Ο Δήμος Αθηναίων, η εταιρεία "Ανάπλαση Αθήνας Α.Ε" και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας έχουν προχωρήσει στην υλοποίηση ενός προγράμματος, που σκοπό έχει να αναβαθμίσει αισθητικά την Αθήνα και να αναδείξει τον κτιριακό πλούτο της. Το 54% των κτιρίων έχει κατασκευαστεί πριν από το 1970, ενώ πολλά εξ αυτών δεν έχουν υποστεί ποτέ παρεμβάσεις επισκευής στους κοινόχρηστους χώρους, με αποτέλεσμα την αισθητική και λειτουργική τους υποβάθμιση, αλλά και τη δημιουργία σοβαρών θεμάτων ασφάλειας λόγω των αποκολλήσεων και των πτώσεων τμημάτων τους, κυρίως επιχρισμάτων. Το πρόγραμμα "Πρόσοψη" προβλέπει την επιδότηση των ιδιοκτητών ακινήτων της πρωτεύουσας, προκειμένου να αποκαταστήσουν, να συντηρήσουν και να αναβαθμίσουν αισθητικά τις προσόψεις των κτιρίων τους. Ακόμη, επιδοτεί τη φύτευση θάμνων και δέντρων σε προκήπια και άλλους κοινόχρηστους χώρους της πρόσοψης. Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν όλα τα ιδιωτικά κτίρια εντός του Δήμου Αθηναίων, δηλαδή μονοκατοικίες, διπλοκατοικίες, πολυκατοικίες και διατηρητέα, ενώ βασική καινοτομία του προγράμματος, σε σχέση με παλαιότερες αντίστοιχες δράσεις, αποτελεί η ηλεκτρονική διεκπεραίωση όλων των διαδικασιών. Όπως υπογράμμισε και ο πρόεδρος του Τ.Ε.Ε. Γιώργος Στασινός, η ανακαίνιση του κτιριακού αποθέματος της χώρας είναι ήδη μια πολύ σημαντική προτεραιότητα και η σημασία της θα αυξάνεται όσο περνούν τα χρόνια.

Το "Edge Family Home" είναι ένα διαμέρισμα 200 m2 και βρίσκεται επάνω στο παραλιακό μέτωπο της Θεσσαλονίκης. Ανακαινίζεται πλήρως προκειμένου να στεγάσει τις ανάγκες μιας οικογένειας. Οι χώροι οργανώνονται εκ νέου σε ιδιωτικά και δημόσια υποσύνολα με έμφαση στην ισορροπία και στο αίσθημα της οικογενειακής εστίας. Η κεντρική ιδέα έγκειται στην “είσοδο” του παραλιακού μετώπου στο εσωτερικό της κατοικίας, δημιουργώντας πυρήνες συμβίωσης και κανάλια κυκλοφορίας με άμεσες οπτικές φυγές προς τη θάλασσα. Οι χώροι διακρίνονται σε ενιαίο χώρο διημέρευσης δύο καθιστικών και κουζίνας, τρία υπνοδωμάτια, wc και αποθηκευτικούς χώρους. Ο ενιαίος χώρος διημέρευσης έχει οπτική επαφή με τα δύο παραλιακά μέτωπα της περιοχής, της Καλαμαριάς και της Θεσσαλονίκης. Η ενιαία επίπλωση και οι επενδύσεις των δομικών στοιχείων εντείνουν την ενιαία αντιμετώπιση του χώρου. Η διάταξη των υποσυνόλων σε διαφορετικά ύψη που τέμνονται ανά σημεία εισάγει παράλληλα ζώνες ιδιωτικότητας με διαφορετικές χρήσεις. Οι χώροι των υπνοδωματίων χαρακτηρίζονται ως ένα “κουτί” χρήσεων που διατάσσονται ενιαία πίσω από την κουζίνα. Οι ενιαίες επενδύσεις και οι θύρες με κρυφή κάσα ορίζουν ένα ιδιωτικό χώρο εντός τους, ο οποίος είναι σε διάλογο με το δημόσιο τμήμα της κατοικίας. Η εναλλαγή ανάμεσα στο ιδιωτικό και στο δημόσιο τμήμα οριοθετείται με πλακίδια ανοικτής απόχρωσης και ξύλινα ημιμασίφ δάπεδα στα υπνοδωμάτια. Πλακίδια μαρμάρου, ξύλο καρυδιάς σε ενιαίες επιφάνειες και πηχάκια, λάκα σε γκρι ανοιχτούς τόνους σε συνδυασμό με υφάσματα ενιαίων τόνων χωρίς εντάσεις και πολυπλοκότητα συνθέτουν ένα χώρο χαλάρωσης και οικειοποίησης. Η ενιαία χρωματική αντιμετώπιση και τα διαφορετικά σενάρια φωτισμού, προσφέρουν ποικιλία ως προς την εμπειρία του χώρου με συνδετικό κρίκο την αρμονία και την ευζωία.

Η αφετηρία της ιδέας μας, από την αρχιτεκτονική ομάδα MB PROJECTS ATHENS, ήταν να σχεδιάσουμε ένα μπαλκόνι στον Παγασητικό. Η τοποθέτηση της εξοχικής κατοικίας, λειτούργησε ως παράλληλος άξονας στην θέα του Παγασητικού κόλπου. Την βάση του σχεδιασμού έδωσε, ο προσανατολισμός στο Νότο, ακολουθώντας τις τοπογραφικές γραμμές του ανάγλυφου, ολοκληρώνοντας τον οργανικό και βιοκλιματικό της χαρακτήρα με 3 υλικά (πέτρα, ξύλο και φυσικό κοττο). Το κτίριο είναι τοποθετημένο σε τέτοια θέση ώστε όλοι οι χώροι να έχουν αμφιθεατρική θέα ( θάλασσα) προς τον Παγασητικό κόλπο. Με σεβασμό στην παραδοσιακή ιστορία του τόπου, το κύριο δομικό υλικό κατασκευής είναι τοπική πέτρα και η προεξοχή ορόφου με ερκερ είναι με πατητό σοβά, ως αποτέλεσμα την διάσπαση του όγκου και την οργανική εναρμόνιση με το τοπίο. Το ισόγειο αποτελείτε από έναν ενιαίο χώρο open plan (living room , τραπεζαρία, κουζίνα και ένα master bedroom). Ως κυρίαρχο στοιχείο, όγκου - διαλόγου - διαχωρισμού, είναι το τζάκι διπλής όψης (living-κουζινα) με χρήση και στις δυο ενότητες. Τα δωμάτια ύπνου λειτουργούν σε μια ομάδα όγκου σε 3 επίπεδα (όροφος ,ισόγειο , κήπος). Ο χώρος όδευσης στα επίπεδα (δωμάτια ύπνου) ξεκινάει από ειδικά διαμορφωμένο Lobby, στον όγκο των υπνοδωματίων δεξιά της εισόδου. Το κάθε επίπεδο υπνοδωματίων αναπτύσσει ξεχωριστό χαρακτήρα έκφρασης και διακοσμητικής απόδοσης. Η ίδια λογική επικρατεί και στον ξενώνα , ο οποίος είναι τοποθετημένος στο (περιβάλλοντα χώρο - πισίνα).

Μία πρόταση που βασίζεται στις καθαρές γραμμές και λεπτές υφές με σκοπό την δημιουργία φωτεινών και minimal χώρων με έμφαση στην λεπτομέρεια. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται εκφράζουν λεπτότητα και αέναη κομψότητα.
Σε αυτό το έργο ζητήθηκε από τους Αμερικανούς πελάτες μας να ανακαινιστεί πλήρως το διαμέρισμα 5ου ορόφου της δεκαετίας του '80 και να συνδεθεί με νέα σκάλα με το δώμα του κτιρίου. Η οδηγία ήταν το διαμέρισμα να διαθέτει δύο άνετα υπνοδωμάτια και ένα cozy πατάρι με άμεση πρόσβαση στον κήπο του δώματος, ο οποίος διαθέτει bbq, τραπεζαρία και χώρο καθιστικού.
Η προηγούμενη κατάσταση του διαμερίσματος ήταν ένας κατακερματισμένος και σκοτεινός χώρος με μικρά ανοίγματα και βαριά χρωματική παλέτα.Η είσοδος του διαμερίσματος χαρακτηριζόταν από έντονη χρήση ξύλου, πράγμα που καθιστούσε το καθιστικό αρκετά πιο σκοτεινό. Η κουζίνα ήταν αποκομμένη από το καθιστικό, τα λουτρά μικρά, στενά και σκοτεινά. Οι εξωτερικοί χώροι και στα δύο επίπεδα δεν χρησιμοποιούνταν, παρά την εξαιρετική θέα προς την Ακρόπολη.
Η πρόταση του γραφείου βασίστηκε στην ιδέα πως ο χώρος θα εκπέμπει ηρεμία και ομορφιά μέσα από την απλότητα του, αλλά και στην χρήση των λευκών τοίχων ως καμβά για την παρουσία ήπιων χρωμάτων. Δόθηκε έμφαση στις λεπτομέρειες που δηλώνουν την αντίστοιχη επιτήδευση, με προτάσεις όπως οι χρυσές λεπτομέρειες, οι ανεμιστήρες, ο μαρμάρινος πάγκος, το ζεστό δάπεδο, αλλά και το navy blue χρώμα στην κουζίνα.

Η αρχική στρατηγική ήταν να αφαιρεθούν τα διαχωριστικά ώστε να δημιουργηθεί ένας ανοιχτός χώρος που σε προσκαλεί καθώς εισέρχεσαι στο διαμέρισμα. Παράλληλα υπήρξε βασική πρόθεση να διατηρηθεί μία ενδιαφέρουσα οπτική από την κουζίνα προς την Ακρόπολη. Το καθιστικό με την τραπεζαρία και την κουζίνα είναι άνετοι και φωτεινοί χώροι με κομψά μεσαιωνικά στοιχεία, συνδυασμένα με μοντέρνα έπιπλα. Το πίσω μέρος του διαμερίσματος ανασχεδιάστηκε ώστε να δημιουργηθούν δύο μεγάλα υπνοδωμάτια και ένα ευρύχωρο λουτρό. Στο λουτρό συνδυάζονται μπανιέρα και ντους σε μία ενοποιημένη ζώνη με το ίδιο υλικό σε τοίχους και πάτωμα, αλλά και πάγκος με νιπτήρες που διαθέτει αρκετό αποθηκευτικό χώρο.

Στις παρυφές του αστικού ιστού τοποθετείται η κατοικία «Τ». Η υλικότητα καθώς και η ογκοπλασία εναρμονίζονται με τον άξονα του σχεδιασμού, ο οποίος ήταν η εξερεύνηση των ορίων, τόσο μεταξύ φυσικού και αστικού περιβάλλοντος όσο και μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο εξέχων πέτρινος τοίχος στην δυτική πλευρά του κτιρίου, πετυχαίνει την ομαλή οπτική μετάβαση από το φυσικό στο αστικό φόντο.
Για να επιτευχθεί η εξομάλυνση των οπτικών εμποδίων μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, χρησιμοποιήθηκαν χαρακτηριστικά μεγάλα υαλοστάσια, τα κασώματα των οποίων ενσωματώθηκαν στους τοίχους και στα δάπεδα, πετυχαίνοντας την επιθυμητή οπτική συνέχεια και την αλλοίωση του ορίου μεταξύ έσω και έξω.
Η κατοικία χωρίζεται σε τέσσερα επίπεδα:
Στο υπόγειο, που φιλοξενεί τον κλειστό χώρο στάθμευσης, το μηχανοστάσιο, αποθηκευτικούς χώρους και ένα playroom.
Στο ισόγειο συναντά κανείς τους χώρους διημέρευσης, την κουζίνα, το καθιστικό, την τραπεζαρία καθώς και ένα μικρό WC.
Στον α’ όροφο βρίσκεται το σύνολο των τεσσάρων υπνοδωματίων με τα λουτρά τους. Και στην σοφίτα που περιλαμβάνει ένα μικρό καθιστικό, WC καθώς και τους απαραίτητους αποθηκευτικούς χώρους. Ο ανελκυστήρας ενώνει και τα 4 επίπεδα διευκολύνοντας την μετάβαση σε αυτά.
Κατά το σχεδιασμό δόθηκε μεγάλη σημασία στο ενεργειακό αποτύπωμα του κτιρίου. Χρησιμοποιώντας σύγχρονες μεθόδους θερμομόνωσης και συστημάτων θέρμανσης/ ψύξης καθώς και με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πετασμάτων στο δώμα επετεύχθη το επιθυμητό αποτέλεσμα κατάταξης της οικίας στην ενεργειακή κατηγορία Α+ .

H "Villa Apollon" βρίσκεται στο νότιο άκρο του ελληνικού νησιού της Λευκάδας. Το έργο αξιοποιώντας στο έπακρο την θέση του βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με το καταπράσινο περιβάλλον του.
Οι Block722 κλήθηκαν από την αναπτυξιακή Hadamistekon σε κατασκευή των Paleros Dream Homes, να δημιουργήσουν μια ιδιωτική εξοχική κατοικία, με το κεντρικό κτίριο να επεκτείνεται σε ξεχωριστές δομές οι οποίες φιλοξενούν τέσσερα υπνοδωμάτια. Το οικόπεδο βρίσκεται στην πλαγιά ενός γκρεμού με θέα τα γαλάζια νερά του Ιονίου. Μπαίνοντας στον χώρο από την ψηλότερη πλευρά, οι επισκέπτες οδηγούνται στο κεντρικό σπίτι μέσω μιας μεγάλης ράμπας. Από εκεί, μια σειρά από πλακόστρωτες βεράντες και ένα στενό, φυσικό μονοπάτι οδηγούν σε μια μικρή, απόμερη βραχώδη παραλία.
Η κλίση της τοποθεσίας ήταν μια πρόκληση όχι μόνο σε επίπεδο κατασκευής, αλλά και σε όρους σχεδιασμού. Οι Block722 σχεδίασαν ένα σπίτι που είναι μερικώς βυθισμένο στη γη δίνοντας στον επισκέπτη την δυνατότητα να περιηγηθεί στην απότομη πλαγιά, να παραμείνει διακριτικός και να επωφεληθεί από την εκπληκτική θέα. Η αρχιτεκτονική ακολουθεί τις φυσικές τοπογραφικές γραμμές, οι οποίες τελικά καθόρισαν την κάτοψη και τη γραμμή της οροφής. Αυτό διασφαλίζει ότι η διάταξη ταιριάζει άψογα και με σεβασμό στο τοπίο και είναι σχεδόν αόρατη από τον δρόμο, αλλά επιτρέπει επίσης στο εσωτερικό να προσανατολίζεται όμορφα προς τη θέα στη θάλασσα.
Η είσοδος από την μπροστινή πόρτα, η καθαρή γραμμή θέασης στο σαλόνι και τη θάλασσα εισάγουν αμέσως μια αίσθηση χωρικού δράματος. Εσωτερικά, η κύρια κατοικία περιλαμβάνει έναν μεγάλο ενιαίο χώρο καθιστικού, που πλαισιώνεται από μια κύρια σουίτα και δύο επιπλέον υπνοδωμάτια. Μια ξεχωριστή υπαίθρια τραπεζαρία και μια σκιερή, πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα μπάρμπεκιου βρίσκονται δίπλα στην πισίνα. Όλα τα δωμάτια διαθέτουν ξύλινο πλαίσιο και τζάμια από το δάπεδο μέχρι την οροφή με θέα προς το νερό, με το σαλόνι να περιλαμβάνει ανοίγματα τόσο στην πίσω όσο και στην μπροστινή πρόσοψη.
Τα φυσικά υλικά, τόσο στην κύρια κατοικία όσο και στους ξενώνες, συμπληρώνουν την κατασκευή και συνομιλούν με την άγρια μεσογειακή βλάστηση. Ως αποτέλεσμα, οι εσωτερικοί χώροι είναι μοντέρνοι, αλλά έχουν αίσθηση αφής και πλούσιας υφής. Τα δάπεδα είναι είτε φυσική πέτρα είτε terrazzo κατασκευασμένα τοπικά από ειδικό τεχνίτη. Μια σύγχρονη ξύλινη οροφή από ξύλο τικ γίνεται κεντρικό χαρακτηριστικό στους χώρους παραμονής. Ταυτόχρονα, οι κατά παραγγελία πόρτες από μασίφ ξύλο ενισχύουν τη συνολική αίσθηση ότι αυτό το καταφύγιο είναι προσδεμένο στην τοποθεσία του, εγγενώς συνδεδεμένο με το περιβάλλον του.

Η παρουσίαση του βιβλίου ''Σχεδιάζοντας και Βιώνοντας την Αρχιτεκτονική'' (Drawing and Experiencing Architecture) θα λάβει χώρα στο Αμφιθέατρο του Ινστιτούτου Γκαίτε/Goethe-Institut στην Αθήνα στις 24 Ιανουαρίου 2023 στις 6:00 μμ. Για το βιβλίο θα μιλήσουν η συγγραφέας του βιβλίου Μαριάννα Χαριτωνίδου (Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια ΑΣΚΤ), ο Ανδρέας Γιακουμακάτος (Καθηγητής ΑΣΚΤ), ο Γεώργιος Ξηροπαΐδης (Καθηγητής Παντείου Πανεπιστημίου), ο Κωνσταντίνος Μωραΐτης (Καθηγητής ΕΜΠ) και ο Αναστάσιος Κωτσιόπουλος (Καθηγητής ΑΠΘ).

Λίγα λόγια για το βιβλίο της Μαριάννας Χαριτωνίδου
Σχεδιάζοντας και Βιώνοντας την Αρχιτεκτονική
Η Εξελισσόμενη Σημασία των Κατοίκων της Πόλης κατά τον 20ό αιώνα

Πώς οι έννοιες του παρατηρητή και του χρήστη της αρχιτεκτονικής και του αστικού σχεδιασμού μετασχηματίστηκαν κατά τον 20ό και 21ο αιώνα; Η Μαριάννα Χαριτωνίδου διερευνά πως σχετίζονται οι μεταλλαγές των μέσων αναπαράστασης στην αρχιτεκτονική και τον αστικό σχεδιασμό με τη σημασία των κατοίκων της πόλης. Παράλληλα, αναλύει το ενδιαφέρον των Le Corbusier και Ludwig Mies van der Rohe για την προοπτική αναπαράσταση και πως οι αρχιτέκτονες που συνδέονται με την Team Ten αντιλαμβάνονταν τον εξανθρωπισμό της αρχιτεκτονικής και της πολεοδομίας. Επίσης, εξετάζει τη σχέση μεταξύ πολιτικής και πολεοδομικού σχεδιασμού κατά τα μεταπολεμικά χρόνια στη σκέψη των Κωνσταντίνου Δοξιάδη και Adriano Olivetti, την αντίληψη του συμμετοχικού σχεδιασμού στο έργο του Giancarlo De Carlo, και τις σχεδιαστικές μέθοδους του Aldo Rossi. Τέλος, αναλύει την επιρροή της αστικής κοινωνιολογίας στην προσέγγιση της Denise Scott Brown και τη δυναμική αντίληψη του χώρου στην θεωρητική και σχεδιαστική πρακτική του Bernard Tschumi. 

Για πληροφορίες στη συγγραφέα Μαριάννα Χαριτωνίδου Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. / https://charitonidou.com/, ενώ για ηλεκτρονική πρόσβαση στο βιβλίο:https://www.degruyter.com/document/doi/10.1515/9783839464885/html.

Ο κορυφαίος Ιάπωνας αρχιτέκτονας, βραβευμένος με Pritzker, "έφυγε" από τη ζωή σε ηλικία 91 ετών.

Κατά τη διάρκεια της λαμπρής του καριέρας, με διάρκεια πάνω από έξι δεκαετίες, σχεδίασε περισσότερα από 100 αρχιτεκτονήματα, στην Ασία, στην Ευρώπη, στη Βόρεια Αμερική, στη Μέση Ανατολή και στην Αυστραλία. Υπήρξε ένας από τους πρώτους Ιάπωνες αρχιτέκτονες που άρχισαν να εργάζονται και να διακρίνονται σε παγκόσμια κλίμακα.

Ο Αράτα Ισοζάκι γεννήθηκε στην πόλη Οΐτα της Ιαπωνίας το 1931. Στην αρχιτεκτονική αποφάσισε να στραφεί, σπουδάζοντας στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, αφού αντιλήφθηκε το ανείπωτο μέγεθος της καταστροφής που είχαν προκαλέσει οι δύο ατομικές βόμβες των ΗΠΑ στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. "Η πρώτη μου εμπειρία στην αρχιτεκτονική ήταν το κενό της αρχιτεκτονικής", είχε αναφέρει, όταν κέρδισε το Pritzker. "Ετσι, άρχισα να σκέφτομαι πώς οι άνθρωποι θα μπορούσαν να ξαναχτίσουν τα σπίτια και τις πόλεις τους". Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, ο Ισοζάκι μαθήτευσε στο αρχιτεκτονικό γραφείο ενός πρώην καθηγητή του, του διάσημου αρχιτέκτονα και επίσης βραβευμένου με Pritzker (το 1987) Κένζο Τάνγκε, ενώ το 1963 ίδρυσε το δικό του αρχιτεκτονικό γραφείο, Arata Isozaki & Associates, σε μια περίοδο κατά την οποία επικρατούσε οικοδομικός οργασμός στην Ιαπωνία.

Φωτογραφία: Pygmalion Karatzas

Το 2019, ο Αράτα Ισοζάκι έγινε ο έβδομος Ασιάτης αρχιτέκτονας που κέρδισε το βραβείο Pritzker μέσα σε μια περίοδο δέκα ετών, με την κριτική επιτροπή να τον επαινεί ιδιαίτερα για το πρώτο διεθνές έργο που του ανατέθηκε, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Λος Άντζελες.
Μεταξύ πολλών διακρίσεων με τις οποίες τιμήθηκε κατά τη διάρκεια της εξαιρετικής καριέρας του, ξεχωρίζουν επίσης το χρυσό μετάλλιο του Βασιλικού Ινστιτούτου Βρετανών Αρχιτεκτόνων (RIBA), που του απονεμήθηκε το 1986, και ο Χρυσός Λέοντας, τον οποίο κέρδισε στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας το 1996.

Μερικά από τα πιο γνωστά έργα του είναι: το συγκρότημα Art Tower Mito στην Ιαπωνία, το Qatar National Convention Center στην Ντόχα και το Palau Sant Jordi, που ανεγέρθηκε για τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Βαρκελώνη το 1992, καθώς και το συνεδριακό και πολιτιστικό κέντρο του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης.

Φωτογραφία: Γ. Σημιτόπουλος

Το έπιπλο του γραφείου αναρτάται από την οροφή και τον κυλινδρικό όγκο.
Φωτογραφία: Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος

Το οπλισμένο σκυρόδεμα χρωματίζεται με γήινο, απορροφητικό χρώμα και παραμένει ανεπίχριστο σε οροφές και τοιχία στην κατοικία στην Εύβοια.
Φωτογραφία: Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος