Πρόκειται για μια μελέτη εσωτερικής διακόσμησης και φωτισμού σε ένα νεόδμητο διαμέρισμα 45 m² στην περιοχή της Θέρμης στην ανατολική Θεσσαλονίκη. Το διαμέρισμα περιλαμβάνει έναν ενιαίο χώρο καθιστικού, κουζίνας και τραπεζαρίας, όπως επίσης ένα υπνοδωμάτιο και τον χώρο του λουτρού. Σκοπός του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού ήταν η μέγιστη και ορθότερη αξιοποίηση των χώρων με την κατάλληλη διάταξη των λειτουργιών, όπως επίσης και με τη δημιουργία χώρων αποθήκευσης σε κάθε δυνατό σημείο του διαμερίσματος.
Η αρχιτεκτονική μελέτη στόχευσε στη δημιουργία ενός ευχάριστου και φιλικού περιβάλλοντος με την επιλογή γήινων αποχρώσεων σε υλικά κατασκευής, χρώματα βαφής και υφάσματα, προκειμένου το τελικό αποτέλεσμα να προσφέρει χαλάρωση, ζεστασιά και οικειότητα τόσο στον ιδιοκτήτη, όσο και στον κάθε επισκέπτη του σπιτιού. Ένα σημαντικό σημείο της αρχιτεκτονικής σύνθεσης αποτέλεσε τόσο ο σχεδιασμός των ψευδοροφών του διαμερίσματός, όσο και η μελέτη φωτισμού. Με τη δημιουργία φατνωμάτων σε καμπυλόμορφα μοτίβα και η ένταξη κρυφού φωτισμού σε αυτά έδωσαν μια επιπρόσθετη λεπτομέρεια στις οροφές του σπιτιού, διατηρώντας ωστόσο την αρμονία στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα.
Η μελέτη φωτισμού στόχευσε στην ομοιόμορφη κατανομή φωτός εντός των χώρων με την τοποθέτηση κρεμαστών φωτιστικών αλλά και χωνευτών φωτιστικών σωμάτων led spot, σε κατάλληλες θέσεις και σε κατάλληλο πλήθος, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες του διαμερίσματος σε λειτουργικό φωτισμό. Παράλληλα, ο ατμοσφαιρικός φωτισμός επιτεύχθηκε τόσο με την χρήση κρυφών φωτισμών σε οροφές και κατακόρυφες τοιχοποιίες, όσο και με την εφαρμογή επιτοίχιων φωτιστικών.

Στοιχεία του δαπέδου προστασίας από το ηλεκτροστατικό φορτίο αποτελούν η υπόβαση, το πλέγμα ταινιών χαλκού που προσφέρει αγωγιμότητα, το αγώγιμο συγκολλητικό υλικό και το είδος της τελικής επίστρωσης.
Προετοιμασία υπόβασης
Η ποιότητα της υπόβασης αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιτυχή λειτουργία ενός αντιστατικού ή αγώγιμου δαπέδου. Η ύπαρξη υγρασίας πρέπει να ελέγχεται (όχι υψηλότερη από 75% σχετική υγρασία) και, εάν είναι υψηλή, να τοποθετείται στεγανοποιητική στρώση, εφόσον η υγρασία του αέρα οφείλεται σε προσβολή δομικών στοιχείων από εξωτερικές πηγές νερού. Επίσης εάν υπάρχουν ρωγμές, θα πρέπει να πληρούνται με επισκευαστικό κονίαμα. Στην περίπτωση τοποθέτησης σε νέα πλάκα σκυροδέματος συνιστάται η επίστρωσή της με στεγανοποιητικό υλικό, για την προστασία των κολλήσεων των υλικών των στρώσεων που έπονται.
Γείωση με πλέγμα ταινιών χαλκού
Πριν από την κόλληση των πλακιδίων θα πρέπει να τοποθετηθεί στο υπόστρωμα ένα πλέγμα από αυτοκόλλητες, χάλκινες ταινίες διατομής πλάτους 10 - 20 mm περίπου σε όλη την επιφάνεια. Προσοχή θα πρέπει να δίδεται, ώστε να μην πατηθούν οι χάλκινες ταινίες και να μη λερωθούν πριν το στρώσιμο του συγκολλητικού υλικού. Αναμονές θα πρέπει να προβλέπονται για τη σύνδεση με τη γείωση σε αποστάσεις ανάλογα με τον τύπο του δαπέδου (αγώγιμο, αντιστατικό). Σε ορισμένους τύπους δαπέδων δεν απαιτείται η τοποθέτηση πλέγματος ταινιών χαλκού και αρκεί η τοποθέτηση αγωγών μόνο περιμετρικά.
Κόλληση με αγώγιμες κόλλες
Σημαντικό στοιχεία για την επίτευξη των αντιστατικών ιδιοτήτων του δαπέδου έχουν οι αγώγιμες κόλλες, οι οποίες έχουν διπλό λόγο ύπαρξης, διότι αφενός χρησιμοποιούνται για τη μηχανική στερέωση του δαπέδου, αφετέρου δημιουργούν μία αγώγιμη υπόβαση, απαραίτητη για την ασφαλή μεταφορά των φορτίων στο έδαφος.
Εφαρμογή τελικής επίστρωσης
Τα περισσότερα προϊόντα διατίθενται σε πλακίδια ή ρολά και αφού τοποθετηθούν πιέζονται για την καλύτερη εφαρμογή τους. Εφόσον προβλέπεται, σε ορισμένα προϊόντα, 24 ώρες μετά την τοποθέτηση γίνεται η θερμοκόλληση στους αρμούς, εξασφαλίζοντας τη μηχανική στερέωση αλλά και τη συνέχεια της αγωγιμότητας του δαπέδου, αποφεύγοντας τις ηλεκτρικές γέφυρες. Άλλα συστήματα έχουν αυτοκόλλητες επιφάνειες ή ειδικές απολήξεις για τη γρήγορη συναρμογή τους. Η απόδοση του συστήματος συνιστάται να ελέγχεται με δοκιμές.

Ο υποβαθμισμένος κήπος προσφέρει φυσικό φωτισμό στο υπόσκαφο τμήμα της κατοικίας "Liminal House" στον Καναδά, διατηρώντας ταυτόχρονα την επαφή των εσωτερικών χώρων με τη φύση.
Φωτογραφία: Hufton+Crow

Το κτίριο της CRLand Archive Libraryκαλύπτεται από χειροποίητο γκρι τούβλο, που ενοποιεί τις όψεις και προσθέτει υφή στις επιφάνειες. Το τούβλο αρθρώνεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, για να μεγιστοποιήσει τα εφέ που δημιουργούνται από ένα μόνο υλικό. Χρησιμοποιείται και ως συμπαγής επένδυση με διαφορετική τοποθέτηση και τελείωμα, αλλά και ως διάτρητη επιφάνεια.
Φωτογραφίες: Shengliang Su

Η αξιοποίηση των γυάλινων επιφανειών για μετατροπή της ηλιακής ενέργειας σε ηλεκτρισμό με τη χρήση διάφανων ηλιακών πετασμάτων, θα μπορούσε να μετατρέψει τα παράθυρα σε συλλέκτες πράσινης ενέργειας και να συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου της μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας των κτιρίων.
Η εκμετάλλευση των όψεων των κτιρίων για παραγωγή πράσινης ενέργειας βρίσκεται στο επίκεντρο διαφόρων επιστημονικών ερευνών τα τελευταία έτη. Ειδικά στην περίπτωση των γυάλινων πολυώροφων κτιρίων, όπου οι κατακόρυφες επιφάνειες είναι πολύ μεγαλύτερες συγκριτικά με την επιφάνεια της οροφής, η μετατροπή των υαλοστασίων σε ηλιακούς συλλέκτες θα μπορούσε να παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην ενεργειακή τους διαχείριση.
Έως σήμερα οι εμπορικά διαθέσιμες διατάξεις συλλογής ηλιακής ενέργειας, γνωστές ως ηλιακά κύτταρα ή κελιά (solar cells), που μετατρέπουν την προσπίπτουσα ηλιακή ενέργεια σε ηλεκτρική μέσω του φωτοβολταϊκού φαινομένου, χρησιμοποιούν πυρίτιο που δεν χαρίζει διαφάνεια, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εφαρμοστούν σε υαλοπίνακες. Τα τελευταία έτη, πολλές πανεπιστημιακές έρευνες στοχεύουν στην ανάπτυξη διάφανων ηλιακών κυττάρων ουδέτερου χρώματος (transparent solar cells - TSCs), που θα επεκτείνουν τη χρήση τους σε αρχιτεκτονικές και άλλες εφαρμογές.
Μια ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο του Michigan State University (MSU) κατάφερε να αναπτύξει εντελώς διαφανή ηλιακά πετάσματα, κατασκευάζοντας έναν καινοτόμο ηλιακό συλλέκτη, που μπορεί να τοποθετηθεί επάνω σε διαφανείς επιφάνειες, χωρίς να επηρεάζει τη μετάδοση του φωτός. Το πέτασμα χρησιμοποιεί οργανικά μόρια που απορροφούν μήκη κύματος φωτός, μη ορατά στο ανθρώπινο μάτι, όπως η υπέρυθρη και η υπεριώδης ακτινοβολία. Η ακτινοβολία που συλλέγεται, μεταφέρεται κατόπιν στο πλαίσιο του πετάσματος, όπου με τη χρήση λεπτών λωρίδων φωτοβολταϊκών κυττάρων, μετατρέπεται σε ηλεκτρισμό. Προς το παρόν η τεχνολογία έχει χαμηλή απόδοση, γύρω στο 1%, αλλά η ομάδα εργάζεται με στόχο την αύξηση της γύρω στο 5%.
Ένα βήμα πιο κοντά στο στόχο, έχουν έρθει ερευνητές στο University of Michigan. Η ομάδα ανέπτυξε ένα υλικό, που παρέχει ταυτοχρόνως καλή ηλιακή απορρόφηση, υψηλή τάση ρεύματος, χαμηλή αντίσταση και διαφάνεια ουδέτερου χρώματος. Το νέο υλικό αποτελείται από ένα συνδυασμό οργανικών μορίων που απορροφούν την υπέρυθρη ακτινοβολία. Επιπλέον, οι ερευνητές ανέπτυξαν οπτικά επιχρίσματα για ενίσχυση της ισχύος που παράγεται από το υπέρυθρο φως, χωρίς να χάνεται η διαφάνεια στην ορατή περιοχή, δύο παράγοντες που συνήθως ανταγωνίζονται ο ένας τον άλλο. Αν και τα κύτταρα έχουν μια ελαφριά πρασινωπή απόχρωση, θυμίζουν περισσότερο το γκρι των γυαλιών ηλίου ή των παραθύρων των αυτοκινήτων. Για την αρχική έκδοση της διάταξης χρησιμοποιήθηκαν ηλεκτρόδια από οξείδιο ίνδιου, που πέτυχε απόδοση 3,5%, ενώ μια δεύτερη έκδοση με ηλεκτρόδια αργύρου ανέβασε την απόδοση στο 5%. Και οι δύο εκδοχές μπορούν να κατασκευαστούν σε μεγάλη κλίμακα, με τη χρήση υλικών που είναι λιγότερο τοξικά σε σχέση με άλλα διαφανή ηλιακά κύτταρα, ενώ μπορούν να εξατομικευτούν ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος της εφαρμογής και να τοποθετηθούν μεταξύ υαλοπινάκων με διπλά τζάμια. Η μελέτη της ομάδας συνεχίζεται με στόχο τη βελτίωση της απόχρωσης, την αύξηση της αποδοτικότητας στο 7% και την επέκταση του χρόνου ζωής των κυττάρων στα 10 έτη.
Σε μια άλλη έρευνα στο πανεπιστήμιο UNIST στη Ν. Κορέα, η επιστημονική ομάδα εστίασε στην ευελιξία της μορφής, καταφέρνοντας να κατασκευάσει κύτταρα ουδέτερου χρώματος και υψηλής απόδοσης, που μπορούν να προσαρμοστούν ακόμη και σε καμπύλες επιφάνειες. Για να επιτευχθεί αυτό, οι επιστήμονες ενσωμάτωσαν ράβδους πυριτίου σε ένα ευέλικτο και διάφανο πολυμερικό υλικό. Οι ράβδοι, που λειτουργούν ως μια φωτοενεργή στρώση, διατάσσονται έτσι ώστε να μην είναι ορατοί στο ανθρώπινο μάτι. Όταν το φως εισέρχεται ανάμεσα στο πολυμερές υλικό και στις ράβδους, το ηλιακό φως απορροφάται και παράγεται ηλεκτρισμός, χωρίς να χαθεί η διαφάνεια. Το σύστημα μάλιστα βασίζει τη λειτουργία του στις αρχές της ανακύκλωσης, ώστε να μεγιστοποιείται η απόδοση, καθώς είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε το φως που ανακλάται από την κορυφή της κάθε ράβδου, να απορροφάται από την επόμενη. Το ηλιακό κύτταρο αναμένεται να διατηρεί την αρχική του απόδοση επάνω από 95%, ακόμη και έπειτα από δεκάδες δοκιμές κάμψης.

Το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του για την ανάπτυξη της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής, προκήρυξε διαγωνισμό επιλογής έργων για την 11η Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων. Στόχος των εκδηλώσεων της Biennale, που οργανώνεται από το Ινστιτούτο κάθε δύο χρόνια, είναι η συγκέντρωση ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος των δραστηριοτήτων των νέων αρχιτεκτόνων, η έκθεση των έργων τους, η ανάδειξη νέων δημιουργών και η ανταλλαγή απόψεων σχετικά με την ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής σκέψης και την παραγωγή αρχιτεκτονικού έργου στην Ελλάδα σήμερα.

Η έκθεση των έργων της 11ης Biennale προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών στη Θεσσαλονίκη, σε συνδιοργάνωση με το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Α.Π.Θ., από τις 16 Δεκεμβρίου 2023 έως τις 14 Ιανουαρίου 2024, παράλληλα με την έκδοση του σχετικού καταλόγου. Την πρώτη μέρα της έκθεσης, δηλαδή στις 16 Δεκεμβρίου 2023 και ώρα 18:30, θα πραγματοποιηθεί στο Τελλόγλειο Ίδρυμα ημερίδα, με προσκεκλημένους τα μέλη της κριτικής επιτροπής, και με στόχο την παρουσίαση και κριτική ανάλυση των έργων.

Μέλη της Κριτικής Επιτροπής της 11ης Biennale Νέων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων ήταν οι:
• Αναστάσιος Κωτσιόπουλος - Ομότιμος καθηγητής Α.Π.Θ. (συντονιστής)
• Αναστάσιος Τέλλιος - Καθηγητής Α.Π.Θ.
• Κωνσταντίνος Μωραΐτης - Ομότιμος καθηγητής Ε.Μ.Π.
• Μόρφω Παπανικολάου - Αρχιτέκτονας I.U.A.V.
• Δημήτρης Θωμόπουλος - Αναπληρωτής καθηγητής Α.Π.Θ.
Ως αναπληρωματικά μέλη ορίστηκαν οι Σταύρος Γυφτόπουλος καθηγητής Ε.Μ.Π. και Αλκμήνη Πάκα καθηγήτρια Α.Π.Θ. Η Κριτική Επιτροπή εξέτασε διεξοδικά τα 165 έργα που υποβλήθηκαν και τα κατέταξε, ανάλογα με την ποιότητά τους, σε δύο ομάδες, θεωρώντας ως διακριθέντα τα 42 από αυτά.

Ο μεγάλος αριθμός έργων και προτάσεων που υποβλήθηκαν επιτρέπει να σχηματιστεί μια εικόνα εξαιρετικά αισιόδοξη για την αρχιτεκτονική δημιουργία και πράξη στην Ελλάδα. Από πλευράς κλίμακος και θεματολογίας κυριαρχούν οι ανακαινίσεις αστικών και εξοχικών κατοικιών, όπως και οι νέες εξοχικές κατοικίες που, σε ορισμένες περιπτώσεις, στεγάζουν δραστηριότητες τουριστικού χαρακτήρα. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η παρουσία μελετών τοπίου και αστικών αναπλάσεων, προϊόντων κατά κανόνα διαγωνισμών που δεν έχουν ακόμη υλοποιηθεί, ενώ περιορισμένη είναι η παρουσία κτηρίων και μελετών δημοσίου χαρακτήρα και μεγάλου μεγέθους ή συνθετότητας. Από πλευράς συνθετικών ιδεών, ευδιάκριτες είναι οι ιδέες που εντάσσονται στο ρεπερτόριο του λεγόμενου «ελληνικού νέου μοντέρνου» με καθαρές γεωμετρικές μορφές, συνήθως ορθογώνιες, και με «ειλικρινή» εμφάνιση και συσχέτιση των δομικών στοιχείων και υλικών. Διακρίνονται πάντως και διαφοροποιήσεις οφειλόμενες, πιθανώς, στις ιδιαιτερότητες της συνθετικής διδασκαλίας στις Σχολές Αρχιτεκτονικής. Πρέπει επίσης να σημειωθούν σχεδιαστικές επιλογές, όπως η δημιουργία υπόσκαφων κτηρίων, που έχουν ίσως κερδίσει την προτίμηση των νεωτέρων μελετητών. Διαπιστώθηκε επίσης ότι είναι γενικευμένη η χρήση εξελιγμένων υπολογιστικών εργαλείων, ενώ δεν φαίνεται να αξιοποιούνται πλήρως οι δυνατότητες των εργαλείων αυτών στο να περιγράψουν και να υποβοηθήσουν τους μετασχηματισμούς της κεντρικής ιδέας από την πρώτη σύλληψη μέχρι το τελικό έργο.

Εν κατακλείδι, τονίζεται, για μιαν ακόμη φορά, η σημασία του θεσμού για την προβολή του έργου των νέων αρχιτεκτόνων και, κατ’ επέκταση, για το ρόλο της νέας ελληνικής αρχιτεκτονικής στο συνεχώς και ταχύτατα εξελισσόμενο forum νέων ιδεών στην παγκόσμια αρχιτεκτονική σκηνή.

Εγκαίνια έκθεσης: 16.12.2023, 18:30
Διάρκεια έκθεσης: 16.12.2023 – 14.01.2024
Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ., Θεσσαλονίκη

Περισσότερες πληροφορίες: www.eia.gr

PLINTHOS Architects is an architecture practice based in Athens, Greece founded by Theofanis Roussos and Michael Sminas in 2019.
We believe that every project is unique and deserves a thoughtful and creative approach. We work closely with our clients to understand their needs and vision, and then develop innovative solutions that exceed their expectations. Our team of architects, designers, and engineers are highly skilled and experienced, and we use the latest technology and software to ensure that our designs are accurate, efficient, and sustainable. Whether you need a residential, commercial, or a hospitality project, we have the expertise to deliver exceptional results.
We believe that great architecture has the power to transform lives, and we are dedicated to creating spaces that inspire, energize, and enrich the human experience.

Το "ALON", γνωστό και ως διαφανές αλουμίνιο, είναι ένα προηγμένο υλικό που συνδυάζει την αντοχή του αλουμινίου με τη διαφάνεια του γυαλιού. Το υλικό, που ήδη έχει χρησιμοποιηθεί σε πολλές εφαρμογές αμυντικών συστημάτων, είναι πλέον εμπορικά διαθέσιμο σε μεγάλα μεγέθη και ποσότητες.

Χάρη στις εξαιρετικές του ιδιότητες, όπως μεγάλη αντοχή και μικρό βάρος, το αλουμίνιο αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα υλικά στον κατασκευαστικό κλάδο. Για δεκαετίες οι χημικοί μηχανικοί ονειρεύονταν τη δημιουργία ενός υλικού, που να συνδυάζει τη δύναμη και την αντοχή του αλουμινίου με την αισθητική και τη διαφάνεια του γυαλιού. Αν και οι πειραματισμοί ξεκίνησαν ήδη από τη δεκαετία του 1980, μόλις πριν μερικά χρόνια η εταιρεία "Surmet" κατόρθωσε να παραγάγει και να διαθέσει εμπορικά την τεχνολογία του διάφανου αλουμινίου, με την επωνυμία "ALON" (Aluminum Oxynitride).

Το "ALON" είναι ένα προηγμένο πολυκρυσταλλικό διάφανο κεραμικό, που αποτελείται από αλουμίνιο, οξυγόνο και άζωτο. Για την παραγωγή του, που θυμίζει πολύ την παραγωγή κεραμικών υλικών, κράματα σκόνης αλουμινίου συμπιέζονται σε πολύ μεγάλη πίεση και θερμαίνονται σε πολύ υψηλή θερμοκρασία, που ξεπερνάει τους 2.000°C, πριν να στιλβωθούν και μορφοποιηθούν σε επιθυμητά σχήματα. Το παραγόμενο υλικό έχει υψηλή οπτική μετάδοση (>85%), κρυσταλλική διαύγεια χωρίς διχρωμίες, ομοιομορφία εμφάνισης, μεγάλη σκληρότητα και αντοχή σε καταπονήσεις, ακτινοβολία, διάβρωση και οξείδωση, ενώ παραμένει συμπαγές σε θερμοκρασίες έως και 1.200°C.

Όσον αφορά στις εφαρμογές του, ήδη υπάρχουν στο εμπόριο υαλοπίνακες μεγάλων διαστάσεων σε ποικιλία σχημάτων. Η μεγάλη αντοχή του υλικού το έχει κάνει δημοφιλές στην κατασκευή αλεξίσφαιρων παραθύρων σε στρατιωτικά κτίρια, θωρακισμένα οχήματα και χώρους με αυξημένες απαιτήσεις ασφαλείας, αλλά και σε μικρότερες εφαρμογές, όπως άθραυστες οθόνες κινητών τηλεφώνων. Αν και το κόστος του υλικού είναι ακόμη αρκετά αυξημένο, σύντομα αναμένεται οι χρήσεις του να επεκταθούν για τη δημιουργία μεγάλων διάφανων κατασκευών, όπως γυάλινων προσόψεων και ενυδρείων.

Από την αρχή του σχεδιασμού, το όραμα ήταν η κατοικία να εναρμονίζεται με τα γύρω δέντρα και να συνυπάρχει φυσικά με το περιβάλλον. Η ενσωμάτωση οργανικών σχημάτων σε κάθε στέγαστρο μαλάκωσε την κατά τα άλλα αυστηρή δομή. Οι φυτεύσεις σε κάθε ένα από τα ανοίγματα τόνισαν την απρόσκοπτη ενσωμάτωση του κτιρίου στο τοπίο.
Φωτογραφίες: Tom Kurek

Τα "πλωτά" σκαλιά εισόδου από σκυρόδεμα οδηγούν στην μπροστινή βεράντα εισόδου της κατοικίας "Piper’s Place", όπου τους επισκέπτες υποδέχεται μια υπερμεγέθης γυάλινη περιστρεφόμενη πόρτα.
Φωτογραφία: Alejandro Martinez