Anatolia Elementary School, αρχιτεκτονική σύνθεση μέσω απλών γεωμετρικών σχημάτων

Η αρχική αρχιτεκτονική πρόταση για το νέο 18τάξιο εκπαιδευτικό συγκρότημα Anatolia Elementary School μελετήθηκε στο πλαίσιο κλειστού αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, που προκήρυξε το 2015 το σωματείο "Έφοροι του Κολλεγίου Ανατόλια" και διακρίθηκε με το 1ο βραβείο. 
Στόχος της μελέτης ήταν η συνολική πρόταση για την ανέγερση του συγκροτήματος και τη διαμόρφωση των υπαίθριων χώρων του να αποτελεί μια ολοκληρωμένη και υποδειγματική πρόταση, σημείο αναφοράς για τις σύγχρονες εκπαιδευτικές τάσεις, ώστε:να σηματοδοτεί με την αισθητική του έκφραση τον διαχρονικό ρόλο του εμβληματικού θεσμού του Κολλεγίου Ανατόλια, να δημιουργεί ένα μοναδικό για την Ελλάδα πρότυπο εκπαιδευτικό σύνολο με παιδοκεντρικό χαρακτήρα, να μετασχηματίζει σε χώρο τους εκπαιδευτικούς και παιδαγωγικούς στόχους του ιδρύματος και  να ακολουθεί τις απαιτήσεις της ισχύουσας νομοθεσίας.
Για να προσεγγίσουν το θέμα, οι αρχιτέκτονες σκέφτηκαν τα παιδικά σκίτσα και αναρωτηθήκαν ποιο είναι το πρώτο σκίτσο ενός μικρού παιδιού που εκφράζει, ανεπηρέαστο από κάποιο πρότυπο ενηλίκων, τη μορφή ενός χώρου, στον οποίο φαντάζεται να ζει. Σκέφτηκαν έναν χώρο φαινομενικά απλό και οικείο. Έναν τόπο, στον οποίο τα παιδιά να αντιλαμβάνονται το κτίριο σαν σπίτι τους και τον υπαίθριο χώρο σαν κήπο τους. Μια σχολική ατμόσφαιρα, που να ισορροπεί ανάμεσα στην απελευθέρωση της παιδικής έκφρασης και στην ανάπτυξή τους στο περιβάλλον των ενηλίκων. Η πρώτη συνειρμική αναφορά, η πρώτη σχεδιαστική αναζήτηση αφορά στις έννοιες των απλών γεωμετρικών σχημάτων: το τετράγωνο, το παραλληλόγραμμο, το τρίγωνο, τον κύκλο. Ταυτοχρόνως και στις έννοιες του μικρού, του οικείου, της ατμόσφαιρας, της πρωτογενούς βιωματικής χωρικής εμπειρίας. Μεταφορικά και ουσιαστικά, τα πρωτογενή γεωμετρικά σχήματα μεταφέρουν ασυνείδητη εμπειρία γνώσης. Έχουν από τη φύση τους εκπαιδευτικό χαρακτήρα, κινητοποιούν τον αντικατοπτρισμό των αισθήσεων και λειτουργούν ως εστία δημιουργικότητας.
Η προσέγγιση στους παιδαγωγικούς στόχους του σχολείου, στο πρόγραμμα και στον χώρο έγινε σαν μια σύνθεση συνεχούς ροής εναλλασσόμενων χωρικών εμπειριών. Τα μεγέθη του προγράμματος μεταφράστηκαν σε επιφάνειες και όγκους και επιλέχθηκε το μικρό μέγεθος για τη διαδικασία "αποσύνθεσης" -
"ανασύνθεσης" του συνόλου. Επιλέχθηκε το κύτταρο - τάξη, οι όγκοι συντέθηκαν, διπλώνοντας ή ξεδιπλώνοντας τα απλά γεωμετρικά σχήματα, δημιουργήθηκαν διδακτικές ενότητες με στρέψεις και αλληλοτομίες και επιλύθηκε η απαιτητική λειτουργική πολλαπλότητα με γνώμονα την απλότητα. Οι αρχιτέκτονες προσέγγισαν τον κλειστό και τον υπαίθριο χώρο του προγράμματος ως σύνολο του ενιαίου σχολικού μικρόκοσμου. Επέλεξαν τη σύνθεση των αντιθέτων: επίλυσαν με καθαρά σχήματα –τετράγωνο, παραλληλόγραμμο, τρίγωνο– τους κλειστούς χώρους και με κύκλους, ελλείψεις και ρευστά σχήματα τους υπαίθριους χώρους.
Με γενέτειρα το κύτταρο - μονάδα δημιουργήθηκε η σύνθεση δύο αυτόνομων λειτουργικά διδακτικών ενοτήτων. Ο διάδρομος κάθε ενότητας, μια ραχοκοκαλιά σε έκταση, σχηματίζει το βασικό στοιχείο χωρικής οργάνωσης των μονάδων μεταξύ τους, εισάγει τη διαμήκη κίνηση και δημιουργεί διευρύνσεις στάσης, χαλάρωσης και συνεύρεσης. Μέσω του διαδρόμου κυκλοφορίας, τα κύτταρα - τάξεις αρθρώνονται, τάσσονται εν σειρά ή στρέφονται σε απλούς γεωμετρικούς σχηματισμούς και συντίθενται σε μια ενιαία χωρική οντότητα. Η κάθε ενότητα, σε ρόλο ορίου, τοποθετείται κατά μήκος της νότιας και της βόρειας πλευράς του οικοπέδου, σχηματίζοντας στον ζωτικό ενδιάμεσο χώρο, τον κεντρικό αύλειο χώρο του σχολείου.
Η είσοδος είναι ο χώρος που σηματοδοτεί την ταυτότητα του νέου εκπαιδευτικού συγκροτήματος και αποτελεί την άμεσα αναγνωρίσιμη εικόνα του. Ταυτοχρόνως, είναι η πύλη, που σηματοδοτεί, ουσιαστικά και μεταφορικά, την πρόσβαση από τον γύρο κόσμο στον ιδιαίτερο κόσμο του εκπαιδευτικού συγκροτήματος. Η είσοδος γίνεται, λοιπόν, σημαντική, γίνεται πύλη, γίνεται εικόνα, γίνεται ο μεταβατικός χώρος και γι’ αυτόν τον λόγο αποκτά πορώδη χαρακτηριστικά. Γίνεται ο ενδιάμεσος χώρος, που σύμφωνα με την ψυχαναλυτική προσέγγιση, αφορά τόσο σε έναν τόπο, όσο και σε μια διαδικασία "διά της οποίας μπορεί να ξεδιπλωθεί η ικανότητα μιας δημιουργικής αντίληψης του κόσμου". Ουσιαστικά, η πύλη - είσοδος αποτελείται από κενό χώρο και φως, ένα πορώδες κέλυφος με στέψη και διάτρηση. Ταυτοχρόνως, ο χώρος παρακολουθεί και "εμβολίζει" τις δύο διακριτές ενότητες, το αμφιθέατρο και τη βιβλιοθήκη, καθοδηγεί την πορεία προσέλευσης σ' αυτές και συνδέει σε ένα ενιαίο μορφολογικά και λειτουργικά σύνολο τη δημόσια εικόνα του συγκροτήματος. Κοινό χαρακτηριστικό στοιχείο της μορφολογίας των επί μέρους όγκων αποτελεί ο διαμπερής χαρακτήρας τους, χειρισμός που εντείνει την οπτική επικοινωνία και τη διάχυση του εσωτερικού με τον εξωτερικό χώρο. 
Τέλος, ο αύλειος χώρος, υποσύνολο του ενιαίου σχολικού μικρόκοσμου, ξεδιπλώνεται με ελαφρές καμπυλώσεις, υποδιαιρείται σε μικρού μεγέθους ενότητες, που φιλοξενούν ποικίλες δραστηριότητες εξωτερικού χώρου, δημιουργεί ατμόσφαιρες οικειότητας για τους νεαρούς και τους μεγαλύτερους σε ηλικία χρήστες, επιχειρεί να ισορροπήσει το τεχνητό με το φυσικό στοιχείο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως και όλα τα υπόλοιπα κτίρια του Κολλεγίου Ανατόλια, έτσι και το νέο Anatolia Elementary School υλοποιήθηκε χάρη στη γενναιόδωρη, ιδρυτική δωρεά του Εφόρου George S. Bissell, καθώς και περισσότερων από 200 ακόμη Εφόρων και μελών του προσωπικού του Κολλεγίου Ανατόλια, γονέων, αποφοίτων, φίλων και ιδρυμάτων.
Το έργο είναι υποψήφιο για τα βραβεία Mies van der Rohe Award 2024.

Περισσότερα...

Στοιχεία έργου

Αρχιτεκτονική μελέτη: SPARCH architects / Sakellaridou, Papanikolaou
Υπεύθυνη μελέτης: Μόρφω Παπανικολάου
Εργοδότης: Έφοροι του Κολλεγίου Ανατόλια
Συνεργάτες αρχιτέκτονες: Παναγιώτα Λιάκου, Γιώργος Παπανικολάου,
Κωνσταντίνος Μουστάκας
Ειδικός σύμβουλος: Γρηγόρης Χαλαμανδάρης
Λοιποί συνεργάτες: Ελένη Παπαευαγγέλου, Εύα Βουλγαρίδου, Γιώργος Κοντομηνάς, Ιωάννα Τατλή, Ματίνα Τσακμάκη, Βαρβάρα Καράογλου, Παναγιώτα Ηρακλέους, Αγγελίνα Κωνσταντή, Άρτεμις Χάρη, Ιωάννα Τζαμπάζη, Μαρίζα Σταυρουλάκη, Γιούλη Κίτσου, Κατερίνα Αναστασοπούλου, Ραφαέλα Γιαννούδη, Ελένη Μαργούδη, Γιώργος Παπαγεωργίου, Εύα Πολιουδάκη, Αγγέλικα Σεχρεμέλη, Ανδρεάννα Τζέκα,
Αφροδίτη Σισμανίδου, Ιωάννα Σβυριάδη, Ελίνα Φουτσιτζόγλου,
Ιωάννα Χαριτωνίδου, Γιώργος Ψωμαδάκης
Στατική μελέτη: Statiκa.gr / Ιάκωβος Λαβασάς, Γιώργος Νικολαϊδης,
Μαρία Στεφανούρη, Παντελής Ζέρβας
Γεωτεχνική μελέτη: ΓΕΩΓΝΩΣΗ Α.Ε.

Η/Μ μελέτη: Παναγιώτης Κικίδης & Συνεργάτες Ε.Τ.Ε.
Ακουστική μελέτη: Timagenis Acoustics - Architects
Μελέτη φωτισμού: Reflect Lights / Mιχάλης Γκουρογιάννης, Gravanis
Μελέτη φύτευσης: Νάσια Κικίδου
Ειδικοί συνεργάτες: Γιώργος Γούγας, Γιάννης Τόσκας, Δημήτρης Βαφείδης
Διεύθυνση έργου: OBERMEYER Hellas Ltd.
Κατασκευή: AVAX
Επιφάνεια οικοπέδου: 21.368 m²
Συνολική επιφάνεια: 6.055 m²
Χρόνος μελέτης: 2015 (1o βραβείο σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό με πρόσκληση), 2016 - 2020
Χρόνος αποπεράτωσης: 2021 - 2022
Παρουσίαση: SPARCH architects
Φωτογραφίες: Κωσταντίνος Παππάς / Beetroot design group

ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΤΟ KTIRIO.GR

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΚΤΙΡΙΑ

Νηπιαγωγείο Γερμανικής Σχολής Αθηνών

Νηπιαγωγείο Γερμανικής Σχολής Αθηνών

Η συντακτική οργάνωση του νηπιαγωγείου ακολουθεί μια επιμήκη τεθλασμένη ρυθμολογία, πλαισιώνοντας την υπαίθρια περιοχή και παράγοντας ένα προστατευμένο περιβάλλον, σαν αγκαλιά, που αναγνωρίζει τις ανάγκες των μικρών μαθητών προσαρμοσμένο στην…
Δημαρχείο & Κέντρο Πολιτισμού στο Γέρακα

Δημαρχείο & Κέντρο Πολιτισμού στο Γέρακα

Η λειτουργική δομή αποτελείται από δύο κύριες ενότητες χρήσεων, οργανωμένες εκατέρωθεν της εισόδου, οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους με τον κοινόχρηστο χώρο/κυκλοφορία σε ένα ενιαίο σύνολο.Στην πρώτη ενότητα περιλαμβάνονται οι…
Δημαρχείο στην Ολλανδία με βιώσιμο σχεδιασμό

Δημαρχείο στην Ολλανδία με βιώσιμο σχεδιασμό

Το νέο δημοτικό μέγαρο της πόλης Naaldwijk στη διοικητική ενότητα Westland της Ολλανδίας (το δυτικό τμήμα της νότιας Ολλανδίας) αποτελείται από δύο διακριτές μονάδες που βρίσκονται σε απόσταση περίπου ενός…

Ο παρών ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies ώστε να βελτιώσει την εμπειρία περιήγησης.