Η μελέτη αφορά τη δημιουργία μίας κατοικίας στην Κέα, που σχεδιάστηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να εντάσσεται στις γραμμές του τοπίου και ταυτοχρόνως να τηρούνται οι αυστηροί πολεοδομικοί όροι, οι οποίοι καθόρισαν πολλές σχεδιαστικές αποφάσεις.
H είσοδος στο οικόπεδο γίνεται από τη νοτιοδυτική πλευρά. Η σύνθεση αποτελείται από δύο κτιριακούς όγκους, η ανάπτυξη των οποίων γίνεται σε ισόγεια στάθμη με μικρή υψομετρική διαφορά. Πέτρινα συμπαγή τοιχία οριοθετούν τη σύνθεση, ενώ ταυτόχρονα προστατεύουν την κατοικία και τη ζωή σε αυτή, ως ανεμοθραύστες για το βορινό άνεμο. Πλάκες από εμφανές σκυρόδεμα σφηνώνουν στα τοιχία, ενώ τα μεγάλα ενιαία ανοίγματα στη δυτική όψη δημιουργούν μια οπτική σύνδεση του εσωτερικού με το τοπίο. Η θέα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του κτιρίου, ενισχύοντας την άρρηκτη σχέση του αρχιτεκτονήματος με τον τόπο.
Ο πρώτος κτιριακός όγκος, χωροθετημένος ψηλότερα από την υπόλοιπη σύνθεση, στεγάζει τους κοινόχρηστους χώρους της κατοικίας. Η πρόσβαση σε αυτόν αποτελεί και την κεντρική είσοδο στο κτίριο, διασχίζοντας τον υπαίθριο χώρο καθιστικού που αποτελεί και τον βασικό χώρο υπαίθριας εκτόνωσης της κατοικίας. Επιχειρείται η μέγιστη δυνατή εκμετάλλευση των υπαίθριων χώρων της κατοικίας, καθώς και η σύνδεση και ενοποίησή τους σε όλες τις στάθμες που συναντώνται, με σκοπό να λειτουργούν ως εκτόνωση των εσωτερικών χώρων και ως ένας ενιαίος εξωτερικός χώρος.
Για να αποφευχθεί η δημιουργία υπόσκαφου κτίσματος, ακολουθείται η λογική του παραδοσιακού τζιώτικου ̎κουτούντο̎ αφήνοντας στο πίσω μέρος του κτιρίου, στην ανατολική πλευρά του, ένα επίμηκες χωνί φωτισμού. Μέρος του φυσικού βράχου διατηρείται κατά την εκσκαφή, ώστε από τα μεγάλα ανοίγματα των εσωτερικών χώρων να προσφέρεται μια αίσθηση ενότητας με τα φυσικά στοιχεία του οικοπέδου, καθώς και φυσικός φωτισμός και δροσισμός στο εσωτερικό. Κατά τη διάρκεια της ημέρας και με την κίνηση του ήλιου, δημιουργούνται έντονες φωτοσκιάσεις πάνω στον άγρια λαξευμένο βράχο, αποκαλύπτοντας τη σκηνογραφική διάθεση κατά το σχεδιασμό αυτού του χώρου, γεγονός που εντείνεται κατά τη διάρκεια της νύχτας με τον τεχνητό φωτισμό που επιλέχθηκε και τοποθετήθηκε στοχευμένα.

Εναρκτήρια ιδέα του σχεδιασμού ήταν πρωτίστως η αισθητική αναβάθμιση της κατοικίας και ταυτόχρονα η λειτουργική επαναξιοποίηση του χώρου στις νέες απαιτήσεις των χρηστών. Πρόκειται για ισόγεια κατοικία, με υπόγειο, συνολικής επιφάνειας 186 m², στα νότια προάστια της Αθήνας, το Ελληνικό, μέσα σε συγκρότημα τεσσάρων blocks πολυκατοικιών, έτους κατασκευής 2004. Η ιδιαιτερότητα των νέων χρηστών του χώρου οδήγησε σε συγκεκριμένες αρχιτεκτονικές λύσεις αναφορικά με τη διάταξη της κάτοψης, καθώς εκείνη αρχικώς διαμορφωνόταν με 3 υπνοδωμάτια και με κενό στο δάπεδο που συνέδεε τον ισόγειο χώρο της κατοικίας με τον υπόγειο. Η κατοικία ήταν αρχικά ατελείωτη και έγινε πλήρης επανασχεδιασμός, διατηρώντας, ως επί των πλείστον, τις θέσεις των υδραυλικών εγκαταστάσεων με μικρομεταβολές.
Ο νέος κάτοικος του ακινήτου, ερχόμενος μόνιμα να εγκατασταθεί στη γενέτειρα χώρα του, από τις ΗΠΑ, μαζί με το συνεργάτη του, είχε στις αποσκευές του, εκτός από προσωπικά αντικείμενα, και ένα ολόκληρο private theater, καθώς πρόκειται για τον "father of home theater" όπως αποκαλούν τα περιοδικά της Νέας Υόρκης το σχεδιαστή και σκηνοθέτη Theo Kalomirakis, το οποίο έπρεπε να επανεγκαταστήσει τώρα στη νέα κατοικία.
Αποφασίστηκε αρχικά η τρύπα του ισογείου να κλειστεί και έτσι διαμορφώθηκαν 2 ανεξάρτητοι λειτουργικά χώροι, ένας ισόγειος, που θα φιλοξενούσε την κύρια κατοικία και ένας υπόγειος ο οποίος θα φιλοξενούσε κινηματογράφο και ξενώνα. Στο ισόγειο τα υπνοδωμάτια έγιναν δύο, καθώς δεν υπήρξε ανάγκη για τρίτο, και ενοποιήθηκαν τόσο αισθητικά όσο και λειτουργικά η κουζίνα με τη νέα τραπεζαρία και το καθιστικό. Τα δυο λουτρά αρχικώς μεγάλωσαν σε διαστάσεις και δημιουργήθηκε ταυτόχρονα μια κατασκευή για τη φιλοξενία πλυντηρίου/στεγνωτηρίου η οποία εξωτερικά παραμένει κρυφή. Κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού λήφθηκαν υπόψη τα έπιπλα των νέων χρηστών που μεταφέρθηκαν από το εξωτερικό καθώς και το πιάνο με ουρά που τοποθετήθηκε δίπλα στο ήδη υπάρχον τζάκι του σπιτιού, στην είσοδο της κατοικίας.
Η τεράστια συλλογή ταινιών του Θεόδωρου Καλομοιράκη οδήγησε στην ανάγκη για το σχεδιασμού αρκετών χώρων αποθήκευσης, φανερών ή κρυφών, καθώς και στο σχεδιασμό
-κεντρικό θέμα του ισογείου- της τρίπλευρης βιβλιοθήκης-ραφιέρας με κύριο χαρακτηριστικό της, τις εμφατικά ανάγλυφες κατακόρυφες γραμμές. Στόχος ήταν να μη γίνει εμφανής από τον κάτοικο και τον επισκέπτη η ογκώδης κολώνα του κτιρίου που καλύπτει η ξύλινη κατασκευή, η οποία φέρει εκτός από ράφια και γυάλινα πορτάκια, κατακόρυφο κρυφό φωτισμό.
Η κατοικία από όλα τα υπόλοιπα διαμερίσματα του block, διατηρεί αποκλειστική χρήση σε δικό της κήπο συνολικής έκτασης 470 m². Για το λόγο αυτό, μέρος του κήπου, εφόσον αναβαθμίστηκε αισθητικά και φυτοτεχνικά, αξιοποιήθηκε λειτουργικά με τη δημιουργία δεύτερου κινηματογράφου ανοιχτού (open air cinema) ώστε να φιλοξενεί κόσμο κατά τους θερινούς μήνες.
Ο εσωτερικός κινηματογράφος του υπογείου είναι μόλις 26 m² με 6 θέσεις διατεταγμένες ανά τρεις σε δύο σειρές. Συνολικά το εμβαδόν του υπογείου είναι 64 m² . Ο κινηματογράφος σχεδιάστηκε εξαρχής με ξύλινο σκελετό και τοίχους πλήρωσης από κόντρα πλακέ, όμοια με τον τρόπο που κατασκευάζονται οι κινηματογράφοι στις ΗΠΑ. Όλα τα μηχανήματα που ήρθαν από το εξωτερικό είναι πλήρως ενσωματωμένα στο σώμα του νέου τοίχου του κινηματογράφου και πρόκληση για το σχεδιασμό υπήρξε η απαίτηση όλα όσα έρθουν από το εξωτερικό, να συνταιριάσουν αρμονικά με το νέο σχεδιασμό που έγινε στην Ελλάδα. Στο υπόγειο, εκτός από το κεντρικό θέμα του που είναι ο κινηματογράφος, υπάρχει επίσης wc και δυνατότητα φιλοξενίας ενός ζευγαριού. Το χρώμα που κυριαρχεί είναι το γκρι, ενώ μέσα στον κινηματογράφο, εκτός από την κόκκινη κουρτίνα του προσκηνίου και τις δερμάτινες κόκκινες καρέκλες, ο χρωματισμός προέρχεται κυρίως από τα φώτα οροφής και τα led των τοίχων που αλλάζουν εναλλάξ χρωματισμούς με διάφορες "σκηνές" φωταγώγησης.

Το αρχιτεκτονικό γραφείο gnb-architects ιδρύθηκε το 2009 από τους αρχιτέκτονες Ανδρέα Γιοβάνο, Νίκο Παούρη και Σπύρο Μπούκα, με έδρα την Αθήνα και γραφεία στη Μύκονο και στην Κέα.
Η λειτουργία του γραφείου βασίζεται στις αρχές του αλληλοσεβασμού, της συνέπειας και της ελευθερίας της έκφρασης. Οι αρχές σχεδιασμού που εμφορούν την αρχιτεκτονική του ταυτότητα, είναι η σύγχρονη μεταγραφή της παραδοσιακής, κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής και η σύγχρονη πολυτέλεια, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από την ποιότητα των εμπειριών και των συναισθημάτων, με την αποθέωση των θεμελιωδών στοιχείων των Κυκλάδων. Άλλωστε ο Ανδρέας Γιοβάνος είναι μέλος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Τήνου ενώ ο Νίκος Παούρης είναι μέλος του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Σύρου.
Πρωταρχικό μας μέλημα είναι η εις βάθος μελέτη των ποιοτήτων κάθε έργου που ορίζουν και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Διαφορετικές υλικότητες, το τοπίο της υπαίθρου ή το αστικό περιβάλλον, η παραδοσιακή και η σύγχρονη αρχιτεκτονική είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία που συνθέτουν τον καμβά της ενδελεχούς αναζήτησης και επιτόπιας έρευνάς μας. Μέσα από τον χειρισμό των παραπάνω στοιχείων, εστιάζουμε ιδιαίτερα στο ζήτημα της αρχιτεκτονικής ένταξης. Φτιάχνουμε αρχιτεκτονικά αφηγήματα με σκοπό τη δημιουργία μοναδικών χωρικών εμπειριών, με τη μέγιστη ποιότητα, μέσω μιας δυναμικής αρχιτεκτονικής. Σχεδιάζουμε εξειδικευμένες λύσεις, σε μία διάθεση συγκερασμού στοιχείων της τοπικής παράδοσης, της φύσης και των σύγχρονων αναγκών.

Στο κτίριο γραφείων της Prodea η ανάγκη για κλειστά γραφεία καλύπτεται με ειδικά ηχομονωτικά υαλοπετάσματα, καμπύλα ή επίπεδα, που φέρουν τις εσωτερικές θύρες. Με αυτόν τον τρόπο οριοθετούνται μικρότεροι χώροι συνάντησης, που προσφέρουν ιδιωτικότητα και φυσικό φωτισμό.
Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος

Στο αστικό διαμέρισμα στην πλατεία Αριστοτέλους, η κεντρική ιδέα στοιχειοθετήθηκε σε τρεις άξονες καθοδηγούμενη από το φωτισμό, τις προτεινόμενες χρήσεις και τις προκύπτουσες μορφές των αντικειμένων. Ένα κεκλιμένο διάφανο πρίσμα έχει αντικαταστήσει την κάθετη προυπάρχουσα τοιχοποιία του φωταγωγού ως ένα κενό ανάμεσα στις πλάκες του κτιρίου καταλήγοντας στην οροφή του.
Φωτογραφίες: Studiovd.gr / N. Vavdinoudis - Ch. Dimitriou

Το κτίριο του κέντρου εκπαίδευσης STEM του κολλεγίου Ανατόλια αρθρώνεται από δύο καθαρά γεωμετρικά πρίσματα, ένα παραλληλεπίπεδο και έναν κύβο, που αλληλοτέμνονται, διατηρώντας μια εντατική σχέση μεταξύ τους. Ο κεκλιμένος κύβος φιλοξενεί διάφορες δραστηριότητες του STEM σε έναν ανοικτό ευέλικτο χώρο δημιουργικής εργασίας, που διακόπτεται από μια γραμμική σκάλα, η οποία οδηγεί στον εσωτερικό εξώστη, όπου χωροθετούνται τα γραφεία του STEM.
Φωτογραφίες: Studiovd.gr / N. Vavdinoudis - Ch. Dimitriou

Στο κλιμακοστάσιο του κεντρικού lobby στο ξενοδοχείο Ikos Aria ο κατακόρυφος κήπος ενισχύει την αρμονική σχέση εξωτερικού – εσωτερικού, φέρνοντας τους επισκέπτες σε άμεση επαφή με το τοπίο σε ένα ιδανικό σκηνικό απόλυτης χαλάρωσης στη φύση.
Φωτογραφίες: Νίκος Δανιηλίδης

Στο lobby του κεντρικού κτιρίου του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Ikos Aria τα διάτρητα πετάσματα στα ανοίγματα οροφής δημιουργούν ενδιαφέρουσες φωτοσκιάσεις στο χώρο.
Φωτογραφίες: Νίκος Δανιηλίδης

Η επανάχρηση υφιστάμενων κτιρίων διαχρονικά αποτελεί για τους αρχιτέκτονες μια ενδιαφέρουσα πρόκληση σχεδιασμού. Η μετατροπή ενός εγκαταλειμμένου από τη δεκαετία του 1960 βιομηχανικού κτηρίου, σε ένα υπερσύγχρονο γυμναστήριο μας έδωσε την ευκαιρία να εμπνευστούμε από την βιομηχανική του χρήση και να διατηρήσουμε στοιχεία από το παρελθόν του στη νέα χρήση.
Μορφολογικά με ένα δυναμικό χειρισμό η όψη προς τον κύριο οδικό άξονα έχει επανασχεδιαστεί πλήρως, ενισχύοντας το στοιχείο της έκπληξης για τον άνθρωπο που κινείται κατά μήκος του άξονα αφού αποδίδονται δυο διαφορετικές οπτικές ανάλογα με την κατεύθυνση κίνησης. Από την δυτική κατεύθυνση η αξονική αναδίπλωση δημιούργησε ένα νέο τριγωνικό όγκο ο οποίος επενδύεται με φύλλα οξειδωμένου χάλυβα και αποτελεί την επιφάνεια τοποθέτησης του λογότυπου του γυμναστηρίου. Η κλίμακα του λογότυπου πάνω στα φύλλα οξειδωμένου χάλυβα λειτουργεί και ως η πρώτη εντύπωση για το τι θα ακολουθήσει στον κυρίως χώρο. Σημειολογικά στον όγκο αυτό χωροθετείται η είσοδος στο γυμναστήριο μέσα από ένα ενδιάμεσο χώρο υποδοχής.
Από την ανατολική κατεύθυνση και σε αντίθεση με τον συμπαγή όγκο οξειδωμένου χάλυβα, η διώροφη επιφάνεια γυαλιού του υαλοστασίου παρουσιάζει με την διαπερατότητα της τα εσωτερικά δρώμενα στο δημόσιο και αντίθετα. Ο χρήστης του γυμναστηρίου κινούμενος στον χώρο ανάλογα με το πόσο πλησιάζει το υαλοστάσιο αλλάζει και τις οπτικές του, ενώ ο χρήστης του πολυσύχναστου δρόμου αντιλαμβάνεται το εσωτερικό του γυμναστηρίου σαν μια ευχάριστη εικόνα στην διαδρομή του.
Στον εσωτερικό χώρο η εμφανής οροφή έχει πρωταγωνιστικό χαρακτήρα, αφού η ανάμνηση της πρώην βιομηχανικής χρήσης του κτιρίου ήταν ο λόγος που μας ώθησε σ’ αυτή την απόφαση. Ενώ η παλιά οροφή έχει αντικατασταθεί, η νέα μεταλλική δομή ακολουθεί τις αρχικές ξύλινες δοκούς και παράλληλα ένα δευτερεύον σύστημα υποστήριξης υπηρεσιών επιτρέπει στις εκτεθειμένες υπηρεσίες να δίνουν την εντύπωση ότι αιωρούνται σε διαφορετικά ύψη. Οι σωληνώσεις και τα κανάλια για τις μηχανολογικές και ηλεκτρολογικές υπηρεσίες, τα φουγάρα εξαερισμού και στο χαμηλότερο επίπεδο τα στοιχεία φωτισμού συνθέτουν ένα ενδιαφέρον αποτέλεσμα σε ένα προσχεδιασμένο κάνναβο. Ο προσαρμοσμένος σχεδιασμός φωτισμού σηματοδοτεί ζώνες κυκλοφορίας και δραστηριότητας με έμφαση στην υπερυψωμένη περιοχή του cage MMA με στόχο την προβολή των πρωταγωνιστών του αγώνα.
Σε ότι αφορά την χωροθέτηση των λειτουργιών το κεντρικό ορθογωνικής κάτοψης κτίριο χρησιμοποιήθηκε για να στεγάσει όλες τις δραστηριότητες για τις ανάγκες του γυμναστηρίου, δηλαδή χώρους για ελεύθερα βάρη και μηχανήματα, τον χώρο cage MMA και τον χώρο πολεμικών τεχνών, τον χώρο υποδοχής και αναμονής. Στον ημιώροφο στεγάστηκαν υποστηρικτικές λειτουργίες ενώ το υφιστάμενο βοηθητικό κτίριο-παράρτημα συνδέθηκε ουσιαστικά με το κυρίως κτίριο για να παρέχει πρόσβαση στα αποδυτήρια και τους χώρους υγιεινής.
Η ολοκλήρωση ενός έργου προσαρμοστικής επαναχρησιμοποίησης είναι από μόνη της μια πρόκληση. Ακόμη περισσότερο όταν το έργο έχει ως πλαίσια, ένα απαιτητικό χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της κατασκευής εντός 4 μηνών, παράλληλα με τα ρεαλιστικά στοιχεία προϋπολογισμού του εργοδότη και όταν η μελέτη και η κατασκευή γίνονται κατά τη διάρκεια μιας παγκόσμιας πανδημίας με τους ανάλογους περιορισμούς σε εργασία, εργοστάσια και εργοτάξια. Η άριστη επικοινωνία μεταξύ των ομάδων των μελετητών και των κατασκευαστών αλλά και ο επαγγελματισμός και η αφοσίωση που επέδειξαν, ήταν καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη του στόχου, ενώ πολύ σημαντική ήταν και η χρήση συστημάτων BIM για το συντονισμό των πληροφοριών για την επίτευξη της σύνθετης κατασκευής των εκτεθειμένων υπηρεσιών οροφής αλλά και για την αντιμετώπιση των δομικών εκπλήξεων του υφιστάμενου βιομηχανικού κτιρίου.

ΙΔΕΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

Οι σύγχρονες υπαίθριες κουζίνες μπορούν να προσφέρουν όλες τις ανέσεις μιας εσωτερικής κουζίνας με υπερεπαρκή χώρο για προετοιμασία γευμάτων. Σε συνδυασμό με ένα διαμορφωμένο χώρο εστίασης, χαρίζουν μοναδικές γαστρονομικές απολαύσεις, βοηθούν στη χαλάρωση και ενισχύουν τους δεσμούς οικογένειας και φίλων. Όπως και στους εσωτερικούς χώρους ενός σπιτιού, μία επιτυχημένη τόσο αισθητικά, όσο και λειτουργικά εξωτερική κουζίνα είναι θέμα σωστού σχεδιασμού και προγραμματισμού.