"Gallaria" μια γαλαρία τρένων, χώρος πολιτισμού & αναψυχής

Ο πολυχώρος Gallaria βρίσκεται σε ένα μαγευτικό, παραθαλάσσιο τοπίο με πλούσια βλάστηση, στην παλιά γαλαρία τρένων, κάτω από το βυζαντινό κάστρο του Πλαταμώνα, μία περιοχή με ιστορία χιλιάδων χρόνων. Η σιδηροδρομική γραμμή, ο πύργος και η γαλαρία αποτελούν χαρακτηριστικό δείγμα νεότερης βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, χαρακτηρίζονται ως μνημεία και προστατεύονται από την Εφορεία Νεότερων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας, καθώς και από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας.
Η γαλαρία της σιδηροδρομικής γραμμής κατασκευάστηκε από γαλλική εταιρεία το 1916 με σκοπό να συνενώσει την απελευθερωμένη Μακεδονία με την υπόλοιπη Ελλάδα. Το τρένο είναι ο μόνος τρόπος σύνδεσης της Κεντρικής Ελλάδας με την υπόλοιπη Ευρώπη άρα και μετακίνησης πληθυσμών και εμπορευμάτων, καθώς το οδικό δίκτυο είναι ανύπαρκτο. Στη συνέχεια, το 1940, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κατασκευάστηκε πυροβολείο - πύργος μπροστά από τη γαλαρία για να ελέγχει το εξαιρετικής στρατηγικής σημασίας πέρασμα. Γαλαρία και πύργος αγκαλιάζουν τη θάλασσα σε μία απίστευτης ομορφιάς τοποθεσία και συντροφεύουν τους ταξιδιώτες του τρένου ως το 2004 όταν εγκαταλείπεται λόγω της νέας σιδηροδρομικής γραμμής και του τούνελ του Πλαταμώνα που κατασκευάζονται.
Έμπνευση αποτελεί η αύρα του χώρου, ο ήχος του τρένου, η αμαξοστοιχία, οι μαυρισμένοι τοίχοι, η κίνηση των βαγονιών. Και τι πιο ενδιαφέρον από την αφήγηση της ιστορίας του μνημείου μέσω μιας έκθεσης που φιλοξενείται ανάμεσα σε βαγόνια, που σύρονται στις υπάρχουσες γραμμές καθιστώντας έτσι την αρχιτεκτονική επέμβαση ανά πάσα στιγμή αναστρέψιμη!
Έτσι, στο εσωτερικό της γαλαρίας γεννιούνται τέσσερεις κατασκευές, που θυμίζουν εμπορικά βαγόνια τρένου του περασμένου αιώνα, με μεταλλικό σκελετό, επενδυμένα με ξύλο, εδραιωμένα στις υπάρχουσες σιδερένιες ράγες φιλοξενώντας τις χρήσεις των BAR, των βοηθητικών χώρων και των WC. Για την προστασία των παλιών σιδερένιων γραμμών δημιουργείται ένα υπερυψωμένο δάπεδο, στηριζόμενο σε μεταλλικό σκελετό, το οποίο σημειακά γίνεται γυάλινο για τη θέαση τους με διακριτικό φωτισμό. Στον πέτρινο τοίχο της σήραγγας ξεδιπλώνεται μόνιμα η φωτογραφική ιστορία του μνημείου, των τρένων, του ΟΣΕ, της γύρω περιοχής κι έτσι ο χώρος μεταμορφώνεται σε χώρο πολιτισμού και αναψυχής.
Ταυτόχρονα δίνεται έμφαση στο βιομηχανικό χαρακτήρα του μνημείου με την επιλογή σιδερένιων κουφωμάτων σε χρώμα γκρι γραφίτη σε όλα τα αψιδωτά ανοίγματα, τα οποία ανοίγουν με κατασκευές υαλοκουρτινών αφήνοντας το μνημείο ανοιχτό στο μεγαλύτερο κομμάτι του. Σημειώνεται επίσης ότι μεγάλο μέρος των κατασκευών, που αφορούν σε έπιπλα και φωτιστικά, έγιναν αποκλειστικά από τους μελετητές με σκοπό το σεβασμό της αυθεντικότητας του μνημείου. Το τέλος της γαλαρίας οδηγεί στην αρχή του σκοτεινού τμήματος του τούνελ, όπου και αφήνεται είσοδος για ελεύθερη πρόσβαση περιπατητών μέχρι και τον παλιό σιδηροδρομικό σταθμό του Πλαταμώνα, μία διαδρομή που για χρόνια μαγεύει τους επισκέπτες.
Ο πύργος συντηρείται, εξωτερικά πλαισιώνεται από χώρους πρασίνου και αναδεικνύεται το ανάγλυφο της πέτρας του μέσω νυχτερινού φωτισμού. Εσωτερικά δημιουργούνται δύο εκθεσιακοί χώροι σε διάταξη Π πάνω σε μια αυτοφερόμενη μεταλλική κατασκευή, η οποία δεν επιβαρύνει το φέροντα οργανισμό του πύργου. Οι οπτικές φυγές μέσω των υπαρχόντων παραθύρων προς τη θάλασσα και μέσω skylight προς τον ουρανό καθιστούν την εμπειρία της έκθεσης μοναδική.
Ο εξωτερικός χώρος διαμορφώνεται τόσο για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών, όσο και για τη διατήρηση του φυσικού κάλλους. Τα υλικά επίστρωσης επιλέγονται με βάση το ύφος του χώρου, το χρώμα, και την υφή. Τοίχοι με σαρζανέτ, βοτσαλωτά χυτά δάπεδα, ήπιες βαθμίδες, φυτά που φύονται στη γύρω περιοχή και διακριτικός φωτισμός συντελούν στην προσπάθεια μη βιασμού του γενικού τοπίου.
Ο πολυχώρος Gallaria συμβάλλει μοναδικά στην αναβάθμιση της πολιτιστικής και τουριστικής δράσης της Πιερίας ξαναζωντανεύοντας ταυτόχρονα την παλιά αίγλη του μνημείου.