Ανακαίνιση σουπερμάρκετ στην Κηφισιά

Το σουπερμάρκετ "Θανόπουλος" βρίσκεται στα βόρεια προάστια της Αθήνας, δίπλα στο σταθμό του ΗΣΑΠ στην Κηφισιά και έχει όψεις σε δύο δρόμους: την οδό Ανδριανού και την οδό Δραγούμη. Η ιδέα της KLab Architecture, που ανέλαβε το σχεδιασμό του έργου, ήταν να απορροφήσει τη γοητεία της παλιάς Κηφισιάς με τα μεγάλα αρχοντικά και τους δρόμους με τα πλατάνια, επανερμηνεύοντάς τη με μία νέα ελαφριά διάτρητη όψη, η οποία ακολουθεί τις γραμμές του προϋπάρχοντος κτιρίου δημιουργώντας τελικά κάτι οικείο.
Η δεύτερη τρισδιάστατη όψη που δημιουργήθηκε βρίσκεται σε άμεση σχέση με την παλιά και είναι κατασκευασμένη από διάτρητα φύλλα αλουμινίου, μικρά ή μεγαλύτερα, που προστατεύουν το κτίριο από την έντονη δυτική ηλιακή ακτινοβολία. Το σχέδιο της διάτρησής της παραπέμπει στις σκιές ενός δρόμου με πλατάνια και η αρχιτεκτονική της μορφή έχει αναφορές στις κλειστές αστικές αγορές της Ελλάδας και του εξωτερικού, αλλά και στους πυργίσκους των αρχοντικών της Κηφισιάς. Η όψη ακολουθεί την κλίμακα της πόλης, αλλά και του υλικού από το οποίο υλοποιήθηκε. Το λευκό χρώμα επιλέχθηκε ως ένα χρώμα ουδέτερο, γλυπτικό και μεσογειακό, που αντανακλά το φως. Στο δυτικό προσανατολισμό τις απογευματινές ώρες το λευκό αλλάζει από το φως του ήλιου και γίνεται θερμό. Ακόμη, η βάση του κτιρίου έχει επενδυθεί με σανίδες από κόντρα πλακέ θαλάσσης, σε χρωματισμό σημύδας.
Στην οδό Ανδριανού οι αρχιτέκτονες επέλεξαν να επαναφέρουν το κτίριο στο επίπεδο του δρόμου, χωρίς να είναι αποστασιοποιημένο, σαν τρύπα στον πολεοδομικό ιστό. Η παρουσία μόνο ενός ελαφρού διάτρητου στεγάστρου δημιουργεί αυτή τη συνέχεια, το οποίο συνορεύει με το γωνιακό διατηρητέο κτίριο και προστατεύει τον αναγκαίο χώρο στάθμευσης δημιουργώντας σκιά. Η μορφή του στεγάστρου συνδιαλέγεται με αυτή του διπλανού αρχοντικού. Έχει σχεδιαστεί με την αισθητική των παλιών κλειστών κήπων των παλιών αρχοντικών και έχει κατασκευαστεί από διάτρητα φύλλα αλουμινίου.
Βασική ιδέα της KLab Architecture για το σχεδιασμό του εσωτερικού ήταν να αλλάξουν την έννοια του σουπερμάρκετ όπως είναι γνωστή μέχρι σήμερα, δηλαδή μεγάλα κουτιά με μεγάλους αδιάφορους διαδρόμους, και η επίσκεψη στο κατάστημα να είναι μια εμπειρία. Η έρευνά τους ξεκίνησε από πρόσφατα σχεδιασμένα supermarket στο εξωτερικό και συνεχίστηκε με ανοικτές αγορές ανά τον κόσμο. Για τους KLab το σουπερμάρκετ “Θανόπουλος” θα έπρεπε να παραπέμπει στη μεταφορά μιας αστικής αγοράς, όπου πρέπει κανείς να πάει σε άλλα καταστήματα για να βρει τα διάφορα αγαθά και να συνδιαλλαγεί με διαφορετικούς ανθρώπους. Τα αντικείμενα που σχεδιάστηκαν έχουν κάποιες αναφορές σε οικείες μνήμες που μετασχηματίστηκαν με ένα σύγχρονο σχεδιασμό, όπως ο γαλβανισμένος πάγκος των λαχανικών, ο οποίος έχει αναφορά στη λαϊκή αγορά, ο μαρμάρινος πάγκος του ψαράδικου στις ψαραγορές των νησιών και τα ξύλινα ράφια του αρτοποιείου στους παλιούς φούρνους σε χωριά.
Μετά την ανακαίνισή του το σουπερμάρκετ εκτείνεται σε 1500 m² και καταλαμβάνει μεγαλύτερο χώρο από παλιότερα, παρά το γεγονός ότι περιορίστηκε σε δύο ορόφους αντί για τρεις. Αυτό επετεύχθη κυρίως με την πιο αποτελεσματική διαχείριση των χώρων. Αρχικά, οι αποθήκες που στο παρελθόν καταλάμβαναν το μεγαλύτερο χώρο του υπογείου μεταφέρθηκαν στον 1ο και 2ο όροφο, απελευθερώνοντας έτσι το χώρο του υπογείου για χρήση του σουπερμάρκετ. Η επικοινωνία ανάμεσα στους δύο ορόφους άλλαξε με την προσθήκη ενός ακόμα μεγάλου ασανσέρ, ενώ σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν νέες σκάλες για την εξυπηρέτηση των πελατών. Επιπλέον, η αναδιάταξη όλων των ραφιών βασίστηκε στις ανάγκες και τις συνήθειες των πελατών, δημιουργώντας εύκολη ροή μέσα στο κατάστημα. Σχεδόν κάθε τμήμα του σουπερμάρκετ απέκτησε τη δικιά του εικόνα και η KLab σχεδίασε ειδικά έπιπλα και χώρους προβολής. Μεγάλα μέρη των εξωτερικών τοίχων άνοιξαν στο ισόγειο και αντικαταστάθηκαν με υαλοστάσια, ώστε το φυσικό φως να διαχέεται μέσα στο χώρο και το σουπερμάρκετ να γίνει πιο εξωστρεφές και να αποκτήσει την αίσθηση ανοικτής αγοράς.
Λόγω του μικρού ύψους που δεν επαρκούσε για τη δημιουργία ψευδοροφής, οι KLab είχαν την ιδέα να αναρτήσουν κάθετα μακρόστενα κομμάτια από γαλακτώδες πλεξιγκλάς, τα οποία διαχέουν το φωτισμό και δημιουργούν μια οροφή με διαβάθμιση φωτεινότητας, σε φόντο από OSB.
Ένα ακόμη ζητούμενο για το σχεδιασμό του εσωτερικού χώρου ήταν να διατηρηθεί μια σχέση-σύνδεση με τη νέα πρόσοψη. Γι’ αυτό το λόγο υπάρχει μια συνέχεια στα υλικά, την αισθητική και τους χρωματισμούς που συναντώνται στην όψη, ενώ παράλληλα δημιουργείται ένα ζεστό περιβάλλον για τον πελάτη. Κυρίαρχο στοιχείο που ενοποιεί την εξωτερική όψη με το εσωτερικό είναι η νέα μεταλλική αναρτώμενη διάτρητη ψευδοροφή που ενοποιεί τους νέους χώρους πώλησης, που δημιουργήθηκαν ειδικά για το κατάστημα της Κηφισιάς, το οποίο χαρακτηρίζεται από τον περαστικό πελάτη του Ηλεκτρικού σιδηροδρόμου.
Τα προϊόντα του καταστήματος διαχωρίζονται σε δύο “μικρο-αγορές”, οι οποίες αναπτύσσονται στους δύο ορόφους. Στο ισόγειο τοποθετούνται τα φρέσκα προϊόντα, με οργάνωση σαν σε μια μικρή τοπική αγορά με φούρνο, μανάβικο, κρεοπωλείο, κάβα, κτλ. Στο υπόγειο οργανώνεται η δεύτερη “αγορά” με προϊόντα ξηράς τροφής, προσωπικής φροντίδας, εξοπλισμού και καθαριστικών.
Το δάπεδο ενοποιείται με την οροφή, τα έπιπλα και τις επενδύσεις των τοίχων, καθώς το ξύλο είναι ο πρωταγωνιστής στα υλικά, δίνοντας μία ζεστή, σχεδόν οικογενειακή ατμόσφαιρα. Ακόμη, τα ράφια έχουν επιλεγεί σχολαστικά ώστε να εξυπηρετούν και να αναδεικνύουν τη γενική αισθητική, ενώ ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στο σχεδιασμό του χώρου της κάβας, που δημιουργήθηκε από λεπτό μεταλλικό σκελετό. Τέλος, η επιλογή των ψυγείων, των ταμείων, ο σχεδιασμός των σημείων πώλησης, των ειδών αυθόρμητης αγοράς δίπλα στα ταμεία, το έπιπλο της υποδοχής, το έπιπλο αποθήκευσης των τσαντών των πελατών, έγιναν στα πλαίσια ενός καθολικού σχεδιασμού, που να εξυπηρετεί ταυτόχρονα τους εργαζόμενους και τους πελάτες, διατηρώντας όμως ένα υψηλό επίπεδο αισθητικής.