Καινοτόμο βιοκλιματικό Σχολείο Ευρωπαϊκής Παιδείας, Κρήτη, 1o βραβείο σε Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό, Κρήτη

1o βραβείο, στο Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό "Innovative Bioclimatic European School, Crete" υπό την αιγίδα της U.I.A. (Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων) και του ΟΣΚ (Οργανισμού Σχολικών Κτιρίων).
Το έργο βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο στάδιο της μελέτης εφαρμογής.
Το σχολείο αποτελείται από προσχολική, πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, επιφάνειας 11.000 m² μαζί με τα υπόγεια, σε οικόπεδο ελαιώνων 15.750 m² δίπλα στην πανεπιστημιούπολη.
Αρχιτεκτονικές αρχές
Η κεντρική ιδέα βασίζεται στην υιοθέτηση μίας αλληλουχίας αίθριων – αυλών, γύρω από τις οποίες οργανώνονται οι χώροι. Διαμορφωμένες ως φυσικό περιβάλλον και συνδεδεμένες με τους χώρους διδασκαλίας μέσω στοών, είναι πνεύμονες δράσης, τόποι συνένωσης, ενώ ταυτόχρονα εξυπηρετούν το βιοκλιματικό σχεδιασμό όλου του συγκροτήματος.
Υιοθετούνται στοιχεία από την παράδοση, τα οποία "παντρεύονται" με τη σύγχρονη τεχνολογία. Προτείνονται τοπικά, οικολογικά υλικά, χαμηλής εμπεριεχόμενης ενέργειας, όπως πηλός που αξιοποιεί τα χώματα εκσκαφής, πέτρα, ξύλο και μαλλί, με τη τραχιά, ακατέργαστη μορφή τους, όπως συνηθιζόταν στην Κρήτη. Η αρχιτεκτονική είναι μικρής κλίμακας, και διασπασμένη σε χαμηλούς, μικρούς όγκους προσεγγίζει την αντίληψη των παιδιών.
Εκπαιδευτική προσέγγιση
Οι χώροι σχεδιάστηκαν έτσι ώστε να διευκολύνουν τη βιωματική μάθηση. Καταλυτικό ρόλο παίζει η σύνδεση με τη φύση. Το μάθημα γίνεται και υπαίθρια. Ένα ευρύ φάσμα αισθήσεων ενεργοποιείται καθώς η γήινη μυρωδιά του ξύλου, του πηλού και ο τρόπος που εφαρμόζονται η τεχνολογία και η τέχνη ενισχύουν την εκπαιδευτική διαδικασία.
Βιοκλιματικός σχεδιασμός
Ακολουθείται ολιστικός, βιοκλιματικός σχεδιασμός ήπιας τεχνολογίας. Οι μαθητές και δάσκαλοι συμμετέχουν ενεργά στη λειτουργία του, βιώνοντας τη μετακίνηση των παθητικών συστημάτων σε κάθε αλλαγή εποχών. Μαθαίνουν να καλλιεργούν λαχανόκηπους και να φροντίζουν τα δένδρα.
Όλα τα κτίρια έχουν 100% νότιο προσανατολισμό. Παθητικά συστήματα θέρμανσης και δροσισμού όπως θερμοκήπια στις νότιες στοές των κτιρίων, τοίχοι Trombe και παθητική γεωθερμία εξασφαλίζουν σε μεγάλο ποσοστό ενεργειακή αυτονομία.
Το καλοκαίρι επιτυγχάνεται δροσισμός με κατάλληλη εξωτερική σκίαση των όψεων και κάθετο εξαερισμό μέσα στα κτίρια με καμινάδες δροσισμού που απάγουν τις θερμές μάζες αέρα. Παράλληλα διοχετεύεται ψυχρός αέρας στις αίθουσες μέσω υπόγειων αγωγών. Το σύστημα B.EM.S. (Building Energy Management System) εξασφαλίζει αυτόματο άνοιγμα θυρίδων εξαερισμού το βράδυ. Τα θερμοχωρητικά υλικά που χρησιμοποιούνται συμβάλλουν στη διατήρηση δροσερού περιβάλλοντος το καλοκαίρι και αντίστοιχα στη διατήρηση της θερμότητας τον χειμώνα. Ως υλικό μέγιστης θερμοχωρητικότητας χρησιμοποιείται πηλός για τοίχους πλήρωσης.
Σε κάθε χώρο ανελλιπώς υπάρχει φυσικός εξαερισμός και φωτισμός. Ανακλαστήρες και σκίαστρα στις όψεις δημιουργούν κατάλληλες συνθήκες φωτισμού για εργασία.
Τα κτίρια στο νότο διαμορφώνονται χαμηλά, ώστε να επιτρέπουν τον χειμώνα ήλιο στις αυλές, οι οποίες τους θερμούς μήνες σκιάζονται από φυλλοβόλα δένδρα και πέργολες. Στέγες, δώματα και τοίχοι φυτεύονται με αυτοφυή είδη και συνδράμουν στη διατήρηση ισορροπημένου κλίματος. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός δημιουργεί προστατευμένους χώρους με συνθήκες άνεσης σε όλη τη διάρκεια του έτους ευνοώντας τη διεποχική χρήση της πλατείας - αυλής.
Ένας τοίχος νερού, ρυάκια και μικρές λιμνούλες δροσίζουν το καλοκαίρι αξιοποιώντας το βρόχινο νερό του χειμώνα. Το νερό γίνεται στοιχείο παρατήρησης και πειραματισμού για τους μαθητές.
Επικουρικά θα γίνει εγκατάσταση λίγων φωτοβολταϊκών και 3 μικρών ανεμογεννητριών στις εισόδους των σχολείων για εκπαιδευτικούς λόγους.
Το σχολικό συγκρότημα θα καταναλώνει ελάχιστη ενέργεια το χρόνο. Έχει ιδιαίτερα χαμηλές απαιτήσεις θέρμανσης. Έχει ήδη εγγραφεί στο πρόγραμμα διεθνούς αξιολόγησης LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), το οποίο πιστοποιεί την ενεργειακή και περιβαλλοντική συμπεριφορά των κτιρίων.