Οι block722 κλήθηκαν από την Μαlo Development να σχεδιάσουν και να ολοκληρώσουν εκ νέου την κατασκευή ενός προϋπάρχοντος κελύφους από σκυρόδεμα, προκειμένου να δημιουργήσουν δύο κατοικίες ιδιαίτερων προδιαγραφών και υψηλής αισθητικής. Τα διαμερίσματα καταλαμβάνουν ένα στενόμακρο οικόπεδο στην καρδιά της Κηφισιάς.
O σχεδιασμός έγινε δίνοντας μεγάλη έμφαση στη λεπτομέρεια, αντικατοπτρίζοντας την υπογραφή των block722, η οποία συνδυάζοντας φυσικά υλικά, αποδίδει μια αίσθηση ισορροπίας και εκλεπτυσμένης πολυτέλειας.
Η πρώτη κατοικία καταλαμβάνει το υπερυψωμένο και χαμηλότερο επίπεδο του εδάφους, επικοινωνώντας με έναν πλούσια διαμορφωμένο πίσω κήπο, ενώ η δεύτερη βρίσκεται στους δύο επάνω ορόφους, διαθέτοντας μια ταράτσα που προσφέρει υπέροχη θέα στη γειτονιά και το αθηναϊκό τοπίο.
Δουλεύοντας με την υπάρχουσα δομή, οι αρχιτέκτονες συνέθεσαν μια γεωμετρική πρόσοψη χρησιμοποιώντας ένα υπολογισμένο πλέγμα από αδιαφανή και διαφανή τμήματα, στοιχεία ξυλείας και σκούρο επίχρισμα. Οι επιχρισμένες επιφάνειες δημιουργήθηκαν από ειδικούς τεχνίτες επιτυγχάνοντας την αρμονική σχέση με τα βασικά χρώματα και υλικά του εσωτερικού.
Στο εσωτερικό, η παλέτα περιλαμβάνει πέτρα τραβερτίνο (σε εξειδικευμένες κατασκευές), μάρμαρο (στα μπροστινά σκαλοπάτια και νιπτήρες μπάνιου) και ξύλα που αποδίδουν μια ζεστή αίσθηση (στα δάπεδα, επένδυση, κουφώματα παράθυρα και καμπίνες). Σχεδιασμένα στοιχεία όπως καθρέφτες μπάνιου και νεροχύτες, κατασκευάστηκαν ειδικά για το έργο.
Οι κήποι στο μπροστινό και το πίσω μέρος του καταλύματος συνδυάζονται με τις μεγάλες βεράντες στον επάνω όροφο, ενώ η επικοινωνία του εξωτερικού και του εσωτερικού χώρου επιτυγχάνεται μέσα από γενναιόδωρα ανοίγματα. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός φωτισμού εξασφαλίζει στις περιοχές που βρίσκονται στα ενδότερα, όπως η κουζίνα, την αίσθηση του φυσικού φωτισμού.

Το έργο αφορά τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, interior design και σχεδιασμό φωτισμού ενός συγκροτήματος φιλοξενίας που αποτελείται από 8 οικιστικές μονάδες. Το οικόπεδο βρίσκεται σε μία πλαγιά εντός του χαρακτηριστικά ακατέργαστου τοπίου του νησιού της Κύθνου. Η κλίση του φυσικού εδάφους επιτρέπει σε όλα τα σπίτια να έχουν ανεμπόδιστη θέα στη θάλασσα. Κάθε κατοικία είναι κατά μέρος υπόσκαφη, ημι-βυθισμένη στο βραχώδες τοπίο. Το δώμα κάθε κατοικίας είναι προσβάσιμο και φυτεμένο, ενώ ως σύνολο τα δώματα λειτουργούν ως «πράσινα πλατύσκαλα» της κοινόχρηστης διαδρομής σκαλοπατιών που διασχίζει τη συνολική ιδιοκτησία. Οι μονάδες κατοικιών είναι στρατηγικά τοποθετημένες παράλληλα στις υψομετρικές καμπύλες, επιτρέποντας στο φυσικό ανάγλυφο να «πλημμυρίσει» τις στέγες τους. Το οπτικό αποτέλεσμα συνιστά μία αρμονική συνύπαρξη μεταξύ του φυσικού και του ανθρωπογενούς τοπίου.
Το έργο στοχεύει να επαναπροσδιορίσει το σχεδιασμό κυκλαδίτικης κατοικίας εμφυσώντας εκλεπτυσμένη υλικότητα, λεπτομέρειες εμπνευσμένες από το boho στυλ, κομψή επίπλωση και σύγχρονες λύσεις φωτισμού σε παραδοσιακές νησιώτικες μορφές. Αυτές οι εισαγωγές στοιχείων προσθέτουν αποχρώσεις του νέου στο παλιό και τονίζουν τις χωρικές ποιότητες του σχεδιασμού, έχοντας ως αποτέλεσμα μια ισχυρή οπτική ταυτότητα.
Ο περιβαλλοντικά βιώσιμος χαρακτήρας του σχεδιασμού επηρεάζεται από παραδοσιακές αρχιτεκτονικές λύσεις, διασφαλίζοντας τον κατάλληλο φωτισμό και αερισμό. Κάθε κατοικία αερίζεται φυσικά μέσω μιας ανασκαμμένης ιδιωτικής πίσω αυλής που επιπλέον επιτρέπει στο φυσικό φως της ημέρας να διαπερνά όλους τους χώρους διαβίωσης. Κάθε ιδιωτική πίσω αυλή είναι εξοπλισμένη είτε με πισίνα με υδρομασάζ είτε με κήπο φυτεμένο με εξωτικά φυτά.
Το κυρίαρχο υλικό που χρησιμοποιείται στην ολότητα του έργου είναι η φυσική πέτρα, η οποία προβλέπεται να προέλθει από το ίδιο το οικόπεδο. Η πέτρα γεννά τα περιμετρικά τοιχεία του συγκροτήματος. Επιπλέον, δρα ως το βασικό δομικό στοιχείο της κατασκευής, επενδύοντας τους φέροντες τοίχους των υπόσκαφων τμημάτων των κατοικιών. Η επιλογή τοπικών υλικών λειτουργεί ως εξισορροπητικός παράγοντας, μειώνοντας τη σκληρότητα του οπτικού αντίκτυπου της ανθρωπογενούς επέμβασης, καθώς οι περισσότερες από τις εξωτερικές επιφάνειες του συγκροτήματος ενσωματώνονται στο φυσικό τοπίο.
Άγριος λευκός σοβάς χρησιμοποιείται ως επικάλυψη των περισσότερων εσωτερικών διαχωριστικών τοίχων των κατοικιών. Επιπλέον εκτείνεται μέχρι τις εξωτερικές ανασκαμμένες πίσω αυλές, παρέχοντας μια αίσθηση οπτικής συνέχειας. Όλοι οι ανασκαμμένοι πυρήνες έχουν σχεδιαστεί μέσα από το εύρος των χωρικών ποιοτήτων μικροκλίμακας που απαντώνται στα τυπικά νησιώτικα χωριά των Κυκλάδων. Ο σοβάς αφήνεται κατά τόπους ακανόνιστος και ανομοιόμορφος από επιλογή, έτσι ώστε να δημιουργείται μια λεπτή αλλά χαρακτηριστική και αξέχαστη υφή στους εξωτερικούς τοίχους, ακολουθώντας παραδοσιακές τεχνικές αρχιτεκτονικής.
Το εσωτερικό κάθε κατοικίας χαρακτηρίζεται από αντιθέσεις υλικοτήτων. Το επιλεγμένο υλικό για τον κάθε έναν από τους δύο τοίχους των επιμήκων πλευρών παίζει διαφορετικό ρόλο. Η μία πλευρά καλύπτεται με σοβά, που λειτουργεί ως ένα ουδέτερο φόντο, ενώ η άλλη πλευρά επενδύεται είτε με πέτρα είτε με μάρμαρο. Εσκαμμένα τρυπήματα, ενσωματωμένα στις τραχιές επιφάνειες, προσφέρουν λύσεις για έμμεσο φωτισμό. Ο τοίχος μετατρέπεται σε θέαμα, τονίζοντας το μήκος των χώρων και δημιουργώντας την αίσθηση ότι είναι μεγαλύτεροι και βαθύτεροι. Η επένδυση με πέτρα δεν είναι απλώς ένα διακοσμητικό στοιχείο, αλλά μια καθοριστική αρχιτεκτονική επιλογή.
Οι οροφές που καλύπτουν τα υπνοδωμάτια προσομοιάζουν την αισθητική και τη δομική εμφάνιση μιας εξωτερικής πέργκολας. Η χρήση των διαγωνίως πλεκτών καλαμιών δημιουργεί ζώνες με ρόμβους που εκτείνονται σε όλο το μήκος κάθε χώρου. Τα ξύλινα δοκάρια στήριξης τοποθετούνται γεωμετρικά, κατά μήκος των διαγωνίων των ρόμβων. Το αποτέλεσμα είναι ένα παιχνίδι προοπτικής, γεωμετρίας και διαφοροποίησης υφών που προσθέτει χαρακτήρα και μια υπόνοια παιχνιδίσματος, παράλληλα με ένα ασυνήθιστο αίσθημα οικειότητας, ένα αίσθημα σπιτιού.
Η επικάλυψη των δαπέδων από τραβερτίνη με διασταυρούμενους αρμούς επαναφέρουν την έννοια της ανάμειξης και ταιριάσματος υψηλής υλικότητας μαζί με παραδοσιακές τεχνικές δόμησης και φινιρισμάτων.

Η ανάπλαση της πλατείας Ελευθερίας στη Λευκωσία αποτελεί ένα έργο ορόσημο, τόσο για τη δημιουργία της στη συγκεκριμένη εποχή, όσο και για τη σημασία της πλήρους μεταμόρφωσής της μέσω της αστικής παρέμβασης. Έλαβε τη διεθνή διάκριση "Urban Design of the Year" στα αρχιτεκτονικά βραβεία "Architecture MasterPrize" στην κατηγορία "Landscape Architecture", ενώ είναι ανάμεσα στους 3 πρώτους νικητές (best of the best) του "Design of the Year 2021".
Βρίσκεται κοντά στο κέντρο της Λευκωσίας, δίπλα στο ενετικό τείχος και την ξηρή τάφρο που περικυκλώνει την αρχαία πόλη. Ιδρύθηκε το μεσαίωνα και ανακατασκευάστηκε από τους Ενετούς τον 16ο αιώνα, με τα τείχη να ορίζουν τα όρια του παλαιότερου τμήματός της, χωρίζοντάς το από τις σύγχρονες συνοικίες έξω από αυτά.
Στο σχεδιασμό εντάσσονται και επιλύονται ζητήματα αστικού σχεδιασμού, συσχέτισης σύγχρονης αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και τέχνης της κατασκευής. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός είναι η βάση της αρχιτεκτονικής φιλοσοφίας, επιτρέποντας σε κάθε στοιχείο του σχεδίου να συμπληρώνει το άλλο.
Το ενετικό τείχος καθιερώνεται ως αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητας της Λευκωσίας, ενώ ανοίγει την ξηρή τάφρο προς δημόσια χρήση για τη δημιουργία ενός πάρκου που θα περιβάλλει την πόλη. Αντικαθιστώντας τις δυσπρόσιτες περιοχές της με νέες αστικές πλατείες, πάρκα και πεζόδρομους με φοίνικες, η τάφρος μπορεί να γίνει μια "πράσινη ζώνη" για την πόλη. Μετατρέπεται έτσι, σε ένα αστικό πάρκο με λεπτομερείς γεωμετρίες, οι οποίες προσαρμόζονται στη σχεδίαση, μέσω μιας διαδικασίας "τριγωνοποίησης", στο ακανόνιστο σχήμα της τάφρου. Μέσα σε αυτό το γεωμετρικό πεδίο, ορίζονται κάποια σημεία "έντασης", τα οποία μετατρέπονται σε αρχιτεκτονικά στοιχεία, όπως γέφυρες, υδάτινα τοπία, παρτέρια ή καθίσματα. Ακόμη, το γρανιτένιο πλακόστρωτο της τάφρου συμβάλει στη δημιουργία ενός παθητικού συστήματος αποστράγγισης όμβριων υδάτων, που επιτρέπει στα νέα δέντρα τα οποία φυτεύονται μέσα στην τάφρο να εξισορροπούν φυσικά τα επίπεδα των υπόγειων υδάτων, μειώνοντας τη διάβρωση των θεμελίων του μεσαιωνικού τείχους.
Ως η μεγαλύτερη αστική πλατεία στη Λευκωσία, έχει σχεδιαστεί για να φιλοξενεί κοινωνικές εκδηλώσεις με χιλιάδες επισκέπτες. Η γέφυρα και οι 13 πυλώνες έχουν κατασκευαστεί από σκυρόδεμα, με τις γλυπτές μορφές τους σχεδιασμένες, έτσι ώστε να διασφαλίζουν τη δομική ακεραιότητα σε μία άκρως σεισμική περιοχή. Ο ενσωματωμένος φωτισμός που ελέγχεται από ένα κεντρικό σύστημα συμπληρώνει τις γλυπτικές φόρμες και επιτρέπει τη διαφοροποίηση ανάλογα με την εποχή, την ώρα της ημέρας και το γεγονός που λαμβάνει χώρα.
Στις 10 Δεκεμβρίου 2021 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της πλατείας, όπου συμμετείχαν όλοι όσοι ενεπλάκησαν στην ανάπτυξη του έργου, συμπεριλαμβανομένης της ομάδας των Zaha Hadid Architects, σχεδιαστών του νέου ορόσημου για την Κύπρο.

Η ανακαίνιση υφιστάμενων κτιρίων αποτελεί για τις κατασκευές έναν τομέα με ταχύτατη ανάπτυξη, ειδικά στις περιπτώσεις διαμερισμάτων κατοικίας, που αποτελούν και την πλειονότητα του οικοδομικού όγκου. Αυτή η "τάση", που είναι περισσότερο από προφανές ότι θα εντείνεται κατά τις ερχόμενες δεκαετίες, είναι αποτέλεσμα μιας σειράς παραγόντων, όπως είναι η υπερ-δόμηση και ο κορεσμός των πόλεων, η δυσκολία αντικατάστασης κτιρίων (για οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και ιδιοκτησιακούς λόγους), καθώς και παράγοντες με ιστορική, συναισθηματική ή κοινωνική σημασία.

Στην κατοικία “Bowen Island” οι επισκέπτες εισέρχονται από το δεύτερο όροφο, με την πρόσοψη από ξύλινη επένδυση σε μαύρο χρώμα να έρχεται σε αντίθεση με τη φύση και το γύρω περιβάλλον.
Φωτογραφίες: Ema Peter Photography

Στην κατοικία CC στην Ταϊβάν τα δοκάρια της οροφής εναλλάσσονται μεταξύ ξύλου και γύψου, ενώνοντας τα παραδοσιακά στοιχεία με τα σύγχρονα. Ένα γυαλιστερό μαύρο πλαίσιο και τα custom-made φωτιστικά τοίχου έρχονται σε αντίθεση με τους λευκούς “ήσυχους“ τοίχους καθιστικού και τα vintage έπιπλα.
Φωτογραφίες: Suiyu Studio

Η κατασκευή από χάλυβα για το συνεδριακό κέντρο “Dalian” στην Κίνα περιλαμβάνει δεκατέσσερις κατακόρυφους άξονες από σύνθετο χάλυβα και σκυρόδεμα, δημιουργώντας και το βασικό σχήμα του κτιρίου. Η αίθουσα συνεδριάσεων και η όπερα βρίσκονται στο κέντρο του κτιρίου, κάτω από τη μερικώς ημιδιαφανή οροφή σε σχήμα κοχυλιού.
Φωτογραφίες: Shu He

Στην κατοικία “JY House” στη Βραζιλία, οι αρχιτέκτονες για να βελτιώσουν την απόδοση του σπιτιού και την κατανάλωση ενέργειας, πρόσθεσαν σε κάθε ένα από τα ορθογώνια κτίρια μία πράσινη στέγη. Ακόμη, στη μεταλλική δομή των κτιρίων προστέθηκαν ηλιακά πάνελ.
Φωτογραφίες: Fernando Guerra

Το "Secret Garden House" είναι μια καλοκαιρινή κατοικία, σχεδιασμένη ως μέρος του τοπίου που την περιβάλλει, δίνοντας έμφαση στη σχέση αρχιτεκτονικής και υπαίθριας διαβίωσης. Αντί να είναι ακόμα μία λευκή κουκίδα στο χάρτη, η κατοικία ενσωματώνεται στην πλαγιά. Αγκαλιάζει τη φύση, αντί να την απομακρύνει, και εγκαθιδρύει ένα νέο είδος συμβιωτικής σχέσης με το περιβάλλον της.
Η κατοικία βρίσκεται στο Φάραγγα, στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πάρου, κτισμένη σε οικόπεδο ελαφρώς επικλινές προς τη θάλασσα. Ένας μικρός ελαιώνας στη νότια πλευρά του και μία συστάδα πεύκων προς τα ανατολικά σηματοδοτούν τα όρια της ιδιοκτησίας και ορίζουν το διαθέσιμο χώρο για την κατοικία. Ένα κλιμακωτό μονοπάτι από το χώρο στάθμευσης στη νοτιοδυτική γωνία του οικοπέδου οδηγεί προς την κύρια υπαίθρια περιοχή διημέρευσης, στο υψηλότερο σημείο της ιδιοκτησίας. Κάτω από την επιμήκη πέργκολα σκίασης αναπτύσσονται χώροι καθιστικού και φαγητού, πλαισιωμένοι από μια πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα, ένα deck ηλιοθεραπείας, πεύκα και ένα υδάτινο στοιχείο μειωμένου βάθους, που συμβάλλει στη βελτίωση του μικροκλίματος κατά τους ζεστούς θερινούς μήνες. Προστατευμένη από τους βόρειους ανέμους των Κυκλάδων, η υπαίθρια περιοχή διημέρευσης προσφέρει ανεμπόδιστη θέα προς τον κήπο, τη θάλασσα και την Αντίπαρο.
Η κυρίως κατοικία βρίσκεται χαμηλότερα στην πλαγιά, εμπρός και κάτω από την υπαίθρια περιοχή διημέρευσης. Αναπτύσσεται ως υπόσκαφο κτίσμα, σύμφωνα με τις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, που επιτρέπουν το διπλασιασμό της επιφάνειας για υπόσκαφα κτίρια κατοικιών. Είναι προσβάσιμη διαμέσου του ελαιώνα και επικοινωνεί με την υπαίθρια περιοχή διημέρευσης μέσω μιας κλιμακωτής, επιμήκους διόδου φωτισμού και αερισμού, πλάτους 2 m. Μεγάλα συρόμενα κουφώματα στενού προφίλ εξαφανίζονται πλήρως στους τοίχους, όταν ανοίγουν, και μετατρέπουν την κατοικία σε έναn ανοιχτό υπόστεγο χώρο με πανοραμική θέα προς τον ελαιώνα και τη θάλασσα, απολαμβάνοντας τα ευεργετικά οφέλη του διαμπερούς αερισμού. Οι κλειστοί χώροι της κατοικίας περιλαμβάνουν ενιαίο χώρο καθιστικού, τραπεζαρίας και κουζίνας, δύο μικρά υπνοδωμάτια, ένα κυρίως υπνοδωμάτιο με αποκλειστικό λουτρό και όλους τους απαιτούμενους βοηθητικούς χώρους. Εσωτερικές αυλές στο πίσω μέρος του υπόσκαφου εξασφαλίζουν τον επαρκή αερισμό του, ενώ μία από αυτές λειτουργεί και ως υπαίθριο λουτρό.
Ισορροπώντας ανάμεσα στην αρχιτεκτονική και στο τοπίο, ο υβριδικός χαρακτήρας του "Secret Garden House" ολοκληρώθηκε με έναν αντίστοιχο χειρισμό του landscape design, καθώς η φύτευση και το ανάγλυφο αναδεικνύουν την έκταση της αρχιτεκτονικής σύνθεσης σε όλο το οικόπεδο. Η αειθαλής φύτευση επιλέχθηκε με βάση την τοπική χλωρίδα, με τις μικρότερες δυνατές απαιτήσεις σε άρδευση, εμφανίζοντας μια χρωματική παλέτα, που εναλλάσσεται διαρκώς μέσα στο χρόνο. Τα μονοπάτια έχουν κατασκευαστεί από γαιώδη, πορώδη υλικά, που εξαφανίζονται οπτικά στο έδαφος, κρατώντας την παρουσία τους όσο διακριτική γίνεται.
Η διατήρηση και η αποκατάσταση του φυσικού ανάγλυφου, με την ένθεση της αρχιτεκτονικής σε αυτό, λειτουργεί απελευθερωτικά για την εμπειρία του χώρου. Κρατώντας χαμηλό προφίλ κάτω από τα δέντρα, ευθυγραμμισμένη με την πλαγιά, η κατοικία υποβάλλει μια διάθεση επιλεκτικής απομόνωσης από την πολυκοσμία και την καλοκαιρινή ένταση ενός κοσμοπολίτικου νησιού. Γιατί, εν τέλει, αυτό είναι το "Secret Garden House": ένα μικρό καταφύγιο, όπου μπορεί κανείς να χαλαρώσει και να ξαναβρεί τον εαυτό του, κρυμμένος σε ένα μυστικό κήπο, απολαμβάνοντας την ουσία της παραθεριστικής κατοίκησης στις Κυκλάδες.

Η θέση του οικοπέδου καθιστά το κτίριο ορατό από την εθνική οδό και αντιληπτό από τους διερχόμενους οδηγούς ως ένα δυναμικό σύμπλεγμα, που βρίσκεται σε κίνηση μέσα από τη χωρική ολίσθηση δύο δίδυμων στεγών, οι οποίες στεγάζουν τους χώρους επισκευής και τους χώρους αποθήκευσης των ελαστικών.
Η κλίση των επιπέδων εκφράζει τη διαδοχική στάθμευση των οχημάτων ανάλογα με το μέγεθος τους, δημιουργώντας συγχρόνως ένα άξονα που συγκλίνει γεωμετρικά προς την είσοδο.
Η μορφή του κτιρίου και το έντονο χρώμα των στεγών καθιστά το κτίριο ένα οπτικό τοπόσημο στην περιοχή, ενώ οι κατακόρυφες επιφάνειες των τοιχωμάτων βρίσκονται σε εσοχή ως προς το τελικό περιμετρικό όριο των στεγών και έχουν πιο σκούρα απόχρωση ώστε να αποδώσουν βάθος στην όψη.
Οι στέγες στην όψη επί της εθνικής οδού αναδιπλώνονται σε μορφή κάθετου τοίχου ώστε να δημιουργήσουν ένα επίπεδο για την ενσωμάτωση του διακριτικού σήματος της επιχείρησης προς το οδικό δίκτυο.
Το κτίριο εσωτερικά οργανώνεται με την τοποθέτηση στο κέντρο του χώρου υποδοχής και του γραφείου, εκατέρωθεν των οποίων αναπτύσσονται οι χώροι επισκευής και προς τα ανατολικά ο χώρος αποθήκευσης των ελαστικών. Εσωτερικά ανοίγματα στα γραφεία διοίκησης επιτρέπουν την οπτική επικοινωνία με όλους τους χώρους σε όλα τα επίπεδα και κυρίως με την υποδοχή και το καθιστικό αναμονής των επισκεπτών. Στο εσωτερικό του κτιρίου αναπτύσσονται επιπλέον πατάρια - βοηθητικοί χώροι, που συνδέονται με ευθύγραμμες κλίμακες παράλληλα με την κλίση της στέγης.
Τεχνολογίες κατασκευής και επιλογή υλικών
Το κτίριο κατασκευάζεται από εμφανή μεταλλικό φέρονται οργανισμό και επικαλύπτεται από μεταλλικά πετάσματα με πετροβάμβακα σε χρωματισμούς RAL. Το σύστημα των ανοιγμάτων οργανώνεται και σηματοδοτείται ως ενιαία χρωματική κατακόρυφη ζών, ώστε να εντείνει την αίσθηση της κατακόρυφης σχισμής.
Τα δάπεδα κατασκευάστηκαν από εμφανές σκυρόδεμα βιομηχανικού τύπου, ενώ οι χώροι στα πατάρια από τραπεζοειδή λαμαρίνα, που είναι εμφανής στο εσωτερικό του αφήνοντας το μεταλλικό σκελετό ορατό στο βλέμμα του επισκέπτη.