Ο φέρων οργανισμός του σταδίου είναι κατασκευασμένος από σκυρόδεμα με ορθογωνικό σχήμα και διαστάσεις περίπου 180 × 130 (m), ενώ οι θέσεις των θεατών προστατεύονται από το μεταλλικό στέγαστρο και την PVC μεμβράνη. Ο μεταλλικός φορέας του στεγάστρου κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου στην Ιταλία. Στη συνέχεια, μεταφέρθηκε και συναρμολογήθηκε επί τόπου στο έργο. Η επιφάνεια που στεγάζεται είναι περίπου 13.500 m2 και η μεταλλική κατασκευή αποτελείται από τα εξής τμήματα:
· Σύστημα ανάρτησης από τους πυλώνες.
· Κυρίως τόξα.
· Εσωτερικά, εξωτερικά και ενδιάμεσα μεταλλικά δαχτυλίδια.
· Ενδιάμεσοι σύνδεσμοι.
· Δευτερεύοντες σύνδεσμοι.
· Μεταλλικά τόξα υποστήριξης της μεμβράνης στέγασης.
· Μεταλλικοί διάδρομοι επίσκεψης και κυκλοφορίας στο στέγαστρο.
· Εφέδρανα μονής και διπλής κατεύθυνσης.
Λόγω της θέσης του γηπέδου εντός του οικιστικού ιστού, επιλέχθηκε η ανέγερση από το εσωτερικό του σταδίου. Η διαδικασία ανέγερσης πραγματοποιήθηκε τμηματικά, σε 4 φάσεις (βόρεια, δυτική, ανατολική και νότια πλευρά). Οι φάσεις εφαρμογής του μεταλλικού στεγάστρου, καθώς και της τελικής επικάλυψης, συνοψίζονται στην παρακάτω ακολουθία:
· Τοποθέτηση των προσωρινών πύργων ανέγερσης.
· Τοποθέτηση των εφεδράνων στην περιμετρική δοκό από σκυρόδεμα.
· Τοποθέτηση του συστήματος ανάρτησης.
· Τοποθέτηση των κυρίως μεταλλικών φορέων.
· Τοποθέτηση των δευτερευόντων στοιχείων της στέγης.
· Τοποθέτηση των διαδρόμων κυκλοφορίας.
Προσωρινοί πύργοι
Για την ανέγερση του μεταλλικού στεγάστρου χρησιμοποιήθηκαν προσωρινοί μεταλλικοί πύργοι, οι οποίοι υποδέχτηκαν τα τμήματα των κυρίως μεταλλικών φορέων κατά την ανέγερσή τους. Οι προσωρινοί πύργοι, που χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση, είναι συνολικά 12 (από 2 στη βόρεια και νότια πλευρά και από 4 στην δυτική και ανατολική πλευρά). Οι πύργοι κατασκευάστηκαν από μεταλλικές διατομές, είχαν διαφορετικό ύψος ο καθένας, ενώ είχαν περίπου την ίδια κάτοψη με διαστάσεις 5×2,5 (m).
Οι προσωρινοί πύργοι μετέφεραν τα φορτία του στεγάστρου κατά τη φάση της ανέγερσης στη θεμελίωση του κτιρίου και για αυτό το λόγο προεκτάθηκαν και στα υπόγεια τμήματα του κτιρίου, έως τη θεμελίωση, περνώντας από τις ενδιάμεσες πλάκες, χωρίς ουσιαστικά να διακόπτεται ο φορέας τους με τη χρήση μεταλλικών πλακών και αγκυρίων.
Εφέδρανα
Τα εφέδρανα που χρησιμοποιήθηκαν για την έδραση της μεταλλικής στέγης είναι συνολικά 54 και εδράστηκαν στο φέροντα οργανισμό του γηπέδου μέσω περιμετρικής δοκού από σκυρόδεμα. Πρόκειται για 46 εφέδρανα δύο διευθύνσεων και 8 εφέδρανα μίας διεύθυνσης.
Σύστημα ανάρτησης
Το σύστημα ανάρτησης είναι μια κατασκευή πολυγωνικού σχήματος, η οποία συνδέεται με τους πυλώνες από σκυρόδεμα μέσω δύο μεταλλικών ενθέτων, τα οποία τοποθετήθηκαν στους πυλώνες κατά τη φάση της σκυροδέτησής τους σε υψόμετρα 25 m και 35 m περίπου. Το συγκεκριμένο σύστημα ανάρτησης εφαρμόζεται στον κόμβο σύνδεσης μεταξύ του φέροντα οργανισμού του σταδίου και της μεταλλικής στέγης και, με την ακρίβεια κατασκευής του, ουσιαστικά προσδιορίζει και καθορίζει τη γενική γεωμετρία της. Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στη σύνδεση του συστήματος με το ακραίο τμήμα του κυρίως φορέα. Η συνολική κατασκευή αποτελείται από κοιλοδοκούς κυκλικής διατομής και συγκολλητά στοιχεία, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους και με ήλους. Οι εργασίες συναρμολόγησης, όπου αυτό ήταν εφικτό, εκτελέστηκαν στο έδαφος, ώστε να μειωθούν κατά το δυνατόν οι εργασίες στο ύψος.
Συναρμολόγηση κυρίως φορέων
Για λόγους ορθότερης διαχείρισης των εργασιών συναρμολόγησης στο έδαφος και ανύψωσης αποφασίστηκε οι κύριοι φορείς της βόρειας και της νότιας πλευράς να χωριστούν σε 3 τμήματα και οι φορείς της ανατολικής και δυτικής πλευράς σε 5 τμήματα. Στη βόρεια και στη νότια πλευρά, πραγματοποιήθηκε αρχικά η ανύψωση των δύο ακραίων τμημάτων και, έπειτα, του μεσαίου τμήματος. Η ανύψωση των φορέων της ανατολικής και της δυτικής πλευράς έγινε πρώτα στα δύο ακραία και στο κεντρικό τμήμα και στη συνέχεια εφαρμόστηκαν στα δύο ενδιάμεσα τμήματα. Μετά από την ανύψωση των τμημάτων και την εναπόθεσή τους επάνω στα ανώτερα τμήματα των προσωρινών πύργων ανύψωσης ακολούθησε η σύνδεση τους μέσω εργασιών συγκόλλησης. Έπειτα από την ολοκλήρωση των εργασιών συγκόλλησης σε ύψος και την τοποθέτηση κάποιων δευτερευόντων στοιχείων, τα οποία συνέδεσαν την κατασκευή με το φέροντα οργανισμό του κτιρίου και τη σταθεροποίησαν, ακολούθησε η αποσυναρμολόγηση των προσωρινών πύργων, η προσθήκη όλων των δευτερευόντων στοιχείων και, τέλος, των διαδρόμων πρόσβασης.
Μεμβράνη
Η εφαρμογή της μεμβράνης έγινε επάνω σε μεταλλικά τόξα, τοποθετημένα στα δευτερεύοντα στοιχεία της μεταλλικής κατασκευής. Η τοποθέτηση πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με την ακολουθία ολοκλήρωσης του μεταλλικού φορέα σε κάθε πλευρά. Η συνολική καλυπτόμενη επιφάνεια είναι 13.500 m2 και αποτελείται από 54 τμήματα συνολικά, εκ των οποίων τα 20 έχουν τραπεζοειδές σχήμα ενώ τα 34 έχουν ορθογωνικό.
Υπάρχουν τρεις βασικοί διαφορετικοί τύποι με βάση το σχήμα και τις διαστάσεις:
· Τμήματα με ορθογωνικό σχήμα, διαστάσεων 10,20 × 25,30 (m).
· Τμήματα με ορθογωνικό σχήμα, διαστάσεων 12,75 × 25,30 (m).
· Τμήματα με τραπεζοειδή σχήματα, διαστάσεων 2,60 έως 10,20 × 25,30 (m).
Η μεμβράνη συνδέεται με τα δευτερεύοντα στοιχεία της στέγης με μεταλλικούς συνδέσμους, ενώ το τελικό της σχήμα προσδιορίζεται από μεταλλικά τόξα, τα οποία τοποθετούνται μεταξύ των δευτερευόντων στοιχείων. Σε κάθε τμήμα μεμβράνης τοποθετούνται τρία μεταλλικά τόξα. Το συνολικό μήκος των τόξων που τοποθετήθηκαν είναι 1.600 m περίπου.
ΑΣΤΟΧΙΕΣ & ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Οι γυάλινες όψεις αποτελούνται από διαφανείς ή αδιαφανείς γυάλινες επιφάνειες με ή χωρίς μεταλλικό πλαίσιο και σύστημα στήριξης - ανάρτησης στην υποκείμενη δομική κατασκευή του κτιρίου (δοκούς, υποστυλώματα, δάπεδα, τοιχοποιίες). Ο μεταλλικός σκελετός σε συνδυασμό με το σύστημα αγκύρωσης σχεδιάζονται έτσι ώστε να μεταφέρουν τις ανεμοπιέσεις και τα σεισμικά φορτία στο φέροντα οργανισμό, ενώ η γυάλινη επιφάνεια οφείλει να παρέχει την απαιτούμενη φωτεινότητα, υδατοστεγανότητα, αεροστεγανότητα και θερμομονωτική προστασία στο εσωτερικό του κτιρίου. Η επίτευξη του ρόλου μιας γυάλινης όψης καθορίζεται όχι μόνο από τη λειτουργία των επιμέρους στοιχείων της, αλλά και από τη συμβατότητα μεταξύ τους.
Σε αυτήν την κατοικία οι δύο καθαροί όγκοι, αυτός του καθιστικού-κουζίνας-τραπεζαρίας και αυτός των υπνοδωματίων, συνδέονται με έναν προστατευμένο διαμπερή ημιυπαίθριο χώρο διημέρευσης στην κατεύθυνση βορρά – νότου, που ξεκινάει από το βράχο και καταλήγει σε υπερυψωμένη εξέδρα. Στην υπερυψωμένη εξέδρα, η οποία αποτελεί συνέχεια του ημιυπαίθριου χώρου διημέρευσης, έχει διαμορφωθεί υπαίθριο καθιστικό. Ο πρόβολος της εξέδρας είναι "αιωρούμενος" μεταξύ βουνού και θάλασσας.
Φωτογράφος: Γιώργος Αναστασάκης
Στο νέο κτίριο αναδείχθηκε το εσωτερικό αίθριο που προϋπήρχε με σκοπό τη δημιουργία ενός μικρού εσωτερικού κήπου. Το μεγάλο ύψος του αιθρίου τονίστηκε με το σχεδιασμό μιας διπλού ύψους μεταλλικής κατασκευής για αναρριχώμενες φυτεύσεις. Τα μαύρα σιδερένια στοιχεία αποκτούν υπόσταση μπροστά στο λευκό υπόβαθρο των τοίχων.
Φωτογραφίες: Γεωργία Σαλαμπάση, Δημήτρης Μαόφης, Βαγγέλης Πατεράκης
Για τους γραφειακούς χώρους διοίκησης γνωστής εταιρείας η γραμμική διάταξη του κελύφους με τον κάνναβο ανοιγμάτων και υποστυλωμάτων συμμετείχε δημιουργικά στη σύνταξη του νέου αρχιτεκτονικού λεξιλογίου. Η ακαμψία των επιμήκων εσωτερικών διαδρόμων διασπάστηκε με τον κερματισμό της κεντρικής ζώνης των βοηθητικών χώρων. Ο χώρος υποδοχής σηματοδοτείται με την καμπύλη επιφάνεια του ξύλινου διαχωριστικού, η οποία επαναλαμβάνεται και στον υπόλοιπο χώρο.
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Βουμβάκης
Σε αυτή τη βίλα το υπνοδωμάτιο με το λουτρό είναι οπτικά ενοποιημένα με τη δυνατότητα διαχωρισμού και απομόνωσης μέσω υφασμάτινων πετασμάτων, προσδίδοντας μία ρευστή συνέχεια στο χώρο. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται- λευκό μάρμαρο, λευκή λάκα, τσιμεντοκονία σε ανοιχτή γκρι απόχρωση και το ανοιχτόχρωμο ξύλο προσδίδουν αρμονία και πολυτέλεια στο χώρο.
Φωτογράφος: Heinz Troll
Το διατηρητέο κλιμακοστάσιο παρέμεινε ανέγγιχτο και τονίστηκε με τη χρήση γραμμικού περιμετρικού φωτισμού. Για την επίλυση του φωτισμού της εισόδου του κλιμακοστασίου κατασκευάστηκαν μεταλλικά πετάσματα από οξειδωμένη διάτρητη λαμαρίνα, επιτυγχάνοντας έτσι τη χρήση ενιαίου αρχιτεκτονικού λεξιλογίου στα δωμάτια και τους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου. Η κατασκευή αυτή με τις λιτές γεωμετρίες και την αδρή υλικότητα έρχεται σε δυνατή αντίθεση με το ιστορικό κλιμακοστάσιο, και με αυτό τον τρόπο το αναδεικνύει. Ταυτόχρονα καδράρει την είσοδό προς αυτό όταν ο επισκέπτης εισέρχεται στο κτίριο.
Φωτογραφίες: Γεωργία Σαλαμπάση, Δημήτρης Μαόφης
Ο πύργος "Leeza SOHO" βρίσκεται στην οδό Lize στο νοτιοδυτικό Πεκίνο και αποτελεί τη ναυαρχίδα της επιχειρηματικής και εμπορικής ζώνης Fengtai, ενός κόμβου της οικονομίας και των μεταφορών με ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης. Η ζώνη χωροθετείται ανάμεσα στο κέντρο της πόλης και το νέο διεθνές αεροδρόμιο του Πεκίνου "Beijing Daxing". Επιπλέον, η νέα περιοχή Fengtai είναι ζωτικής σημασίας για το νέο πολεοδομικό σχέδιο του Πεκίνου ως υποδοχέας αναπτυξιακών πολιτικών, χωρίς να επηρεάζει τα υφιστάμενα δίκτυα υποδομών στο κέντρο της πόλης.
Αρχιτεκτονική σύνθεση
Πρόκειται για κτίριο 45 ορόφων συνολικής επιφάνειας 172.800 m2, το οποίο φιλοξενεί έδρες επιχειρήσεων μικρού έως μεσαίου μεγέθους σε ευέλικτους χώρους γραφείων κατηγορίας Α (με υψηλής ποιότητας τελικές επιφάνειες, συστήματα τελευταίας τεχνολογίας, εύκολη προσβασιμότητα και παρουσία στην αγορά). Γειτνιάζει με το σιδηροδρομικό σταθμό της περιοχής, στον κόμβο πέντε υπό κατασκευή γραμμών του μετρό και τέμνεται διαγωνίως από μια υπόγεια σήραγγα συντήρησης του μετρό.
Η σήραγγα διαχωρίζει τον κτιριακό όγκο σε δύο ισομερή τμήματα, τα οποία περικλείονται από ένα ενιαίο κέλυφος όψης. Ο αναδυόμενος χώρος ανάμεσα στα δύο τμήματα περιστρέφεται και υψώνεται μέχρι την τελική στάθμη του πύργου, δημιουργώντας το υψηλότερο αίθριο στον κόσμο, ήτοι 194,15 m. Η περιστροφή του αιθρίου ενώνει τα δύο τμήματα του πύργου σε ένα δυναμικό "χορό ενός ζευγαριού", με τις γέφυρες στα επίπεδα 13, 24, 35 και 45 να τα συνδέουν. Παράλληλα, η γυάλινη όψη του προσφέρει πανοραμική θέα προς ολόκληρη την πόλη.
Το αίθριο λειτουργεί ως μια δημόσια πλατεία του νέου επιχειρηματικού κέντρου, συνδέοντας όλους τους εσωτερικούς χώρους του πύργου μεταξύ τους και παρέχοντας ποικίλες θεάσεις, χάρη στη σπειροειδή και γλυπτική μορφή του. Επιπροσθέτως, συνθέτει ένα νέο αστικό τοπίο για την πόλη του Πεκίνο σε άμεση εγγύτητα με το δίκτυο μεταφορών της πόλης.
Πιστοποίηση Leed Gold
Το αίθριο επιτρέπει στο φυσικό φως να εισέλθει στο κτίριο και λειτουργεί σαν καμινάδα με ενσωματωμένο σύστημα εξαερισμού, το οποίο διατηρεί τη θετική πίεση σε χαμηλά επίπεδα για να περιορίσει την είσοδο του αέρα και να παρέχει μια αποτελεσματική διαδικασία διήθησής του στο εσωτερικό του πύργου.
Το διπλά μονωμένο, ενιαίο σύστημα υαλοπετασμάτων της πρόσοψης τοποθετείται υπό γωνία ανά επίπεδο, δημιουργώντας στενά στόμια αερισμού για να διοχετεύσουν τον αέρα εκτός κτιρίου μέσω ανοιγόμενων οπών, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο. Το ως άνω στοιχείο του σχεδιασμού δημιουργεί εξαιρετικά αποτελεσματικό περιβαλλοντικό έλεγχο ανά όροφο. Τα δύο περιστρεφόμενα τμήματα του πύργου σκιάζουν το δημόσιο χώρο του αιθρίου, ενώ οι διπλα μονωμένοι υαλοπίνακες χαμηλής εκπεμπτικότητας διατηρούν ιδανικά επίπεδα άνεσης στο εσωτερικό, σε μια πόλη με ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως είναι το Πεκίνο. Ο συντελεστής θερμοπερατότητας των υαλοπετασμάτων είναι 2,0 W/m2K με συντελεστή σκίασης 0,4, ενώ ο συντελεστής θερμοπερατότητας του εξωτερικού κελύφους όλου του κτιρίου ισούται με 0,55 W/m2K.
Παραμένοντας πρωτοπόροι σε ότι αφορά στο τρισδιάστατο πληροφοριακό ομοίωμα του κτιρίου (3D Building information modeling, 3D BIM) στο σχεδιασμό, στη διαχείριση της κατασκευής και της λειτουργίας του κτιρίου, οι Zaha Hadid Architects και η SOHO China έχουν εφαρμόσει τεχνολογίες μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης και των εκπομπών ρύπων και στις τέσσερις συνεργασίες που έχουν πραγματοποιήσει (συνολικής έκτασης 1,4 εκατομμυρίων m2 μεικτών πολεοδομικών χρήσεων σε Πεκίνο και Σαγκάη). Ο πύργος σχεδιάστηκε με σκοπό να επιτύχει την πιστοποίηση LEED Gold από το αμερικανικό συμβούλιο πράσινων κτιρίων (US Green building council, USGBC). Διαθέτει πρωτοποριακό 3D BIM σύστημα διαχείρισης ενέργειας, το οποίο παρακολουθεί και επιτηρεί τον περιβαλλοντικό έλεγχο και την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον, το ως άνω σύστημα παρέχει ανάκτηση θερμότητας από τον αέρα απαγωγής, τις αντλίες, τους ανεμιστήρες, τους ψύκτες, τους λέβητες, τα φωτιστικά και τα συστήματα ελέγχου. Το κτίριο ενσωματώνει στις λειτουργίες του συλλογή υδάτων, είδη υγιεινής χαμηλής πίεσης, χρήση γκρίζων υδάτων, καθώς και πράσινο δώμα με φωτοβολταϊκά συστήματα. Στην υπόγεια στάθμη του κτιρίου τοποθετούνται 2.680 θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων, χώροι φοριαμών, χώροι καταιονιτήρων (ντουζ) και χώροι φόρτισης ηλεκτρικών και υβριδικών αυτοκινήτων. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή του πύργου "Leeza SOHO" έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε πτητικές οργανικές ενώσεις με σκοπό το μείωση των εσωτερικών ρύπων. Επιπροσθέτως, υψηλής απόδοσης φίλτρα αφαιρούν τα σωματίδια από την ατμόσφαιρα μέσω του συστήματος διαχείρισης αέρα.
Στην τριώροφη κατοικία στα Χανιά ο χώρος του κλιμακοστασίου αποτελεί την καρδιά της σύνθεσης και λειτουργεί ως πηγή φυσικού φωτισμού και αερισμού για τον εσωτερικό χώρο. Δημιουργήθηκε στη γεωμετρία του κτιρίου το απαραίτητο κενό, που βοηθά στη διάχυση του φυσικού φωτός και αέρα στο εσωτερικό, επιλύοντας ένα σύνηθες αλλά σημαντικό πρόβλημα των κτιρίων της παλαιάς πόλης. Σ’ αυτό το κενό οργανώθηκε και η κατακόρυφη κυκλοφορία του κτιρίου.
Φωτογραφίες: Λουκής Γ.- Καλαποδάς Δ.
Το κλιμακοστάσιο καταλήγει σε διαφώτιστο στη στέγη, που ενισχύει το φυσικό φωτισμό. Η ξύλινη στέγη του κτιρίου, ανακατασκευάστηκε πλήρως, με διαμόρφωση ενός δωματίου στη στάθμη της, ενώ διατηρήθηκαν και αναδείχθηκαν τα παλαιά ζευκτά της, ως εκθέματα αναφοράς των κατασκευαστικών λεπτομερειών της εποχής της, υπογραμμίζοντας την ιστορικότητα του κτιρίου.
Φωτογραφίες: Νίκος Δανιηλίδης