ΤΥΠΟΙ ΒΑΦΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΥΝ ΤΙΣ ΞΥΛΙΝΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΑ ΑΞΕΠΕΡΑΣΤΑ ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΞΥΛΟΥ
Το ξύλο είναι ένας βιολογικός ιστός και η φυσική φθορά του είναι κάτι απολύτως αποδεκτό μέσα στη φύση και τυχόν επιπλέον δυσμενείς συγκυρίες κατά τη χρήση του (υπέρμετρες μηχανικές καταπονήσεις, βιολογικές προσβολές, διαβροχή κ.ά.) επιταχύνουν αυτήν τη φθορά· πολλώ δε μάλλον, καθώς η εναλλαγή διαβροχής - απομάκρυνσης υγρασίας συνοδεύεται με αλεπάλληλες ακανόνιστες μεταβολές διαστάσεων των κατασκευών.
Στη διπλωματική τους εργασία με τίτλο "Biokinetics", οι απόφοιτοι της αρχιτεκτονικής σχολής του πανεπιστημίου της Φλόριντα, Drew Kauffman και Mani Karami πειραματίζονται με εφαρμογές του κινητικού σχεδιασμού σε προσόψεις με φωτοαντιδραστήρες που τροφοδοτούνται από μικροφύκη.
Τα τελευταία χρόνια συγκεντρώνεται μεγάλο ενδιαφέρον γύρω από επιλεγμένα είδη μικρο-φυκιών, τα οποία αναπτύσσονται εργαστηριακά, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σε φάρμακα, τρόφιμα και πλαστικά. Ανάλογα με το είδος και
τις συνθήκες ανάπτυξης, τα μικροφύκη μπορούν να διπλασιαστούν σε βιομάζα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, συνήθως σε 24 έως 48 ώρες, ενώ μπορούν να απομονώσουν περίπου το διπλάσιο του βάρους τους σε CO2 από την ατμόσφαιρα. Επιπλέον, τα βιοκαύσιμα που προέρχονται από φύκια επιτρέπουν σ’ ένα κτίριο να καλύψει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ενεργειακών του αναγκών, καθιστώντας τα ένα πολύτιμο και ευέλικτο εργαλείο βιώσιμου σχεδιασμού.
Η βασική διάταξη του "Biokinetics", που περιλαμβάνει φωτοβιοαντιδραστήρα, δομικά στοιχεία και συστήματα σκίασης, λειτουργεί σ’ έναν κατακόρυφο βρόχο με το νερό να αντλείται στην κορυφή πριν από την καθοδική του πορεία λόγω βαρύτητας. Παράλληλα, ενσωματώνει μια ακόμη μονάδα φωτοβιοαντιδραστήρα για τη βελτίωση του αερισμού, της κυκλοφορίας και της ανάδευσης της καλλιέργειας των φυκιών.
Τα εμπορικά στελέχη φυκιών συνήθως αναπτύσσονται καλύτερα σε θερμοκρασίες από 20°C έως 30°C, αλλά η Φλόριντα, όπου έγινε το πείραμα, συχνά υπερβαίνει αυτούς τους περιορισμούς. Με την ενσωμάτωση ενός αυτοματοποιημένου μικροελεγκτή και ενεργοποιητή που συνδέονται με μια μονάδα κινητής σκίασης, το σύστημα προσαρμόζεται στις ταχέως μεταβαλλόμενες συνθήκες ανάπτυξης. Η γεωμετρία, η μάζα και ο προσανατολισμός του συστήματος σκίασης ενημερώνονται από δοκιμές που γίνονται μ’ ένα εξελιγμένο πρόγραμμα φωτισμού και ενεργειακής απόδοσης. Τα εμπειρικά δεδομένα παρέχονται σε πραγματικό χρόνο με ενσωματωμένους ψηφιακούς αισθητήρες θερμοκρασίας, συνδεδεμένους με μικροελεγκτές Arduino, οι οποίοι ελέγχουν το σύστημα σκίασης, ενώ παράλληλα παρακολουθούν τις περιβαλλοντικές συνθήκες και την απόδοση του συστήματος. Η λειτουργία της μεταβαλλόμενης όψης απαιτεί ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας, ενώ περισσότερο από το 99% του νερού ανακυκλώνεται κατά τη συνεχή, παθητική διαδικασία συγκομιδής, με αποτέλεσμα η κατανάλωση νερού να είναι επίσης πολύ χαμηλή. Επειδή το σύστημα είναι προσαρμόσιμο, μπορεί να κλιμακωθεί και να προσαρμοστεί σε κτίρια οποιουδήποτε μεγέθους, αλλά και σε μεγάλο εύρος καιρικών συνθηκών.
Καθοριστική συνθετική απόφαση της διαμόρφωσης του ERGON Agora East ήταν η ανάδειξη του δομικού χαρακτήρα του κτιρίου και της φθοράς που έχει επιφέρει σ’ αυτόν ο χρόνος. Στο δάπεδο αφαιρέθηκε η εποξειδική βαφή και αποκαλύφθηκε το αρχικό μωσαϊκό. Οι όποιες φθορές είχε, καλύφθηκαν με τσιμεντοειδές. Ακόμη, τα βιομηχανικά στοιχεία, όπως το μεταλλικό χωροδικτύωμα της στέγης, αφέθηκαν εμφανή. Τέλος, από τις τοιχοποιίες αφαιρέθηκαν όλα τα επιπρόσθετα επιχρίσματα, αποκαλύπτοντας τοιχοποιία από τούβλα και τσιμεντόλιθους.
Φωτογραφίες: Kimberley Powell
Ο περιορισμένος χώρος κατά την ανακαίνιση ενός διαμερίσματος οδήγησε στον επαναπροσδιορισμό του ρόλου ενός επίπλου, προσδίδοντάς του χαρακτηριστικά παραγωγής χώρου. Έτσι, το έπιπλο δύναται να "εργαλειοποιηθεί" για διαφορετικές ερμηνείες του εσωτερικού. Αυτή η αντίληψη του "επίπλου ως αρχιτεκτονική" κρίνεται καθοριστικής σημασίας για την ανακαίνιση υφιστάμενων χώρων κατοίκησης.
Φωτογραφίες: Πηνελόπη Γερασίμου
Η ιδέα του περίκλειστου ή "μυστικού" κήπου, ως μέρους της κατοικίας, συναντάται στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Κύπρου και ειδικά της Λευκωσίας, όπου βρίσκεται η εν λόγω ιδιωτική κατοικία. Οι τέσσερις κήποι της κατοικίας εξυπηρετούν την ανάπτυξη φυτών και την εξοικείωσή τους με το κλίμα, προτού αυτά μετεμφυτευθούν στον υπόλοιπο χώρο του οικοπέδου, που περιβάλλει την κατοικία. Ο κήπος στο κέντρο της κατοικίας είναι ένας εσωτερικός κήπος, ο οποίος προσφέρει ποιότητα εξωτερικού χώρου στο εσωτερικό της κατοικίας, ενώ διαχωρίζει ελαφρά τον ενιαίο χώρο του καθιστικού σε υποχώρους και διευκολύνει την κυκλοφορία.
Παράλληλα, το άνοιγμα της οροφής επιτρέπει τη δημιουργία κατακόρυφου εξαερισμού και απαγωγή αέρα κατά τη διάρκεια των ημερών που δεν υπάρχει έντονη πνοή ανέμου. Τα υλικά στο εσωτερικό της κατοικίας έχουν επιλεχθεί έτσι, ώστε να διαθέτουν μεγάλη θερμοχωρητικότητα, όπως το σκυρόδεμα, και να δημιουργούν μεγάλη θερμική μάζα για τη διατήρηση σταθερής εσωτερικής θερμοκρασίας καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Αρχιτεκτονική μελέτη: draftworks*architects
Φωτογραφία: Μαρία Ευθυμίου / Creative Photo Room