Βαδίζοντας προς μια νέα πραγματικότητα, πολλοί σύγχρονοι αρχιτεκτονικοί χώροι, από διδακτικές αίθουσες έως καταστήματα ρούχων εξοπλίζονται με ψηφιακές ευκολίες, που αναβαθμίζουν την εμπειρία των χρηστών και θολώνουν τα όρια μεταξύ ψηφιακού και φυσικού κόσμου.

Ο όρος "phygital" προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων physical και digital και δημιουργήθηκε για να περιγράψει περιβάλλοντα που συνδυάζουν ψηφιακές με φυσικές λειτουργίες. Η διαφήμιση και οι επικοινωνίες ήταν τα πρώτα πεδία, στα οποία εμφανίστηκε ο όρος, αλλά σήμερα η χρήση του έχει επεκταθεί και σε άλλα πεδία, όπως στην αρχιτεκτονική. Με τη δημιουργία "phygital" χώρων οι πραγματικές λειτουργίες εμπλουτίζονται και γίνονται πιο ελκυστικές χάρη στην εξάπλωση του "Διαδικτύου των Πραγμάτων", που επιτρέπει τη συνδεσιμότητα διαφορετικών τεχνολογιών και μεταμορφώνει τα καθημερινά αντικείμενα σε έξυπνες συσκευές. Στο πεδίο της εσωτερικής αρχιτεκτονικής, οι πρώτες εφαρμογές έγιναν σε καταστήματα λιανικής, στα οποία είχε παρατηρηθεί μια σταδιακή παρακμή λόγω του ηλεκτρονικού εμπορίου. Τα "phygital" καταστήματα συνδυάζουν τα θετικά της φυσικής παρουσίας, όπως τη δυνατότητα δοκιμής των προϊόντων και τη βοήθεια από το προσωπικό, με ψηφιακές εφαρμογές, όπως ευκολίες πληρωμής και ψηφιακή καθοδήγηση. Για παράδειγμα, πολλά σουπερμάρκετ προχωρούν στην πιλοτική χρήση ψηφιακών καροτσιών που σαρώνουν τα προϊόντα και επιτρέπουν την πληρωμή χωρίς αναμονή στο ταμείο, ενώ καταστήματα ενδυμάτων εξοπλίζονται με έξυπνους καθρέφτες, που δίνουν συμβουλές και προτείνουν συνδυασμούς. Ένας άλλος τομέας που επωφελείται από τη νέα πραγματικότητα είναι η εκπαίδευση. Οι τάξεις του μέλλοντος θα προωθούν την αλληλεπίδραση των μαθητών με τις ψηφιακές τεχνολογίες και θα επηρεάζουν κάθε πτυχή διδασκαλίας. Οι τοίχοι δεν θα διαχωρίζουν τις τάξεις, αλλά θα παρέχουν την κατάλληλη υποδομή για τη δημιουργία διαδραστικών επιφανειών, αντικαθιστώντας τους πίνακες. Τα θρανία θα εξελιχθούν επίσης σε έξυπνες συσκευές, που θα συνδέουν αμέσως μαθητές με δασκάλους, ενώ τα ολογράμματα θα πρωταγωνιστήσουν στη μετάδοση γνώσεων με πιο βιωματικό τρόπο.

Όλες αυτές οι εξελίξεις θα γεφυρώσουν σταδιακά το χάσμα ανάμεσα στο φυσικό και ψηφιακό κόσμο, προσφέροντας περιβάλλοντα έξυπνα, συνδεδεμένα και συνεπώς προσαρμόσιμα, που αυξάνουν την ικανοποίηση και εκπληρώνουν τις επιθυμίες των χρηστών. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η ενσωμάτωση των ψηφιακών ευκολιών πρέπει να γίνεται με μέτρο και σύνεση, ώστε να μη θεωρούνται παρεμβατικές ή ενοχλητικές από τους χρήστες.

Ο υπό μελέτη χώρος εντοπίζεται σε τυπικό κτίριο γραφείων, πλησίον της οδού Μιχαλακοπούλου στην περιοχή των Ιλισίων.
Βασικό ζητούμενο του πελάτη ήταν η πλήρης αναμόρφωση της λειτουργικής δομής, όσο και η αισθητικής αναβάθμιση του περιβάλλοντος με στόχο τον επανασχεδιασμό ενός συνόλου ικανού να τονώσει την συνεργατικότητα και να καλύψει τις ανάγκες σε δυναμικό της εταιρίας στα επόμενα χρόνια.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, επαναπροσδιορίστηκε η χωρική οργάνωση των χρήσεων – με στόχο την εξυπηρέτηση του νέου χαρακτήρα των γραφείων. Απόδοση των απαραίτητων μεγεθών σε κάθε ενότητα (περιοχές κίνησης, εργασίας, συναντήσεων, βοηθητικοί χώροι κτλ.), ενοποίηση χρήσεων με βάση τον χαρακτήρα της εταιρείας και βέλτιστη εκμετάλλευση των προσφερόμενων χώρων αποτέλεσαν τις βασικές γραμμές σχεδιασμού. Στον πρώτο όροφο, ο επισκέπτης καλωσορίζεται στον χώρο υποδοχής και αναμονής, οπού προσφέρεται meeting room συναντήσεων. Σε συνέχεια μία καθαρή διαδρομή εισάγει τους εργαζόμενους στον χώρο περνώντας μέσα από τον ανοιχτό χώρο εργασίας (open plan κάτοψη) και τον οδηγεί στους κλειστούς χώρους των executives, του κεντρικού χώρου συναντήσεων όπως και στους χώρους φαγητού και αποθήκευσης.Τα γραφεία σε μορφή open space προσφέρουν μεγαλύτερη αλληλεπίδραση, ανταλλαγή ιδεών και απόψεων, με αποτέλεσμα την προώθηση της συνεργασίας και της καινοτομίας και τη δημιουργία coworking ευκαιριών.
Στα ιδιωτικά γραφεία που χωρίζονται με τζάμια και στα meeting rooms, δεν υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω διαχωρισμού (στόρια ή κουρτίνες), ενισχύοντας κατά αυτόν τον τρόπο τη διαφάνεια και την αμεσότητα και ακολουθώντας την λογική της εταιρείας ότι κανένα meeting δεν γίνεται πίσω από κλειστές κουρτίνες. Έναν όροφο πιο πάνω τοποθετούνται το γραφείο του CEO που συνορεύει με το μεγάλο meeting room καθώς και το γραφείο του προέδρου της εταιρείας.
Με γνώμονα την αισθητική και ποιοτική αναβάθμιση του περιβάλλοντος εργασίας και τη δημιουργία ενός ευχάριστου συνόλου που βελτιώνει τη παραμονή του χρήστη, καλλιεργεί κλίμα ευφορίας και αυξάνει την παραγωγικότητα, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην υλικότητα, το φωτισμό και την επίπλωση.
Στον χώρο υποδοχής και εργασίας έπιπλα σε λιτές γραμμές, βινυλικά δάπεδα σε απόδοση φυσικού δρυός και πράσινα στοιχεία συνθέτουν εικόνες ηρεμίας. Διακοσμητικά στοιχεία – όπως ελαφριά διαχωριστικά (ξύλινες περσίδες), αυτοκόλλητες παραστάσεις, επιδαπέδιες ζαρντινιέρες με χαμηλή φύτευση – λειτουργούν αμφίσημα και δημιουργούν όμορφη ατμόσφαιρα, προβάλλουν την εταιρική ταυτότητα, υποδιαιρούν τις χρήσεις και προσφέρουν την απαραίτητη ηχοαπορρόφηση. Περιμετρικά ερμάρια αλλά και προσωπικά lockers λειτουργούν σαν σημεία αποθήκευσης μειώνοντας σημαντικά την οπτική όχληση στις επιφάνειες εργασίας.
Οι κλειστοί διευθυντικοί χώροι επενδύονται με διακοσμητικά στοιχεία στις κάθετες επιφάνειες (ξύλινα πηχάκια) και εξοπλίζονται με γραφεία συνεδριάσεων για τις καθημερινές συναντήσεις. Γυάλινα διαχωριστικά -semi ή fully transparent- τοποθετούνται ανάλογα με τις απαιτήσεις του κάθε στελέχους σε απομόνωση και ιδιωτικότητα.
Στους χώρους των συνελεύσεων η ένταση ανεβαίνει με την εμφάνιση χρωμάτων στα δάπεδα. Στις μοκέτες αναπτύσσονται ζωηρά κόκκινα και μπλε χρώματα δίνοντας τα ανάλογα ονόματα στο blue και το red meeting room.
Στον χώρο χαλάρωσης ένας επιμήκης πάγκος μπροστά από την πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα επιτρέπει στους εργαζόμενους να γευματίσουν και να συζητήσουν στο διάλλειμα τους. Απέναντι του ένας πράσινος τοίχος αποσκοπεί στην ηρεμία και στην ξεκούραση των παρευρισκόμενων στον χώρο κατά την παραμονή τους σε αυτόν. Ο φωτισμός αλλού έμμεσος και ατμοσφαιρικός (κρυφός γραμμικός) αλλού άμεσος (pl οροφής), σηματοδοτεί τον χώρο δίνοντας του ταυτότητα και επιτρέπει στον χρήστη να δημιουργεί ανά πάσα στιγμή το κλίμα που επιθυμεί.

Το αρχιτεκτονικό γραφείο Deda & Architects ανέλαβε το έργο της αρχιτεκτονικής μελέτης για την ανακαίνιση και επανάχρηση του υφιστάμενου κτιρίου γραφείων που βρίσκεται στην οδό Βερανζέρου και 3ης Σεπτεμβρίου. Σκοπός του έργου ήταν ο εκσυγχρονισμός, η αισθητική, λειτουργική και ενεργειακή αναβάθμιση του υφιστάμενου δεκαώροφου κτιρίου, το οποίο αποτελεί μια συμβατική κατασκευή της δεκαετίας του ’60. Το κτίριο διατηρεί την αρχική του χρήση, με τα καταστήματα στο ισόγειο και γραφειακούς χώρους στους άνω ορόφους να είναι πλέον πλήρως προσαρμοσμένα στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής. Πραγματοποιήθηκε καθολικός ανασχεδιασμός των εσωτερικών χώρων και αναδιαμόρφωση των όψεων του γωνιακού κτιρίου με στόχο την ανάδειξη τόσο του ίδιου του κτιρίου όσο και της ευρύτερης περιοχής, χωρίς αυτό να ανταγωνίζεται ή να υποβαθμίζει τα γειτονικά ιστορικά κτίρια. Βασικό στοιχείο της πρότασης αποτελούν τα κατακόρυφα πτερύγια –“The Wings”– στις δυο όψεις του κτιρίου, τα οποία το καθιστούν ορόσημο της περιοχής.
Η πρόθεση της πρότασης εξ’ αρχής ήταν η αναδιαμόρφωση των όψεων με γνώμονα την ανάδειξη του κτιρίου και την αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής, χωρίς να υποβαθμίζει τα γειτονικά ιστορικά κτίρια αι να εντάσσεται με ομαλό τρόπο στο αστικό τοπίο της περιοχής καθώς και ο επανασχεδιασμός των εσωτερικών χώρων με μια νέο-industrial αισθητική. Το νέο κέλυφος του κτιρίου έχει ένα σύγχρονο αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο, καθώς εγκαταστάθηκαν κατακόρυφα σταθερά πτερύγια, τα οποία πέρα από την αισθητική αναβάθμιση της όψης λειτουργούν και ως σκίαστρα για τους εσωτερικούς χώρους επιτυγχάνοντας την ηλιοπροστασία καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Η υλικότητα των κατακόρυφων αυτών στοιχείων είναι διαχρονική, καθιστώντας τα ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες με τη χρωματική τους παλέτα χρωμάτων να αποτελείται από γήινες αποχρώσεις, προσδίδοντας ένα πιο «ζεστό» ύφος σε σχέση με το χαρακτηριστικό γκρι που επικρατεί στο αστικό τοπίο της Αθήνας.
Όσον αφορά στην εσωτερική αναδιαμόρφωση των γραφειακών χώρων πραγματοποιήθηκε αποξήλωση των υφιστάμενων διαχωριστικών τοίχων και ανασχεδιασμός των υγρών χώρων, δημιουργώντας ευέλικτους χώρους σύμφωνα με τη λογική του open plan, επιτρέποντας την προσαρμογή τους σύμφωνα με τις ανάγκες εκάστοτε εταιρίας που εν δυνάμει θα φιλοξενήσουν.
Τέλος με τη βιωσιμότητα και την αειφορία να αποτελούν σημαντικό γνώμονα του έργου, έγινε προσπάθεια επανάχρησης και ανάδειξης όσο το δυνατόν περισσότερων υφιστάμενων στοιχείων. Έπειτα από έλεγχο του φορέα και τις απαραίτητες ενισχύσεις των στατικών στοιχείων, διατηρήθηκαν όσο το δυνατόν περισσότερα υπάρχοντα οικοδομικά υλικά περιορίζοντας όσο το δυνατόν περισσότερο την παραγωγή αποβλήτων και τις απώλειες ενέργειας.

H χρήση των drones στο εργοτάξιο έχει αρχίσει να επιφέρει σημαντικές αλλαγές με άμεσα οφέλη στην ταχύτητα, στην ασφάλεια και στο κόστος των έργων, ενώ με την εξέλιξη της τεχνολογίας, η χρήση τους αναμένεται να επεκταθεί ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια.
Τα κατασκευαστικά έργα είναι συνήθως πολύπλοκα, χρονοβόρα και απαιτητικά, με αποτέλεσμα το 80% των έργων να ξεπερνάει κατά πολύ τον προβλεπόμενο προϋπολογισμό και το χρονοδιάγραμμα. Αυτή η αναποτελεσματικότητα μπορεί να αντιμετωπιστεί εν δυνάμει με τις νέες τεχνολογίες, όπως τα drones. Το μεγαλύτερο όφελος από τη χρήση των drones είναι η άμεση και με εξαιρετική ακρίβεια λήψη οπτικού υλικού από το εργοτάξιο, γεγονός πολύ σημαντικό, αν αναλογιστεί κανείς τη μεγάλη κλίμακα πολλών κατασκευαστικών έργων. Ο έλεγχος και η συλλογή στοιχείων, που γινόταν έως τώρα επιτόπια από το προσωπικό, αποτελούσε ένα από τα δυσκολότερα έργα, που καθυστερούσε τις εργασίες και δεν επέτρεπε την άμεση κινητοποίηση σε περιπτώσεις αλλαγών ή προβλημάτων. Ένα drone μπορεί μέσα σε μια 15-λεπτη πτήση να συγκεντρώσει στοιχεία, που διαφορετικά θα συλλέγονταν σε μισή ημέρα, και κατόπιν να τα στείλει αμέσως για επεξεργασία.
Οι πιο διαδεδομένες χρήσεις των drones σήμερα συνοψίζονται στα εξής:
• Προγραμματισμός του έργου. Η αναλυτική συλλογή δεδομένων βοηθάει στην ευκολότερη και ακριβέστερη χαρτογράφηση της τοποθεσίας, αλλά και στην κατανόηση τυχόν προβλημάτων. Τα στοιχεία που συλλέγονται μπορούν να επεξεργαστούν με καινοτόμο λογισμικό, που δημιουργεί τρισδιάστατες ψηφιακές απεικονίσεις σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, αλλά και φυσικά μοντέλα με τρισδιάστατη εκτύπωση.
• Παρακολούθηση του εργοταξίου. Με τη χρήση των drones μπορεί να γίνει αναλυτική καταγραφή της προόδου των εργασιών σε καθη¬μερινή βάση, εντοπισμός τυχόν προβλημάτων και παρακολούθηση της απόδοσης των εργατών. Η λήψη δεδομένων σε πραγματικό χρόνο μπορεί να βελτιώσει και τις συνθήκες εργασίας, αυξάνοντας την ασφάλεια στο χώρο του εργοταξίου.
• Ενημέρωση των πελατών. Οι φωτογραφίες, τα βίντεο, οι χάρτες και τα μοντέλα που συλλέγονται μέσω drones μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία αναφορών για ενημέρωση των πελατών σε πραγματικό χρόνο, αλλά και των λοιπών εμπλεκόμενων του κατασκευαστικού έργου, αυξάνοντας την ικανοποίησή τους.
Οι χρήσεις των drones προβλέπεται στο μέλλον με την εξέλιξη της τεχνολογίας τους, την αλλαγή των περιορισμών και τη μείωση του κόστους να επεκταθούν ακόμη περισσότερο. Ανάμεσα στις πιθανές μελλοντικές χρήσεις είναι η μεταφορά μικρών φορτίων και εργαλείων στο χώρο των εργασιών, αλλά και η χρήση τους συνεπικουρικά με τους γερανούς για αύξηση της ακρίβειας. Ακόμη, σε συνδυασμό με θερμικές κάμερες μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εντοπισμό απωλειών θερμικής ακτινοβολίας, απώλειες υγρών και αερίων, περιοχές με κακή μόνωση και σημεία με μεγάλη υγρασία, κάτι πολύ χρήσιμο για τις κατασκευές, ενώ πιθανή θεωρείται και η χρήση τους για επιθεωρήσεις έργων, όπως εργοστασιακών μονάδων, μετά το πέρας των εργασιών.

Αρχικά διαμορφώνεται ο πυθμένας της πισίνας, όπως αναφέρθηκε παραπάνω και κατόπιν τοποθετούνται τα περιμετρικά μεταλλικά πετάσματα και το κανάλι υπερχείλισης, εφόσον πρόκειται για πισίνα με υπερχείλιση.
Τα μεταλλικά πετάσματα βιδώνονται μεταξύ τους, στερεώνονται με αντηρίδες από γαλβανισμένο χάλυβα και στηρίζονται περιμετρικά σε επιφάνεια σκυροδέματος ή σε πέδιλα σκυροδέματος, οπότε η κατασκευή καθίσταται στέρεη και δεν χρειάζεται η επιχωμάτωση περιμετρικά, πριν από την πλήρωσή της με νερό. Τα περιμετρικά πετάσματα συνήθως έχουν ύψος από 1,00 m έως 1,50 m και σε αυτά διαμορφώνονται οι αναμονές για τα φωτιστικά και τα στόμια προσαγωγής νερού.
Ακολουθεί προαιρετικά η θερμομόνωση των πετασμάτων με σκληρό θερμομονωτικό υλικό. Εφόσον γίνει επίχωση, η πρώτη στρώση σε επαφή με το πέτασμα συνιστάται να διαμορφώνεται με διαπερατό υλικό, όπως η άμμος. Κατόπιν, τοποθετούνται όλες οι σωληνώσεις και οι καλωδιώσεις, που οδηγούνται στο μηχανοστάσιο, το οποίο συνιστάται να τοποθετείται όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πισίνα. Έπειτα τοποθετείται ο οδηγός στην κουπαστή των μεταλλικών πετασμάτων και κατόπιν η εύκαμπτη μεμβράνη στο εσωτερικό της πισίνας.
Τα κύρια συστήματα επανακυκλοφορίας νερού είναι με υπερχείλιση ή μέσω εξαφριστή (skimmer). Ο τρόπος της απολύμανσης του νερού δεν διαφοροποιείται και επιτυγχάνεται το ίδιο επίπεδο καθαρισμού και διήθησης του νερού και με τις δύο επιλογές. Στην περίπτωση της πισίνας με υπερχείλιση το νερό της πισίνας ανακυκλώνεται διαρκώς με αργή ροή περιμετρικά της πισίνας μέσω καναλιού υπερχείλισης. Η πισίνα με εξαφριστήρα (skimmer) είναι πιο απλή και γρήγορη κατασκευή σε σχέση με τις πισίνες με υπερχείλιση, καθώς δεν απαιτείται δεξαμενή και κανάλι υπερχείλισης. Το νερό βρίσκεται σε βάθος 5 - 7 cm από το χείλος της πισίνας. Συνιστώνται για επιφάνειες νερού έως και 60 m².

Ο φαινομενικά ενιαίος υπόλευκος γραμμικός όγκος της όψης της "Narbon Villa" διασπάται από κενά. Όλες οι επιφάνειες περιμετρικά των αφαιρούμενων όγκων επενδύονται με τούβλο, στους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους.
Φωτογραφίες: Mohammad Hassan Ettefagh

Η εσωτερική αυλή αυτής της κατοικίας είναι διπλού ύψους με ένα παιχνίδισμα στη στάθμη του δαπέδου. Η φύτευση στο επίπεδο της οροφής και του δαπέδου και ο ανοιχτός όγκος δημιουργούν μια αντιστοιχία και οπτική σύνδεση με τον εξωτερικό κήπο.
Φωτογραφίες: Ganidu Balasuriya

Εκατοντάδες σπιτάκια για πουλιά περιβάλλουν το δωμάτιο που σχεδίασαν οι BIG για το ξενοδοχείο "Treehotel" στη σουηδική Λαπωνία. Με την επωνυμία "Βιόσφαιρα" (Biosphere), o 34 m² χώρος είναι το όγδοο πειραματικό δωμάτιο, που σχεδιάζεται από το αρχιτεκτονικό γραφείο για το ξενοδοχείο, περιβαλλόμενο από μια σφαίρα 350 σπιτιών για πουλιά. Γι' αυτήν τη μονάδα συνεργάστηκε ο Bjarke Ingels, ιδρυτής των BIG, με τον ορνιθολόγο Ulf Öhman από τον ορνιθολογικό σύλλογο "Norrbotten" και δημιούργησαν μια μονάδα, στην οποία συνυπάρχουν πουλιά και άνθρωποι, ενισχύοντας την τοπική βιόσφαιρα, το φυσικό περιβάλλον και τη διατήρηση του τοπικού πληθυσμού πτηνών.
Σχεδιάζοντας ένα δωμάτιο ξενοδοχείου στην κορυφή των δέντρων, με όψη από φωλιές πουλιών, ο στόχος της "Βιόσφαιρας" είναι να περιορίσει τη μείωση του πληθυσμού των πουλιών στα δάση της Σουηδίας και ταυτοχρόνως να ενισχύσει τη βιόσφαιρα και το φυσικό οικοσύστημα. Το δωμάτιο βρίσκεται στον κορμό ενός πεύκου και η πρόσβαση σ' αυτό πραγ¬ματοποιείται μέσω μιας κρεμαστής γέφυρας. Το εσωτερικό είναι απλό και ρευστό, ενώ στο επιστέγασμα υπάρχει μια ανοιχτή βεράντα που επιτρέπει τη θέαση 360° προς το δάσος. Ο εσωτερικός χώρος χαρακτηρίζεται από σκούρα χρώματα, γεγονός που οδηγεί τον επισκέπτη στη θέαση προς τον εξωτερικό χώρο και στην εστίαση στη φυσική ομορφιά του τοπίου. Η διάταξη της μεζονέτας προβλέπει χώρο καθιστικού στο κάτω τμήμα και υπνοδωμάτιο επάνω. Τα μεγάλα υαλοστάσια επιτρέπουν στους επισκέπτες απρόσκοπτη παρατήρηση πτηνών, ενώ μια βεράντα στην οροφή προσφέρει πανοραμική θέα προς το δάσος. Η κάθε μονάδα είναι ενταγμένη στο φυσικό τοπίο και φέρει ιδιαίτερους αρχιτεκτονικούς τύπους, αποκτώντας μια ξεχωριστή ταυτότητα.
Αφορμή για την αρχική ιδέα του ξενοδοχείου ήταν το αυξημένο ενδιαφέρον για την άγρια φύση και τον οικοτουρισμό. 'Ετσι δημιουργήθηκε μια νέα δομή που συνδυάζει τις αρχές της σύγχρονης κουλτούρας και του ανέγγιχτου φυσικού περιβάλλοντος. Οι αρχιτέκτονες όλων των δωματίων του "Treehotel" εργάστηκαν ανεξάρτητα, συμβάλλοντας στο αποτέλεσμα της διαφορετικότητας και της μοναδικότητας των στοιχείων. Κοινή τους αρχή ήταν μια βιώσιμη αρχιτεκτονική και η προσφορά στον επισκέπτη μιας μοναδικής εμπειρίας και άμεσης επαφής με τη φύση.

Στο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε από τη Βουλή (πλέον νόμος 5039/2023) και περιείχε ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της τουριστικής νομοθεσίας και άλλα θέματα τουρισμού περιλαμβάνονται και ρυθμίσεις που αφορούν στην αδειοδότηση των νέων μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων (4 ή 5 αστέρων, δυναμικότητας άνω των 300 κλινών). Οι αλλαγές αφορούν στη διάρθρωση, στις αρμοδιότητες, και στη λειτουργία της Ειδικής Υπηρεσίας Προώθησης και Αδειοδότησης Τουριστικών Επενδύσεων (γνωστή ως Ε.Υ.Π.Α.Τ.Ε.). Το άρθρο 35 του νέου νόμου για την Ε.Υ.Π.Α.Τ.Ε. αφορά στην αντικατάσταση του άρθρου 12 ν. 4002/2011 ως εξής:

• Συστήνεται Ειδική Υπηρεσία Προώθησης και Αδειοδότησης Τουριστικών Επενδύσεων (Ε.Υ.Π.Α.Τ.Ε.) στο Υπουργείο Τουρισμού, που υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης.
• Η υπηρεσία της παρ. 1 είναι αρμόδια για νέα ή υφιστάμενα κύρια τουριστικά καταλύματα τεσσάρων ή πέντε αστέρων, δυναμικότητας άνω των τριακοσίων κλινών, για εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδομής, που λειτουργούν αυτοτελώς ή σε συνδυασμό με τουριστικά καταλύματα των παραπάνω κατηγοριών ή σε σύνθετο τουριστικό κατάλυμα ή εντός περιοχής ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης, καθώς και για σύνθετα τουριστικά καταλύματα.

Για τις ως άνω τουριστικές επιχειρήσεις, η Ε.Υ.Π.Α.Τ.Ε.:

• ενημερώνει τους επενδυτές για το νομοθετικό πλαίσιο των τουριστικών επενδύσεων, καθώς και για τους όρους, τις διαδικασίες και τις προδιαγραφές δημιουργίας αυτών και για την αδειοδότησή τους,
• λειτουργεί ως υπηρεσία μιας στάσης και γι' αυτόν τον σκοπό, παραλαμβάνει τον φάκελο τής κατά περίπτωση αιτούμενης αδειοδότησης, ελέγχει την πληρότητά του, φροντίζει για τη συμπλήρωση των αναγκαίων δικαιολογητικών από τον ενδιαφερόμενο και είτε προβαίνει στην έκδοση της αιτούμενης αδειοδότησης, εφόσον εμπίπτει στις κατά νόμο αρμοδιότητές της, είτε διαβιβάζει τον φάκελο στους κατά περίπτωση αρμόδιους φορείς, οι οποίοι υποχρεούνται να προβαίνουν κατά προτεραιότητα στις επιβαλλόμενες γι' αυτόν τον σκοπό ενέργειες, σύμφωνα με τις αρμοδιότητές τους,
• διατυπώνει προτάσεις και υποδεικνύει λύσεις για την αντιμετώπιση των διοικητικών δυσχερειών και προβλημάτων, τα οποία προκύπτουν κατά την αδειοδοτική ή άλλη συναφή διαδικασία.

Κεντρική φωτογραφία: ©Μιχαήλ Καψαλάκης.

Οι πόλεις αποτελούν έναν καμβά για την αρχιτεκτονική δημιουργικότητα και τον δυναμισμό της αστικής ζωής. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναλάβει έναν επιπλέον ρόλο, αυτόν των "ζωντανών εργαστηρίων" καινοτόμου αρχιτεκτονικής και αστικού σχεδιασμού. Αμέτρητα έργα "έξυπνων πόλεων" σε όλο τον κόσμο έχουν μετατρέψει τις μητροπόλεις σε κόμβους καινοτομίας.
Άμστερνταμ
Στην αναζήτηση για βιώσιμη αστική διαβίωση, το Άμστερνταμ αποτελεί την 15η "έξυπνη πόλη" στον κόσμο, εφαρμόζοντας υψηλή τεχνολογία, ενώ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ενεργειακής επανάστασης. Τα έξυπνα δίκτυα διευκολύνουν την αποτελεσματική διανομή, κατανάλωση και παραγωγή ενέργειας στην πόλη, επιτρέποντας στα νοικοκυριά να πουλήσουν κάθε πλεονάζουσα ενέργεια που παράγεται από τα ηλιακά πετάσματα, τις ανεμογεννήτριες και τις εγκαταστάσεις βιομάζας για κέρδος. Έξυπνοι μετρητές και συστήματα παρακολούθησης ενέργειας σε πραγματικό χρόνο προτρέπουν τους πολίτες να παρακολουθούν και να διαχειρίζονται την ενεργειακή τους κατανάλωση. Επιπλέον, η πρώην βιομηχανική περιοχή του Buiksloterham μετατρέπεται σε μια πρότυπη συνοικία, που ενσωματώνει οικιστικούς και εμπορικούς χώρους, λειτουργώντας ως πεδίο δοκιμών για αρχές βιωσιμότητας και κυκλικής οκονομίας.

Το σύστημα μεταφορών στη Σιγκαπούρη. ©Maison photography.

Σιγκαπούρη
Η Σιγκαπούρη έχει αναδειχθεί ως παγκόσμιος ηγέτης στην αστική καινοτομία και βιωσιμότητα. Βασικό πυλώνα της αποτελεί το ισχυρό σύστημα μεταφορών που διαθέτει, εφαρμόζοντας έξυπνες λύσεις κινητικότητας, συμπεριλαμβανομένων ενός εκτεταμένου δικτύου αισθητήρων, συστημάτων διαχείρισης της κυκλοφορίας σε πραγματικό χρόνο και ενσωματωμένων επιλογών δημόσιας μεταφοράς. Αυτές οι πρωτοβουλίες μείωσαν τη συμφόρηση και τους χρόνους ταξιδιού, δημιουργώντας ένα βιώσιμο δίκτυο μεταφορών. Ακόμη, έχει εφαρμόσει καινοτόμα συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων, όπως ένα αυτοματοποιημένο σύστημα πεπιεσμένου αέρα συλλογής απορριμμάτων, το οποίο ελαχιστοποιεί την ανάγκη για παραδοσιακά απορριμματοφόρα και μειώνει τις εκπομπές άνθρακα.

Η χωρίς αυτοκίνητα "έξυπνη" πόλη της Βαρκελώνης. ©Stanislavskyi.

Βαρκελώνη
Η εφαρμογή "έξυπνων" συστημάτων στη Βαρκελώνη διαρθρώθηκε γύρω από πέντε άξονες: ανοιχτά δεδομένα, βιώσιμη ανάπτυξη, κοινωνική καινοτομία, προώθηση συμμαχιών μεταξύ ερευνητικών κέντρων, πανεπιστημίων, ιδιωτικών και δημόσιων εταίρων και παροχή "έξυπνων" υπηρεσιών. Μέσω της αναζωογόνησης δημόσιων πλατειών, πάρκων και περιοχών φιλικών για τους πεζούς έχει δημιουργήσει χώρους χωρίς αποκλεισμούς που φέρνουν τους ανθρώπους κοντά, ενσωματώνοντας "έξυπνες" τεχνολογίες, όπως "έξυπνο" φωτισμό, "έξυπνους" κάδους και αισθητήρες θορύβου για τη βελτίωση της ασφάλειας και της άνεσης σε δημόσιους χώρους. Ακόμη, αγκάλιασε πρωτοβουλίες ανοιχτών δεδομένων, όπως το "λειτουργικό σύστημα πόλης", καθιστώντας τις πληροφορίες εύκολα προσβάσιμες στο κοινό, ενώ με τη δημιουργία ψηφιακών πλατφορμών, όπως της "Decidim Barcelona", οι κάτοικοι μπορούν να συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Οι πόλεις ως ζωντανά εργαστήρια καλλιεργούν μια κουλτούρα συνδημιουργίας και συνεργασίας. Καθώς οι μητροπόλεις συνεχίζουν να αναπτύσσονται και να αντιμετωπίζουν περίπλοκες προκλήσεις, ο ρόλος της αρχιτεκτονικής και του αστικού σχεδιασμού γίνεται όλο και πιο ζωτικός.
Πηγή: ArchDaily.
Κεντρική φωτογραφία: Νέος κόμβος μεταφορών και ανάπτυξης στο Άμστερνταμ. ©UNStudio.