Το κτιριακό σύνολο του Screenshot House στην πλαγιά ενός λόφου στην Πάρο εντάσσεται στο περιβάλλον, έχει θέα 180 μοιρών η οποία οδήγησε στην δημιουργία πολλαπλών αξόνων σύνθεσης και στην περιστροφή των κτιρίων προς διαφορετικές διευθύνσεις. Η χρήση της εντόπιας λίθου επιτυγχάνει την αρμονική ενσωμάτωση στο κυκλαδίτικο τοπίο. Στον εξωτερικό χώρο, οι στροφές των όγκων δημιουργούν βεράντες και εσοχές προστατευμένες από τους δυνατούς ανέμους που πνέουν στο νησί. Η κλίση του οικοπέδου οδήγησε στην δημιουργία 3 επιπέδων στις βεράντες. Το χαμηλότερο επίπεδο του οικοπέδου οριοθετήθηκε από ένα τείχος κτισμένο από βράχους που προϋπήρχαν στο οικόπεδο.
Αρχιτεκτονική μελέτη - επίβλεψη: G&A Evripiotis
Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος

Στο μικρό και επίπεδο οικόπεδο της οδού Ιάσονος, στο Αιάντειο της Σαλαμίνας, τα μόνα αξιοσημείωτα στοιχεία είναι μια μεγάλη ελιά και ένα παλιό πηγάδι. Η έλλειψη εξωτερικών σημείων αναφοράς αλλά και η απροσδιοριστία του γύρω οικισμού, του ορίου του δρόμου και του οικοπέδου στρέφουν την μικρή εξοχική κατοικία προς τα μέσα. Η εσωστρέφεια αγκυρώνει το σπίτι γύρω από την ελιά και το πηγάδι, δημιουργώντας αυλές που αξιοποιούν το μικρόκλιμα και οριοθετούν την ύπαιθρο από μέσα.
Εξωτερικά οι συμπαγείς τοίχοι δίνουν την εντύπωση μιας μονολιθικής κατασκευής, που όμως μέσα της κρύβει μια μεγάλη κεντρική αυλή. Μία στενή πύλη οδηγεί από το δρόμο στο εσωτερικό της και μία δεύτερη, τοποθετημένη αντιδιαμετρικά, οδηγεί στον πίσω κήπο με τη μικρή πισίνα. Μέσα στην αυλή τέσσερα ζεύγη συρόμενων υαλοστασίων μοιράζουν το χώρο στα τέσσερα: δύο κλειστά και δύο υπαίθρια δωμάτια στεγάζουν τους κύριους χώρους διημέρευσης και αφήνουν μία μικρότερη αυλή εισόδου και μία μεγαλύτερη με την υπάρχουσα ελιά. Καθώς τα υαλοστάσια μετακινούνται η εξωτερική σταθερότητα του μονολιθικού κτίσματος ανατρέπεται και η ισορροπία μεταξύ κλειστού και υπαίθριου αλλάζει. Όταν μαζί με τα υαλοστάσια ανοίξουν και οι δύο εξωτερικές πύλες δημιουργείται ένας διαμπερής υπαίθριος χώρος που διατρέχει το σπίτι χωρίζοντας το στα δύο.

Αρχιτεκτονική μελέτη: AREA (Architecture Research Athens), Στυλιανή Δαούτη, Γιώργος Μητρούλιας, Μιχαήλ Ραφτόπουλος
Φωτογραφίες: Γιώργης Γερολύμπος (αρχιτεκτονική), AREA (φωτογραφίες μοντέλου)

Από τα πιο έντονα στοιχεία της κλασικής κυκλαδίτικης κατοικίας είναι και το δώμα της. Ιδιαίτερα όταν αυτό είναι ορατό λόγο θέσης. Η μεγάλη απόφαση ήταν να εξαφανισθεί αυτή η μεγάλη επιφάνεια του δώματος ενοποιώντας το με το υπόλοιπο χωμάτινο και πέτρινο έδαφος. Το δώμα σκεπάζεται με χώμα και θα αναπαραχθεί πάνω σε αυτό το φυσικό τοπίο με την αντίστοιχη βλάστηση. Η συνέχιση της πλαγιάς επάνω στο δώμα γίνεται με εξαιρετικά ομαλό τρόπο. Μάλιστα η χωμάτινη επιφάνεια του δώματος έχει ελαφρά καμπύλη (δεν είναι επίπεδη) και αυτό την αφομοιώνει ακόμα περισσότερο με το τοπίο. Αν εξαιρέσει κανείς τις βατές επιφάνειες (βεράντες και αίθριο) όλο το υπόλοιπο κτίριο είναι αόρατο από την επάνω πλευρά του γεωτεμαχίου και από το δρόμο.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Sinas Architects / Γιώργος Σίνας
Φωτογραφίες: Γιώργος Κορδάκης

Το ξενοδοχείο "Isla Brown Chania Resort & Spa" βρίσκεται στη χερσόνησο του Ακρωτηρίου σε απόσταση 14 km από το κέντρο της πόλης των Χανίων και 10 km από το αεροδρόμιο, κοντά στο διάσημο χωριό και την παραλία του Σταυρού. Η περιοχή φημίζεται για τη μακρά ιστορία και την κληρονομιά της, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες όχι μόνο να επισκεφθούν τις κοντινές παραλίες, αλλά και να γνωρίσουν το πνεύμα της παράδοσης και το βάθος του τοπικού πολιτισμού.
Για τον επανασχεδιασμό του υπάρχοντος ξενοδοχείου και τη δημιουργία του σύγχρονου θέρετρου 5 αστέρων οι αρχιτέκτονες λαμβάνουν ως σημείο αναφοράς το βραχώδες τοπίο της χερσονήσου, σε συνδυασμό με τα στοιχεία που προσφέρει, όπως την αδιάκοπη θέα προς τη θάλασσα, την τοπική βλάστηση και το κρητικό φως. Τα παραπάνω ερμηνεύονται σε μία χρωματική παλέτα εμπνευσμένη από το τοπίο και σε φυσικά υλικά σε αρμονία με αυτό, όπως ξύλα και καλάμια, και στην αξιοποίηση της τοπικής βλάστησης. Το μεγαλειώδες και συνάμα ταπεινό τοπίο της Κρήτης καθορίζει τις σχεδιαστικές επιλογές για τη δημιουργία μιας ανεπιτήδευτης πολυτέλειας.
Η αρχική διάταξη του κτιρίου σε τρία τμήματα ―το κεντρικό κτίριο, την πτέρυγα δωματίων και τα bungalows― διατηρήθηκε και έδωσε τη δυνατότητα να δημιουργηθούν διαφορετικές ποιότητες στη συνολική εμπειρία και στη διαμονή των επισκεπτών.
Ο συνδυασμός της υπάρχουσας διάταξης του ξενοδοχείου με τη χρήση φυσικών στοιχείων και γήινων αποχρώσεων έδωσαν την ευκαιρία να δημιουργηθεί ένα σχεδιαστικό λεξιλόγιο, που επισημαίνει την αρμονική και ισορροπημένη σχέση με το τοπίο μέσα από μία σύγχρονη οπτική. Όλες οι κατασκευές και τα στοιχεία στους κοινόχρηστους χώρους και στις όψεις σχεδιάστηκαν προσεκτικά, ώστε να πλαισιώνουν τις διαφορετικές απόψεις της θέας, δημιουργώντας την αίσθηση ότι τα φυσικά στοιχεία υπογραμμίζονται από την πολυτέλεια.
Ένα από τα πιο κομβικά σημεία του κεντρικού κτιρίου είναι ο χώρος υποδοχής, ο οποίος αξιοποιείται καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό τμήμα του προσφέρει απρόσκοπτη θέα προς τον ουρανό και το πέλαγος. Σε επίπεδο σχεδιασμού, επιλέχθηκε η δημιουργία κατασκευών, οι οποίες εντείνουν αυτή την αρμονική συνδιαλλαγή με το τοπίο.
Σε συνέχεια αυτής της προσέγγισης αξιοποιήθηκε το υπάρχον διαφώτιστο, το οποίο καλύφθηκε με καλάμια και δημιουργήθηκαν οι εξωτερικές πέργκολες, ώστε να ενεργοποιούνται σε όλα τα σημεία του lobby διαφορετικά μοτίβα σκιών καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Επιπλέον, όλα τα επιλεγμένα design στοιχεία και τα έπιπλα, καθώς και τα φυσικά υλικά, όπως το μάρμαρο και το φυσικό ξύλο, συνεργούν ώστε να προστίθεται μεγαλύτερη πολυπλοκότητα στη συνολική εμπειρία.
Μία αντίστοιχη προσέγγιση αξιοποιήθηκε και στον περιβάλλοντα χώρο της πισίνας, η οποία βρίσκεται κάτω από τον εξωτερικό χώρου της υποδοχής αλλά σε άμεση σύνδεση, ώστε να διατηρείται μία συνέχεια, μια φυσική πορεία προς τη θάλασσα, η οποία δημιουργεί στον επισκέπτη την αίσθηση του οικείου.
Στο κεντρικό κτίριο στεγάζονται όλοι οι κοινόχρηστοι χώροι του ξενοδοχείου, οι οποίοι διαρθρώνονται σε δύο επίπεδα. Στο επίπεδο της υποδοχής υπάρχει η αίθουσα συνεδριάσεων, καθώς και το εστιατόριο του ξενοδοχείου. Στο επίπεδο της πισίνας βρίσκονται το a la carte εστιατόριο, το pool bar, το γυμναστήριο, το σπα, χώρος για παιδιά, το arcade room, καθώς και οι 3 spa σουίτες. Στο ίδιο επίπεδο, αλλά εκτός του κεντρικού κτιρίου, βρίσκεται και η προεδρική σουίτα.
Σε συνέχεια του κεντρικού κτιρίου βρίσκεται η πτέρυγα επισκεπτών, η οποία στεγάζει 51 δωμάτια. Τα υπόλοιπα 93 δωμάτια του ξενοδοχείου βρίσκονται στα 9 διώροφα bungalows.
Όσον αφορά στους εξωτερικούς κοινόχρηστους χώρους, στο θέρετρο διατηρούνται οι 3 προϋπάρχουσες κοινόχρηστες πισίνες, οι 2 (παιδική και ενηλίκων) μπροστά από το κεντρικό κτίριο και η άλλη κοντά στα bungalows. Και στα δύο σημεία έχουν δημιουργηθεί οι αντίστοιχες διαμορφώσεις με ξαπλώστρες, ενώ στην απόληξη του εδάφους μπροστά από τα bungalows, δίνεται και η δυνατότητα πρόσβασης στη θάλασσα. Ο σχεδιασμός της μετάβασης μεταξύ των κοινόχρηστων χώρων έχει ως στόχο τη δημιουργία μιας πολυαισθητηριακής εμπειρίας ανάμεσα στα κτισμένα τμήματα, τη φύτευση και το κρητικό τοπίο.

Για την εξυπηρέτηση των νέων λειτουργικών αναγκών του πρώην ελαιοτριβείου νυν εξοχικής κατοικίας έγιναν κάποιες επεκτάσεις οι οποίες επενδύθηκαν με οξειδωμένο χάλυβα. Το σύγχρονο υλικό αυτό επιλέχθηκε καθότι οι αντιδιαβρωτικές ιδιότητές του, το καθιστούν ιδανική λύση σε υπαίθριες κατασκευές, ενώ παράλληλα είναι ένα πολύπλευρο και ευπροσάρμοστο υλικό που "μεγαλώνει" μαζί με το κτίριο, αναπτύσσοντας μια ανθεκτική πατίνα σε διάστημα 18-36 μηνών, ανάλογα με τις καιρικές και περιβαλλοντικές συνθήκες. Οι ανθεκτικές αυτές επενδύσεις γοητεύουν με τις ελαφρώς ιριδίζουσες αποχρώσεις μεταξύ κόκκινου και του καφέ-μαύρου, ενώ η ζεστασιά και η τραχύτητά τους αποπνέουν μία ανόθευτη φυσικότητα η οποία επικοινωνεί αρμονικά με τον περιβάλλοντα χώρο.

Αρχιτεκτονική μελέτη: Detale Architecture & Engineering
Φωτογραφίες: Yorgis Yerolymbos

Μία σύγχρονη κατοικία στη θέση Λάγγερη της Πάρο με βορεινό προσανατολισμό, θέα προς τη θάλασσα, μινιμαλιστική αρχιτεκτονική και ιδιαίτερη χρήση των ανοιγμάτων ολοκληρώθηκε το 2018. Το κτίριο δημιουργεί θεάσεις προς τη θάλασσα, διαμέσου διαμπερών ανοιγμάτων και ενοποιεί οπτικά και λειτουργικά την πίσω αυλή, την κατοικία και τις βεράντες στην βόρεια πλευρά. Τα έκκεντρα περιστρεφόμενα ανοίγματα ακολουθούν μια καθαρή και λιτή αισθητική, χωρίς περιττά διακοσμητικά στοιχεία, γεγονός που ενισχύει τον μινιμαλιστικό χαρακτήρα του κτιρίου, ενώ το επιβλητικό τους μέγεθος προσφέρει άπλετο φυσικό φως στους εσωτερικούς χώρους και επιτρέπει την απρόσκοπτη θέα προς το εξωτερικό περιβάλλον.

Αρχιτεκτονική μελέτη: React Architects - Christophe Pingaud Architecture
Φωτογραφίες: Γιώργος Μεσσαριτάκης

Η κάτοψη της κατοικίας "Hourglass Corral" είναι προϊόν παραμετρικού σχεδιασμού που έχει οργανωθεί βάση αυτού του καννάβου Voronoi. Δοκάρια από εμφανές σκυρόδεμα προβάλλουν πέρα από τις όψεις του κτιρίου, διαμορφώνοντας "κελιά" του καννάβου Voronoi, και υποστηρίζουν τα σκίαστρα. Κάθε "κελί" του, αντιστοιχεί σε μια σαφώς καθορισμένη χρήση, είτε είναι εξωτερική αυλή, σκίαστρο, κοινόχρηστος χώρος, υπνοδωμάτιο ή βοηθητικός χώρος. Από το εσωτερικό, οι οροφές κάθε κυττάρου διπλώνονται προς τα πάνω προς το κεντρικό τους σημείο όπου η οροφή διαπερνάται από ένα κυκλικό φεγγίτη. Αυτό δημιουργεί ένα οργανικό, ρέον εσωτερικό τοπίο οροφής.

*Οι κάνναβοι Voronoi είναι δομές, που συναντιούνται συχνά στη φύση ως οργανικά σχήματα, που προσαρμόζονται στα δεδομένα. Σε αντίθεση με τον καρτεσιανό κάνναβο, οι κάνναβοι Voronoi είναι οργανικοί και προσαρμόζονται στα δεδομένα, καθώς προκύπτουν γύρω από οποιοδήποτε σύνολο σημείων στο χώρο

Αρχιτεκτονική μελέτη: DECA architecture / Διονύσης Δικέφαλος, Alison Katri, Μαρία Παππά, Αλίκη Σαμαρά Χρυσοστομίδου, Αλέξανδρος Βαΐτσος, Carlos Loperena
Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος, DECA Architecture

Η AMCO Inspired Technologies, μια δυναμική εταιρεία τεχνολογίας που πρωτοπορεί στον τομέα της, απαιτούσε έναν αντίστοιχα καινοτόμο και δυναμικό χώρο εργασίας. Ο εσωτερικός χώρος του τριώροφου κτιρίου γραφείων βασίστηκε στη δημιουργία ενός μοντέρνου, βιομηχανικού χώρου που ενθαρρύνει τη δημιουργικότητα και την παραγωγικότητα.
Κεντρικό στοιχείου του σχεδιασμού είναι ο κοινόχρηστος χώρος, ο οποίος λειτουργεί ως το πιο δημόσιο και ανοιχτό κομμάτι του κάθε ορόφου και ως το κεντρικό σημείο αναφοράς προσδίδοντας κίνηση και ζωντάνια με τα καμπύλα γραμμικά φωτιστικά του. Γύρω από αυτόν τον κεντρικό χώρο διατάσσονται οι υπόλοιποι χώροι, όπως οι αίθουσες συσκέψεων, οι χώροι εργασίας, οι οποίοι αναπτύσσονται σε ομαδοποιημένους σταθμούς εργασίας ανά τομέα και τα γραφεία διοίκησης που απαιτούν απομόνωση, διατηρώντας την απαραίτητη ισορροπία μεταξύ ανοιχτών και ιδιωτικών χώρων. Η κίνηση στον χώρο οργανώνεται γύρω από αυτόν τον πυρήνα, προσφέροντας εύκολη πρόσβαση και οπτική σύνδεση μεταξύ των διαφόρων τμημάτων.
Ο σχεδιασμός επικεντρώθηκε στην επίτευξη διαφάνειας, αίσθησης ανοιχτού χώρου. Η χρήση γυάλινων διαχωριστικών στους χώρους εργασίας και στα γραφεία διοίκησης επιτρέπει την άμεση οπτική επαφή μεταξύ των διαφόρων χώρων, διατηρώντας παράλληλα την απαραίτητη ιδιωτικότητα και ησυχία για τους εργαζόμενους μέσω της χρήσης ηχοαπορροφητικών υλικών διασφαλίζοντας την ακουστική άνεση.
Ο φυσικός φωτισμός έπαιξε σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό του χώρου γι’ αυτό τα γραφεία διοίκησης και οι χώροι εργασίας έχουν τοποθετηθεί κατά μήκος των όψεων του κτιρίου επιτρέποντας την καλύτερη διάχυση του φυσικού φωτός στους χώρους.
Η χρωματική παλέτα κινείται σε ουδέτερους τόνους, όπως το olive, το κίτρινο και η terracotta, που προσδίδουν έναν φυσικό και ζεστό τόνο, δημιουργώντας μια αίσθηση αρμονίας και ισορροπίας στο περιβάλλον εργασίας. Η προσοχή στη λεπτομέρεια και η επιλογή των υλικών ήταν καίριες για την επίτευξη της ποιότητας. Οι λευκοί φωτεινοί τοίχοι, τα γκρι πλακάκια και οι μεταλλικές λεπτομέρειες συνδυάζονται αρμονικά με τις ζεστές ξύλινες επιφάνειες, δημιουργώντας μια μοναδική ταυτότητα μέσα από την αντίθεση ψυχρών και ζεστών στοιχείων. Γι αυτή τη μοναδική ταυτότητα που ήταν σημαντικό να δοθεί στην εταιρεία επιλέχθηκε ο σχεδιασμός ενός γραμμικού φωτιστικού επί του υποστυλώματος που απεικονίζει την ονομασία της εταιρείας σε δυαδική μορφή, μεταφρασμένη σε λευκό και μαύρο.
Προκειμένου να ενισχυθεί η εντύπωση της εξέλιξης και της τεχνολογικής πρωτοπορίας ενός δυναμικού και σύγχρονου περιβάλλοντος εργασίας σημαντική απόφαση ήταν η έκθεση των δομικών στοιχείων, όπως ο σκελετός του κτιρίου και οι οροφές προσδίδοντας έτσι μια ακατέργαστη, αυθεντική αίσθηση που αντικατοπτρίζει τη βιομηχανική αισθητική.
Έτσι, ο συνδυασμός στοιχείων βιομηχανικής αισθητικής με υλικά όπως το μάρμαρο και το ξύλο δημιουργούν μια σύγχρονη αλλά διαχρονική εικόνα του χώρου εργασίας.

Η Sa Taronja στην πόλη Andratx, στη Μαγιόρκα, ξεκίνησε ως η μεγαλύτερη πτηνοτροφική μονάδα στις Βαλεαρίδες Νήσους τη δεκαετία του 1960 που ιδρύθηκε από την οικογένεια Burgos. Το 1997 μετατράπηκε σε πολιτιστικό κέντρο από έναν Γερμανό ζωγράφο που το απέκτησε, ενώ το 2017, ένας νέος ιδιοκτήτης το ανέλαβε με στόχο τη συνέχιση της πολιτιστικής του κληρονομιάς.
Η ανακαίνιση της Sa Taronja έχει δύο φάσεις. Η πρώτη περιλάμβανε την αποκατάσταση του πέτρινου αρχτοντικού 300 ετών που πλέον λειτουργεί ως ξενώνας. Η δεύτερη επικεντρώνεται στα τρία μεγάλα κτίρια, που ήταν αρχικά ορνιθώνες και αργότερα στούντιο καλλιτεχνών. Οι ανακαινίσεις διατηρούν την αυθεντική κουλτούρα του χώρου.
Χρησιμοποιώντας τοπικά υλικά, όπως πέτρα Mares και ένα απλό ξύλινο πλέγμα, οι BEEF ARCHITEKTI από τη Σλοβενία ανέδειξαν την ιστορική και πολιτιστική αξία του χώρου, ενώ ταυτόχρονα προσδώσαν σύγχρονο χαρακτήρα. Τα αρχικά αρχιτεκτονικά στοιχεία και τα ανακαλυφθέντα χειροποίητα αντικείμενα ενσωματώθηκαν στον σχεδιασμό, ενισχύοντας την αυθεντικότητα και τη σύνδεση με το παρελθόν. Με τη βοήθεια γηγενών τεχνητών, αφαιρέθηκαν όλες οι σύγχρονες προσθήκες για να αποκαλυφθεί η αρχική πέτρινη δομή στη φυσική, συμπαγή της μορφή. Οι ανακατασκευές θα κάνουν τη Sa Taronja ξανά σημαντικό πολιτιστικό σημείο αναφοράς σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.

Η έλλειψη θέας, η επαφή με πολυσύχναστο δρόμο καθώς και η γειτνίαση με μοναστήρι, οδήγησαν σε σχεδιασμό που προστατεύει την ιδιωτικότητα μέσω του κτιρίου "Hug house" και του πρασίνου. Ο λιτός μοντέρνος σκελετός συνδιαλέγεται με τοιχοποιίες και πεζούλια από τοπική πέτρα, ως αναφορά στα παραδοσιακά σπίτια της περιοχής. Η είσοδος περιστοιχίζεται από ανθοφόρα και εξωτικά φυτά.
Φωτογραφίες: Γιώργος Παπαποστόλου