Παιδικός σταθμός στα Κάτω Βριλήσσια
Ο παιδικός σταθμός ανεγέρθηκε σε οικόπεδο επιφάνειας 1.500 m², ιδιοκτησίας του Δήμου Βριλησσίων. Πρόκειται για ένα μονώροφο κτίριο με υπόγειο και δώμα, συνολικής επιφάνειας 1.026,60 m², στο οποίο στεγάζεται τμήμα 60 νηπίων.
Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός Κτιριολογικό πρόγραμμα
Η μελέτη βασίστηκε στο πρόγραμμα λειτουργίας του σταθμού, αλλά και στην ανεξάρτητη λειτουργία που αποκτά κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Έτσι, εκτός από τις δραστηριότητες του παιδικού σταθμού, το κτίριο σχεδιάστηκε για να φιλοξενεί δραστηριότητες που απευθύνονται σε παιδιά και σε ενήλικες, όπως κουκλοθέατρο, θεατρικές παραστάσεις, χορούς, εκθέσεις παιδικών έργων ή βιβλίων, γιορτές και γεύματα. Προβλέπεται επίσης η πρόσβαση στον υπαίθριο χώρο από παιδιά προσχολικής ηλικίας που κατοικούν στην περιοχή, για ψυχαγωγία, ήπια άθληση και ευχάριστη παραμονή των συνοδών τους.
Η διατήρηση και αξιοποίηση του φυσικού εδάφους αποτέλεσε βασική επιδίωξη κατά τη χωροθέτηση των δραστηριοτήτων αυτών. Ο υπαίθριος χώρος οργανώθηκε σε αναλογία με τους κλειστούς χώρους του σταθμού και προσφέρεται για δραστηριότητες που μπορούν να πραγματοποιηθούν είτε σε υπαίθριο είτε σε σκιασμένο χώρο, όπως διηγήσεις παραμυθιών, απαγγελίες τραγουδιών και ποιημάτων, καθώς και για ομαδικό παιχνίδι. Προσφέρεται επίσης για δραστηριότητες που γίνονται αποκλειστικά ή κατά προτίμηση σε υπαίθριο χώρο, όπως γυμναστική, παιχνίδι στην άμμο, παιχνίδι του νερού, κατασκευές και κηπουρική.
Λόγω του διαμελισμού των όψεων, το κτίριο αποκτά εύληπτη και προσιτή κλίμακα διακεκριμένων όγκων. Η είσοδος τοποθετείται σε υποχώρηση του κεντρικού τμήματος της πρόσοψης, ώστε αφενός να εξασφαλίζεται στεγασμένη πρόσβαση στο κτίριο και αφετέρου να επιτυγχάνεται ο συμβολισμός μιας "ανοικτής αγκαλιάς".
Ο φωτεινός προθάλαμος, με το διαμπερή φυσικό φωτισμό και τις οπτικές φυγές, προσκαλεί το παιδί να εισέλθει άφοβα στον εσωτερικό χώρο του σταθμού. Το εσωτερικό προαύλιο διαθέτει ιδιαίτερες γωνιές διαφορετικού χαρακτήρα (πλατείας, αλάνας, κήπου, άλσους, παιδότοπου).
Οι "σχεδιαστικοί χειρισμοί" έλαβαν υπόψη την ιδιαίτερα ευαίσθητη κατηγορία χρηστών του κτιρίου, όπως είναι τα νήπια ηλικίας από 1,5 έως 5,5 ετών, επιλέγοντας τη βιοκλιματική λειτουργία του σταθμού. Για την εξασφάλιση της λειτουργικότητας επιδιώχθηκε η απρόσκοπτη κίνηση των παιδιών, του προσωπικού και των επισκεπτών, η ευκολία προσανατολισμού μέσα στο κτίριο και η ελαχιστοποίηση των αποστάσεων κατά τις απαιτούμενες μετακινήσεις των βρεφών και νηπίων στο χώρο. Παράλληλα, εξασφαλίσθηκε η ομαλή λειτουργία του σταθμού, όταν μελλοντικά προστεθεί υπερκείμενος όροφος για τη στέγαση του τμήματος βρεφών. Επιπλέον, προβλέφθηκαν άνετα προσπελάσιμοι διάδρομοι, σαφής διαχωρισμός των επιμέρους λειτουργιών του κτιρίου, ομαλές μεταβάσεις μεταξύ των χώρων, εργονομική διάταξη των επίπλων και του εξοπλισμού, καθώς και υπαίθριοι χώροι, διαμορφωμένοι με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην ελλοχεύουν κίνδυνοι για τα παιδιά.
Βιοκλιματικός σχεδιασμός
Οι εφαρμογές του βιοκλιματικού σχεδιασμού αποσκοπούσαν στην εξασφάλιση άνετου μικροκλίματος στον εσωτερικό και στον υπαίθριο χώρο του σταθμού, στον περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας για θέρμανση και ψύξη και στη δυνατότητα λειτουργίας των κλειστών και ανοικτών κοινόχρηστων χώρων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Η μελέτη του γηπέδου σε συνδυασμό με τα πρότυπα μεταβολής του ανέμου, την κίνηση του ήλιου και την ηλιοπροστασία του κτιρίου οδήγησαν στη χρήση ενός κεντρικού αιθρίου, καθώς και άλλων δευτερευόντων μέσα στο "σώμα" του παιδικού σταθμού. Η εναλλαγή κλειστών και ανοικτών χώρων –με την παρεμβολή των αιθρίων– δημιουργεί όψεις που έχουν νότιο προσανατολισμό, επωφελή σκιασμό και φυσικό δροσισμό των αιθουσών (διαμπερής αερισμός χώρων, πρόκληση ανοδικού ρεύματος με διατάξεις υποπίεσης).
Ταυτόχρονα, ο κτιριακός όγκος διαμορφώθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να λειτουργεί ως "φράγμα" ανάσχεσης του ανεπιθύμητου ανέμου (του ψυχρού βόρειου, βορειοδυτικού και βορειοανατολικού ανέμου του χειμώνα). Όσον αφορά στους επιμέρους χώρους, λήφθηκαν υπόψη οι συνθήκες ηλιασμού και ηλιοπροστασίας των κτιριακών μετώπων με πρόβλεψη σκιαδίων και βλάστησης.
Στοιχεία έργου:
Aρχιτεκτονική μελέτη: Αγνή Κουβελά - Παναγιωτάτου, αρχιτέκτων
Στατική μελέτη: Δημήτριος Τζαμουράνης, πολιτικός μηχ.
Η/Μ μελέτη: Ιωάννης Μελίστας
Eπίβλεψη: Τεχνική Υπηρεσία Δήμου Βριλησσίων
Iδιοκτήτης: Δήμος Βριλησσίων
Συνολικό εμβαδό οικοπέδου: 1.500 m²
Συνολικό εμβαδό κτιρίου: 1.026,6 m²
Xρόνος μελέτης: 2005
Xρόνος κατασκευής: 2006
Φωτογραφίες: Αγνή Κούβελα - Παναγιωτάτου, ©Εrieta Attali