Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΕΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ

Η χρήση κονιαμάτων για την τελική επικάλυψη επιφανειών δεν είναι μια νέα μέθοδος, καθώς έχει της ρίζες της στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Μεσογείου. Προσαρμοσμένο στα ελληνικά καιρικά δεδομένα και τις τοπικές ανάγκες, το πατητό τσιμεντοκονίαμα χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες εκτενώς σε βοηθητικούς και επαγγελματικούς χώρους, σε χώρους με υψηλές απαιτήσεις στεγανότητας, αλλά και σε διακοσμητικές εφαρμογές κυρίως στα νησιά και ειδικότερα στις Κυκλάδες. Αναγνωρίζοντας την ανθεκτικότητα, τη διαχρονικότητα και την αισθητική αξία του υλικού, το πατητό τσιμεντοκονίαμα έχει έρθει και πάλι στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια, με την εμφάνιση νέων βιομηχανοποιημένων προϊόντων, βελτιωμένων ως προς τη σύσταση, που καλύπτουν πλήθος εφαρμογών.

Το γραφείο μας ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση να ανακαινίσουμε μια κατοικία διακοπών 30 ετών που βρίσκεται στον Τούρλο Μυκόνου. Το σπίτι, που χτίστηκε αρχικά το 1989, βρίσκεται πάνω σε ένα τυπικό μυκονιάτικο βράχο με ανεμπόδιστη θέα προς τη θάλασσα και το ηλιοβασίλεμα. Έχει εξελιχθεί σταδιακά μέσω αρκετών προσθηκών σε μια γοητευτική αλλά περίπλοκη σύνθεση χώρων.

Ο σχεδιαστικός μας στόχος ήταν να παρέμβουμε και να αναδιατάξουμε ορισμένους από τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, ώστε να τους καταστήσουμε πιο εύχρηστους, σεβόμενοι τον κλασικό κυκλαδίτικο χαρακτήρα του σπιτιού. Ορισμένα στοιχεία του σπιτιού διατηρήθηκαν, όπως οι υπάρχουσες ξύλινες οροφές και το παραδοσιακό κονίαμα στους εξωτερικούς τοίχους. Υπήρχαν, στην πραγματικότητα, διαφορετικές φάσεις και στυλ κονιάματος σε όλο το σπίτι, αλλά αυτοί οι τοίχοι τραχιάς υφής πρόσθεταν στον χαρακτήρα της κατοικίας και διατηρήθηκαν. Ξυλόγλυπτες πόρτες συντηρήθηκαν και επανατοποθετήθηκαν. Η εξωτερική πλακόστρωση από πέτρα Πηλίου διατηρήθηκε και επεκτάθηκε όπου ήταν απαραίτητο.

Παράλληλα, εισαγάγαμε νέα αλλά κλασικά υλικά, δημιουργώντας μια ισορροπημένη σχέση μεταξύ της παραδοσιακής και μινιμαλιστικής αρχιτεκτονικής, που τονίζεται περαιτέρω από το ιδιαίτερο γούστο των ιδιοκτητών στη διακόσμηση και στο design. Τα δάπεδα από μωσαϊκό στο εσωτερικό συμπληρώνουν αρμονικά τα εξωτερικά δάπεδα. Τα υπάρχοντα ξύλινα παράθυρα και παντζούρια χρωματίστηκαν με ένα φρέσκο «aqua» χρώμα. Η κουζίνα και τα μπάνια διαθέτουν κλασικά ελληνικά μάρμαρα από το γειτονικό νησί της Νάξου και μάρμαρο Διονύσου από την Αττική.

Η στρατηγική μας σχετικά με τη διάταξη του σπιτιού ήταν να εστιάσουμε σε σημειακές παρεμβάσεις με μέγιστο αντίκτυπο. Με την επέκταση των δημόσιων χώρων και την ενοποίηση των επιπέδων της βεράντας και των μικρότερων δωματίων σε μεγαλύτερα, επαναφέραμε την ιεραρχία και την άνετη κυκλοφορία στην κατοικία. Παράλληλα, παρείχαμε μια ευρύτερη ποικιλία τόσο σε κλίμακα όσο και σε χαρακτήρα ιδιωτικών και δημόσιων χώρων που μπορούν εν δυνάμει να φιλοξενήσουν διαφορετικά σενάρια επισκεπτών. Η κατοικία σχεδιάστηκε με σκοπό να ενοικιαστεί εποχιακά, έτσι, πτυχές της ιδιωτικότητας ήταν σημαντικές παράμετροι που λάβαμε υπόψη.

Οι σχεδιαστικές μας επιλογές, απλές αλλά ισχυρές, επιδιώκουν να γεφυρώσουν τον αυθεντικό χαρακτήρα της Μυκόνου με το σήμερα. Κάθε έργο προσεγγίζεται με ιδιαίτερη ευαισθησία ως προς το περιβάλλον, φυσικό και πολιτιστικό, το οποίο μοιάζει να απειλείται κάπως από τη μαζική τουριστική ανάπτυξη και μία παγκόσμια αισθητική που έχει «καταλάβει» το νησί. Θεωρούμε τις προτάσεις μας ως έναν εναλλακτικό τρόπο προόδου προς μια σύγχρονη αισθητική που διατηρεί το κυκλαδίτικο πνεύμα.

Το ιατρείο βρίσκεται στην περιοχή του Αμαρουσίου, καταλαμβάνοντας τον δεύτερο όροφο κτιρίου, ανοιχτής κάτοψης, 150 m², ακολουθώντας το πολυγωνικό περίγραμμα του οικοπέδου.
Κατά τη μελέτη, καθορίστηκαν οι προγραμματικοί χώροι με σκοπό να εξυπηρετήσουν τις βασικές λειτουργικές καθώς και τις εξατομικευμένες ανάγκες ενός σύγχρονου ιατρείου.
Η υποδοχή και αναμονή τοποθετούνται κεντρικά του χώρου, ενώ εκατέρωθέν τους κατανέμονται οι υπόλοιποι χώροι σε δύο ζώνες λειτουργιών. Στο νότιο προσανατολισμό, τοποθετείται το γραφείο του ιατρού με τον χώρο εξέτασής του, ενώ το κύριο εξεταστήριο επικοινωνεί απ’ ευθείας τόσο με το γραφείο του ιατρού όσο και με το χώρο της αναμονής. Στο βόρειο προσανατολισμό αναπτύσσονται οι υποστηρικτικοί χώροι. Το γραφείο της γραμματείας και ένα δευτερεύον γραφείο σε σειρά. Εν συνεχεία τοποθετείται ο χώρος της κουζίνας, το λουτρό του προσωπικού και το w.c. των ασθενών με πρόσβαση από τον χώρο αναμονής.
Οι δύο ζώνες λειτουργιών επικοινωνούν μέσω ενός εσωτερικού διαδρόμου δίνοντας τη δυνατότητα μιας παράλληλης επικοινωνίας του προσωπικού πέρα από τον βασικό άξονα κίνησης, αυτόν του χώρου της αναμονής. Ο διάδρομος ορίζεται από τον εξωτερικό τοίχο του κτιρίου και από ένα ημιδιάφανο όριο επιτρέποντας στο φως, φυσικό και τεχνητό, να διαχέεται αμφίδρομα στους δύο χώρους.
Ο χώρος συνολικά, αντιμετωπίστηκε ως ένα υπόβαθρο ανάπτυξης εναλλακτικών διαδρομών και πολλαπλών στάσεων. Υποδοχή, Αναμονή, Εξέταση, Κίνηση, Στάση, Αποφυγή, Απομόνωση, Συνάντηση. Οι χωρικές ποιότητες που δημιουργούνται είναι αποτέλεσμα της πολυπλοκότητας που ορίζει ο χειρισμός των ορίων της κάτοψης αλλά και της υλικότητας του χώρου. Με αυτό τον τρόπο το ιατρείο γίνεται θύλακας ετερόκλιτων και παράλληλων δραστηριοτήτων.

Οι χώροι ύπνου ενσωματώνονται οργανικά στη ξύλινη κατασκευή του χώρου του ξενοδοχείου. Οι ξύλινες επιφάνειες από κόντρα πλακέ πεύκης σχεδιάστηκαν με μία υποχώρηση από το κέλυφος από μπετόν, επιτρέποντας στον αέρα να ανακυκλώνεται ελεύθερα πίσω από το ξύλο. Ο συγκεκριμένος σχεδιαστικός χειρισμός είχε ως στόχο την προστασία του ξύλου αλλά και την εκμετάλλευση των ιδιοτήτων του, ως ρυθμιστή της θερμοκρασίας και της υγρασίας του χώρου.
Φωτογραφίες: Spyros Hound Photography

Η εσωτερική διακόσμηση είναι ιδιαίτερα καθοριστική στη διαμόρφωση του νέου χαρακτήρα του ξενοδοχείου. Το φυσικό φως εισβάλλει αβίαστα στο χώρο από τα ανοίγματα της οροφής, τα διάτρητα σύγχρονα καφασωτά και τις πέργκολες και προκαλεί εναλλαγές συναισθημάτων, οικειότητας, ζεστασιάς, χαλαρότητας και ευεξίας.
Φωτογραφίες: Γιώργος Σφακιανάκης

Κυρίαρχο υλικό των κατοικιών είναι το εμφανές ανεπίχριστο σκυρόδεμα που τοποθετείται περιμετρικά του κτιρίου δίνοντας έμφαση στον αστικό χαρακτήρα της κατοικίας. Παρά τα βαριά στοιχεία του σκελετού του το κτήριο αποκολλάται από το έδαφος διατηρώντας την αυτονομία του ως σύστημα κλειστών και ανοιχτών χώρων σε σχέση με τον περιβάλλονται χώρο του χωρίς να είναι αποκομμένο από αυτόν.
Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος

Η αρχιτεκτονική προσέγγιση στο κατάστημα Zeus+Dione ήταν να δημιουργηθεί ένα σκηνικό για την παρουσίαση των εναλλασόμενων ρούχων και προϊόντων τους. Το σκηνικό αυτό επιτυγχάνεται με την έμφαση στην ταλάντωση ως κίνηση, αλλά και ως έλλειψη βαρύτητας των αντικειμένων, επιδιώκοντας να δώσει "ζωή" στα υφάσματα. Έτσι, μια απλή γεωμετρική παρέμβαση, που αντιστοιχεί σε ένα κατακόρυφο πέτασμα, οργανώνει το χώρο.
Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος, Παναγιώτης Βουμβάκης

Τα κατακόρυφα ξύλινα στοιχεία στο ξενοδοχείο στην Αλόννησο, εκτός από τη χρήση τους ως περσίδες για το φιλτράρισμα του ήλιου, χρησιμοποιούνται με διαφορετική πύκνωση και πλέξη ως εξωτερικά διαχωριστικά στους εξώστες των δωματίων.
Φωτογραφίες: Alvaro Valdecantos

ΜΕ ΔΥΝΑΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΤΑΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ

Η υψηλή κατανάλωση ενέργειας των κτιρίων συνδυάζεται και με σημαντική ενεργειακή σπατάλη λόγω ποικίλων αστοχιών στο σχεδιασμό, στην κατασκευή, στη συντήρηση αλλά και στον τρόπο χρήσης και λειτουργίας τους. Ο περιορισμός της κατανάλωσης ενέργειας των κτιρίων αποτελεί σήμερα βασική προτεραιότητα των αναπτυγμένων κοινωνιών. Επιτυγχάνεται μέσω της μείωσης και της βελτίωσης της χρήσης ενέργειας από τα ενεργητικά και παθητικά συστήματά τους.

Καθοριστική συνθετική αρχή στην αναμόρφωση αυτού του εστιατορίου υπήρξε ο συνδυασμός σκουρόχρωμων γκρι μεταλλικών στοιχείων και ξύλινων κατασκευών στο φυσικό τους χρώμα. Η μεταλλική πέργκολα και η κεντρική είσοδος κυριαρχούν σε ένα μοτίβο ασύμμετρης επανάληψης μετάλλων και αποφλοιωμένης λυγαριάς. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργήθηκαν επιφάνειες με έντονα τα στοιχεία της ασιατικής κουλτούρας.
Φωτογραφίες: Μίνος Αλχανάτης