Η κατάλληλη διαμόρφωση της εξωτερικής ποδιάς των παραθύρων έχει μεγάλη σημασία για την ενεργειακή συμπεριφορά του κουφώματος. Προβλήματα υδατοστεγανότητας απαξιώνουν συχνά τα θερμομονωτικά υλικά και ευνοούν την εμφάνιση μυκήτων, μούχλας κτλ. Η ποδιά μπορεί να αποτελεί τμήμα των μεταλλικών ή πλαστικών κουφωμάτων ή να είναι κατασκευασμένη από μάρμαρο, ειδικά κεραμικά τεμάχια κτλ. Θα πρέπει να έχει κλίση προς τα έξω και κατάλληλη διαμόρφωση, ώστε να διευκολύνει την απομάκρυνση του νερού χωρίς αυτό να "γλείφει" την τοιχοποιία (π.χ. με τη διαμόρφωση νεροσταλάκτη σε πλάκες μαρμάρου).
Θερμομονωτικό υλικό θα πρέπει να τοποθετείται περιμετρικά από το κούφωμα για την αποφυγή δημιουργίας θερμογέφυρας. Όλοι οι αρμοί θα πρέπει να σφραγίζονται με σιλικόνη.
Ιδιαίτερη σημασία για την ικανοποιητική θερμομονωτική ικανότητα του κουφώματος κατέχουν τα κουτιά για τα ρολά, τα οποία αποτελούσαν στο παρελθόν το πιο ευπαθές σημείο ενός κουφώματος, διότι αφενός ο αέρας από τη σχισμή περιέλιξης των ρολών εισερχόταν ανεμπόδιστα στο εσωτερικό του κουτιού και αφετέρου οι διατομές των κουτιών δεν ήταν θερμομονωμένες. H είσοδος του αέρα δημιουργεί συχνά ενοχλητικό θόρυβο αλλά και την είσοδο σκόνης. Σήμερα διατίθενται στην αγορά θερμομονωμένα κουτιά, κατασκευασμένα από καμπυλωμένα ελάσματα που δημιουργούν θαλάμους που συμπληρώνονται με θερμομονωτικό υλικό (π.χ. πολυουρεθάνη), κουτιά με θερμοδιακοπή (πολυαμίδιο) και κουτιά κυψελωτής διατομής, τα οποία έχουν τόσο θερμομονωτικές, όσο και ηχομονωτικές ιδιότητες.
Συχνά τοποθετείται θερμοηχομονωτική ταινία στο εσωτερικό των ρολών, ενώ η χρήση βαριών καλυμμάτων βελτιώνει περισσότερο την ηχομονωτική συμπεριφορά του κουτιού. Επισημαίνεται επίσης ότι όσο μεγαλώνει το βάρος του ρολού, η απόσταση του οδηγού περιέλιξής του θα πρέπει να απομακρύνεται από το παράθυρο, προκειμένου η αντήχηση που δημιουργείται στο διάκενο αέρα ανάμεσα στον υαλοπίνακα και το ρολό να μειώνεται.
Στα πολύ ελαφριά ρολά, π.χ. από περσίδες αλουμινίου, αυτή η βελτίωση επιτυγχάνεται μόνο για τις μεσαίες και τις υψηλές συχνότητες. Προβλήματα μπορούν επίσης να παρουσιαστούν, αν το κουτί του ρολού δεν έχει κτιστό εξωτερικό μέτωπο.
Tο επίχρισμα που καλύπτει τις δύο διαφορετικές επιφάνειες είναι πολύ πιθανό να ρηγματωθεί και να θρυμματιστεί, ειδικά στους αρμούς. Aν το κουτί του ρολού είναι προσαρμοσμένο σε διπλή τοιχοποιία με διάκενο, η υγρασία που μπορεί να εισχωρήσει στο διάκενο θα επηρεάσει το κουτί, αν αυτό δεν είναι επαρκώς στεγανοποιημένο και αν ο τοίχος δεν είναι εφοδιασμένος με σύστημα αποστράγγισης του διακένου.
Επομένως, η προσαρμογή των κουτιών στο οικοδομικό άνοιγμα θα πρέπει να γίνεται με τέτοιον τρόπο, ώστε να εξασφαλίζει υδατοστεγανότητα και αεροστεγανότητα τόσο στους εσωτερικούς αρμούς μεταξύ κουτιού και ανοίγματος, όσο και στους εξωτερικούς (χρήση στεγανοποιητικών και σφραγιστικών υλικών).
Το αρχιτεκτονικό γραφείο PARTHENIOS architects+associates προσφέρει από το 1974 μία ευρεία γκάμα premium υπηρεσιών σε διακεκριμένους ιδιώτες με στόχο την δημιουργία ενός μοναδικού ιδιωτικού ή δημόσιου χώρου. Τα έργα περιλαμβάνουν ξενοδοχεία, τουριστικές εγκαταστάσεις, ιδιωτικές κατοικίες και συγκροτήματα κατοικιών, κτήρια γραφείων, εγκαταστάσεις υγείας, μουσεία, θέατρα, βιομηχανικά κτήρια, χώρους εκθέσεων, κα. Αυτό που διακρίνει το αρχιτεκτονικό γραφείο δεν είναι τόσο το είδος των έργων που αναλαμβάνει αλλά η φιλοσοφία του σε σχέση με αυτά: κάθε έργο διακρίνεται για την ξεχωριστή ιδέα του –που επιλέγεται από ένα μεγάλο αριθμό εναλλακτικών λύσεων-, την λειτουργικότητά του, την αισθητική και την ποιότητα κατασκευής του. Η βιοκλιματική αρχιτεκτονική και η εξοικονόμηση ενέργειας είναι ουσιαστικής σημασίας κριτήρια για τις σχεδιαστικές αποφάσεις που λαμβάνονται. Η ομάδα των έμπειρων αρχιτεκτόνων εμπλουτίζεται με αρχιτέκτονες εσωτερικού χώρου, πολιτικούς μηχανικούς, μηχανολόγους μηχανικούς, αρχιτέκτονες τοπίου, project managers και ειδικούς συμβούλους εξοικονόμησης ενέργειας και βιοκλιματικού σχεδιασμού. Έργα του γραφείου δημοσιεύονται συχνά στον ελληνικό και διεθνή τύπο και έχουν διακριθεί σε διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς.
Ο Πάνος Παρθένιος (Αναπληρωτής Καθηγητής ΠΚ, Doctor of Design Harvard GSD) διδάσκει Αρχιτεκτονική Σύνθεση με Ψηφιακές Τεχνολογίες στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου Κρήτης. Είναι διευθυντής του Εργαστηρίου Ψηφιακών Μέσων Σχεδιασμού και διευθυντής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών, στο οποίο διδάσκει Σχεδιασμό Τουριστικών Εγκαταστάσεων και Νέες Ψηφιακές Τεχνολογίες στον Τουρισμό και Πολιτισμό. Υπότροφος του ιδρύματος Fulbright, έχει τιμηθεί με το βραβείο Harvard Digital Media Prize και το 1ο βραβείο στον 3ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ίντερνετ και Πολυμέσων. Το 2009 επιλέχθηκε ανάμεσα στους 40 περισσότερα υποσχόμενους νέους αρχιτέκτονες της Ευρώπης με το βραβείο Europe 40 Under 40.
Φωτισμός πινάκων
Oι τρόποι φωτισμού ενός πίνακα ποικίλλουν, ανάλογα με το είδος του πίνακα και το οπτικό αποτέλεσμα που επιδιώκεται. Σε γενικές γραμμές χρησιμοποιούνται δύο τεχνικές. H πρώτη επικεντρώνεται μόνο στον πίνακα, ενώ η δεύτερη λαμβάνει υπόψη τη συνολικότερη επιφάνεια του τοίχου, στον οποίο ο πίνακας έχει αναρτηθεί. Ανεξάρτητα από το αν ο πίνακας καλύπτεται από γυαλί ή όχι, η θέση του φωτιστικού είναι σημαντική σε συνάρτηση πάντοτε με τη θέση του θεατή.
Φωτισμός προθηκών
Oι προθήκες που φωτίζονται εξωτερικά έχουν συνήθως γυάλινο ή πλαστικό σκελετό και είναι κατασκευασμένες με το ελάχιστο δυνατό πλαίσιο στήριξης, ώστε να αποφεύγονται ανεπιθύμητες σκιάσεις. Η τοποθέτηση και η εστίαση των φωτιστικών γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποφεύγονται σκιάσεις στις προθήκες από τους επισκέπτες και αντανακλάσεις των φωτιστικών στις γυάλινες επιφάνειες.
Στις προθήκες που φωτίζονται εσωτερικά χρησιμοποιούνται φωτεινές πηγές φθορισμού ή αλογόνου χαμηλής τάσης. Όταν χρησιμοποιούνται λαμπτήρες αλογόνου χαμηλής τάσης με διχρωικό καθρέφτη, πρέπει να επιλέγονται με προσοχή από άποψη εκπομπής υπεριώδους ακτινοβολίας και εύρους φωτεινής δέσμης. Η νέα γενιά αυτών των λαμπτήρων με τη χαρακτηριστική ένδειξη UV-STOP διαθέτει σωλήνες από χαλαζία, που απορροφούν σε μεγάλο βαθμό την ανεπιθύμητη υπεριώδη ακτινοβολία.
Για την πλήρη απομάκρυνση της υπεριώδους ακτινοβολίας πρέπει να χρησιμοποιούνται απαραίτητα και τα νέα διχρωικά φίλτρα σε όλα τα φωτιστικά. Τα τελευταία χρόνια έχουν χρησιμοποιηθεί αρκετά στους χώρους των μουσείων, κυρίως για τον εσωτερικό φωτισμό προθηκών, συστήματα οπτικών ινών. Το πλεονέκτημά τους είναι ότι επιτρέπουν την τοποθέτηση της φωτεινής πηγής μακριά από την προθήκη, καθιστώντας εύκολη τη συντήρηση του όλου συστήματος και την αλλαγή του λαμπτήρα. Το εξαιρετικά μικρό μέγεθος των οπτικών ινών κάνει επίσης εύκολη τη διακριτική ενσωμάτωσή τους στο σώμα της προθήκης.
Οι μεταλλικές σχάρες συνήθως κατασκευάζονται από χάλυβα, κοινό ή ανοξείδωτο ή από αλουμίνιο. Αποτελούνται από λεπτά επιμήκη στοιχεία, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους είτε με πίεση είτε με ηλεκτροσυγκόλληση και διατίθενται στην αγορά σε πλήθος διαστάσεων. Λόγω της υψηλής αντοχής τους και του μικρού τους βάρους, εκτός από τις όψεις, συχνά χρησιμοποιούνται και ως δάπεδα για διαδρόμους, επιτρέποντας έτσι τη συντήρηση και τον καθαρισμό των όψεων αλλά και τη μερική σκίασή τους. Σ' αυτήν την περίπτωση τα μεταλλικά επιμήκη στοιχεία δεν θα πρέπει να είναι κυκλικής διατομής για την αποφυγή ολίσθησης στην επιφάνειά τους και θα πρέπει να είναι αντιολισθηρά.
Η στήριξη της εσωτερικής πλευράς των μεταλλικών σχαρών κάθετα στην όψη του κτιρίου πραγματοποιείται ως εξής:
Στο διάκενο μεταξύ μεταλλικών γωνιών 150 x 90 x 15 (mm), που στερεώνονται στην πλάκα του ορόφου με εκτοξευόμενα αγκύρια τοποθετείται ειδικό μεταλλικό στήριγμα της σχάρας δαπέδου, διαστάσεων 152 x 89 (mm) και μήκους 250 mm. Επάνω σ' αυτό το μεταλλικό στήριγμα κοχλιώνεται εξάρτημα διατομής Τ από ανοξείδωτο χάλυβα, που είναι επίσης κοχλιωμένο στις γωνιές της εσωτερικής πλευράς της μεταλλικής σχάρας δαπέδου. Ανάμεσα στη σχάρα και στο στήριγμα τοποθετείται θερμομονωτικό υλικό, που λειτουργεί ως θερμοδιακοπή. Στην εξωτερική τους πλευρά οι σχάρες στηρίζονται σε κατακόρυφες μεταλλικές δοκούς διατομής Τ 127 x 152 (mm) με κοχλίες Μ16. Το πέλμα αυτής της διατομής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να κοχλιωθούν άλλες δοκοί στήριξης για την τοποθέτηση πρόσθετης εξωτερικής επένδυσης.
Ανοιγόμενα συστήματα
Στα ανοιγόμενα συστήματα αλουμινίου τα φύλλα στερεώνονται στις πλαϊνές επιφάνειες της κάσας του κουφώματος και περιστρέφονται γύρω από σταθερό άξονα, ενώ μπορεί να τοποθετηθεί και μηχανισμός ο οποίος δίνει τη δυνατότητα ανάκλισης (ανοιγο-ανακλινόμενα συστήματα). Αυτά τα συστήματα παρέχουν εν γένει καλύτερη θερμομομονωτική συμπεριφορά από τα συρόμενα, καθώς τα επίπεδα υδατοστεγανότητας και αεροοστεγανότητας είναι αρκετά υψηλότερα. Η θερμοδιακοπή θα πρέπει να είναι συνεχής σε όλη την περίμετρο του κουφώματος, ανεξάρτητα από την τοποθέτησή του σε ψευτόκασα ή σε μάρμαρο. Βελτιώνεται επίσης η θερμομονωτική ικανότητα αυτών των κουφωμάτων με την ύπαρξη θαλάμων στη διατομή, καθώς και με την αύξηση του συνολικού πλάτους του κουφώματος.
Στα σύγχρονα κουφώματα η χρήση ελαστικών παρεμβυσμάτων με κατά το δυνατό μεγαλύτερη επιφάνεια επαφής αυτών με την επιφάνεια του αλουμινίου βελτιώνει σημαντικά τα χαρακτηριστικά του συστήματος, ως προς τη στεγανότητα σε νερό και αέρα αλλά και τη θερμομόνωση. Η ύπαρξη οπών απορροής ύδατος στα ανοιγόμενα φύλλα αλλά και στις κάσες των κουφωμάτων είναι επίσης απαραίτητη για την υδατοστεγανότητα του συστήματος. Για την αποτροπή της εισόδου του νερού της βροχής από τις οπές απορροής προβλέπεται η χρήση ειδικά σχεδιασμένων συνθετικών προφίλ που τις προστατεύουν (τάπες).
Tα ανοιγόμενα συστήματα είναι γενικά ακριβότερα από τα συρόμενα, εξασφαλίζουν όμως στους εσωτερικούς χώρους καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας, ενώ μακροπρόθεσμα λειτουργούν ευεργετικά στον προϋπολογισμό της λειτουργίας της κατασκευής λόγω της εξοικονόμησης ενέργειας από τη μείωση των θερμικών απωλειών.
Συρόμενα με οριζόντια κίνηση
Τα κουφώματα αυτά κατά κύριο λόγο χρησιμοποιούνται σε διαμερίσματα πολυκατοικιών ή σε κτίρια με εσωτερικούς χώρους περιορισμένων διαστάσεων, στα οποία επιβάλλεται η μέγιστη εκμετάλλευση της επιφάνειας του εσωτερικού χώρου. Τα βασικά στοιχεία του πλαισίου αλουμινίου ενός συρόμενου συστήματος είναι τα φύλλα και ο οδηγός. Τα φύλλα είναι τα κινητά μέρη του συστήματος που φέρουν τον υαλοπίνακα και ο οδηγός είναι το προφίλ αλουμινίου, επάνω στο οποίο σύρονται τα κουφώματα. Τα συρόμενα συστήματα μπορούν να αποτελούνται από ένα, δύο ή περισσότερα φύλλα, τοποθετημένα σε διάφορες διατάξεις. Ανάλογα με τον τύπο του συρόμενου κουφώματος διατίθενται και οι διάφοροι οδηγοί (μονοί, διπλοί, τριπλοί κτλ.). Η ύπαρξη θερμοδιακοπής στα συρόμενα συστήματα τόσο στην κάσα, όσο και στα φύλλα βελτιώνει τη θερμομονωτική ικανότητά τους, που όμως δεν μπορεί να ξεπεράσει τις θερμομονωτικές επιδόσεις ενός ανοιγόμενου συστήματος.
Για την επίτευξη αεροστεγανότητας αλλά και την κατά το δυνατόν αθόρυβη λειτουργία του κουφώματος θα πρέπει να αντικαθίστανται οι ψήκτρες (βουρτσάκια) σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Τελευταία διατίθενται στην αγορά εξελιγμένα συστήματα, στα οποία τα βουρτσάκια αντικαθίστανται από ειδικά ελαστικά παρεμβύσματα EPDM, τα οποία εξασφαλίζουν καλύτερη αεροστεγανότητα στο σύστημα, χωρίς να εμποδίζουν την κίνηση των φύλλων.
H κατασκευαστική διαμόρφωση του λέβητα εξαρτάται από το είδος του καυσίμου και από τα υλικά κατασκευής. Oι λέβητες από την άποψη του χρησιμοποιούμενου καυσίμου διακρίνονται σε:
• λέβητες εναλλακτικής καύσης, στους οποίους μπορεί να χρησιμοποιηθεί πετρέλαιο ή αέριο με την προσαρμογή του κατάλληλου καυστήρα,
• ειδικούς λέβητες, στους οποίους χρησιμοποιείται αποκλειστικά αέριο.
H διαμόρφωση ενός λέβητα αερίου καθορίζεται από το είδος του συστήματος καύσης. H φλόγα είναι κατακόρυφη στους ατμοσφαιρικούς καυστήρες και οριζόντια στους καυστήρες με ανεμιστήρα. Στην πρώτη περίπτωση ο λέβητας λειτουργεί με φυσικό ελκυσμό, άρα με υποπίεση στο εσωτερικό του, ενώ στη δεύτερη περίπτωση με υπερπίεση που δημιουργείται από τον ανεμιστήρα του καυστήρα. Oι λέβητες αερίου κατασκευάζονται είτε από χυτοσίδηρο είτε από χάλυβα.