Οι ιατρικές επισκέψεις δεν συνοδεύονται συνήθως από ευχάριστες εικόνες... Οι συνειρμοί που έπονται της ανάγκης ενός γιατρού κάθε άλλο παρά βοηθούν στη χαλάρωση και στην αποδοχή αυτής της κατάστασης.
Κάπου εδώ αρχίζουμε να μιλάμε για την αισθητική ενός χώρου και την ατμόσφαιρα που ο αρχιτέκτονας μπορεί να εμφυσήσει σε αυτόν ανατρέποντας τα δεδομένα και ισχυροποιώντας την συμβολή του γιατρού στο πρόβλημα του ασθενούς, πριν ακόμα ξεκινήσει η θεραπεία! Όταν οι ασθενείς είναι μικρά παιδιά τότε η οδός είναι το χιούμορ και η οικειότητα.
Το συγκεκριμένο ιατρείο αφορά σε ιατρείο παιδοψυχιάτρου, όπου ως επιπλέον προαπαιτούμενα θέτονται η έκφραση και η ψυχική αμεσότητα για μια επιτυχημένη θεραπεία.
Εξ’ αρχής τέθηκαν οι στόχοι ξεκάθαρα:
• Ο χώρος θα έπρεπε να αντικατοπτρίζει το καλό γούστο της γιατρού.
• Θα έπρεπε να είναι οικείος αλλά περιοριστικός, θέτοντας όρια χωρίς να εκπέμπει τον αποστειρωμένο κώδικα των ιατρείων.
• Θα έπρεπε να εκμεταλλευτεί σωστά το φυσικό φως για λόγους οικονομίας.
Τροχοπέδη σ’ αυτήν την προσπάθεια ήταν η γεωμετρία και το μέγεθος του χώρου σε συνδυασμό με τη θέση της εισόδου, που υπαγόρευε ένα γραμμικό χώρο αναμονής.
Η επαφή του ασθενούς με το ιατρείο, ήδη από την αίθουσα αναμονής, λειτουργεί κατευναστικά και λυτρωτικά, απενοχοποιώντας την επίσκεψη και δίνοντας αφορμές για χιούμορ ή προβληματισμό μέσα από τα αστεία πορτραίτα των σκύλων και την σύνθεση φωτογραφιών με θέμα τα παιδιά.
Τα έπιπλα σχεδιάστηκαν εξ’ αρχής και κατά αποκλειστικότητα για το χώρο, επιλέγοντας υλικά φυσικά και προσεγμένους συνδυασμούς χρωμάτων εντείνοντας τη γαλήνη και την ασφάλεια.
Oι δυσκολίες που αντιμετωπίστηκαν ήταν οι εξής:
• Η ενοχή της επίσκεψης από παιδιά και γονείς.
• Η κλίμακα του χώρου.
• Η γεωμετρία του χώρου.
• H ασφάλεια στον αντίποδα της οικειότητας.
Σημαντική στιγμή: Η αυθόρμητα αντίδραση του μικρότερου ασθενούς (μόλις 4 ετών) προς την ιατρό, μπροστά στο κολάζ από παιδικές φωτογραφίες που συνδέσαμε, αντικρίζοντας το για πρώτη φορά: "Αυτό, το είχα ανάγκη… Ευχαριστώ!!!"

Κεντρική ιδέα πίσω από τη διαμόρφωση του συγκεκριμένου χώρου υπήρξε η θέληση να επικοινωνηθεί η αίσθηση του "χειροποίητου" σε όλες τις κλίμακες του. Για το λόγο αυτό, ο αρχιτέκτονας, σε συνεννόηση με τον ιδιοκτήτη-πολιτικό μηχανικό, αποφάσισε να προσεγγίσει και να σχεδιάσει το κάθε έπιπλο-αντικείμενο ξεχωριστά, με στόχο να δημιουργείται μια ολική εμπειρία στο χώρο. Στην πρώτη επίσκεψη στο γραφείο, αυτό που προκαλούσε αμέσως εντύπωση ήταν το άπλετο φως που κυριαρχούσε και η μαγευτική θέα της χώρας της Μυκόνου, που πρόβαλλε ακριβώς από κάτω. Το κτίριο είναι κατασκευασμένο σε ιδιαίτερα προνομιούχο σημείο, καθώς από την κορυφή της πλαγιάς όπου βρίσκεται, μπορεί κανείς να αγναντέψει τη Ρήνεια, τη Σύρο και την Τήνο, αλλά και να περπατήσει μέχρι τη χώρα του νησιού.
Ένα υλικό, το οποίο θα αποτελούσε από τα πρώτα ακόμα στάδια "ραχοκοκαλιά" για τη σύνθεση του χώρου ήταν ο μπρούτζος. Λόγος ήταν η λάμψη και η αντανάκλαση που παρείχε το συγκεκριμένο υλικό την ώρα που το "χτυπάει" ο χρυσός μυκονιάτικος ήλιος. Με το γνώμονα αυτό, υλοποιήθηκε το έπιπλο της υποδοχής (milliped desk), το οποίο ανασύρεται από το έδαφος (σαν τη σαρανταποδαρούσα), για να διαμορφώσει μια επιφάνεια εργασίας κατασκευασμένη από παλίσανδρο. Τα φωτιστικά από μπρούτζο και χαλκό σχεδιάστηκαν και τοποθετήθηκαν αντικριστά και χαράσσουν πορείες και οπτικές φυγές. Απέναντι από το το έπιπλο της υποδοχής τοποθετήθηκε ένας μπρούτζινος καλόγερος που παραπέμπει στο -πολύ γνώριμο για το νησί- φυτό της φραγκοσυκιάς.
Στον κυρίως χώρο δεσπόζει το γραφείο του ιδιοκτήτη. Το bend desk κατασκευάστηκε από ατσάλι -καθώς χρειάστηκε για τη στήριξη του ένα πολύ σκληρό υλικό- και σχεδιάστηκε έτσι, ώστε να κατευθύνει τη ματιά του επισκέπτη στη χώρα της Μυκόνου. Η εξωτερική καμπύλη του καλύφθηκε με παλίσανδρο, ενώ η "κοιλιά" του είναι σφυρήλατο σίδερο βαμμένο στο χρώμα του μπρούτζου. Πίσω από το γραφείο ξεπροβάλλει ανάγλυφη στον τοίχο η βιβλιοθήκη - υπογραφή. Η μορφή της είναι βασισμένη στην υπογραφή του ιδιοκτήτη και υλοποιήθηκε με σφυρήλατο σίδερο βαμμένο λευκό, όπως και το χρώμα του τοίχου. Αντίκρυ από το bend desk ξεχωρίζει το κυκλικό τραπέζι φτιαγμένο από ατσάλι και παλίσανδρο, αλλά και η "αραχνοΰφαντη" μπρούτζινη βιβλιοθήκη, στην οποία τα βιβλία να δίνουν την ψευδαίσθηση ότι ίπτανται. Την αίσθηση του "χειροποίητου" ολοκληρώνουν λεπτομέρειες και στοιχεία, όπως τα τραπεζάκια από ξύλο τικ και μπρούτζο, οι μαρμάρινες γλάστρες και πινακίδες αλλά και το βάζο από φυσητό γυαλί.

Το κτίριο, μια παλαιά πέτρινη διώροφη μονοκατοικία, βρίσκεται στην οδό Δρομονέρου στην Χαλέπα και αποκαταστάθηκε προκειμένου να στεγάσει μια τετραμελή οικογένεια. Η επέμβαση αφορούσε στην αποκατάσταση του υπάρχοντος κτιρίου και στην προσθήκη σε ύψος σε ένα τμήμα του, ώστε να καλύψει τις νέες ανάγκες. Αντιστράφηκε η εσωτερική λειτουργία με την ζώνη ημέρας στον όροφο, και τα υπνοδωμάτια στο ισόγειο. Η ξύλινη στέγη είναι σε αρμονία με το ξύλινο δάπεδο και τα κουφώματα.
Αρχιτεκτονική μελέτη, φωτογραφία: Βερικάκης Γιάννης

Η κατοικία βρίσκεται στην περιοχή Τούρλος, Μυκόνου, σε απόσταση 200 m από την παραλία και προσφέρει πανοραμική θέα στη χώρα του νησιού, στο βαθύ μπλε του Αιγαίου και στη Σύρο.
Ο σχεδιασμός του εσωτερικού χώρου αναδεικνύει την απλότητα της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής μέσω έντονων μινιμαλιστικών αντικειμένων, φυσικών στοιχείων και υλικών. Αυτό αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στις ειδικές κατασκευές (πέργκολα, διαχωριστικά, φωτιστικά, έπιπλα) καθώς και στις λεπτομέρειες της "μπλε γραμμής", οι οποίες αποδίδουν νοηματικά τον ορίζοντα. Στόχος των αρχιτεκτόνων ήταν η δημιουργία μιας νέας, σύγχρονης αισθητικής πρότασης, η οποία αποδίδει τα παραδοσιακά στοιχεία της αρχιτεκτονικής της Μυκόνου και δημιουργεί έναν ισορροπημένο σχεδιασμό των χώρων για τον επισκέπτη.
Αρχιτεκτονική μελέτη: DEZONE Archi+.
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Βουμβάκης

Στην ανοιχτού τύπου οργάνωση αυτής της εντυπωσιακής κατοικίας στην Αριζόνα, μεταξύ του καθιστικού και της κουζίνας, δημιουργείται μια ενδιάμεση ζώνη με ένα μεγάλο πάγκο προετοιμασίας φαγητού και καθίσματα μπαρ. Όλες οι επενδύσεις είναι με φυσικά υλικά και γήινα χρώματα. Τα ντουλάπια "κρύβονται" πίσω από μονοκόμματες πόρτες.
Αρχιτεκτονική μελέτη: Brent Kendle / Kendle Design Collaborative
Φωτογραφία: Alexander Vertikoff

Στην κατοικία "Chola Vista" στην Αριζόνα η κουζίνα, σε συνέχεια με την τραπεζαρία, έχει ξεχωριστή σχέση με το περιβάλλον, με τη δυνατότητα να βλέπει κανείς ένα τοπίο βραχώδες προς τα δυτικά ή την πόλη κάτω προς τα ανατολικά. Η κουζίνα είναι σε συνέχεια της τραπεζαρίας. Οι ανισοϋψείς ψευδοροφές με το μελετημένο ενσωματωμένο φωτισμό ορίζουν τα "σύνορα" μεταξύ των χώρων.
Αρχιτεκτονική μελέτη: Kendle Design Collaborative
Φωτογραφία: Jon Reid

Η κατοικία είναι τοποθετημένη σε μια ήρεμη πλαγιά μέσα σε ελαιώνα, στα νότια της Πελοποννήσου. Το κύριο χαρακτηριστικό του έργου είναι η πράσινη στέγη του σε σχήμα ύψιλον, που λειτουργεί ως προέκταση του κήπου, ενώ πλαισιώνει τη μοναδική θέα από μέσα προς τα έξω. Η κυκλοφορία ανάμεσα, γύρω και πάνω από την οροφή της κατοικίας δημιουργεί ένα συνεχόμενο χώρο περιπάτου, που συνδέει τις διάφορες εσωτερικές και εξωτερικές δραστηριότητες. Η διάταξη αυτή επιτρέπει τη χρήση και την απόλαυση όλης της περιφέρειας της κατοικίας, της οποίας το εξωτερικό ύψος δεν ξεπερνά αυτό των ελαιόδεντρων, καθιστώντας δυνατή την ομαλή ενσωμάτωσή της στην τοπογραφία και στο τοπίο. Τα διακλαδιζόμενα μονοπάτια της στέγης οριοθετούν τρεις ισόγειες αυλές ως ευδιάκριτα ημισφαίρια. Εκεί λαμβάνουν χώρα συγκεκριμένες δραστηριότητες ανάλογα με την πορεία του ήλιου, καθώς η στέγη σχεδιάστηκε ειδικά προσανατολισμένη ώστε να δημιουργεί σκίαση σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας. Η δυτική αυλή, που περιλαμβάνει την κύρια είσοδο της κατοικίας, βρίσκεται στη σκιά ως το μεσημέρι, επιτρέποντας στους χρήστες να παίρνουν εκεί το πρωινό τους, ενώ το βράδυ λειτουργεί ως υπαίθριος κινηματογράφος. Στην όψη αυτή ένας, μεγάλης διατομής, διάτρητος τοίχος, προστατεύει το εσωτερικό από τον απογευματινό ήλιο, επιτρέποντας παράλληλα το διαμπερή αερισμό και δροσισμό της κατοικίας το βράδυ. Η ανατολική αυλή, που βρίσκεται στη σκιά από το μεσημέρι κι έπειτα, χρησιμοποιείται ως χώρος μεσημεριανού φαγητού και απογευματινής χαλάρωσης. Η νότια αυλή χρησιμοποιείται όλη τη μέρα για κολύμβηση στην πισίνα, καθώς και ως χώρος δείπνου το βράδυ. Η 12 m μήκους πισίνα ενσωματωμένη στη νότια αυλή, σχεδιάστηκε με μια ρηχή κλίση, η οποία τη μετατρέπει σε τεχνητή παραλία. Η νότια περίμετρος της πισίνας σχηματίζει μια μεσογειακή πεζούλα, απ’ όπου κυλά το νερό της υπερχείλισης. Πιο δίπλα, ο χώρος με τις ξαπλώστρες προσφέρει απαράμιλλη θέα στη θάλασσα και το νησί Σχίζα.
Οι εσωτερικοί χώροι οργανώνονται σε δύο τμήματα: ένα ιδιωτικό με τρία υπνοδωμάτια και δύο λουτρά, που βλέπουν ανατολικά και ένα κοινόχρηστο, που βλέπει στα νότια και περιλαμβάνει τον ενιαίο χώρο καθιστικού, τραπεζαρίας και κουζίνας, με άμεση πρόσβαση και στις τρεις αυλές. Η καμπυλόγραμμη ξύλινη οροφή του καθιστικού ενσωματώνει το φωτισμό και λειτουργεί ως ηχοαπορροφητική ψευδοροφή. Μια βιβλιοθήκη λειτουργεί ως διαχωριστικό μεταξύ των ιδιωτικών και των κοινόχρηστων χώρων. Οι διατρήσεις της κινούν την περιέργεια, ενώ παρέχουν μια αίσθηση οικειότητας στους λουόμενους. Μια σειρά από σταθερά παράθυρα ειδικής κατασκευής, από θερμοδιαμορφωμένες λωρίδες Corian, εμπεριέχουν διατρήσεις για φυσικό αερισμό, καθώς και ατμοφαιρικό φωτισμό το βράδυ. Τα έπιπλα είναι custom made, σχεδιασμένα με ξύλο και μάρμαρο από τους αρχιτέκτονες.

Σε κατοικία στο Λονδίνο, τα εκτεταμένα υαλοστάσια προσφέρουν θέα προς την αυλή, ενώ οι φεγγίτες της οροφής ενισχύουν τον άπλετο φυσικό φωτισμό. Η κουζίνα αναδεικνύεται ως ένας φωτεινός, ευχάριστος και λειτουργικός χώρος. Φωτογραφία: Jack Hobhouse.

Το ισόγειο αποτελείται από έναν ενιαίο χώρο διημέρευσης με κουζίνα, τραπεζαρία και καθιστικό. Μια αίσθηση άνεσης χαρακτηρίζει αυτό το χώρο, ο οποίος είναι διώροφος σε ύψος και διπλασιάζεται σε βάθος, όταν ανοίξουν οι γυάλινες πόρτες προς τον κήπο, καθώς ενοποιείται με τον εξωτερικό χώρο. Ένας μικρός εσωτερικός κήπος στον όροφο αποτελεί ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, καθώς είναι ορατός από τον ισόγειο ενιαίο χώρο. Βιοκλιματική κατοικία στη Λευκωσία. Φωτογραφίες: Creative Photo Room

Ο χώρος της εξωτερικής τραπεζαρίας διαμορφώνεται ως προέκταση της κατοικίας, καδράροντας το τοπίο. Ο πρόβολος προεξέχει πάνω από το βραχώδες τοπίο και δημιουργεί την αίσθηση ότι το κτίριο ίπταται πάνω από τη θάλασσα. Μια σειρά από διαφορετικά κενά κάνουν τα όρια μεταξύ εσωτερικών και εξωτερικών χώρων πιο ασαφή. Τα ανοίγματα, διαφορετικού μεγέθους και χαρακτήρα το κάθε ένα, είναι προσεκτικά τοποθετημένα, ώστε να προσφέρουν θεαματικές φυγές προς τη θάλασσα και το τοπίο. Εξοχική μονοκατοικία στην Κάρπαθο. Φωτογραφίες: Γιώργος Κορδάκης.