Πρόκειται για την ιδιάζουσα περίπτωση ενός κτιρίου, που από το 1968 έως σήμερα αναπτύσσεται σταδιακά καθ’ ύψος και κατ’ επέκταση, παρακολουθώντας τη δυναμική εξέλιξη της εταιρείας που φιλοξενεί. Η μετατροπή του αρχικά διώροφου εργοστασίου καλλυντικών σε ένα τετραώροφο κτίριο γραφείων μετά από αλλεπάλληλες επεμβάσεις κυρίως σύμμεικτων κατασκευών, είχε ως αποτέλεσμα ένα κτίριο με ανομοιογενή όψη, ανεξέλεγκτη ενεργειακή κατανάλωση και μία εικόνα παρωχημένης μορφολογίας.
Στόχος των νέων επεμβάσεων, πέρα της ενεργειακής και μηχανολογικής αναβάθμισης, ήταν η απόδοση μίας νέας αρχιτεκτονικής ταυτότητας, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό του κτιρίου.
Κύρια αρχιτεκτονική ιδέα που καθοδήγησε την αναμορφοποίηση των όψεων ήταν η δημιουργία μίας νέας, δεύτερης επιφάνειας όψης, τοποθετημένης μπροστά από το υπάρχον κέλυφος του κτιρίου. Ένας ανεξάρτητος κάνναβος μεταλλικών υποστυλωμάτων μοιράζεται στις όψεις, σε απόσταση από το υπάρχον περίγραμμα.
Συμπαγή μορφολογικά στοιχεία κατασκευασμένα από αναρτημένο μεταλλικό σκελετό με τσιμεντοσανίδα και σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης ορίζουν τις στάθμες των ορόφων και πλαισιώνουν το διευθυντικό πρώτο όροφο. Μεταλλικές περσίδες σκίασης διαπερνούν οριζοντίως τα υποστυλώματα και, εκτός της προφανούς ηλιακής προστασίας που προσφέρουν στους εσωτερικούς εργασιακούς χώρους, τονίζουν επιπρόσθετα τη γραμμικότητα της όψης. Η τολμηρή διχρωμία των όψεων διαχωρίζει ξεκάθαρα τους όγκους και προσδίδει έντονη πλαστικότητα στο κτίριο.
Η αντίθεση μεταξύ λευκού και σκούρου χρώματος μεταφέρεται και στο εσωτερικό, όπου οι γραφειακοί χώροι ανακατασκευάζονται πλήρως. Σκούρες ξύλινες επενδύσεις και γραφειακός εξοπλισμός εναλλάσσονται με λευκούς τοίχους και οροφές. Διάφανα γυάλινα διαχωριστικά επιτρέπουν ενδιαφέρουσες διαμπερείς οπτικές φυγές και επιτρέπουν στο ηλιακό φως να εισχωρήσει έως και το κέντρο του κτιρίου.
Το "Devocion" είναι μία boutique καφετέρια στη συνοικία Williamsburg του Brooklyn, που ψήνει το δικό της εκλεκτό καφέ και έχει πρόσφατα επεκτείνει την παρουσία της, με ένα νέο χώρο χωρητικότητας 158 m², στο κέντρο του Brooklyn.
Σ’ αυτό το νέο πλαίσιο καθώς και στις μελλοντικές τοποθεσίες, που θα αναπτυχθεί το "Devocion", το γραφείο LOT προσδιορίζει την αρχιτεκτονική αισθητική της επεκτεινόμενης επωνυμίας με ορισμένα στοιχεία, που δίνουν ζωή σε μια μοναδική ιδέα για μια καφετέρια εμπνευσμένη από την κολομβιανή προέλευση του καφέ. Νέες αρχιτεκτονικές μορφές εμφανίζονται, οι οποίες δημιουργούν μοναδικούς χώρους κατάλληλους για κάθε τοποθεσία, με γνωρίσματα όπως την παρουσία πλούσιας βλάστησης, αυτοσχέδιων καθισμάτων, ενός μεγάλου lounge, ενός πάγκου που παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο και μιας ποικιλίας "ζεστών" και ακατέργαστων υλικών στο εσωτερικό του καφέ.
Το "Devocion" ξεχωρίζει από την αναπτυσσόμενη βιομηχανία του καφέ, εισάγοντας εβδομαδιαίως τους μοναδικούς κόκκους του καφέ του από την Μπογκοτά κατευθείαν στη μονάδα καβουρδίσματος του Williamsburg, επιτρέποντας στον καφέ να έρχεται από την παραγωγή στην κούπα του καταναλωτή σε λιγότερο από 10 ημέρες.
Ο νέος χώρος του καφέ διαθέτει μεγάλα παράθυρα, ύψους 5,5 m από το δάπεδο μέχρι την οροφή, τα οποία γεμίζουν το χώρο με το άπλετο φυσικό φως που απαιτείται για τα 35 διαφορετικά τροπικά φυτά που εμφανίζονται γύρω από μια κεντρική υπερυψωμένη πλατφόρμα καθισμάτων. Ο πάγκος του καφέ από μαύρο μάρμαρο και σκούρο ξύλο μήκους 8 μέτρων καλεί τον επισκέπτη γύρω από την κεντρική περιοχή. Τα ειδικά σχεδιασμένα έπιπλα από Κολομβιανούς τεχνίτες και κατασκευαστές παντρεύουν τις επιρροές από τη Νότια Αμερική με τη ζωντάνια του κέντρου του Brooklyn. Η αισθητική του κήπου ενισχύεται από τις τυπικές κολομβιανές χειροποίητες τσιμεντόπλακες και από τους λευκούς τοίχους από τούβλα -αφηρημένες αναφορές σε μια παραδοσιακή κολομβιανή finca (φάρμα).
Η σύνθεση προέκυψε ως αποτέλεσμα τριών διαδοχικών αναδιπλώσεων, που αγκαλιάζουν τους κύριους χώρους της κατοικίας και βοηθούν στη χωροθέτηση της σύνθεσης στο γωνιακό οικόπεδο στην Κηφισιά.
Η Αναδίπλωση #1 περικλείει το καθιστικό και το χώρο τραπεζαρίας διπλού ύψους, που συναντώνται σε οξεία γωνία. Η Αναδίπλωση # 2 περικλείει το κυρίως υπνοδωμάτιο και προσφέρει ένα στέγαστρο για τον εξωτερικό χώρο του γραφείου του τελευταίου ορόφου και η Αναδίπλωση # 3 περικλείει τα παιδικά υπνοδωμάτια. Το λευκό χρώμα των 3 αναδιπλούμενων όγκων έρχεται σε αντίθεση με το σκούρο γκρι χρώμα της βάσης, επιτρέποντας στη σύνθεση να διασκευάσει το ύψος των 4 επιπέδων. Χαρακτηριστικό στοιχείο της σύνθεσης είναι η αντίθεση των λευκών συμπαγών όγκων με τις γκρι κατακόρυφες περσίδες αλουμινίου που λειτουργούν ως ένα εξωτερικό κέλυφος που βρίσκεται σε δύο επίπεδα: στη στάθμη του δρόμου λειτουργεί ως φίλτρο για ιδιωτικότητα (ειδικής διατομής αλουμίνιο με κρυφές στηρίξεις) και στην στάθμη του ορόφου ως φίλτρο προστασίας & σκίασης (κάθετες περσίδες αλουμινίου τοποθετημένες είτε κρεμαστές σε ειδικής κατασκευής βάση είτε τοποθετημένες επί δαπέδου σε κρυφές βάσεις).
Η είσοδος της κατοικίας γίνεται κάτω από τη συμπαγή ζώνη της Αναδίπλωσης # 2. Κατά την είσοδο του στο εσωτερικό ο επισκέπτης συναντά το αίθριο, το οποίο μαζί με την κρεμαστή κατασκευή της σκάλας, αποτελούν την άρθρωση της κατοικίας.
Το ξενοδοχείο Eleana Hotel Tinos, βρίσκεται μέσα στα γραφικά σοκάκια της χώρα της Τήνου. Πρόκειται για μια οικογενειακή επιχείρηση η οποία είναι ενεργή σχεδόν πενήντα χρόνια. Κύριο μέλημα των ιδιοκτητών είναι ο επισκέπτης να βιώσει την ελληνική φιλοξενία και να οικειοποιηθεί όσο το δυνατόν το περιβάλλον που τον φιλοξενεί.
Προς αυτή την κατεύθυνση κινήθηκε και ο επανασχεδιασμός των υπαρχόντων δωματίων.
Πρόθεση της αρχιτεκτονικής μελέτης ήταν η μετατροπή των δωματίων της δεκαετίας ’70-’80 από έναν χώρο ύπνου, σε έναν χώρο φιλοξενίας με έμφαση στην έννοια της εμπειρίας, με διάθεση αναζωογονητική, που να καλύπτουν της ανάγκες του σύγχρονου ταξιδιώτη.
Πραγματοποιήθηκαν εργασίες ριζικής ανακαίνισης στο εσωτερικό του κτιρίου, για να καλυφθούν οι ανάγκες για χρηστικότητα και ευελιξία, στα περιορισμένα μεγέθη του χώρου που υπήρχαν.
Οι καθαρές γεωμετρίες , η χρήση ανοιχτών επίπλων – κατασκευών, καθώς και η διαφάνεια των διαχωριστικών προς το λουτρό, βοηθούν στην αίσθηση ενός πιο ευρύχωρου χώρου, σε συνδυασμό πάντα με τη δυνατότητα απομόνωσης του για ιδιωτικότητα. Παράλληλα η χρήση γήινων υλικών και χρωμάτων, με μικρές μαύρες πινελιές, σε ένα λευκό φόντο, λειτουργούν ως ένα υπόβαθρο για τη δημιουργία των νέων αναμνήσεων του επισκέπτη.
Τέλος, δόθηκε και η απαραίτητη έμφαση στον τεχνητό διακοσμητικό φωτισμό, ώστε να δημιουργείται ένα ευχάριστο περιβάλλον για όλες τις ώρες της ημέρας.
Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ
Η χρήση κονιαμάτων για την τελική επικάλυψη επιφανειών δεν είναι μια νέα μέθοδος, καθώς έχει της ρίζες της στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Μεσογείου. Προσαρμοσμένο στα ελληνικά καιρικά δεδομένα και τις τοπικές ανάγκες, το πατητό τσιμεντοκονίαμα χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες εκτενώς σε βοηθητικούς και επαγγελματικούς χώρους, σε χώρους με υψηλές απαιτήσεις στεγανότητας, αλλά και σε διακοσμητικές εφαρμογές κυρίως στα νησιά και ειδικότερα στις Κυκλάδες. Αναγνωρίζοντας την ανθεκτικότητα, τη διαχρονικότητα και την αισθητική αξία του υλικού, το πατητό τσιμεντοκονίαμα έχει έρθει και πάλι στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια, με την εμφάνιση νέων βιομηχανοποιημένων προϊόντων, βελτιωμένων ως προς τη σύσταση, που καλύπτουν πλήθος εφαρμογών.
Το γραφείο μας ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση να ανακαινίσουμε μια κατοικία διακοπών 30 ετών που βρίσκεται στον Τούρλο Μυκόνου. Το σπίτι, που χτίστηκε αρχικά το 1989, βρίσκεται πάνω σε ένα τυπικό μυκονιάτικο βράχο με ανεμπόδιστη θέα προς τη θάλασσα και το ηλιοβασίλεμα. Έχει εξελιχθεί σταδιακά μέσω αρκετών προσθηκών σε μια γοητευτική αλλά περίπλοκη σύνθεση χώρων.
Ο σχεδιαστικός μας στόχος ήταν να παρέμβουμε και να αναδιατάξουμε ορισμένους από τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, ώστε να τους καταστήσουμε πιο εύχρηστους, σεβόμενοι τον κλασικό κυκλαδίτικο χαρακτήρα του σπιτιού. Ορισμένα στοιχεία του σπιτιού διατηρήθηκαν, όπως οι υπάρχουσες ξύλινες οροφές και το παραδοσιακό κονίαμα στους εξωτερικούς τοίχους. Υπήρχαν, στην πραγματικότητα, διαφορετικές φάσεις και στυλ κονιάματος σε όλο το σπίτι, αλλά αυτοί οι τοίχοι τραχιάς υφής πρόσθεταν στον χαρακτήρα της κατοικίας και διατηρήθηκαν. Ξυλόγλυπτες πόρτες συντηρήθηκαν και επανατοποθετήθηκαν. Η εξωτερική πλακόστρωση από πέτρα Πηλίου διατηρήθηκε και επεκτάθηκε όπου ήταν απαραίτητο.
Παράλληλα, εισαγάγαμε νέα αλλά κλασικά υλικά, δημιουργώντας μια ισορροπημένη σχέση μεταξύ της παραδοσιακής και μινιμαλιστικής αρχιτεκτονικής, που τονίζεται περαιτέρω από το ιδιαίτερο γούστο των ιδιοκτητών στη διακόσμηση και στο design. Τα δάπεδα από μωσαϊκό στο εσωτερικό συμπληρώνουν αρμονικά τα εξωτερικά δάπεδα. Τα υπάρχοντα ξύλινα παράθυρα και παντζούρια χρωματίστηκαν με ένα φρέσκο «aqua» χρώμα. Η κουζίνα και τα μπάνια διαθέτουν κλασικά ελληνικά μάρμαρα από το γειτονικό νησί της Νάξου και μάρμαρο Διονύσου από την Αττική.
Η στρατηγική μας σχετικά με τη διάταξη του σπιτιού ήταν να εστιάσουμε σε σημειακές παρεμβάσεις με μέγιστο αντίκτυπο. Με την επέκταση των δημόσιων χώρων και την ενοποίηση των επιπέδων της βεράντας και των μικρότερων δωματίων σε μεγαλύτερα, επαναφέραμε την ιεραρχία και την άνετη κυκλοφορία στην κατοικία. Παράλληλα, παρείχαμε μια ευρύτερη ποικιλία τόσο σε κλίμακα όσο και σε χαρακτήρα ιδιωτικών και δημόσιων χώρων που μπορούν εν δυνάμει να φιλοξενήσουν διαφορετικά σενάρια επισκεπτών. Η κατοικία σχεδιάστηκε με σκοπό να ενοικιαστεί εποχιακά, έτσι, πτυχές της ιδιωτικότητας ήταν σημαντικές παράμετροι που λάβαμε υπόψη.
Οι σχεδιαστικές μας επιλογές, απλές αλλά ισχυρές, επιδιώκουν να γεφυρώσουν τον αυθεντικό χαρακτήρα της Μυκόνου με το σήμερα. Κάθε έργο προσεγγίζεται με ιδιαίτερη ευαισθησία ως προς το περιβάλλον, φυσικό και πολιτιστικό, το οποίο μοιάζει να απειλείται κάπως από τη μαζική τουριστική ανάπτυξη και μία παγκόσμια αισθητική που έχει «καταλάβει» το νησί. Θεωρούμε τις προτάσεις μας ως έναν εναλλακτικό τρόπο προόδου προς μια σύγχρονη αισθητική που διατηρεί το κυκλαδίτικο πνεύμα.
Το ιατρείο βρίσκεται στην περιοχή του Αμαρουσίου, καταλαμβάνοντας τον δεύτερο όροφο κτιρίου, ανοιχτής κάτοψης, 150 m2, ακολουθώντας το πολυγωνικό περίγραμμα του οικοπέδου.
Κατά τη μελέτη, καθορίστηκαν οι προγραμματικοί χώροι με σκοπό να εξυπηρετήσουν τις βασικές λειτουργικές καθώς και τις εξατομικευμένες ανάγκες ενός σύγχρονου ιατρείου.
Η υποδοχή και αναμονή τοποθετούνται κεντρικά του χώρου, ενώ εκατέρωθέν τους κατανέμονται οι υπόλοιποι χώροι σε δύο ζώνες λειτουργιών. Στο νότιο προσανατολισμό, τοποθετείται το γραφείο του ιατρού με τον χώρο εξέτασής του, ενώ το κύριο εξεταστήριο επικοινωνεί απ’ ευθείας τόσο με το γραφείο του ιατρού όσο και με το χώρο της αναμονής. Στο βόρειο προσανατολισμό αναπτύσσονται οι υποστηρικτικοί χώροι. Το γραφείο της γραμματείας και ένα δευτερεύον γραφείο σε σειρά. Εν συνεχεία τοποθετείται ο χώρος της κουζίνας, το λουτρό του προσωπικού και το w.c. των ασθενών με πρόσβαση από τον χώρο αναμονής.
Οι δύο ζώνες λειτουργιών επικοινωνούν μέσω ενός εσωτερικού διαδρόμου δίνοντας τη δυνατότητα μιας παράλληλης επικοινωνίας του προσωπικού πέρα από τον βασικό άξονα κίνησης, αυτόν του χώρου της αναμονής. Ο διάδρομος ορίζεται από τον εξωτερικό τοίχο του κτιρίου και από ένα ημιδιάφανο όριο επιτρέποντας στο φως, φυσικό και τεχνητό, να διαχέεται αμφίδρομα στους δύο χώρους.
Ο χώρος συνολικά, αντιμετωπίστηκε ως ένα υπόβαθρο ανάπτυξης εναλλακτικών διαδρομών και πολλαπλών στάσεων. Υποδοχή, Αναμονή, Εξέταση, Κίνηση, Στάση, Αποφυγή, Απομόνωση, Συνάντηση. Οι χωρικές ποιότητες που δημιουργούνται είναι αποτέλεσμα της πολυπλοκότητας που ορίζει ο χειρισμός των ορίων της κάτοψης αλλά και της υλικότητας του χώρου. Με αυτό τον τρόπο το ιατρείο γίνεται θύλακας ετερόκλιτων και παράλληλων δραστηριοτήτων.
Οι χώροι ύπνου ενσωματώνονται οργανικά στη ξύλινη κατασκευή του χώρου του ξενοδοχείου. Οι ξύλινες επιφάνειες από κόντρα πλακέ πεύκης σχεδιάστηκαν με μία υποχώρηση από το κέλυφος από μπετόν, επιτρέποντας στον αέρα να ανακυκλώνεται ελεύθερα πίσω από το ξύλο. Ο συγκεκριμένος σχεδιαστικός χειρισμός είχε ως στόχο την προστασία του ξύλου αλλά και την εκμετάλλευση των ιδιοτήτων του, ως ρυθμιστή της θερμοκρασίας και της υγρασίας του χώρου.
Φωτογραφίες: Spyros Hound Photography
Η εσωτερική διακόσμηση είναι ιδιαίτερα καθοριστική στη διαμόρφωση του νέου χαρακτήρα του ξενοδοχείου. Το φυσικό φως εισβάλλει αβίαστα στο χώρο από τα ανοίγματα της οροφής, τα διάτρητα σύγχρονα καφασωτά και τις πέργκολες και προκαλεί εναλλαγές συναισθημάτων, οικειότητας, ζεστασιάς, χαλαρότητας και ευεξίας.
Φωτογραφίες: Γιώργος Σφακιανάκης
Κυρίαρχο υλικό των κατοικιών είναι το εμφανές ανεπίχριστο σκυρόδεμα που τοποθετείται περιμετρικά του κτιρίου δίνοντας έμφαση στον αστικό χαρακτήρα της κατοικίας. Παρά τα βαριά στοιχεία του σκελετού του το κτήριο αποκολλάται από το έδαφος διατηρώντας την αυτονομία του ως σύστημα κλειστών και ανοιχτών χώρων σε σχέση με τον περιβάλλονται χώρο του χωρίς να είναι αποκομμένο από αυτόν.
Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος