Μετατροπή διπλοκατοικίας του 1960 σε παιδιατρείο

Κεντρική ιδέα & κριτήρια σχεδιασμού
Το έργο αφορά τη μετατροπή του ισόγειου διπλοκατοικίας με υπόγειο σε παιδιατρείο και βρίσκεται επί της οδού Δημοκρατίας στην Κοζάνη. Η ανάθεση περιλάμβανε την ανακαίνιση του εξωτερικού χώρου (κήπος, προσόψεις και φωτισμός), το σχεδιασμό της μετατροπής του ισογείου σε παιδιατρείο, τον σχεδιασμό του εξοπλισμού και της επίπλωσης όπως και την οπτική ταυτότητα της επιχείρησης.
Ο σχεδιασμός ενός χώρου υγείας για παιδιά ήταν μια μεγάλη πρόκληση και συγχρόνως ευθύνη για την προσαρμογή του χώρου στις ανάγκες της υγείας και ταυτόχρονα στην κλίμακα και τα μεγέθη των παιδιών.
Το παιδιατρείο δεν σχεδιάστηκε σύμφωνα με το προϋπάρχον κέλυφος, αλλά απαιτήθηκαν προσαρμογές και αλλαγές σύμφωνα με την κατάσταση του κτιρίου και τα αποτελέσματα των καθαιρέσεων. Ο σχεδιασμός πολλές φορές έγινε ad hoc κατά τη διάρκεια των εργασιών, καθώς προέκυψαν δυσλειτουργίες και απρόβλεπτες αλλαγές με τις πρώτες καθαιρέσεις και εγκαταστάσεις νέων δικτύων. Πολλές επιλογές σχεδιασμού προέκυψαν από την παρατήρηση του κτιρίου, της χρήσης του και του κινητού εξοπλισμού του -μέρη του οποίου ενσωματώθηκαν στη χρήση του ιατρείου, καθώς η διατήρηση στοιχείων της ζωής του κτιρίου απέκτησε κατά τη διάρκεια των καθαιρέσεων μεγάλη σημασία.
Τα νέα στοιχεία του χώρου αντιμετωπίστηκαν ως στοιχεία μεγάλων αντιθέσεων (όπως ο μεταλλικός τοίχος πίσω από το γραφείο του γιατρού). Η αρχική πρόθεση και γενική ιδέα ήταν ότι τα αντιφατικά υλικά και οι σχεδιαστικές ποιότητες μεταξύ του παλιού και του καινούριου θα δημιουργήσουν μια διαλεκτική συμβίωση δίπολων που θα ενισχύσει και τα δύο μέρη. Πρόθεση του συγκεκριμένου έργου ήταν να εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη φιλοξενία και την υγειονομική περίθαλψη των παιδιών και να απαλύνει αναμνήσεις φοβισμένων επισκέψεων σε γιατρούς και να αντιμετωπίσει τους χώρους υγείας με ένα πιο κοινωνικό χαρακτήρα, προσαρμοσμένο σε κάθε κλίμακα.

Περιγραφή κτιρίου
Το κτίριο χτίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’60 και στέγασε τις οικιστικές ανάγκες οικογένειας μέχρι την εγκατάλειψή του. Στον όροφο λειτουργεί σήμερα άλλη επιχείρηση ενώ το υπόγειο δεν χρησιμοποιείται. Η αρχική κατάσταση του χώρου ήταν αυτή μιας πλήρως εξοπλισμένης κατοικίας, με τα έπιπλα και την οικοσκευή αισθητικής της δεκαετίας του ’60 η οποία με τα χρόνια εγκαταλείφθηκε Η κατασκευή του κτιρίου είναι από φέρουσα τοιχοποιία έτσι οι καθαιρέσεις ήταν συγκεκριμένες και η νέα χρήση έπρεπε να προσαρμοστεί στα δεδομένα του κτιρίου. Οι ιδιαίτερες ανάγκες του σύγχρονου παιδιατρείου περιλάμβαναν δυο αίθουσες αναμονής –ένα μεγάλο και άνετο για γονείς και παιδιά και ένα δεύτερο για ασθενείς προκειμένου μη γίνεται εξάπλωση και διασπορά των ιώσεων καθώς και έναν ειδικό χώρο με ήπιο φωτισμό και ησυχία που θα λειτουργεί ως αίθουσα θηλασμού αλλά θα έχει και παροχές αλλαγής πάνας για βρέφη. Οι γενικές ανάγκες λειτουργίας του χώρου απαιτούσαν το χώρο υποδοχής, χώρους υγιεινής για ενήλικες και ξεχωριστά για παιδιά και φυσικά το ιατρείο, το εξεταστήριο και το χώρο υγιεινής του ίδιου του γιατρού. Όλα αυτά μαζί έπρεπε να προσαρμοστούν στο συγκεκριμένο κέλυφος και χωρίσματα επιφάνειας 115 τ.μ., να συγκεραστούν με το αφήγημα του κτιρίου και να αναδείξουν τη νέα χρήση του παιδιατρείου.
Η εμπειρία του χώρου στην αρχική του μορφή δημιούργησε αρχικά έναν ενθουσιασμό σε σχέση με την αισθητική μιας άλλης εποχής και ταυτόχρονα μια ανάγκη εγκατάλειψης αυτής και προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Έτσι επιλέχθηκε μια λύση διατήρησης και συντήρησης ορισμένων στοιχείων του κτιρίου όπως τα εξωτερικά κουφώματα, τα κεραμικά και ξύλινα δάπεδα, η εντοιχισμένη ντουλάπα, τα ντουλάπια της κουζίνας και μια ξύλινη ντουλάπα. Ο νέος εξοπλισμός βασίστηκε κυρίως σε ιδιοκατασκευές ώστε να προσαρμοστούν οι διαφορετικές κλίμακες των χρηστών του χώρου. Οι εσωτερικές όψεις των χώρων αναμονής καλύφθηκαν με ταπετσαρίες διαφορετικής θεματικής προσαρμοσμένες σε παιδική θεματολογία και τα ίδια τα καθίσματα σχεδιάστηκαν ώστε να μπορούν να γίνουν παιχνίδια ταυτόχρονα. Για παράδειγμα στο χώρο αναμονής Α’ το ίδιο το κάθισμα μετατρέπεται σε μια μικρή τσουλήθρα ενώ στο χώρο αναμονής Β’ μετατρέπεται σε ένα μικρό τραμπολίνο. Ταυτόχρονα, η οροφή του διαδρόμου που οδηγεί στο ιατρείο κατασκευάστηκε με οπτικές ίνες στη λογική του έναστρου ουρανού σύμφωνα με την οπτική ταυτότητα του ιατρείου. Στο χώρο του εξεταστηρίου το κρεββάτι της εξέτασης έγινε ενιαίο με τον πάγκο εργασίας του γιατρού ενώ ο τοίχος απέναντι χρησιμεύει σαν τοίχος προβολών ώστε να απορροφά το ενδιαφέρον των ασθενών κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Αντίθετα, ο τοίχος πίσω από το γραφείο καλύπτεται με μια κατά παραγγελία μεγάλη μεταλλική κατασκευή με φωτισμό και ιδιαίτερη γεωμετρία προκειμένου να εξάπτει την παρατήρηση και τη φαντασία των ασθενών.