Οι τυποποιημένες μονάδες επεξεργασίας αστικών λυμάτων εξυπηρετούν μεγάλη κλίμακα ατόμων και ανάλογα με τον τύπο τους και τα χαρακτηριστικά τους καλύπτουν αντίστοιχες οικιστικές ανάγκες. Μπορούν να εφαρμοστούν σε μικρούς οικισμούς, ξενοδοχεία, μεμονωμένες κατοικίες και γενικά σε οικιστικές μονάδες, που δεν διαθέτουν αποχετευτικό δίκτυο.

Σε μία κατοικία στο Λονδίνο, το κλιμακοστάσιο αναδεικνύεται σε κεντρικό στοιχείο του χώρου, ενώ φωτίζεται από το φεγγίτη του τελευταίου ορόφου. Η σκάλα αποτελείται από δρύινα σκαλοπάτια, πακτωμένα σε τοίχο από σκυρόδεμα. Ιδιαίτερη λεπτομέρεια αποτελεί η ξύλινη κούνια, η οποία ενσωματώνεται στην κάτω επιφάνεια ενός σκαλοπατιού. Φωτογραφίες: Jack Hobhouse.

Το εξωτερικό καθιστικό προορίζεται να αποτελέσει ένα πρωτότυπο σημείο στάσης, ικανό να φιλοξενήσει διαφορετικές ομάδες ανθρώπων. Η διάταξή του πραγματοποιείται υπό γωνία 45ο, οριοθετώντας έναν προστατευμένο χώρο, που ευνοεί την αίσθηση της παρέας. Οι οξείες γωνίες αξιοποιούνται ως σημεία φύτευσης, προσδίδοντας μια διαλεκτική σχέση στη σύνθεση. Φωτογραφίες: Wells Campbell.

Το κέλυφος της κατοικίας διαμορφώνεται ως μια ευέλικτη ξύλινη δομή, που ενσωματώνει στοιχεία διαφάνειας. Το ξύλο κυριαρχεί στα δάπεδα, στους εσωτερικούς και εξωτερικούς τοίχους, στις οροφές και στον περιβάλλοντα χώρο, υπογραμμίζοντας την καθαρότητα των γραμμών. Η επιλογή περιορισμένης παλέτας υλικών (ξύλο, σκυρόδεμα, μαύρο μέταλλο, γυαλί) και τα μεγάλα ανοίγματα, ενισχύουν τη συνέχεια μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου. Φωτογραφίες: Bruce Damonte.

Ο χώρος εισόδου διαμορφώνεται μέσω μίας πέργκολας, η οποία οριοθετεί την είσοδο και συνδέει τους όγκους μεταξύ τους. Ο τεχνητός φωτισμός, οι αλλαγές των επιπέδων, τα μεγάλα ανοίγματα και τα στοιχεία φύτευσης αλληλεπιδρούν σε μία ενιαία σύνθεση, που σηματοδοτεί την είσοδο της εξοχικής μονοκατοικίας στη Ζάκυνθο. Η ογκοπλαστική άρθρωση του κτιρίου σε τρεις χαμηλούς ισόγειους όγκους, εντάσσεται αρμονικά στο περιβάλλον. Εσωτερικός και εξωτερικός χώρος αποτελούν μία αδιάκοπτη ενότητα και συνθέτουν έναν ενιαίο, λιτό όγκο, ενώ η διαφάνεια των μεγάλων ανοιγμάτων αναιρεί τα όρια μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου. Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Θωμόπουλος.

Βασικά σημεία προσοχής στην κατασκευή ενός τοίχου αντιστήριξης είναι η βάση έδρασης του τοίχου, οι ωθήσεις των γαιών και η αποστράγγισή του.
Η βάση του πρέπει να βρίσκεται κάτω από το επίπεδο του εδάφους, σε βάθος, το οποίο συναρτάται συνήθως από το ύψος του τοίχου.
Η βέλτιστη αποστράγγιση επιβάλλει τις παρακάτω εργασίες:
• Επίχωση με χαλίκι έως ύψους 30 cm τουλάχιστον πίσω από τον τοίχο.
• Τοποθέτηση διάτρητου σωλήνα αποστράγγισης στη βάση του τοίχου, εφόσον το επιτρέπει ο σχεδιασμός.
• Χρήση γεωυφάσματος γύρω από το διάτρητο αποστραγγιστικό σωλήνα, ώστε να μην απομειώνεται η διατομή του από την είσοδο εδαφικού υλικού.
• Συμπυκνωμένη εδαφική στρώση πίσω από το χαλίκι.
• Εφαρμογή γεωυφάσματος μεταξύ αποστραγγιστικής στρώσης με χαλίκι και εδαφικού υλικού, ώστε να μην απωλεσθεί η αποστραγγιστική ικανότητα με την πάροδο του χρόνου.
• Πάχος εδάφους υπερκείμενης στρώσης περίπου 15 cm.
• Τοποθέτηση υγρομονωτικής στρώσης στην επιφάνεια του τοίχου που είναι σε επαφή με το εδαφικό υλικό, ώστε η υγρασία που διατηρείται να μην προκαλεί εξανθήματα, άλατα ή απολέπιση της ορατής πλευράς.
• Διαμόρφωση οπών στο τοιχίο με σκοπό την ελεύθερη κίνηση του νερού στην κατάντη πλευρά.
Σε τοίχο αντιστήριξης σκυροδέματος εκτός από το διάτρητο αγωγό, που τοποθετείται στη βάση του τοίχου, προβλέπεται και εγκάρσια απορροή διά μέσου του τοίχου, ώστε να εκτονώνονται οι υδροστατικές πιέσεις του νερού λόγω του αδιαπέραστου σκυροδέματος.
Σε τοίχο αντιστήριξης με προκατασκευασμένα στοιχεία σκυροδέματος η εκσκαφή θα πρέπει να εκτείνεται κατά 15 cm περίπου και κάτω από τα προκατασκευασμένα στοιχεία και να δημιουργείται η κατάλληλη βάση στήριξής τους. Λόγω της κατασκευής, ο αποστραγγιστικός αγωγός μπορεί να τοποθετηθεί στη βάση του τοίχου, συγκεντρώνοντας το σύνολο του νερού.

Η αρχή του εσωτερικού δικτύου διανομής ύδρευσης γίνεται από τον υδρομετρητή και ολοκληρώνεται από τους υδραυλικούς υποδοχείς. Στους υδραυλικούς υποδοχείς συγκαταλέγονται οι λεκάνες αποχωρητηρίου, οι νιπτήρες, οι μπανιέρες, οι ντουζιέρες και οι πυγολουτήρες. Το ζεστό νερό χρήσης παράγεται από ηλεκτρικό θερμοσίφωνα, ηλιακό θερμοσίφωνα ή από θερμαντήρα εγκατάστασης θέρμανσης.
Η εν σειρά διάταξη περιλαμβάνει τη συνεχόμενη όδευση του κεντρικού ζευγαριού σωληνώσεων με διακλαδώσεις αγωγών για κάθε υδραυλικό υποδοχέα.
Η διάταξη με συλλέκτη (collecter) περιλαμβάνει έναν κεντρικό διανομέα όλων των επί μέρους αγωγών για κάθε υδραυλικό υποδοχέα.
Οι παραπάνω διατάξεις δύναται να συνδυαστούν.

Η ενσωμάτωση καινοτομιών και τεχνολογιών αιχμής στο χώρο του μπάνιου μπορεί να βελτιώσει τις συνθήκες άνεσης, να εξατομικεύσει την εμπειρία των χρηστών και να συμβάλει στην εξοικονόμηση πόρων. Έξυπνα προϊόντα, που παλαιότερα ανήκαν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, όπως αυτοματισμοί που επιτρέπουν τον πλήρη έλεγχο των λειτουργιών έως συστήματα που διευκολύνουν τη διαμόρφωση της επιθυμητής ατμόσφαιρας, είναι πλέον διαθέσιμα στην αγορά, φέρνοντας ένα βήμα πιο κοντά το μπάνιο του μέλλοντος.

Το 2013 το αρχιτεκτονικό γραφείο ingenhoven architects κέρδισε το διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για το σχεδιασμό του δημαρχείου της γερμανικής πόλης Freiburg. Η πρότασή τους βασίστηκε στην ιδέα ενός "πράσινου", ενεργειακά αυτόνομου κτιριακού συγκροτή ματος, που αποτελείται από 3 κτίρια γραφείων, σχήματος οβάλ και ένα κυκλικό κτίριο που θα λειτουργεί ως παιδικός σταθμός.
Καθώς το Freiburg φημίζεται για τις περιβαλλοντικές του δράσεις και τις πρακτικές βιωσιμότητας που εφαρμόζει ήδη από τη δεκαετία του ’70, η δημοτική αρχή έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενεργειακή απόδοση και στο ενεργειακό αποτύπωμα του νέου δημαρχείου, επιτυγχάνοντας την κατασκευή του πρώτου δημόσιου κτιρίου παγκοσμίως που παράγει περισσότερη ενέργεια από αυτή που καταναλώνει.

Πολεοδομικός και αρχιτεκτονικός σχεδιασμός
Το κτίριο γραφείων έχει κάτοψη οβάλ σχήματος και αποτελείται από 6 υπέργεια επίπεδα. Στο ισόγειο αναπτύσσονται περιμετρικά οι χώροι συνεδριάσεων και το εστιατόριο του προσωπικού και κεντρικά ο χώρος εξυπηρέτησης των πολιτών. Ο χώρος εξυπηρέτησης του κοινού, στον οποίο εργάζονται 100 υπάλληλοι, είναι ενιαίος και οργανώνεται γύρω από 4 κυκλικές συνθέσεις στις οποίες συγκεντρώνονται τα γραφεία. Ακουστικά πετάσματα λειτουργούν ως διαχωριστικά ανάμεσα στις θέσεις εργασίας και διαχωριστικά ύψους 160 cm είναι εγκατεστημένα παράλληλα με τα γραφεία, παρέχοντας ιδιωτικότητα. Ο φυσικός φωτισμός του χώρου εξασφαλίζεται από δύο γυάλινους θόλους στην οροφή.
Τα υπόλοιπα πέντε επίπεδα διατάσσονται σε δακτυλίους, βάθους από 14 έως 19 m, και φιλοξενούν τους χώρους γραφείων. Οι όροφοι περιλαμβάνουν ιδιωτικά γραφεία ενός ή δύο ατόμων, μεγαλύτερες ενότητες για έξι έως οκτώ θέσεις εργασίας, καθώς και γραφεία ανοικτής διάταξης. Ο σχεδιασμός των εσωτερικών χώρων βασίζεται σε ένα μεταβαλλόμενο σύστημα γυάλινων διαχωριστικών για τη διαμόρφωση ευέλικτων γραφείων. Παράλληλα με τους χώρους εργασίας διαμορφώνονται και περιοχές συνάντησης των υπαλλήλων για την ενίσχυση της μεταξύ τους επικοινωνίας. Οι διάδρομοι χαρακτηρίζονται από διαφάνεια και οπτική επαφή με τους επί μέρους χώρους για ευκολότερο προσανατολισμό κατά την κίνηση μέσα στο κτίριο.

Διαμόρφωση κελύφους
Η υψηλή ενεργειακή απόδοση του κτιρίου οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στη διαμόρφωση του κελύφους, τόσο σε επίπεδο παθητικού σχεδιασμού, όσο και στα ενεργητικά ενεργειακά συστήματα που εφαρμόστηκαν. Οι όψεις των δύο κτιρίων σχεδιάστηκαν με κριτήριο την υψηλή αισθητική και τη διαφάνεια για την άμεση επαφή των χρηστών με τον περιβάλλοντα χώρο, ενσωματώνοντας χειρισμούς και συστήματα για την αξιοποίηση της ηλιακής ακτινοβολίας, αποφεύγοντας παράλληλα τη θάμβωση και τα ανεπιθύμητα ηλιακά θερμικά φορτία.
Το καμπύλο κέλυφος του κτιρίου γραφείων πληροί τις προδιαγραφές παθητικού κτιρίου ως προς τη θερμομόνωση και την αεροστεγανότητα. Διαμορφώνεται από σταθερά, μη ανοιγόμενα γυάλινα πετάσματα με τριπλό υαλοπίνακα, συντελεστή θερμοπερατότητας κουφώματος Uw=0,90 W/(m2·K) και συντελεστή ηλιακού θερμικού κέρδους gw=0,48, για τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση του φυσικού φωτός. Εξωτερικά έχει εφαρμοστεί ένα σύστημα κατακόρυφων περσίδων από τοπική ξυλεία αγριόπευκου, οι οποίες πακτώνονται με αγκύρια αλουμινίου στις πλάκες των δαπέδων και είναι τοποθετημένες σε κλίση 36° από το επίπεδο της όψης. Στις συμπαγείς επιφάνειες του κελύφους, πίσω από τις περσίδες, διαμορφώθηκαν κατακόρυφα θερμομονωμένα "πτερύγια", ύψους ίσου με το ύψος των ορόφων, τα οποία ανοίγουν χειροκίνητα για το φυσικό αερισμό των εσωτερικών χώρων.
Η πρωτοτυπία στο σχεδιασμό του συστήματος σκίασης του κτιρίου είναι ότι όλες
οι περσίδες, στο εξωτερικό των δακτυλίων, με προσανατολισμό από βορειοανατολικό έως βορειοδυτικό, μέσω του νότου, φέρουν φωτοβολταϊκά πετάσματα. Πρόκειται για 880 ηλιακά πετάσματα, που κατασκευάστηκαν ειδικά για το εν λόγω έργο από διπλό γυαλί με ενσωματωμένες ενδιάμεσα τις φωτοβολταϊκές κυψέλες, ύψους 3,50 m, πλάτους 60 cm και βάρους 100 kg το καθένα. Τα φωτοβολταϊκά πετάσματα καταλαμβάνουν περίπου 13.000 m2 από τις όψεις του κτιρίου και αποδίδουν 220 kWp ηλεκτρικής ενέργειας. Καθώς μεσολαβεί ένα κενό 7 mm μεταξύ των φωτοβολταϊκών κυψελών και της περσίδας, εντείνεται η αίσθηση της διαφάνειας του πετάσματος και γίνεται περισσότερο ορατή η ξύλινη επιφάνεια, μια σχεδιαστική λεπτομέρεια των αρχιτεκτόνων για να υπογραμμίσει τη συνύπαρξη της εξελιγμένης τεχνολογίας με τα φυσικά υλικά.
Στο κτίριο του παιδικού σταθμού η διαμόρφωση του κελύφους διαφοροποιείται, καθώς, αν και εξασφαλίζονται τα κριτήρια του παθητικού κτιρίου, δεν υπήρχε η προϋπόθεση το κτίριο να παράγει την ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργία του.

Ενεργητικά ενεργειακά συστήματα
Ζητούμενο κατά το σχεδιασμό του δημαρχείου, όπως και κάθε κτιρίου μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, ήταν ο περιορισμός των ενεργειακών απαιτήσεων του κτιρίου, μέσω του παθητικού σχεδιασμού του κελύφους και ταυτόχρονα η εφαρμογή συστημάτων για την παραγωγή της απαιτούμενης ενέργειας από ανανεώσιμες φυσικές πηγές ενέργειας. Εφαρμόζοντας τα αυστηρά κριτήρια που θέτει το πρότυπο "passivhaus", η ενέργεια που χρειάζεται το νέο κτίριο του δημαρχείου για θέρμανση, κλιματισμό, αερισμό και παροχή ζεστού νερού χρήσης είναι ετησίως μόνο 45 kWh/m2, μέγεθος που αντιστοιχεί στο 40% των ενεργειακών απαιτήσεων ενός αντίστοιχου κτιρίου γραφείων. Επιπλέον το κτίριο σχεδιάστηκε έτσι, ώστε να παράγει από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας περισσότερη ενέργεια από αυτήν που καταναλώνει, αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια ως πηγή ηλεκτρικής ενέργειας και τα υπόγεια ύδατα για θέρμανση και ψύξη. Η πλεονάζουσα ενέργεια αποδίδεται στο σύστημα ηλεκτροδότησης της πόλης.
Η θέρμανση και η ψύξη του κτιρίου επιτυγχάνεται μέσω γεωθερμικής εγκατάστασης, η οποία εκμεταλλεύεται την ύπαρξη υπόγειων υδάτων. Για τις ανάγκες σε θέρμανση τα υπόγεια ύδατα θερμαίνονται μέσω δύο αντλιών θερμότητας, απόδοσης 200 kW η καθεμιά, και κατόπιν διοχετεύονται στους εσωτερικούς χώρους του κτιρίου μέσω σωληνώσεων, ενσωματωμένων στην οροφή, αξιοποιώντας τη θερμική μάζα των πλακών σκυροδέματος. Αντίστοιχα κατά τους θερμούς μήνες τα υπόγεια ύδατα διοχετεύονται στο σύστημα σωληνώσεων οροφής για το δροσισμό των χώρων. Συμπληρωματικά, στους χώρους των γραφείων έχουν εγκατασταθεί πετάσματα εκπομπής για θέρμανση και ψύξη κάτω από την οροφή και σε μια ζώνη κοντά στα ανοίγματα, τα οποία λειτουργούν αυτόνομα, ανάλογα με τις ανάγκες των χρηστών και επιπλέον παρέχουν και ηχομόνωση. Στους χώρους με αυξημένες απαιτήσεις σε κλιματισμό, όπως είναι ο χώρος εξυπηρέτησης κοινού, το εστιατόριο και οι αίθουσες συνεδριάσεων, συμπληρωματικά με το σύστημα οροφής έχει εγκατασταθεί σύστημα κλιματισμού με ανάκτηση θερμότητας υψηλής ενεργειακής απόδοσης.
Η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας γίνεται μέσω των φωτοβολταϊκών πετασμάτων, που είναι ενσωματωμένα στις περσίδες των όψεων, καθώς και στην οροφή του κτιρίου. Συγκεκριμένα 4.000 m2 φωτοβολταϊκών πετασμάτων είναι εγκατεστημένα συνολικά στο κτίριο, το 60% των οποίων βρίσκονται στην οροφή. Κάποια από αυτά διαθέτουν υβριδικά φωτοβολταϊκά / θερμικά στοιχεία, τα οποία εκτός από ηλεκτρισμό παράγουν και θερμική ενέργεια για την παραγωγή ζεστού νερού χρήσης, που χρησιμοποιείται στην κουζίνα και στα μπάνια.
Το κτίριο του νέου δημαρχείου του Freiburg έχει βραβευτεί με το βραβείο "Balthasar Neumann 2018" και το "German Sustainability Award 2019".

Το "LAM House" βρίσκεται στη Λευκωσία και αποτελεί παράδειγμα κτιρίου σύγχρονης αρχιτεκτονικής, το οποίο προσαρμόζεται στα δεδομένα του τόπου, χρησιμοποιώντας τις παραδοσιακές αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Έχοντας μια σαφή φιλοσοφία για την αρχιτεκτονική και τις αρχές σχεδιασμού του κτιρίου, η μελέτη καταφέρνει να ξεχωρίσει, εστιάζοντας το ενδιαφέρον της στη λειτουργικότητα, καθώς και στην αίσθηση άνεσης των χώρων. Εξαιτίας του νότιου προσανατολισμού, η κατοικία λειτουργεί βιοκλιματικά, κυρίως με παθητικά συστήματα σχεδιασμού, χωρίς επιπλέον τεχνική υποστήριξη.
Το κτίριο καλύπτει 350 m² από τα 590 m² του οικοπέδου. Τα υπόλοιπα 240 m² χρησιμοποιήθηκαν για τον κήπο, την πισίνα, το χώρο της ψησταριάς και τη μεγάλη στεγασμένη βεράντα. Οι όγκοι του χώρου στάθμευσης οχήματος, του ισογείου και του ορόφου, οι οποίοι συνθέτουν τη γεωμετρία του κτιρίου, είναι ευδιάκριτοι από την πρόσοψη.
Το ισόγειο αποτελείται από έναν ενιαίο χώρο διημέρευσης, με κουζίνα, τραπεζαρία και καθιστικό. Μια αίσθηση άνεσης χαρακτηρίζει αυτό το χώρο, ο οποίος είναι διώροφος σε ύψος και "διπλασιάζεται" σε βάθος όταν ανοίξουν οι γυάλινες πόρτες προς τον κήπο, καθώς ενοποιείται με τον εξωτερικό χώρο. Η μεγάλη στεγασμένη βεράντα του ισογείου θερμαίνεται από τον ήλιο το χειμώνα και προστατεύεται το καλοκαίρι, χαρίζοντας μια ιδανική ατμόσφαιρα διαβίωσης στο χώρο.
Ο όγκος του ορόφου, ο οποίος φιλοξενεί τέσσερα υπνοδωμάτια, εδράζεται επάνω από το ισόγειο, έτσι ώστε να δημιουργεί μία στεγασμένη στοά εισόδου. Η πρόσοψη του ορόφου προς το δρόμο είναι κλειστή, προσφέροντας ιδιωτικότητα στην κατοικία. Ένας μικρός εσωτερικός κήπος στον όροφο αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, καθώς είναι ορατός από τον ισόγειο ενιαίο χώρο. Το κυρίως υπνοδωμάτιο έχει επίσης θέα σ' αυτό τον κήπο, αλλά και σε μια δεύτερη βεράντα. Τα άλλα δύο υπνοδωμάτια "βλέπουν" προς την πλευρά του ισόγειου κήπου. Η πρόσοψή τους, επενδυμένη με σανιδωτό ξύλο, αποτελεί μια ενιαία επιφάνεια, που συντελεί στη διαμόρφωση του ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού χαρακτήρα της κατοικίας.
Μια ήρεμη ατμόσφαιρα χαρακτηρίζει το χώρο χάρη στις γήινες αποχρώσεις του κτιρίου και των επίπλων. Το εμφανές σκυρόδεμα χρησιμοποιείται σε διάφορα σημεία, στον εσωτερικό και στον εξωτερικό χώρο, δημιουργώντας μια αντίθεση με τις λευκές επιχρισμένες επιφάνειες. Ο διώροφος ισόγειος χώρος με θέα τον κήπο και το εσωτερικό αίθριο, καθώς και το φως από τις πέργκολες που τον στεγάζουν είναι στοιχεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος του σχεδιασμού της κατοικίας. Με απλές κινήσεις, οι αρχιτέκτονες δημιουργούν ευχάριστες συνθήκες διαβίωσης σε πραγματικά ξεχωριστούς χώρους. Ακόμη, στοιχεία εσωτερικής και εξωτερικής διαρρύθμισης του χώρου, όπως η κουζίνα, η βιβλιοθήκη, το τζάκι, ο σταθερός φωτισμός και όλες οι υπαίθριες κατασκευές, σχεδιάστηκαν από τους αρχιτέκτονες αποκλειστικά ως κομμάτι μιας ενιαίας αρχιτεκτονικής σύνθεσης.