Φοιτητικές κατοικίες στην Πάτρα
Το έργο αποτελεί ένα φιλόδοξο εγχείρημα οικιστικής ανάπτυξης στο κέντρο της Πάτρας. Ένα υφιστάμενο κτίριο από τη δεκαετία του 1970, μια πρώην ιδιωτική κλινική, ανακατασκευάζεται σε πρωτοτυπικό αστικό συγκρότημα, προσφέροντας 50 φοιτητικά διαμερίσματα και ποικίλους κοινόχρηστους χώρους.
Η μελέτη αποτελεί μια ορθολογική, συστηματική και εντατική προσέγγιση στην "κατοίκηση" με στόχο την υψηλή πυκνότητα, χωρίς να επιβαρύνεται η ποιότητα ή η άνεση. Το κτίριο, εξοπλισμένο με τα πλέον προηγμένα υλικά και βιοκλιματικές τεχνολογίες, ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των ενοίκων για ευελιξία, ασφάλεια και εξοικονόμηση ενέργειας.
Το οικόπεδο βρίσκεται σε ένα τυπικό οικοδομικό τετράγωνο του πολεοδομικού σχεδίου του Σ. Βούλγαρη, στα όρια του κέντρου της Πάτρας με την παλαιά πόλη και τη ζώνη απαλλοτρίωσης και ανάδειξης του Ρωμαϊκού Ιπποδρόμου.
Στην όψη προς την οδό και στους τρεις πρώτους ορόφους το κτίριο διέθετε μια σχετικά "αντιπροσωπευτική" όψη με επένδυση μαρμάρου και τυπικούς για την εποχή στενόμακρους εξώστες. Στους άνω ορόφους και μετά την υποχώρηση από την οικοδομική γραμμή, η όψη είχε αντιμετωπισθεί ως τυπική όψη πολυκατοικίας.
Στην πλευρά του ακάλυπτου, πλάτους κατά πολύ μεγαλύτερου από το αντίστοιχο της οδού, συναντούσε κανείς μια ατημέλιτη όψη με οικονομικότερα και μικρότερα ανοίγματα και στενούς εξώστες σε όλο το μήκος της.
Η μελέτη ανακατασκευής προσπάθησε να αντιμετωπίσει τρία βασικά θέματα:
• τη διεύρυνση του στενού "φαραγγιού" της οδού με την αποξήλωση των εξωστών,
• τη "συνδιαλλαγή" της νέας όψης με το γειτονικό νεοκλασικό μέσω της επιπεδότητας και μέσω της κλίμακας των δώδεκα ανοιγμάτων στους τρεις πρώτους ορόφους της και
• την ενεργοποίηση του ακάλυπτου με την πρόβλεψη κοινόχρηστων χώρων στη στάθμη του ισογείου και την αποξήλωση των συνεχόμενων εξωστών, προκειμένου να δημιουργηθούν εξώστες ή "γαλλικού τύπου" παράθυρα, που αναφέρονται σε κάθε διαμέρισμα ξεχωριστά.
Στη διευρυμένη πλέον οδό, τα 12 μεγάλα παράθυρα με τα μαύρα πλαίσια αλουμινίου, καδράρουν και αντανακλούν εικόνες της παλαιάς πόλης και του Παναχαϊκού όρους, ενώ τα ηλεκτροκίνητα σκιάδια καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας μεταβάλλουν την όψη, προβάλλοντας πτυχές της καθημερινότητας των ενοίκων.
Στον ακάλυπτο οι εξώστες - θεωρεία και ο κοινόχρηστος χώρος για τους ενοίκους καταδεικνύουν τις δυνατότητες ενεργοποίησης των υπολειμματικών χώρων της ελληνικής πόλης.
Οι ιδιαιτερότητες του προγράμματος απαίτησαν την αποξήλωση όλων των εσωτερικών πετασμάτων και στα οκτώ επίπεδα του κτιρίου, προκειμένου να επιτευχθεί μια "εκλογίκευση" της χωρικής οργάνωσης. Τα μεγέθη των διαμερισμάτων κυμαίνονται από 20 m2 έως 48 m2. Τυπολογικά, τα διαμερίσματα έχουν σχεδιασθεί ως "loft" με τρία ιδιαίτερα στοιχεία:
• έναν ανοικτό, ενιαίο χώρο διημέρευσης,
• ένα μεγάλο παράθυρο, "πλαίσιο" της θέας προς την πόλη,
• και ένα ενδιάμεσο πέτασμα μεταξύ του "ημι-δημόσιου", κοινόχρηστου διαδρόμου και του "ιδιωτικού" χώρου διημέρευσης, στο οποίο εντάσσονται οι υγροί χώροι και οι χώροι αποθήκευσης.
Ένα στοιχείο που από το τοπογραφικό διαφοροποιούσε το υφιστάμενο κτίριο ήταν το εσωτερικό αίθριό του. Αυτός ο κατακόρυφος χώρος γίνεται ο κοινωνικός πυρήνας του κτιρίου, διά μέσου του οποίου πραγματοποιείται η πρόσβαση στα διαμερίσματα, ενώ παράλληλα διασφαλίζει τα βιοκλιματικά οφέλη ενός διαμπερούς αεριζόμενου χώρου, το φυσικό φωτισμό και μοναδική θέα από και προς τους άνω ορόφους.
Στο επίπεδο του υπογείου εκτεταμένοι κοινόχρηστοι χώροι συνάντησης, αποθήκευσης και πλυντηρίου ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ενοίκων, ενισχύοντας επιπλέον τη μεταξύ τους κοινωνική συναναστροφή.
Στοιχεία έργου:
Αρχιτεκτονική μελέτη: buerger katsota architects
Στατική μελέτη: Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος
H/M μελέτη: LDK Consultants
Eπίβλεψη: buerger katsota architects
Iδιοκτήτης: Patras Student Studios A.E.
Τοποθεσία: Πάτρα, Ελλάδα
Συνολικό εμβαδό κτιρίου: 2.300 m2
Χρόνος μελέτης: 2007
Χρόνος κατασκευής: 2011
Φωτογραφίες: Δήμητρα Κατσώτα, Κωνσταντίνος Πετράκος