Για τους γραφειακούς χώρους διοίκησης γνωστής εταιρείας η γραμμική διάταξη του κελύφους με τον κάνναβο ανοιγμάτων και υποστυλωμάτων συμμετείχε δημιουργικά στη σύνταξη του νέου αρχιτεκτονικού λεξιλογίου. Η ακαμψία των επιμήκων εσωτερικών διαδρόμων διασπάστηκε με τον κερματισμό της κεντρικής ζώνης των βοηθητικών χώρων. Ο χώρος υποδοχής σηματοδοτείται με την καμπύλη επιφάνεια του ξύλινου διαχωριστικού, η οποία επαναλαμβάνεται και στον υπόλοιπο χώρο.
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Βουμβάκης

Σε αυτή τη βίλα το υπνοδωμάτιο με το λουτρό είναι οπτικά ενοποιημένα με τη δυνατότητα διαχωρισμού και απομόνωσης μέσω υφασμάτινων πετασμάτων, προσδίδοντας μία ρευστή συνέχεια στο χώρο. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται- λευκό μάρμαρο, λευκή λάκα, τσιμεντοκονία σε ανοιχτή γκρι απόχρωση και το ανοιχτόχρωμο ξύλο προσδίδουν αρμονία και πολυτέλεια στο χώρο.
Φωτογράφος: Heinz Troll

Το διατηρητέο κλιμακοστάσιο παρέμεινε ανέγγιχτο και τονίστηκε με τη χρήση γραμμικού περιμετρικού φωτισμού. Για την επίλυση του φωτισμού της εισόδου του κλιμακοστασίου κατασκευάστηκαν μεταλλικά πετάσματα από οξειδωμένη διάτρητη λαμαρίνα, επιτυγχάνοντας έτσι τη χρήση ενιαίου αρχιτεκτονικού λεξιλογίου στα δωμάτια και τους κοινόχρηστους χώρους του ξενοδοχείου. Η κατασκευή αυτή με τις λιτές γεωμετρίες και την αδρή υλικότητα έρχεται σε δυνατή αντίθεση με το ιστορικό κλιμακοστάσιο, και με αυτό τον τρόπο το αναδεικνύει. Ταυτόχρονα καδράρει την είσοδό προς αυτό όταν ο επισκέπτης εισέρχεται στο κτίριο.
Φωτογραφίες: Γεωργία Σαλαμπάση, Δημήτρης Μαόφης

Ο πύργος "Leeza SOHO" βρίσκεται στην οδό Lize στο νοτιοδυτικό Πεκίνο και αποτελεί τη ναυαρχίδα της επιχειρηματικής και εμπορικής ζώνης Fengtai, ενός κόμβου της οικονομίας και των μεταφορών με ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης. Η ζώνη χωροθετείται ανάμεσα στο κέντρο της πόλης και το νέο διεθνές αεροδρόμιο του Πεκίνου "Beijing Daxing". Επιπλέον, η νέα περιοχή Fengtai είναι ζωτικής σημασίας για το νέο πολεοδομικό σχέδιο του Πεκίνου ως υποδοχέας αναπτυξιακών πολιτικών, χωρίς να επηρεάζει τα υφιστάμενα δίκτυα υποδομών στο κέντρο της πόλης.

Αρχιτεκτονική σύνθεση
Πρόκειται για κτίριο 45 ορόφων συνολικής επιφάνειας 172.800 m², το οποίο φιλοξενεί έδρες επιχειρήσεων μικρού έως μεσαίου μεγέθους σε ευέλικτους χώρους γραφείων κατηγορίας Α (με υψηλής ποιότητας τελικές επιφάνειες, συστήματα τελευταίας τεχνολογίας, εύκολη προσβασιμότητα και παρουσία στην αγορά). Γειτνιάζει με το σιδηροδρομικό σταθμό της περιοχής, στον κόμβο πέντε υπό κατασκευή γραμμών του μετρό και τέμνεται διαγωνίως από μια υπόγεια σήραγγα συντήρησης του μετρό.
Η σήραγγα διαχωρίζει τον κτιριακό όγκο σε δύο ισομερή τμήματα, τα οποία περικλείονται από ένα ενιαίο κέλυφος όψης. Ο αναδυόμενος χώρος ανάμεσα στα δύο τμήματα περιστρέφεται και υψώνεται μέχρι την τελική στάθμη του πύργου, δημιουργώντας το υψηλότερο αίθριο στον κόσμο, ήτοι 194,15 m. Η περιστροφή του αιθρίου ενώνει τα δύο τμήματα του πύργου σε ένα δυναμικό "χορό ενός ζευγαριού", με τις γέφυρες στα επίπεδα 13, 24, 35 και 45 να τα συνδέουν. Παράλληλα, η γυάλινη όψη του προσφέρει πανοραμική θέα προς ολόκληρη την πόλη.
Το αίθριο λειτουργεί ως μια δημόσια πλατεία του νέου επιχειρηματικού κέντρου, συνδέοντας όλους τους εσωτερικούς χώρους του πύργου μεταξύ τους και παρέχοντας ποικίλες θεάσεις, χάρη στη σπειροειδή και γλυπτική μορφή του. Επιπροσθέτως, συνθέτει ένα νέο αστικό τοπίο για την πόλη του Πεκίνο σε άμεση εγγύτητα με το δίκτυο μεταφορών της πόλης.

Πιστοποίηση Leed Gold
Το αίθριο επιτρέπει στο φυσικό φως να εισέλθει στο κτίριο και λειτουργεί σαν καμινάδα με ενσωματωμένο σύστημα εξαερισμού, το οποίο διατηρεί τη θετική πίεση σε χαμηλά επίπεδα για να περιορίσει την είσοδο του αέρα και να παρέχει μια αποτελεσματική διαδικασία διήθησής του στο εσωτερικό του πύργου.
Το διπλά μονωμένο, ενιαίο σύστημα υαλοπετασμάτων της πρόσοψης τοποθετείται υπό γωνία ανά επίπεδο, δημιουργώντας στενά στόμια αερισμού για να διοχετεύσουν τον αέρα εκτός κτιρίου μέσω ανοιγόμενων οπών, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο. Το ως άνω στοιχείο του σχεδιασμού δημιουργεί εξαιρετικά αποτελεσματικό περιβαλλοντικό έλεγχο ανά όροφο. Τα δύο περιστρεφόμενα τμήματα του πύργου σκιάζουν το δημόσιο χώρο του αιθρίου, ενώ οι διπλα μονωμένοι υαλοπίνακες χαμηλής εκπεμπτικότητας διατηρούν ιδανικά επίπεδα άνεσης στο εσωτερικό, σε μια πόλη με ακραίες καιρικές συνθήκες, όπως είναι το Πεκίνο. Ο συντελεστής θερμοπερατότητας των υαλοπετασμάτων είναι 2,0 W/m²K με συντελεστή σκίασης 0,4, ενώ ο συντελεστής θερμοπερατότητας του εξωτερικού κελύφους όλου του κτιρίου ισούται με 0,55 W/m²K.
Παραμένοντας πρωτοπόροι σε ότι αφορά στο τρισδιάστατο πληροφοριακό ομοίωμα του κτιρίου (3D Building information modeling, 3D BIM) στο σχεδιασμό, στη διαχείριση της κατασκευής και της λειτουργίας του κτιρίου, οι Zaha Hadid Architects και η SOHO China έχουν εφαρμόσει τεχνολογίες μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης και των εκπομπών ρύπων και στις τέσσερις συνεργασίες που έχουν πραγματοποιήσει (συνολικής έκτασης 1,4 εκατομμυρίων m² μεικτών πολεοδομικών χρήσεων σε Πεκίνο και Σαγκάη). Ο πύργος σχεδιάστηκε με σκοπό να επιτύχει την πιστοποίηση LEED Gold από το αμερικανικό συμβούλιο πράσινων κτιρίων (US Green building council, USGBC). Διαθέτει πρωτοποριακό 3D BIM σύστημα διαχείρισης ενέργειας, το οποίο παρακολουθεί και επιτηρεί τον περιβαλλοντικό έλεγχο και την ενεργειακή απόδοση του κτιρίου, σε πραγματικό χρόνο. Επιπλέον, το ως άνω σύστημα παρέχει ανάκτηση θερμότητας από τον αέρα απαγωγής, τις αντλίες, τους ανεμιστήρες, τους ψύκτες, τους λέβητες, τα φωτιστικά και τα συστήματα ελέγχου. Το κτίριο ενσωματώνει στις λειτουργίες του συλλογή υδάτων, είδη υγιεινής χαμηλής πίεσης, χρήση γκρίζων υδάτων, καθώς και πράσινο δώμα με φωτοβολταϊκά συστήματα. Στην υπόγεια στάθμη του κτιρίου τοποθετούνται 2.680 θέσεις στάθμευσης ποδηλάτων, χώροι φοριαμών, χώροι καταιονιτήρων (ντουζ) και χώροι φόρτισης ηλεκτρικών και υβριδικών αυτοκινήτων. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στην κατασκευή του πύργου "Leeza SOHO" έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε πτητικές οργανικές ενώσεις με σκοπό το μείωση των εσωτερικών ρύπων. Επιπροσθέτως, υψηλής απόδοσης φίλτρα αφαιρούν τα σωματίδια από την ατμόσφαιρα μέσω του συστήματος διαχείρισης αέρα.

Στην τριώροφη κατοικία στα Χανιά ο χώρος του κλιμακοστασίου αποτελεί την καρδιά της σύνθεσης και λειτουργεί ως πηγή φυσικού φωτισμού και αερισμού για τον εσωτερικό χώρο. Δημιουργήθηκε στη γεωμετρία του κτιρίου το απαραίτητο κενό, που βοηθά στη διάχυση του φυσικού φωτός και αέρα στο εσωτερικό, επιλύοντας ένα σύνηθες αλλά σημαντικό πρόβλημα των κτιρίων της παλαιάς πόλης. Σ’ αυτό το κενό οργανώθηκε και η κατακόρυφη κυκλοφορία του κτιρίου.
Φωτογραφίες: Λουκής Γ.- Καλαποδάς Δ.

Το κλιμακοστάσιο καταλήγει σε διαφώτιστο στη στέγη, που ενισχύει το φυσικό φωτισμό. Η ξύλινη στέγη του κτιρίου, ανακατασκευάστηκε πλήρως, με διαμόρφωση ενός δωματίου στη στάθμη της, ενώ διατηρήθηκαν και αναδείχθηκαν τα παλαιά ζευκτά της, ως εκθέματα αναφοράς των κατασκευαστικών λεπτομερειών της εποχής της, υπογραμμίζοντας την ιστορικότητα του κτιρίου.
Φωτογραφίες: Νίκος Δανιηλίδης

Η κουζίνα αποτελεί ένα από τα βασικότερα συνθετικά ευρήματα του συνόλου της πρότασης. Σε πρώτη φάση, κλειστή, κατάλευκη και στιλπνή, συμπληρώνει τον καμβά του χώρου, αλλά και βοηθάει στη διείσδυση του φυσικού φωτός. Σε δεύτερη φάση ανοίγοντας τις συρόμενες πόρτες, μπορεί κάποιος να αξιοποιήσει όποιο τμήμα της κουζίνας επιθυμεί και να δώσει πρόσβαση σε ένα επιπλέον άνοιγμα σε φωταγωγό. Το μαύρο δίνει βάθος, μεγαλώνει το χώρο και ωθεί το χρήστη σε μια παροδική ψευδαίσθηση ότι πίσω από τα λευκά πορτάκια, κρύβεται κάτι μεγαλύτερο που δεν έχει ακόμα ανακαλύψει.
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Βουμβάκης

ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΣΤΗ ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, η αντιμετώπιση του εσωτερικού εμπορικού χώρου εξελίχθηκε εκκινώντας από τον υποτυπώδη εσωτερικό σχεδιασμό στη δημιουργία μιας βιωματικής εμπειρίας για τον καταναλωτή, ενώ αξιοσημείωτες είναι και οι διάφορες εκδοχές πειραματισμού, όπως τα καταστήματα ιδεών (concept stores) και η προσαρμογή των καταστημάτων στη νέα συνήθεια των "αγορών" βιτρίνας (window shopping).

Το κτίριο κατασκευάστηκε αρχικά το 1965, στο ισόγειο του οποίου υπήρχε ένα γραφείο και μια αποθήκη, ενώ στον 1ο όροφο, μια αυτοτελής κατοικία των 120 m².

Η πρώτη επέμβαση αφορούσε την ανατολική όψη, η οποία είχε αρχίσει να καταρρέει και να αποτελεί κίνδυνο για τους πεζούς. Έτσι τμήμα του στηθαίου απομακρύνθηκε, όπως και η επένδυση από πέτρα στον Α όροφο. Όλη η όψη επενδύθηκε με τσιμεντοσανίδες, στόχος των οποίων είναι να "κρυφτεί" η θερμομόνωση. Τα στηθαία έγιναν μεταλλικά, ενώ τα διαγώνια ξύλινα σκίαστρα μαζί με τη χρωματική εναλλαγή στους εξώστες, έδωσαν μια πιο σύγχρονη νότα στο κτίριο.

Εσωτερικά, στον όροφο της κατοικίας, απομακρύνθηκαν όλες οι εσωτερικές τοιχοποιίες και τα δάπεδα. Μετά την στατική ενίσχυση του φέροντα οργανισμού, με ανθρακονήματα, ελάσματα και υαλοπλέγματα, σε κολόνες, δοκάρια και τοιχοποιίες αντίστοιχα, σειρά είχε η σωστή διαρρύθμιση των λειτουργιών της κατοικίας. Έτσι η κουζίνα από τη δυτική πλευρά, ήρθε στην ανατολική, όπου βρισκόταν και το σαλόνι, ενώ προστέθηκε ένα ακόμα wc για τους επισκέπτες. Όλες οι νέες τοιχοποιίες κατασκευάστηκαν από ξηρά δόμηση με αυξημένη την ηχομονωτική τους ιδιότητα και οι μονάδες ψύξης "κρύφτηκαν" στα ταβάνια.

Κύριος παράγοντας της όλης ανακαίνισης ήταν και η ενεργειακή αναβάθμιση της κατοικίας. Η αντικατάσταση των κουφωμάτων, η εξωτερική θερμοπρόσοψη και η αντεστραμμένη μόνωση στο δώμα, η αντλία θερμότητας σε συνδυασμό με τα fan coils (σώματα βεβιασμένης κυκλοφορίας) και την ενδοδαπέδια θέρμανση, οι ηλιακοί συλλέκτες και η εγκατάσταση smart home στο ηλεκτρικό σύστημα, έκαναν την κατοικία να φτάσει εύκολα την Α ενεργειακή κλάση!

Σε ένα οικόπεδο με εφόδια τον άριστο προσανατολισμό και την εκπληκτική θέα, η αρχιτεκτονική πρόκληση προέκυψε από το πρισματικό σχήμα του!
Έτσι αυτό το απλό τετράπλευρο κτίριο, διατηρώντας αυτήν ακριβώς την πρισματική μορφή σε όλες της πλευρές του όγκου του, μέσα από τον οποίο ξεπροβάλλουν ευθύγραμμοι εξώστες, δημιουργεί μεγάλη αντίθεση με τα παραλληλόγραμμα γειτονικά κτίρια και ξεπροβάλει στην ουσία μέσα από το πράσινο της φύσης.

Έμφαση επίσης δόθηκε στον τρόπο κατασκευής του κτιρίου, όπου ο μεταλλικός του σκελετός "σκίζει" το κέλυφος της κατοικίας, δίνοντας μια αίσθηση αποδόμησης, ενώ παράλληλα προδίδει την ξηρά δόμηση της κατασκευής.

Τα σπίτι χωρίζεται σε τέσσερα επίπεδα:
Στο υπόγειο, το γκαράζ, το μηχανοστάσιο και έναν χώρο φιλοξενίας/playroom.

Στο ισόγειο, την ελεύθερη κάτοψη μοιράζονται η κουζίνα με το σαλόνι και ένα μικρό wc.
Στον Α όροφο τα τρία υπνοδωμάτια και τα δυο μπάνια, ενώ στο δώμα έχει προβλεφθεί αποθηκευτικός χώρος και ένα μικρό κουζινάκι το οποίο εξυπηρετεί το roof garden.

Όλα τα επίπεδα συνδέονται μεταξύ τους και με ασανσέρ, στην πλάτη του οποίου υπάρχει ένα shaft για την ευκολότερη διέλευση όλων των Η/Μ εγκαταστάσεων προς το υπόγειο.

Κύριο κριτήριο του όλου σχεδιασμού ήταν η επίτευξη της Α+ ενεργειακής κλάσης της μονοκατοικίας, πράγμα στο οποίο αναπόσπαστο ρόλο, εκτός της άριστης θερμομόνωσης του κελύφους, παίζουν η ύπαρξη φωτοβολταϊκών πάνελ, αλλά και ο παθητικός εξαερισμός των χωρών με τον εναλλάκτη θερμότητας.