Βασικό στοιχείο του σχεδιασμού της κατοικίας αποτέλεσε η δίριχτη στέγη, η οποία καθόρισε τη μορφή και την εσωτερική διαρρύθμιση του κτιρίου. Η κατασκευή αποτελείται από μεταλλικό σκελετό. Το περίβλημα εξωτερικά από το σύστημα εξωτερικής θερμομονωτικής προστασίας περιλαμβάνει ολόκληρη την οροφή και απλοποιεί τη γενική εμφάνιση. Η οροφή προεκτείνεται κατά μήκος του κτιρίου, πέρα από το σαλόνι για να καλύψει τη βεράντα, καθιστώντας το λειτουργικό μέρος της κατοικίας ως επέκταση του σαλονιού και της κουζίνας. Η οροφή είναι επενδυμένη με ξύλο ιρόκο σε σανίδια. Η μεταλλική κατασκευή και η επένδυση ολόκληρης της κατοικίας με σύστημα θερμομόνωσης εξωτερικά, σε συνδυασμό με τα παράθυρα αλουμινίου με θερμοδιακοπή, παρέχουν ένα εξωτερικό κέλυφος με αποτελεσματική θερμομόνωση και μια κατοικία με υψηλή ενεργειακή απόδοση.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Vardastudio

 © Creative Photo Room (Μαρία Ευθυμίου)

Το "Demeter Cave House" είναι ένα σπηλαιώδες καταφύγιο, που προσφέρει άνεση, ιδιωτικότητα, χαλάρωση και υπέροχη θέα στον οικισμό του Πύργου της Σαντορίνης. Η αποκατάσταση ενός ερειπωμένου παραδοσιακού κτίσματος και η επανάχρησή του ως boutique κατοικία ενοικίασης είχαν ως σχεδιαστικό άξονα τις αξίες της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής με ένα άγγιγμα πολυτέλειας.
Η κάτοψη αναπτύσσεται γραμμικά, ακολουθώντας τα όρια του υπάρχοντος υπόσκαφου κτίσματος. Έτσι δημιουργείται μία νοητή διαδρομή, που ξεκινά από το φωτεινό, ανοιχτό υπαίθριο χώρο και καταλήγει στο μυστηριώδες, κλειστό, υπόσκαφο κτίσμα. Κατά την είσοδό του, ο επισκέπτης συναντά την ιδιωτική αυλή με jacuzzi, ενώ μπορεί να δει και τη μοναδική όψη του κτιρίου, στην οποία διατηρήθηκαν τα αρχικά της ανοίγματα. Ο ενιαίος, θολωτός εσωτερικός χώρος οργανώνεται με το χώρο της κουζίνας και το καθιστικό, ενώ στο βάθος διαμορφώνεται το υπνοδωμάτιο και το μπάνιο. Το καθιστικό και το υπνοδωμάτιο διαχωρίζονται από έναν τοίχο με ανοίγματα, τα οποία επιτρέπουν την είσοδο του φυσικού φωτός, ακόμα και στα πιο σκοτεινά σημεία.
Παρά τη στενότητα του κτίσματος, τα ανοίγματα -σε συνδυασμό με το λευκό χρώμα των τοίχων, το ανοιχτό γκρι χρώμα της πατητής τσιμεντοκονίας και τα ξύλινα έπιπλα και κουφώματα- συμβάλλουν στην απόδοση φωτεινών, κομψών και ευχάριστων χώρων. Συγχρόνως, η boutique κατοικία συμπληρώνεται από έναν πρόσθετο υπαίθριο χώρο χαλάρωσης στην οροφή του κτίσματος, όπου μπορεί κανείς να απολαύσει τη θέα του ιδιαίτερου φυσικού κυκλαδίτικου τοπίου, αλλά και το ηλιοβασίλεμα.

Το σύγχρονο τουριστικό κατάλυμα Cheetah Plains βρίσκεται στο Εθνικό Πάρκο Kruger στη Νότια Αφρική, ένα από τα πιο δημοφιλή πάρκα της αφρικανικής ηπείρου, λόγω της μεγάλης του βιοποικιλότητας. Το πολυτελές συγκρότημα, που αποτελεί προορισμό για τους λάτρεις του σαφάρι, σχεδιάστηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο ARRCC, με στόχο την ενσωμάτωσή του στο φυσικό του περιβάλλον.
Ο σχεδιασμός του συνδυάζει τη βιώσιμη αρχιτεκτονική και τη σύγχρονη μινιμαλιστική αισθητική, μέσω μιας πρωτοπόρας προσέγγισης της αφρικάνικης παράδοσης. Οι λιτές, γραμμικές φόρμες έρχονται σε αντιπαράθεση με το φυσικό τοπίο, δημιουργώντας εικόνες αντιπαραθέσεων, που προκύπτουν από τη δημιουργική σύζευξη φαινομενικά αντίθετων δυνάμεων. Παράλληλα, τα απρόσκοπτα όρια, μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, ωθούν στην αλληλεπίδραση του επισκέπτη με το περιβάλλον και όχι στην απλή θέαση του.
Το κατάλυμα αποτελείται από τρείς αυτόνομες, ιδιωτικές μονάδες, που μπορούν να φιλοξενήσουν έκαστη από 4 έως 8 άτομα. Κάθε αυτόνομη κατοικία διαθέτει έναν εκτεταμένο χώρο ανοικτής διάταξης με καθιστικό, τραπεζαρία, χώρο μπαρ και κλιματιζόμενο χώρο φύλαξης κρασιών, καθώς και ένα δεύτερο καθιστικό πολυμέσων, αλλά και διάφορους βοηθητικούς χώρους, όπως το λουτρό και μια πλήρως εξοπλισμένη επαγγελματική κουζίνα με προσωπικό σεφ. Τους εσωτερικούς χώρους συμπληρώνει μια μεγάλη ιδιωτική αυλή με ενδημικά φυτά, θερμαινόμενη πισίνα και υπαίθριους χώρους καθιστικού και εστίασης.
Περιμετρικά των κοινόχρηστων χώρων διατάσσονται σε ελεύθερη μορφή, τέσσερις ανεξάρτητες σουίτες υπνοδωματίων. Η ελεύθερη χωροθέτηση επιλέχθηκε, ώστε να διατηρηθούν τα υφιστάμενα δέντρα και να ενσωματωθούν καλύτερα οι μονάδες στο φυσικό τοπίο. Οι σουίτες είναι εξοπλισμένες με υπνοδωμάτιο, καθιστικό, δωμάτιο γκαρνταρόμπα, ιδιωτική βεράντα και λουτρό, που συνδέονται άμεσα με τον εξωτερικό χώρο.
Όσον αφορά στα υλικά, στους εξωτερικούς χώρους, η σκληρή υφή του σκυροδέματος συνδυάζεται αρμονικά με ακατέργαστα υλικά, όπως χάλυβα, με φυσική σκουριά, και ξύλο, τα οποία προσθέτουν μια γήινη αίσθηση ζεστασιάς. Η επιλογή υλικών που υφίστανται φυσική φθορά με το πέρασμα του χρόνου χαρίζει μια αίσθηση μετασχηματισμού και ανάπτυξης, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο την ένταξη στο τοπίο. Στο εσωτερικό, τα σκληρά, δύσκαμπτα υλικά, όπως η πέτρα, το σκυρόδεμα και το γυαλί εναλλάσσονται με απαλές υφές και οργανικές φόρμες, χαρίζοντας μια εκλεπτυσμένη πολυτέλεια. Η χρήση φυσικών υλικών από την περιοχή και χειροποίητων επίπλων, τα οποία κατασκευάστηκαν σε συνεργασία με ντόπιους τεχνίτες εισάγει την παράδοση και ενισχύει την αρχιτεκτονική ταυτότητα του χώρου.

Το κέντρο SEPAQ (Société des Etablissements de Plein Air du Québec), τοποθετείται στο Εθνικό Πάρκο Iles de Boucherville, το οποίο απέχει λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο του Μόντρεαλ. Το κτίριο λειτουργεί ως χώρος υποδοχής του πάρκου και ταυτόχρονα ως κέντρο πληροφοριών για το δίκτυο εθνικών πάρκων του Κεμπέκ.
Είναι κατασκευασμένο εξ’ ολοκλήρου από ξυλεία της περιοχής, η οποία είναι επεξεργασμένη με μεγάλη λεπτομέρεια στην τελική επιφάνειά της, γεγονός που πιστοποιεί την άριστη ειδίκευση του υπεύθυνου μελετητικού γραφείου στις ξύλινες κατασκευές. Το έργο αναπτύσσεται σε δύο διαφορετικά κτίρια, τα οποία διαχωρίζονται από το κεντρικό μονοπάτι που εισέρχεται στο πάρκο και οδηγεί στις όχθες του ποταμού. Έτσι λοιπόν ο κεντρικός άξονας αποτελεί ένα δημόσιο χώρο κοινωνικοποίησης και διάφορων δραστηριοτήτων, ο οποίος οριοθετείται από τους κτιριακούς όγκους.
Η αρχιτεκτονική του κτιρίου σέβεται το φυσικό περιβάλλον του πάρκου και προσαρμόζεται πλήρως σε αυτό. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός έχει προκύψει από τη συνεργασία αρχιτεκτόνων, μηχανικών άλλων ειδικοτήτων και της επιστημονικής ομάδας του SEPAQ. Έχει επιτευχθεί υψηλή ενεργειακή απόδοση, λαμβάνοντας σημαντικές διακρίσεις, μεταξύ των οποίων τις Canadian Green Building Awards 2018, Canadian Wood Council's Wood Design & Building Award 2018 και Τhe American Architecture Prize 2017. Μέσα από μια σειρά διαφορετικών τεχνικών μειώθηκε η ενεργειακή κατανάλωση κατά 40%. Ως προς τα υλικά χρησιμοποιήθηκε ξύλο πιστοποιημένο από την "Αειφορική Δασική Διαχείριση" (FSC), τριπλά υαλοστάσια και λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας φωτοδιόδων (LED). Επίσης έχει τοποθετηθεί λευκή μεμβράνη στο δώμα που αντανακλά την ηλιακή ακτινοβολία για την αποφυγή σχηματισμού αστικής θερμικής νησίδας, ενδοδαπέδια θέρμανση και ανοίγματα, τα οποία αξιοποιούν το φαινόμενο του φυσικού ελκυσμού, επιτυγχάνοντας κατακόρυφο εξαερισμό αλλά και φωτισμό.
Βασική αρχή του σχεδιασμού αποτέλεσε η ανάπτυξη του κτιρίου στα κενά της υπάρχουσας φύτευσης, με σκοπό την αποφυγή κοπής δέντρων. Διαμορφώθηκε μια οργανική δομή, περιμετρικά της οποίας σχεδιάστηκε ένας περίπατος για τους επισκέπτες με ασαφή όρια μεταξύ δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος. Οι καμπύλες ξύλινες επενδύσεις των όψεων ενισχύουν την οργανική μορφή της δομής και φιλτράρουν το φως που εισέρχεται στους εσωτερικούς χώρους, μέσω των κενών στις επιφάνειές τους. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνονται μεταβαλλόμενα περίτεχνα μοτίβα φωτός - σκιάς, τα οποία παρομοιάζονται με τις σκιές που δημιουργούν οι φυλλωσιές των δέντρων. Εσωτερικά μια λευκή εσοχή, που μοιάζει σαν κανάλι, εισχωρεί ανάμεσα στην ξύλινη οροφή, ενώ ένας φεγγίτης επιτρέπει το φυσικό φωτισμό και εξαερισμό. Μεγάλα πλευρικά υαλοστάσια προσφέρουν διάφορες οπτικές απόψεις του πάρκου και παράλληλα λειτουργούν ως καθρέφτης αυτού, αφού τα στοιχεία της περιβάλλουσας φύσης αντανακλούνται στις εξωτερικές λείες επιφάνειές τους.

Σε αυτή την κατοικία στη Λεμεσό, ο σχεδιασμός ταυτίστηκε με μοντερνιστικά πρότυπα ενώ παράλληλα έγιναν μινιμαλιστικές μορφολογικές επιλογές, με στόχο να ξεχωρίσουν τα αρχιτεκτονικά της χαρακτηριστικά, κάτι που οδήγησε σε ένα αποτέλεσμα χωρίς διακοσμήσεις και υπερβολές. Η σύνθεση δύο βασικών όγκων, που διαχωρίζονται με βάση την λειτουργία τους και το υλικό τους – λευκό χρώμα για τους κοινόχρηστους, εμφανές σκυρόδεμα για τους ιδιωτικούς, αποτελεί την κεντρική ιδέα του έργου. Μέρος της σύνθεσης αποτελεί και η δημιουργία ενός μικρού αίθριου στο ισόγειο, το οποίο βελτιώνει τις συνθήκες διάχυτου φυσικού φωτισμού των κοινόχρηστων χώρων και ευνοεί τις προϋποθέσεις διαμπερούς αερισμού. Την ίδια στιγμή, ο όγκος του ορόφου εξέρχεται σε πρόβολο στην νοτιοανατολική πλευρά, δημιουργώντας ένα καλυμμένο υπαίθριο χώρο και παρέχοντας ηλιοπροστασία. Τέλος, τα βιοκλιματικά στοιχεία στο σχεδιασμό αυτής της κατοικίας, οδήγησαν σε ένα κτίριο σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (nZEB).

Στην κατοικία "Sand House" στη Βραζιλία ο εξωτερικός χώρος διαμορφώνεται με ένα επίμηκες ορθογώνιο ξύλινο κατάστρωμα, ελαφρώς ανυψωμένο πάνω από το έδαφος, με την όλη κατασκευή να καλύπτεται από μια ρουστίκ πέργκολα από ευκάλυπτο, η οποία υποστηρίζεται από 14 laminate ξύλινα πλαίσια.
Φωτογραφίες: Fernando Guerra / FG+SG

Ένα από τα βασικά στοιχεία του νέου χώρου των Zeropixel είναι η φέρουσα τοιχοποιία από λιθοδομή, ως μια προσπάθεια ανάδειξης της παραδοσιακής ταυτότητας του οικισμού. Η αρχική φάση της κατασκευής ήταν η αποξήλωση των παλαιών επιχρισμάτων, με στόχο την αποκάλυψη της τοιχοποιίας.
Φωτογραφίες: Σωτήρης Ζαπαντιώτης

Τα ξύλινα γραμμικά φωτιστικά που τοποθετήθηκαν στο νέο χώρο των Zeropixel Architects στο Βάμο Χανίων, αποτελούν ένα σημείο αναφοράς στο έργο τους, αναδεικνύοντας τις καθαρές γραμμές και γεωμετρίες. Αρχικά τοποθετήθηκε ξηρά δόμηση στις οροφές, προκειμένου να ενταχθεί ο κρυφός φωτισμός και να αναδειχθούν οι υφές του εκ νέου αρμολογημένου τοίχου.
Φωτογραφίες: Σωτήρης Ζαπαντιώτης

Κατά την επέκταση υπάρχουσας βιομηχανίας στην Αττική, έχει περιοριστεί η χρήση των γυάλινων επιφανειών και, όπου αυτές υπάρχουν, προστατεύονται είτε με περσίδες σκίασης, είτε με προβόλους, είτε με φύτευση.
Φωτογραφίες: Βασίλης Μακρής

Κατά τη μετατροπή ενός εγκαταλειμμένου βιομηχανικού κτιρίου, σε ένα υπερσύγχρονο γυμναστήριο η όψη προς τον κύριο οδικό άξονα έχει επανασχεδιαστεί πλήρως, με το νέο τριγωνικό όγκο να επενδύεται με φύλλα οξειδωμένου χάλυβα, αποτελώντας την επιφάνεια τοποθέτησης του λογότυπου του γυμναστηρίου. Σε αντίθεση με το συμπαγή όγκο οξειδωμένου χάλυβα, η διώροφη επιφάνεια γυαλιού του υαλοστασίου παρουσιάζει με την διαπερατότητα της τα εσωτερικά δρώμενα στο δημόσιο και αντίθετα.
Φωτογραφίες: Unseen Views