Με στόχο να συνδέσει τη γνωστή εταιρεία Μεταξά με τις ρίζες της, το Liknon βρίσκεται σε έναν αμπελώνα 100 ετών στη Σάμο, όπου φύεται μια ιδιαίτερη ποικιλία σταφυλιού, το γλυκό μοσχάτο.
Το έργο αποτελεί ορόσημο σε μια κοιλάδα κάτω από το χωριό Βουρλιώτες και αναδεικνύει τις ρίζες του οίκου Μεταξά, που είναι στενά συνδεδεμένες με τον πολιτισμό του νησιού, με μακρά παράδοση στην οινοποίηση και στα προϊόντα υψηλής ποιότητας.
Στο Liknon, το αμπέλι είναι ο πρωταγωνιστής και η παραδοσιακή ιδέα ενός κτιρίου μουσείου διαλύεται σε μια περιήγηση και μια εξερεύνηση γύρω από τον βιότοπο του αμπελιού.
Μαζί με την εμπειρία στις εγκαταστάσεις της Κηφισιάς, το Liknon προβάλλει όχι μόνο την προέλευση του Metaxa, αλλά και τη συνέχιση και επέκταση του κύκλου παραγωγής του πέρα από τα όριά του, μέσα από πειραματικά νέα προϊόντα και πρακτικές, καθώς και τη συναρπαστική εξερεύνηση των υφών του ποτού, που σερβίρεται μαζί με τοπικά προϊόντα.
Αντί για κτίριο, το Liknon αποτελεί ένα τοπίο, το οποίο δανείζεται τη δυναμική των ανθρωπογενών ξερολιθιών, που εξαπλώνονται στην κοιλάδα. Ακολουθώντας τα ίχνη ενός αρχαίου μονοπατιού, ξετυλίγεται σε αλλεπάλληλα επίπεδα, που συγκρατούνται από τις "πεζούλες", οδηγώντας τον επισκέπτη σε μια βόλτα γύρω και κάτω από τη γενέτειρα των αμπελιών, βυθίζοντάς τον υπόγεια για να έρθει σε επαφή με τις ρίζες της επωνυμίας μέσω μιας διαδραστικής εμπειρίας και μιας σειράς από αισθητηριακές ενεργοποιήσεις.

Ο χώρος γραφείων βρίσκεται στην πυκνοκατοικημένη περιοχή της Καλλιθέας, στον 1ο όροφο διώροφης πολυκατοικίας με μοναδικά ανοίγματα σε βορρά και νότο. Η βορινή πλευρά εφάπτεται σε μερικώς φυτεμένο αδιέξοδο δρόμο, ενώ η νότια σε ακάλυπτο χώρο.
Ο χώρος είναι ορθογωνίου σχήματος, διαστάσεων 17 × 11 (m) και ύψους 2,85 m, διαμπερής και ενιαίος, χωρίς περιορισμούς από τον στατικό φορέα ή υφιστάμενους τοίχους πληρώσεως.
Το κτιριολογικό πρόγραμμα προέβλεπε χώρο αναμονής επισκεπτών 2 - 3 ατόμων, 6 θέσεις εργασίας, 2 θέσεις διευθυντών, 1 χώρο συνεδριάσεων χωρητικότητας 10 ατόμων, έναν μεικτό χώρο μηχανημάτων με δυνατότητα προσθήκης επιπλέον θέσεων εργασίας και χώρους βοηθητικών χρήσεων, που προϋπήρχαν (κουζινάκι, WC).
Η αρχιτεκτονική πρόθεση ήταν η αξιοποίηση του διαμπερούς του χώρου και η δημιουργία ενός ευέλικτου εργασιακού περιβάλλοντος. Βάση αυτού οι χρήσεις διαμοιράστηκαν σε τρία τμήματα. Στη νότια πλευρά τοποθετήθηκε ο χώρος των μηχανημάτων και οι βοηθητικοί χώροι, ενώ στο βόρειο τμήμα τα γραφεία των διευθυντών και ο χώρος συνεδριάσεων. Μεταξύ αυτών χωροθετήθηκαν τα γραφεία των υπαλλήλων και ένας μικρός χώρος αναμονής. Γυάλινα διαφανή διαχωριστικά με μεταλλικά πλαίσια χρησιμοποιήθηκαν για την οριοθέτηση των χρήσεων στη νότια και βόρεια πλευρά. Ο χώρος αναμονής διαφοροποιήθηκε από τα γραφεία των υπαλλήλων με μια μεταλλική διάτρητη βιβλιοθήκη, η οποία σχεδιάστηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να μην παρεμποδίζεται η συνολική οπτική αντίληψη του χώρου. Παράλληλα, τα γραφεία των διευθυντών τοποθετήθηκαν εκατέρωθεν του χώρου συνεδριάσεων και συνδέονται με αυτόν τόσο οπτικά όσο και χρηστικά με τη χρήση γυάλινων συρόμενων διαχωριστικών. Εξωτερικά, σε όλο το μήκος των εξωστών τοποθετήθηκαν ζαρντινιέρες για τη δημιουργία ενός φυσικού ορίου αλλά και για τη νοητή επέκταση του εσωτερικού χώρου.
Σημαντικό κριτήριο σχεδιασμού αποτέλεσε ο προσανατολισμός και κατ’ επέκταση ο φυσικός φωτισμός του χώρου. Τον χειμώνα οι ακτίνες του ήλιου εισέρχονται μέχρι και το ήμισυ του χώρου, σε αντίθεση με το καλοκαίρι όπου ο άμεσος φυσικός φωτισμός είναι περιορισμένος. Για την επίτευξη της βέλτιστης θερμικής και οπτικής άνεσης τοποθετήθηκαν κάθετες κινητές και περιστρεφόμενες περσίδες σε όλα τα ανοίγματα. Μ’ αυτόν τον τρόπο η αντίληψη και η αίσθηση του χώρου αλλάζει συνεχώς ανάλογα με την εποχή, την ώρα της ημέρας και τη διάταξη των περσίδων.
Η γενικότερη αισθητική προσέγγιση βιομηχανικού ύφους άντλησε έμπνευση σε μεγάλο βαθμό από τις υφές και τα υλικά που προϋπήρχαν. Το μωσαϊκό δάπεδο επισκευάστηκε και διατηρήθηκε στην αρχική του μορφή. Η οροφή από εμφανές σκυρόδεμα αποκαλύφθηκε, επιδιορθώθηκε και αναδείχθηκε με τη χρήση έμμεσου φωτισμού. Τα πλαίσια των γυάλινων διαχωριστικών και το έπιπλο βιβλιοθήκης κατασκευάστηκαν από μέταλλο, ενώ για τον τεχνητό φωτισμό χρησιμοποιήθηκαν κρεμαστά γραμμικά φωτιστικά εφάμιλλου τύπου. Παρόμοια λογική ακολουθήθηκε στην επιλογή των επίπλων γραφείων και στον σχεδιασμό του τραπεζιού συσκέψεων και των λοιπών επίπλων.

H πέτρινη κατοικία της δεκαετίας του 1930 βρισκόταν σε εγκατάλειψη, με σημαντικές φθορές στη φέρουσα τοιχοποιία και στη στέγη της.
Κεντρική ιδέα του σχεδιασμού ήταν να διατηρηθεί ο υφιστάμενος όγκος του κεντρικού κτιρίου από εμφανή λιθοδομή, ο οποίος βρισκόταν σε καλύτερη κατάσταση και να αναδειχθεί ως κεντρικός πυρήνας της κατοικίας με δύο νέους, μικρότερης κλίμακας, λευκούς κτιριακούς όγκους εκατέρωθεν.
Πρόκληση αποτέλεσε η διατήρηση και η ανάδειξη της υφιστάμενης πέτρινης καμάρας εντός του νότιου κτιρίου, όπου σήμερα φιλοξενείται η κουζίνα. Επαναλαμβανόμενα κατακόρυφα ανοίγματα στον λευκό εξωτερικό τοίχο συγκροτούν ένα κτιστό όριο, που καδράρει την καμάρα, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπει στο φως να εισέρχεται στο κτίριο. Στον ξενώνα, επειδή ένα μεγάλο μέρος της φέρουσας τοιχοποιίας είχε καταστραφεί, η ανακατασκευή του έγινε με διαφορετικό υλικό και συγκεκριμένα με εμφανές σκυρόδεμα.
Στον κεντρικό κτιριακό όγκο, διατηρήθηκαν τα παραδοσιακά στοιχεία και το ίχνος των υφιστάμενων ανοιγμάτων, στα οποία στερεώθηκαν μεταλλικά μαύρα πλαίσια. Επιπλέον έγινε καθ’ ύψος επέκταση ώστε ο νέος όροφος να φιλοξενήσει τους χώρους διανυκτέρευσης. Στη νότια όψη του κεντρικού κτιρίου το νέο άνοιγμα, σε συνδυασμό με τη λευκή πέργκολα, λειτουργούν ως συνδετικά στοιχεία μεταξύ της σύγχρονης και της παραδοσιακής τεχνοτροπίας.
Η επανάχρηση έγινε με γνώμονα τον σεβασμό στον παραδοσιακό χαρακτήρα του υφιστάμενου κτιρίου και την προσαρμογή του στις ανάγκες των χρηστών, χωρίς να αλλοιωθεί η ιδιαίτερη ταυτότητά του. Λίθινα και ξύλινα στοιχεία συνδυάζονται με τεχνοτροπίες και υλικά, όπως το πατητό τσιμεντοκονίαμα, το γυαλί και το μαύρο αλουμίνιο, με στόχο την αρμονική συνύπαρξη του παραδοσιακού και του σύγχρονου.

Βασικό στοιχείο του σχεδιασμού της κατοικίας αποτέλεσε η δίριχτη στέγη, η οποία καθόρισε τη μορφή και την εσωτερική διαρρύθμιση του κτιρίου.
Η κατασκευή αποτελείται από μεταλλικό σκελετό. Το περίβλημα εξωτερικά από το σύστημα εξωτερικής θερμομονωτικής προστασίας περιλαμβάνει ολόκληρη την οροφή και απλοποιεί τη γενική εμφάνιση.
Η οροφή προεκτείνεται κατά μήκος του κτιρίου, πέρα από το σαλόνι για να καλύψει τη βεράντα, καθιστώντας το λειτουργικό μέρος της κατοικίας ως επέκταση του σαλονιού και της κουζίνας. Η οροφή είναι επενδυμένη με ξύλο ιρόκο σε σανίδια.
Η μεταλλική κατασκευή και η επένδυση ολόκληρης της κατοικίας με σύστημα θερμομόνωσης εξωτερικά, σε συνδυασμό με τα παράθυρα αλουμινίου με θερμοδιακοπή, παρέχουν ένα εξωτερικό κέλυφος με αποτελεσματική θερμομόνωση και μια κατοικία με υψηλή ενεργειακή απόδοση.
APXITEKTONIKH MEΛETH, EΠIBΛEΨH: VARDASTUDIO ARCHITECTS & DESIGNERS
ΦΩTOΓPAΦIEΣ: CREATIVE PHOTO ROOM / ΜΑΡΙΑ ΕΥΘΥΜΙΟΥ

Η αρχιτεκτονική είναι η εφαρμοσμένη επιστήμη του σχεδιασμού και της υλοποίησης κατασκευών, με γνώμονα τη λειτουργικότητα, την εργονομία, την αισθητική των χώρων και την ασφάλεια των χρηστών. Στο πλαίσιο της ασφάλειας των χρηστών σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ανάπτυξη των παθογόνων μικροοργανισμών και ιών, επιβλαβών για τη δημόσια υγεία, αναζητώνται αρχιτεκτονικές λύσεις με σκοπό την υγειονομική προστασία των ανθρώπων, οι οποίες θα είναι εφαρμόσιμες όχι μόνο σε χώρους υψηλής αποστείρωσης και υγειονομικής προστασίας (π.χ. νοσοκομειακών κλινών, χειρουργείων, μικροβιολογικών εργαστηρίων, βιομηχανιών παρασκευής τροφίμων) αλλά και σε χώρους κοινής χρήσης (γραφείων, εστιατορίων, ξενοδοχείων, μέσων μεταφοράς κ.ά.).

Στο κέντρο του κτιρίου αφαιρείται κτιριακή μάζα από τον όγκο του αίθριου διατρυπώντας κατακόρυφα τον φέροντα οργανισμό του κτιρίου. Μέσα από την παρεμβολή του κενού επιτυγχάνεται η οπτική επικοινωνία μεταξύ των ορόφων, η έλευση άπλετου φυσικού φωτισμού αλλά και το πλαισίωμα του ουρανού. Επιτυγχάνεται ακόμα, η βέλτιστη βιοκλιματική λειτουργία της κατοικίας ενεργοποιώντας το φαινόμενο της καμινάδας που επιτρέπει το δροσισμό των χώρων με τον διαμπερή αερισμό.
Φωτογραφίες: Creative Photo Room

Το αρχιτεκτονικό γραφείο MVRDV σχεδίασε μία μοναδική στο είδος της πρόσοψη για το κατάστημα Tiffany&Co. στο αεροδρόμιο Changi της Σιγκαπούρης. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο σύστημα όψης, για την κατασκευή του οποίου χρησιμοποιήθηκε ανακυκλωμένο πλαστικό. Αυτή η ιδιαίτερη όψη δημιουργήθηκε με τρισδιάστατη εκτύπωση, με τη βοήθεια της εταιρείας Aectual με έδρα το Άμστερνταμ, μέσω μιας διαδικασίας για την παραγωγή ενός περιβλήματος πάχους 50 mm, χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένο πλαστικό και ανακυκλωμένα δίχτυα ψαρέματος. Είναι εμπνευσμένη από τη δομή των κοραλλιών στους κοραλλιογενείς ύφαλους της Σινγκαπούρης, παρουσιάζοντας ένα οργανικό μοτίβο, που θυμίζει κυψέλες.
Φωτογραφίες: Courtesy of Tiffany&Co.

Το λόμπυ του ξενοδοχείου "Grand Hyatt Athens" τοποθετείται στον ψηλοτάβανο χώρο του ισογείου, με κυρίαρχο στοιχείο τη φωτιστική σύνθεση.
Φωτογραφία: Christopher Kennedy

Στο ξενοδοχείο "Grand Hyatt Athens", λιτές γραμμές και μαρμάρινες επενδύσεις κυριαρχούν στην εσωτερική πισίνα του χώρου ευεξίας.
Φωτογραφία: Χρήστος Δράζος

Το Meerstad είναι μια ανερχόμενη περιοχή του Groningen, γνωστή για τους ανοιχτούς χώρους, το πράσινο και τη λίμνη της, γύρω από την οποία θα χτιστούν 5.000 νέες κατοικίες στις επόμενες δεκαετίες. Λαμβάνοντας υπόψη αυτήν την επέκταση, είναι σημαντική η δημιουργία ενός κοινοτικού κέντρου, που θα λειτουργεί ως ένα μέρος για αγορές, συγκεντρώσεις και εστίαση. Το εντυπωσιακό "SuperHub" της De Zwarte Hond ενσωματώνει αυτές τις βασικές χρήσεις, ενώ ενστερνίζεται τη βιωσιμότητα και την ποιότητα ζωής ως κεντρικές αξίες σχεδιασμού.
Το "SuperHub" είναι μια νέα κυκλική εκδοχή της παραδοσιακής αγοράς. Είναι διαφανές, με μια δομή στήριξης εξ ολοκλήρου από πολυστρωματικά ξύλινα υποστυλώματα και δοκάρια σε σχήμα σταυρού, που δίνουν στο κτίριο μια εμφάνιση, η οποία μοιάζει με καθεδρικό ναό. Το μεγάλο άνοιγμα και το ύψος οροφής των 9 m δημιουργούν έναν εξαιρετικά φωτεινό χώρο και προσφέρουν ευελιξία στη διάταξη και σε μελλοντικές χρήσεις. Ο μεγάλος πρόβολος που εκτείνεται περιμετρικά περισσότερα από 5 m, προσφέρει αντηλιακή προστασία και "επεκτείνει" τη δομή στο καταπράσινο περιβάλλον της με τη χρήση κομψών υποστυλωμάτων και δικτυωτών ζευκτών. Επιπλέον, οι έξυπνα σχεδιασμένες σταυροειδείς φόρμες παρέχουν στο κτίριο σταθερότητα, διασφαλίζοντας ότι δεν απαιτείται πρόσθετη υποδομή προστασίας από τους ανέμους, ενώ έχει δοθεί βαρύτητα και στην αντισεισμική συμπεριφορά του κτιρίου. Η επιλογή της ξύλινης κατασκευής διασφαλίζει επίσης θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον.
Στο πλαίσιο της βιωσιμότητας, η ευέλικτη, ανοιχτή διάταξη επιτρέπει την επανεφεύρεση των λειτουργιών του κτιρίου σύμφωνα με τις μεταβαλλόμενες ανάγκες της κοινότητας, γεγονός που σημαίνει ότι δεν θα καταστεί παρωχημένο ούτε θα κατεδαφιστεί στο μέλλον.
Η οροφή του "SuperHub" προορίζεται για την τοποθέτηση ηλιακών συλλεκτών και φυτών για μέλισσες και έντομα. Η ενσωματωμένη εγκατάσταση επεξεργασίας αέρα και η υπόγεια αποθήκευση θερμικής ενέργειας εξασφαλίζουν ένα βέλτιστο και ενεργειακά αποδοτικό εσωτερικό κλίμα.
Οι εντυπωσιακές χωρικές ιδιότητες της δομής εκπληρώνουν τον σκοπό της ως ελκυστικού και πολυλειτουργικού κοινοτικού κέντρου. Αντίστοιχα, το σουπερμάρκετ γίνεται ένα μέρος για την αγορά καθημερινών ειδών παντοπωλείου, αλλά και ένας τόπος συνάντησης των κατοίκων, συμβάλλοντας έτσι στην κοινωνική βιωσιμότητα της γειτονιάς Meerstad.