ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΠΡΟΣΟΨΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΚΤΙΡΙΟΥ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ "UP AND DOWN" ΤΟΥ "ΟΛΥΜΠΟΣ ΝΑΟΥΣΑ"

Το κτίριο του "Όλυμπος Νάουσα" κατασκευάστηκε το 1926 στην παραλία της Θεσσαλονίκης και χαρακτηρίστηκε ως "έργο τέχνης και ιστορικό διατηρητέο μνημείο". Βρίσκεται στην παλαιά παραλία του κέντρου της πόλης, στην οδό Νίκης, σε τμήμα του αστικού ιστού, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ως "ιστορικός τόπος". Η μετατροπή του σε boutique hotel 5 αστέρων και η εκ νέου λειτουργία του εμβληματικού ομώνυμου εστιατορίου επιτρέπουν στο κτίριο να ανακτήσει το χαρακτήρα ορόσημου, που κατείχε ιστορικά στην κοινωνική ζωή της Θεσσαλονίκης. Η επέμβαση στο παλαιό κτίριο και η κατασκευή του νέου υλοποιήθηκαν με σεβασμό στην ιστορία και στην κληρονομιά του τόπου και με απόλυτη αρμονία με το φυσικό και κτισμένο περιβάλλον, ενώ ακολούθησε τις βέλτιστες μεθόδους σχεδιασμού, αρχιτεκτονικής, κατασκευής και βιωσιμότητας, θέτοντας νέα υψηλά δεδομένα στον κλάδο της πολυτελούς φιλοξενίας.

Το εστιατόριο "Όλυμπος Νάουσα" υπήρξε ένα αναγνωρίσιμο τοπόσημο της Θεσσαλονίκης απο τη στιγμή της έναρξης λειτουργίας του μέχρι και το οριστικό κλείσιμό του. Όλα αυτά τα χρόνια υπήρξε τόπος συνάντησης για σπουδαίες προσωπικότητες, που πέρασαν ή ζούσαν στην πόλη, ενώ παράλληλα φιλοξένησε ιδιαίτερες στιγμές της κοινωνικής ζωής πλήθους κατοίκων της. Η σχεδόν συμβολική διάσταση που απέκτησε το κτίριο μέσα από την κοινωνική του υπόσταση κατά τις δεκαετίες 1920 - 1990, ως μέρος τόσο της υλικής όσο και της άυλης κληρονομιάς του τόπου, επιφορτίζεται σήμερα με την κύρηξή του ως διατηρητέο μνημείο στο σύνολό του αλλά και στη χρήση του ισογείου του ως εστιατόριο.
Κύρια σχεδιαστική πρόθεση για την επαναλειτουργία του κτιρίου το 2022 ως "ON Residence" υπήρξε η ανάδειξη του υφιστάμενου διατηρητέου μνημείου καθώς και ο σεβασμός στον ιδιαίτερο χαρακτήρα του. Σ' αυτό το πλαίσιο, σημαντικό στοιχείο του νέου κελύφους –που προστέθηκε στο διατηρητέο κτίριο για να παραλάβει τις νέες χρήσεις–αποτέλεσε η επίλυση της όψης του. Η προσθήκη –ύψους 5 ορόφων– σχεδιάστηκε ώστε να οπισθοχωρεί σε σχέση με την κύρια όψη του διατηρητέου κτιρίου και επιλύθηκε στη λογική όψης - φίλτρου ώστε να δημιουργεί ένα ουδέτερο φόντο, στο οποίο προβάλλεται το υφιστάμενο μνημείο.
Η τοποθέτηση του νέου κελύφους σε σημαντική υποχώρηση καθιστά, επιπλέον, διακριτές τις διαφορετικές φάσεις κατασκευής του ενώ επιτρέπει στον παρατηρητή να εντοπίσει ανεμπόδιστα την αρχική ογκοπλασία του κτιρίου. Το τελικό μέγεθος του κτιρίου συμπληρώνει την κορυφογραμμή του παραλιακού μετώπου. Η νέα όψη, οργανώνεται σε πέντε κατακόρυφες ζώνες κατά αντιστοιχία της παλαιάς, η οποία χωριζόταν με τους αντίστοιχους πεσσούς και σε τρεις οριζόντιες περιοχές με διαφορετικό βάθος υποχώρησης από την οικοδομική γραμμή κατ' αναλογία του αρχικού όγκου. Το σύνολο των επί μέρους ενοτήτων επενδύεται με ένα σύστημα επάλληλων συρόμενων κατακόρυφων κεραμικών περσίδων, δημιουργώντας ένα ουδέτερο φόντο, που αναδεικνύει την αρχική κατασκευή, ενώ παράλληλα προστατεύει τους εσωτερικούς χώρους από το δυτικό προσανατολισμό.
Σημαντικότερη πρόκληση κατά την κατασκευή υπήρξε η αντικατάσταση του φέροντος οργανισμού από σκυρόδεμα με έναν νέο, ίδιων διατομών και γεωμετρίας. Σ' αυτό χρειάστηκε να προστεθεί η κατασκευή υπόγειων χώρων κάτω από το ύψος του υδροφόρου ορίζοντα και η προσθήκη καθ’ ύψος. Η διατηρούμενη όψη στηρίχθηκε στο νέο φέροντα οργανισμό και τα μορφολογικά της στοιχεία συντηρήθηκαν και αποκαταστάθηκαν επίσης. Το κτίριο στο σύνολό του είχε υποστεί σειρά παρεμβάσεων και προσθηκών στα χρόνια της λειτουργίας του, συμπεριλαμβανομένων κτισμάτων στον ακάλυπτο χώρο του με σκοπό την επέκταση της κουζίνας του. Η αποξήλωσή τους κατά τις εργασίες αποκατάστασης του κτιρίου αποκάλυψαν το μέγεθος και το χαρακτήρα του κήπου, ο οποίος αναβίωσε, φιλοξενώντας ξανά την υπαίθρια εκτόνωση του εστιατορίου.
Στο εσωτερικό του κτιρίου διατηρήθηκε και αποκαταστάθηκε το σύνολο των αρχιτεκτονικών και διακοσμητικών στοιχείων της αρχικής του μορφής. Τα κιγκλιδώματα από χυτοσίδηρο των εξωστών και του κλιμακοστασίου, τα περιμετρικά ξύλινα πασαμέντο στους τοίχους, τα γύψινα διακοσμητικά των οροφών, τα συμπαγή μαρμάρινα σκαλοπάτια και τα αρχικά τσιμεντοπλακίδια των δαπέδων. Αποκατεστημένα πλέον, αναπαριστούν την εικόνα του μνημείου στην αρχική του μορφή διατηρώντας την ατμόσφαιρα του χώρου, μέρος της άυλης κληρονομιάς του και του συλλογικού ασυνείδητου της πόλης. Παράλληλα, σε τμήματα των οροφών και των τοιχοποιιών των υπερκείμενων ορόφων συντηρήθηκαν και αποκαταστάθηκαν μερικώς σωζόμενες οροφογραφίες και τοιχογραφίες. Αντίστοιχα, στην όψη του κτιρίου διατηρήθηκε στο σύνολό του ο γύψινος διάκοσμος καθώς και τα σωζόμενα κιγκλιδώματα των εξωστών.
Συνολικά, η σχεδιαστική προσέγγιση και η μορφολογική επίλυση του νέου κτιριακού όγκου στοχεύει στη σύμπλεξη στοιχείων του παρελθόντος και σύγχρονων, υπό το πρίσμα μιας ιστορικής αφήγησης της Θεσσαλονίκης με αρχιτεκτονικούς όρους. Με αφετηρία το σεβασμό απέναντι σε ένα κτίριο - σύμβολο για την πόλη, η μελέτη του "On Residence" αναδεικνύει τη δυνατότητα ενός τέτοιου κτίσματος να δομήσει την ιστορική συνέχεια και να αποτελέσει τον κοινό τόπο μεταξύ των ανθρώπων και των γενεών τόσο της πόλης όσο και της χώρας μας.

Η κουζίνα και το καθημερινό καθιστικό ενοποιούνται με τον χώρο του σαλονιού και της τραπεζαρίας, αλλά ταυτόχρονα μπορούν να διαχωριστούν με συρόμενες θύρες, έτσι ώστε οι χώροι να μπορούν να λειτουργούν αυτόνομα.
Φωτογραφίες: CreativePhotoRoom

Ο σκελετός της κατοικίας είναι μεταλλικός, επενδυμένος με ξηρά δόμηση, όπως και όλες οι εσωτερικές τοιχοποιίες. Εξωτερικά η κατοικία επενδύεται εξ ολοκλήρου με κατακόρυφο μοτίβο από κεραμικό τύπου τραβερτίνο και όλοι οι πρόβολοι καλύπτονται με ξύλινη επένδυση.
Φωτογραφίες: CreativePhotoRoom

Η κουζίνα και το καθημερινό καθιστικό ενοποιούνται με τον χώρο του σαλονιού και της τραπεζαρίας, αλλά ταυτόχρονα μπορούν να διαχωριστούν με συρόμενες θύρες, έτσι ώστε οι χώροι να μπορούν να λειτουργούν αυτόνομα. Η τοιχοποιία που διαχωρίζει τους δύο χώρους, έχει διπλή χρήση αφού μετατρέπεται σε εντοιχισμένο τζάκι και έπιπλο τηλεόρασης από την πλευρά του καθημερινού καθιστικού. Στον χώρο τοποθετήθηκαν μεγάλα ανοίγματα επιτρέποντας την άμεση επέκταση προς την εξωτερική στεγασμένη βεράντα, δημιουργώντας έναν μεγάλο ενιαίο χώρο με βεράντα και ψησταριά.
Φωτογραφίες: CreativePhotoRoom

Μπαίνοντας από την είσοδο της κατοικίας ο επισκέπτης ανακαλύπτει έναν εντυπωσιακό κήπο, που τον κατευθύνει προς την κύρια είσοδο του σπιτιού. Αυτό το στοιχείο της διπλής εισόδου και του εσωτερικού κήπου προσφέρει ασφάλεια στους ενοίκους και δίνει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο εσωτερικό.
Φωτογραφίες: CreativePhotoRoom

Από τις 10 έως τις 15 Ιουλίου, θα διεξαχθεί στην Αθήνα το workshop "BIM My Work" (https://www.alexandroskallegias.com/workshops) το οποίο θα εισαγάγει τις θεμελιώδεις τεχνικές του Building Information Modelling σε σχέση με τις πρακτικές που εφαρμόζονται διεθνώς.
Η μέθοδος της μοντελοποίησης των πληροφοριών ενός κτιρίου (BIM) αποτελεί μία διαδικασία που δίνει στους επαγγελματίες της αρχιτεκτονικής τη γνώση και τα εργαλεία για αποτελεσματικότερο σχεδιασμό, σχεδίαση, κατασκευή και διαχείριση κτιρίων και υποδομών.
Με την πρακτική εκμάθηση των δυνατοτήτων BIM, ο στόχος είναι να αποκτηθούν επαγγελματικές σχεδιαστικές γνώσεις έτσι όπως εφαρμόζονται παγκοσμίως και από γραφεία με διεθνή αναγνώριση.
Βασικά χαρακτηριστικά του εργαστηρίου:
• Εκμάθηση χρήσης Revit (Δεν είναι αναγκαία η γνώση του λογισμικού εκ των προτέρων)
• Εγρήγορση και ενημέρωση σε διεθνείς τεχνικές σχεδιασμού.
• Συνδυαστική σκέψη σχεδιασμού λειτουργικών προτάσεων.
• Η βασική κατανόηση του προγραμματισμού των υπολογιστών και των σεναρίων είναι χρήσιμη, αλλά δεν απαιτείται.
Επικεφαλής του προγράμματος είναι ο Δρ Αλέξανδρος Καλλέγιας, BIM Manager - Architect Engineer, Design & Fabrication Researcher.
Το εργαστήριο είναι ανοιχτό σε φοιτητές και επαγγελματίες. Θα διεξαχθεί στο κέντρο της Αθήνας διά ζώσης.
Για περισσότερες πληροφορίες: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε..

Η Διεθνής Ένωση Αρχιτεκτόνων (UIA) εγκαινίασε τον διεθνή διαγωνισμό φοιτητικών ιδεών ενός σταδίου για τον σχεδιασμό επόμενης γενιάς κέντρων αποκατάστασης μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο "Next Generation of Stroke Rehabilitation Centres ", ο οποίος είναι ανοιχτός σε όλους τους σπουδαστές αρχιτεκτονικής σε όλο τον κόσμο. Ο διαγωνισμός διοργανώθηκε από την ομάδα Δημόσιας Υγείας της UIA και την ομάδα "NOVELL Redesign", ενώ συγχρηματοδοτήθηκε από το αυστραλιανό Συμβούλιο Σχεδιασμού Υγείας (AHDC). 

1ο βραβείο: "Xhosa Miracle Spring", Coffee Bay, Ανατολικό Ακρωτήρι, Νότια Αφρική
από τους Zheyuan Zhao, Jiayu Sun, Yutong Sun, Haibo Sun and Fei Lian
Harbin Institute of Technology, Κίνα

Μετά από διαβουλεύσεις, ο διοργανωτής του διαγωνισμού αποφάσισε να επιτραπεί στους συμμετέχοντες να υπερβούν τα 1.600 m² εάν επιθυμούν να συμπεριλάβουν βοηθητικές εγκαταστάσεις (catering, καταστήματα, logistics, υπηρεσίες και διοίκηση) στον σχεδιασμό τους. Για να ανταποκριθεί στην πρόσφατη διεθνή υγειονομική κρίση, συμπεριλαμβανομένης της πανδημίας COVID-19 και άλλων καταστροφών, η γενική συνέλευση της UIA κήρυξε τον Ιούλιο του 2021, το 2022 ως "Έτος Σχεδιασμού UIA για την Υγεία". Αυτή η δέσμευση παροτρύνει όλα τα τμήματα μελών της UIA να ενθαρρύνουν τους αρχιτέκτονες και τους πελάτες τους να χρησιμοποιούν ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την προώθηση της υγείας σε κτίρια και πόλεις. Αυτός ο διαγωνισμός στοχεύει να ενθαρρύνει φοιτητές αρχιτεκτονικής και σχεδίου που ενδιαφέρονται για τον σχεδιασμό για υγειονομικές εγκαταστάσεις και να προωθήσει νέες και φουτουριστικές ιδέες για την επίλυση των τρεχουσών προκλήσεων που αντιμετωπίζουν ασθενείς με εγκεφαλικό τραυματισμό (εγκεφαλικό), μέλη της οικογένειας τους και ιατρικό προσωπικό. Προσκαλεί τους μαθητές να σχεδιάσουν ένα κέντρο αποκατάστασης για 30 επιζώντες από εγκεφαλικό και αναζητά δημιουργικά και φιλόδοξα σχέδια για να καλύψει τις ανάγκες τους κατά τη διάρκεια της ανάρρωσής τους.

2ο βραβείο: "Community Patches - Warm Around, Life Around", Πεκίνο, Κίνα
από τους Zuozheng Shi, Han Cui, Biao Chen, Xiaohui Guo and Wen Ouyang, Tingwan Huang
Beijing University of Civil Engineering and Architecture, Κίνα

Σύμφωνα με τους κανόνες, οι συμμετέχοντες σε αυτόν τον διεθνή διαγωνισμό υπέβαλαν τα έργα τους ανώνυμα. Υποβλήθηκαν 175 έργα από ομάδες από 40 διαφορετικές χώρες. Λόγω του μεγάλου αριθμού των αιτήσεων που ελήφθησαν, η κριτική επιτροπή αναγκάστηκε να αναβάλει τη συνεδρίαση αξιολόγησης. Τα αποτελέσματα ανακοινώθηκαν στις 5 Ιουνίου. Η διεθνής κριτική επιτροπή, με συντονιστή της τεχνικής επιτροπής τον Zhipeng Lu, συνεδρίασε τον Μάιο του 2024 για να αξιολογήσει τις συμμετοχές του διαγωνισμού και επέλεξε τους 5 νικητές των βραβείων και τις 7 τιμητικές διακρίσεις. Η κριτική επιτροπή αποτελούνταν από τους John Cooper (Ηνωμένο Βασίλειο), Φανή Βαβίλη-Τσινίκα (Ελλάδα), Philip Patrick Sun (ΗΠΑ), Jane Repin Carthey (Αυστραλία), Innocent Okpanum (Νότια Αφρική), Henning Lensch (αναπληρωματικός - Γερμανία).

3ο βραβείο: "Meet Me at S.M.L. !", Σεούλ, Νότια Κορέα
από τους Byeongsoo Kim and Kyeonghyeon Park
Kwangwoon University, Νότια Κορέα

Το πρώτο βραβείο απονεμήθηκε στους Zheyuan Zhao, Jiayu Sun, Yutong Sun, Haibo Sun και τη σύμβουλό τους Fei Lian από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο Harbin, Κίνα, για το έργο "Xhosa Miracle Spring" στο Coffee Bay, Eastern Cape, Νότια Αφρική. Η κριτική επιτροπή επαίνεσε τη συμμετοχή για τον «εξαιρετικό σχεδιασμό της, σημειώνοντας την παροχή πολιτιστικά κατάλληλων, οικονομικά εφικτών λύσεων για τους επιζώντες από εγκεφαλικό επεισόδιο στην επαρχία Ανατολικού Ακρωτηρίου της Νότιας Αφρικής, μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από αγροτική φτώχεια και εξαιρετικά άνυδρο κλίμα. Ο σχεδιασμός αξιοποίησε έντεχνα το φυσικό τοπίο, το φως και τον αερισμό για να δημιουργήσει θεραπευτικούς χώρους. Οι δημόσιοι χώροι εντός της εγκατάστασης μετατράπηκαν σε πολιτιστικές προθήκες που καλλιεργούσαν κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και παρείχαν θετικούς περισπασμούς».

4ο βραβείο: "Sustainable Survivor’s Village", Γιαουντέ, Καμερούν
από τους Sidoine Baudrel Nde Keulek, Steve Wilson Ntakam Tonguembo, Lizette Marlaine Tsafack Donfack and Emy Sandrine Masso
National Advanced School of Public Works, Καμερούν

Οι νικητήριες συμμετοχές θα εκτεθούν στην έκθεση του προγράμματος εργασίας Δημόσιας Υγείας της UIA κατά τη διάρκεια του 28ου Παγκόσμιου Συνεδρίου Αρχιτεκτόνων UIA στην Κοπεγχάγη της Δανίας, στις 2-6 Ιουλίου 2023.

5th prize: "Forest Rehabilitation Villa", Miura, Kanagawa, Ιαπωνία,
από τους Meng Chen, Nan Jiang, Fujia Lv, Yutong Li and Hsin-Hsien Chiu
Harbin Institute of Technology, Κίνα

Μετά την ανακοίνωση της επιλογής του David Chipperfield ως αποδέκτη του βραβείου Pritzker 2023 στις αρχές Μαρτίου, πραγματοποιήθηκε η τελετή απονομής του στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας την Τετάρτη 24 Μαΐου.

 Φωτογραφία: ^©Nikolas Kominis /The Hyatt Foundation/The Pritzker Architecture Prize.

Αρκετές εκατοντάδες άνθρωποι παραβρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο κάτω από την Ακρόπολη. Μεταξύ των παραβρισκόμενων ήταν οι συνεργάτες του Chipperfield από τα γραφεία του σε Λονδίνο, Βερολίνο, Μιλάνο, Σαγκάη και Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, μαζί με τους παλαιότερα βραβευμένους με Pritzker Grafton Architects, Francis Kéré, Anne Lacaton και Jean-P. και Alejandro Aravena, ο οποίος ήταν πρόεδρος της κριτικής επιτροπής. Η Αθήνα ήταν το κατάλληλο σκηνικό για τη βράβευση του Chipperfield, μετά τη νίκη του στον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για την επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Η βραδιά κορυφώθηκε με ένα δείπνο μέσα στη Στοά του Αττάλου. Την προηγούμενη της βράβευσής του ο David Chipperfield πραγματοποίησε τη διάλεξη του με τίτλο "The Role of Practice" στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στην οποία αναλογίστηκε τον ρόλο, τις ευθύνες και τις ευκαιρίες της αρχιτεκτονικής πρακτικής. Την ομιλία ακολούθησε μια συζήτηση μεταξύ του Chipperfield, του βραβευμένου το 2022 Francis Kéré και των Anne Lacaton και Jean-Philippe Vassal, παραληπτών του βραβείου το 2021.

Φωτογραφία: ^©Nikolas Kominis /The Hyatt Foundation/The Pritzker Architecture Prize.

Φωτογραφία: ^©Nikolas Kominis /The Hyatt Foundation/The Pritzker Architecture Prize.

Το βραβείο, το οποίο θεωρείται διεθνώς ως η υψηλότερη τιμή της αρχιτεκτονικής, καθιερώθηκε το 1979 από τον Jay A. Pritzker και τη σύζυγό του, Cindy. Το Pritzker Architecture Prize απονέμεται ετησίως σε έναν εν ζωή αρχιτέκτονα, του οποίου το έργο έχει συνεισφέρει σταθερά και σημαντικά στην ανθρωπότητα και στο δομημένο περιβάλλον μέσω της τέχνης της αρχιτεκτονικής. Στην αναφορά της, η κριτική επιτροπή δηλώνει ότι "η δέσμευση [του David Chipperfield] σε μια αρχιτεκτονική με διακριτική αλλά μεταμορφωτική παρουσία των πολιτών και ο καθορισμός –ακόμη και μέσω ιδιωτικών αναθέσεων– του δημόσιου χώρου, που γίνονται πάντα με λιτότητα, αποφεύγοντας περιττές κινήσεις και αποστασιοποιημένα από τάσεις και μόδες, αποτελούν ένα πολύ επίκαιρο μήνυμα για τη σύγχρονη κοινωνία μας. Μια τέτοια ικανότητα να φιλτράρει και να εκτελεί υπολογισμένες σχεδιαστικές λειτουργίες είναι μια διάσταση βιωσιμότητας που δεν ήταν προφανής τα τελευταία χρόνια: η βιωσιμότητα ως συνάφεια, όχι μόνο εξαλείφει τα περιττά, αλλά είναι επίσης το πρώτο βήμα για τη δημιουργία δομών ικανών να διαρκέσουν, φυσικά και πολιτιστικά".
Κεντρική φωτογραφία: Φωτογραφία: ^©Nikolas Kominis /The Hyatt Foundation/The Pritzker Architecture Prize.

Ο κλειστός φωταγωγός, που βρισκόταν στη μέση ενός υπάρχοντος διαμερίσματος τριών υπνοδωματίων στην Αθήνα, ανοίχθηκε και μεγάλα παράθυρα που ανοίγουν με πολλαπλούς τρόπους τοποθετήθηκαν στις τέσσερις πλευρές του, προσφέροντας άφθονο φυσικό φωτισμό.
Γύρω του μια πλούσια ποικιλία υλικών και φινιρισμάτων δημιουργεί κάθε φορά και διαφορετική ατμόσφαιρα.
Φωτογραφίες: Γιάννης Δρακουλίδης