάτι, η επιλογή των εκλεκτών κρασιών και τα φρέσκα θαλασσινά παρουσιάζονται σαν κοσμήματα πίσω από τις γυάλινες βιτρίνες.
Το Καρίπειο Μέλαθρο είναι ένα διατηρητέο κτίριο στις παρυφές της Άνω Πόλης στη Θεσσαλονίκη και έδρα των γραφείων της Urban Soul Project. Πρόκειται για ένα τετραώροφο γωνιακό κτίριο της Οθωμανικής περιόδου, σχεδιασμένο από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Βιταλιάνο Ποζέλι για να αποτελέσει την κατοικία του επίσημου αντιπροσώπου της οθωμανικής αυτοκρατορίας στη Θεσσαλονίκη. Ο Ποζέλι στάλθηκε στη Θεσσαλονίκη από την οθωμανική κυβέρνηση και ήταν –μεταξύ άλλων– ο αρχιτέκτονας του διοικητηρίου, της βίλας Αλλατίνι, τραπεζών στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, της στοάς Μαλακοπής, του Εβραϊκού Μουσείου Θεσσαλονίκης, καθώς και διάφορων άλλων ιδιωτικών και δημόσιων κτιρίων.
Όντας διατηρητέο, το εσωτερικό του κτιρίου έχει μείνει ανέπαφο και οι Urban Soul Project πρόσθεσαν μόνο έπιπλα και φωτιστικά. Οι τοιχοποιίες διακοσμούνται από μοτίβα φλοράλ και φυτικά, τα οποία ενέπνευσαν το σχεδιασμό των επίπλων, των γραφείων και των αποθηκευτικών κατασκευών. Καθώς οι τοιχοποιίες και οι οροφές δεν τροποποιήθηκαν, όλα τα έπιπλα είναι ελαφριές μεταλλικές κατασκευές και τα γραφεία ακολουθούν τους χρωματισμούς κάθε δωματίου. Τα φωτιστικά στα φουαγιέ έχουν σχεδιαστεί από τους USP. Η πίσω αυλή μεταμορφώθηκε σε μια μικρή σκηνή, με μια ξύλινη εξέδρα τριών επιπέδων, ενώ στην ταράτσα του πίσω κτιρίου τοποθετήθηκε ένα μεγάλο τραπέζι με μωσαϊκό, το οποίο σκεπάζεται από το αμπέλι που διακοσμεί τη μεταλλική πέργκολα.
Ηχοαπορροφητική ξύλινη ψευδοροφή στο γιαπωνέζικο εστιατόριο και μπαρ OOZORA στην Κηφισιά. Οι μορφολογικές πτυχώσεις της οροφής πραγματοποιούνται με πάνελ MDF. Αναδεικνύουν το διπλό ύψος του χώρου, ενισχύοντας την ατμόσφαιρα, ενώ η επιλεγμένη χρωματική παλέτα προσδίδει την αίσθηση πολυτέλειας. Φωτογραφία: Γιώργος Μεσσαριτάκης.
Η περιμετρική τοιχοποιία των χώρων διημέρευσης αφαιρείται και αντικαθίσταται από συρόμενους υαλοπίνακες, οι οποίοι καταλαμβάνουν ολόκληρο το ύψος του ορόφου, από το δάπεδο έως την οροφή. Η πλήρης απομάκρυνση του κελύφους ενοποιεί τους εσωτερικούς χώρους με τη βεράντα και το χώρο της πισίνας. Η αστική αυτή κατοικία βρίσκεται σε ένα προάστιο του Σάο Πάολο της Βραζιλίας. Φωτογραφίες: Fernando Guerra.
Η όλη επέμβαση αφορά στα υπνοδωμάτια δύο αγροτικών κατοικιών, που ανακαινίστηκαν, καθώς και σε ένα στούντιο που δημιουργήθηκε σε μια παλιά κουζίνα, της οποίας η οροφή είχε καταρρεύσει και αντικαταστάθηκε από μια νέα, γυάλινη, στο Zhoushan, Κίνα. Κατασκευάστηκε επίσης ένα "κουτί" από οπλισμένο σκυρόδεμα, το οποίο έχει θέα στη θάλασσα. Σκυρόδεμα επιλέχθηκε ειδικά για να βοηθήσει το σπίτι να αντέξει τη διάβρωση που απορρέει από το σκληρό θαλάσσιο κλίμα. Ο νέος χώρος χρησιμεύει ως κοινόχρηστος χώρος. Στο σύνολο της αποκατάστασης, υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ του νέου και του παλαιού. Φωτογραφίες JianPing Yang, Yong Zhang.
Η πρωτοπορία του συστήματος των διαδραστικών περσίδων έγκειται στην αυτοματοποιημένη προσαρμογή της λειτουργίας του, βάσει ενός κεντρικού συστήματος διαχείρισης -BEMS, το οποίο φιλτράρει την άμεση ακτινοβολία και ανοιγοκλείνει τις περσίδες σε σχέση με τη θέση και την ένταση του ήλιου, εξασφαλίζοντας ικανοποιητικό φυσικό φωτισμό στους εσωτερικούς χώρους. Κτίριο γραφείων της εταιρείας "Thyssen Krupp" στη Γερμανία. Φωτογραφίες: Frener + Reifer, Gunter Wett.
Η κατοικία βρίσκεται στο τεχνητό νησί του οικισμού IJburg, στο Άμστερνταμ. Η όψη της κατοικίας επενδύεται με σανίδες από επεξεργασμένη ξυλεία πεύκου, που συμβάλλουν στην ομαλή ένταξη στον περιβάλλοντα χώρο. Παράλληλα, τα μεγάλα ανοίγματα χωρίς ορατά πλαίσια, προσφέρουν εξαιρετική φωτεινότητα στο εσωτερικό της κατοικίας. Φωτογραφίες: Drent Fotografen Groep.