Ο σχεδιασμός του δεύτερου κελύφους βασίστηκε στη χρήση των αναλογιών της χρυσής τομής για τη δημιουργία διαφορετικών ζωνών.
Φωτογραφία: Γιώργος Κορδάκης

Σ' αυτή την πέτρινη κατοικία στα Καλάβρυτα επιχειρήθηκε ελάχιστη επέμβαση στο τοπίο με τη χρήση φυσικών υλικών και χωρίς τεχνητή μετάβαση στο έδαφος. Η διαδικασία σχεδιασμού καθοδγήθηκε από την ιδέα μιας πέτρινης κατοικίας που καλύπτεται από έντονη χιονόπτωση. Η περιβαλλοντική τους ευαισθητοποίηση οδήγησε τους αρχιτέκτονες να σχεδιάσουν μια ομαλά ενταγμένη στο τοπίο.
Φωτογραφία: Γιώργης Γερόλυμπος

Ο οικολογικός σχεδιασμός των προϊόντων περιλαμβάνει την ενσωμάτωση περιβαλλοντικών παραμέτρων στη δημιουργία τους, έχοντας τις χαμηλότερες δυνατές περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε όλο τον κύκλο ζωής τους.
Οι κατασκευαστές της Ε.Ε. ακολουθούν τους υπάρχοντες κανόνες οικολογικού σχεδιασμού για προϊόντα που σχετίζονται με την ενέργεια, μειώνοντας την κατανάλωσή της και τις αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο στάδιο του σχεδιασμού. Η Ε.Ε. κάνει τώρα το επόμενο βήμα, εισάγοντας κανόνες οικολογικού σχεδιασμού για σχεδόν κάθε προϊόν.
Ένα ψηφιακό διαβατήριο προϊόντος θα πρέπει να συνοδεύει όλα τα προϊόντα, παρέχοντας στους καταναλωτές όλες τις σχετικές πληροφορίες που χρειάζονται για να τους βοηθήσουν να λάβουν τεκμηριωμένες αποφάσεις.
Επιπλέον, οι νέοι κανόνες στοχεύουν να σταματήσουν την καταστροφή απούλητων προϊόντων, να προωθήσουν τις "πράσινες" δημόσιες προμήθειες και να παράσχουν κίνητρα, όπως κουπόνια οικολογικής χρήσης ή "πράσινη" φορολογία, για να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να αγοράζουν φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα.
Το Ευρωκοινοβούλιο πρότεινε επιπλέον:
-να απαγορευτεί στους κατασκευαστές να περιορίζουν την ανθεκτικότητα των προϊόντων και να τα καθιστούν πρόωρα παρωχημένα,
-να δοθεί προτεραιότητα στις απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για ορισμένα προϊόντα (σίδηρο, χάλυβα, αλουμίνιο, υφάσματα, έπιπλα, ελαστικά, απορρυπαντικά, χρώματα, χημικά κ.ά.),
-να απαγορευτεί η καταστροφή απούλητων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και υποδημάτων, καθώς και ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού,
-να δημιουργηθεί διαδικτυακή πλατφόρμα για σύγκριση πληροφοριών από τα διαβατήρια προϊόντων.

Το έργο βρίσκεται στην περιοχή της Καλαμαριάς στη Θεσσαλονίκη και αφορά στην προσθήκη τριών ορόφων σε υφιστάμενο κτίριο.
Για την καθ’ ύψος επέκταση απαιτήθηκαν εργασίες ενίσχυσης, που περιλάμβαναν νέα θεμελίωση και κατασκευή τοιχίων εμφάτνωσης από οπλισμένο σκυρόδεμα. Η προσθήκη των τριών νέων επιπέδων έγινε με μεταλλικό φέροντα οργανισμό και τα δάπεδα κατασκευάστηκαν από τραπεζοειδή λαμαρίνα και επικάλυψη με ελαφρά οπλισμένο σκυρόδεμα.
Τόσο ο φέρων οργανισμός, όσο και οι τελικές επενδύσεις οριζόντιων και κατακόρυφων επιφανειών πρόσθεσαν στην υφιστάμενη κατασκευή το λιγότερο δυνατό βάρος.
Η κεκλιμένη οροφή επενδύθηκε με γυψοσανίδα επενδεδυμένη με light beton panels, η υφή των οποίων αναδεικνύεται τόσο από το φυσικό όσο και από το τεχνητό φως.
Το άνω μέρος της πρόσοψης διαφοροποιήθηκε από τα δύο πρώτα προϋπάρχοντα επίπεδα, καθώς οι εξώστες οργανώθηκαν με πλαίσια αλουμινίου σε γκρι απόχρωση. Το σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης και η χρήση κατακόρυφων σκιαδίων ηλιοπροστασίας συνέβαλαν στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτιρίου.
Αρχιτεκτονική μελέτη και επίβλεψη: Bogdanos Architecture
Φωτογραφίες: Studiovd / Βαβδινούδης - Δημητρίου

 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Η υψηλή ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, η αυξημένη επιβάρυνση στη διαχείριση στερεών αποβλήτων και η μόλυνση των υδάτων, του εδάφους και του αέρα αποτελούν τις πιο καίριες αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες της τουριστικής βιομηχανίας και ειδικά του τομέα της φιλοξενίας. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, ο τουρισμός στο σύνολό του ευθύνεται για το 5% περίπου των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ποσοστό που υπολογίζεται ότι θα αυξηθεί κατά 130% έως το 2035.

Σε αυτές τις παραθεριστικές κατοικίες, μια ελαφριά κατασκευή σκιάστρων δημιουργεί τους απαραίτητους ημιυπαίθριους χώρους εκτόνωσης, οι οποίοι σκιάζονται με καλαμιές που προσφέρουν και ιδιωτικότητα.
Φωτογραφίες: Νίκος Βαβδινούδης - studiovd.gr / N. Vavdinoudis - C. Dimitriou

Στη δημιουργία των πρώτων υλικών, σχεδιασμένων με τεχνητή νοημοσύνη, έχει προχωρήσει η εταιρεία "Orbital Materials", στοχεύοντας στην αξιοποίηση της τεχνολογίας για τη δημιουργία υλικών, τα οποία θα βοηθήσουν στη δημιουργία λειτουργικών λύσεων δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα.
Όραμα της εταιρείας είναι να φέρει στην αγορά "ρηξικέλευθα υλικά", τα οποία θα μπορούσαν να βελτιώσουν την ικανότητά μας να ζούμε με έναν βιώσιμο και υγιεινό τρόπο.
Ο πρώτος στόχος της εταιρείας είναι η παραγωγή υλικών, που σχετίζονται με τη δέσμευση του άνθρακα, η επίτευξη "βιώσιμων" αεροπορικών καυσίμων και η απομάκρυνση επιβλαβών χημικών ουσιών από το περιβάλλον.
Το μοντέλο που χρησιμοποιείται δεν είναι πολύ διαφορετικό από αυτό σε γνωστές εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, όπως είναι το "ChatGPT" και το "Stable Diffusion". Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι το σύστημα τροφοδοτείται με επιπλέον πληροφορίες σχετικά με τη φυσική, λαμβάνοντας υπόψη και την επιστήμη των υλικών. Τα σύνολα δεδομένων, στα οποία έχει εκπαιδευτεί το μοντέλο, που φέρει το όνομα "Linus", προέρχονται από πραγματικά πειράματα και κβαντικές προσομοιώσεις.
Προτεραιότητα εφαρμογής του εν λόγω εγχειρήματος δίνεται σε τομείς, στους οποίους τα προϊόντα μπορεί να κυκλοφορήσουν στην αγορά πιο γρήγορα. Μακροπρόθεσμα θα ακολουθήσουν και τα οικοδομικά υλικά, τα οποία όμως προς το παρόν μπορεί να απαιτούν ακόμη και χρόνια δοκιμών, ιδιαίτερα για κάποια δομικά υλικά, όπως το σκυρόδεμα.

Στην εξοχική κατοικία στη Μάνη, ο συνδυασμός μωσαϊκού, φυσικού ξύλου και λευκού επιχρίσματος διαμορφώνουν το καθιστικό, σε γραμμές απλές και παραδοσιακές.
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Βουμβάκης

Πρόκειται για κατάλυμα διακοπών στην Ιερισσό, στη χερσόνησο του Άθω στη Χαλκιδική. Η Ιερισσός είναι χαρακτηρισμένη ως περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με το τοπίο του οικισμού να ξεπροβάλλει ανάμεσα από πράσινους λόφους και να εξαπλώνεται προς το νησί Αμμουλιανή, την Ουρανούπολη και το επιβλητικό όρος Άθως. Τα δύο οικόπεδα, στα οποία αναπτύσσεται η επέμβαση, καλύπτονται από πλούσια ελαιόδεντρα, χαρακτηριστικό που παίζει κυρίαρχο ρόλο στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμ
Ο χειρισμός των οικοπέδων πραγματοποιείται με το διαχωρισμό τους σε τέσσερις ενότητες. Η γενική διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου σχεδιάζεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να επιτρέπεται η διαμπερής κυκλοφορία στα οικόπεδα και η ανεμπόδιστη κίνηση Α.μεΑ., εντός και εκτός του κτιρίου. Η κάθε ενότητα εισάγει τον επισκέπτη σε ένα διαφορετικό τοπίο και αποτελεί μια αφήγηση που προσομοιάζει με κεφάλαιο ενός ημερολογίου. Μετά την είσοδο στο χώρο, ο επισκέπτης συναντά την πρώτη ενότητα, αυτή της κρήνης και της πέργκολας. Πρόκειται για ένα χώρο υποδοχής και πρώτης επαφής με το τοπίο των ελαιόδεντρων. Η δεύτερη ενότητα είναι αυτή του υγρού στοιχείου, δηλαδή της κολυμβητικής δεξαμενής. Ο επισκέπτης εισάγεται σε ένα μικρόκλιμα, όπου η φύση και το υγρό στοιχείο ενώνονται για να δημιουργήσουν ένα τοπίο γαλήνης. Ακολουθεί η ενότητα του κήπου με τα ελαιόδεντρα, τα οποία δημιουργούν μια προστατευμένη ζώνη - με καθιστικούς χώρους γύρω από τα δέντρα - ανάμεσα στους κοινόχρηστους χώρους και στην ιδιωτικότητα του κτιρίου. Η τελευταία ενότητα είναι αυτή του κτιρίου. Τα υλικά των επενδύσεων είναι φυσικά (πέτρα, χαλίκια, δάπεδο σκυροδέματος με αδρανή, πατητή τσιμεντοκονία, νερό, γρασίδι και χρωματισμούς σε γήινες αποχρώσεις).
Η κτιριακή ενότητα περιλαμβάνει ένα ενιαίο κτιριακό όγκο με τέσσερα αυτοτελή διαμερίσματα, τα οποία αναπτύσσονται σε επίπεδα υπογείου, ισογείου και ορόφου με πατάρια. Η κεντρική είσοδος χωροθετείται στον άξονα της επιμήκους πλευράς του κτιρίου και οδηγεί στο κοινόχρηστο κλιμακοστάσιο και ανελκυστήρα. Για την αρχιτεκτονική σύνθεση του κτιρίου ελήφθησαν υπόψη οι ειδικές διατάξεις που αφορούν στην περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, η τοπική αρχιτεκτονική, η μορφολογία του εδάφους και ο προσανατολισμός. Πραγματοποιήθηκε εκτενής ερευνά για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της τοπικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής και του αγιορείτικου αρχιτεκτονικού τύπου. Στη Χαλκιδική συναντώνται όλες οι εκφάνσεις της αρχιτεκτονικής της Μακεδονίας, από τις πιο απλές μονόχωρες κατοικίες ισόγειες ή διώροφες μέχρι και τα πιο σύνθετα μέγαρα. Στόχος της μελέτης υπήρξε η δημιουργική αφομοίωση των στοιχείων της τοπικής αρχιτεκτονικής, μεταγράφοντάς κάποια από αυτά σε μια σύγχρονη εκδοχή. Εισάγονται τα εξής στοιχεία από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική: η τετράρικτη στέγη με ξύλινο φορέα, η συμμετρία των ανοιγμάτων στην όψη, τα ορθογώνια ανοίγματα με τονισμένο τον κάθετο άξονα, τα «δίδυμα παράθυρα», οι εξώστες μικρού πλάτους και η επιστέγαση των εξωστών. Η λειτουργία του κτιρίου, ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η εξέλιξη της τεχνολογίας υπαγορεύουν μετατροπές και προσαρμογές των παραδοσιακών στοιχείων. Το κτίριο επενδύεται έως το ύψος του ισογείου με φυσική τοπική πέτρα ακανόνιστου σχήματος και με φυσική ανάγλυφη υφή επιχρίσματος από το επίπεδο του ισογείου και άνω.
Το εσωτερικό του κτιρίου σχεδιάζεται ως μια ενότητα κατοικιών με έντονο το στοιχείο της οικειότητας και της έννοιας της "κατοικίας". Τα διαμερίσματα αποτελούνται από σαλόνι, κουζίνα, υπνοδωμάτια και λουτρό. Τα δάπεδα επενδύονται με βινυλικό ξύλο σε συνδυασμό με πλακίδια. Οι επιπλώσεις σχεδιάζονται εξατομικευμένα από ξύλο και ορισμένες οροφές επενδύονται με ξύλινες διαδοκίδες. H τετράρικτη στέγη είναι εμφανής από τον εσωτερικό χώρο των διαμερισμάτων. Η χρήση του ξύλου συντελεί στην ενίσχυση του αισθήματος της οικειότητας. Το λαδί χρώμα, ως χαρακτηριστικό στοιχείο των ελαιόδεντρων, εισάγεται στους χώρους μέσω των υφασμάτων και τοπικά μέσω χρωματισμών σε τοίχους, κουζίνες και πλακίδια μπάνιων. Διακοσμητικά στοιχεία από rattan και υπόλευκοι τόνοι εντείνουν την αίσθηση ηρεμίας και ξεκούρασης ως χαρακτηριστικό των καλοκαιρινών διακοπών. Ο φωτισμός ποικίλλει με διαφορετικά σενάρια ανάλογα με την ώρα και μέσω κρεμαστών φωτιστικών, απλικών και κρυφού φωτισμού.

Το κτίριο γραφείων "OTE Estate" στην Αγία Παρασκευή επενδύθηκε με διάτρητα λευκά φύλλα αλουμινίου, αναρτημένα σε σκελετό που προσαρτάται στον φέροντα οργανισμό και σε απόσταση από την όψη. Το μοτίβο της διάτρησης των φύλλων αναπτύσσεται με πυκνώσεις και αραιώσεις επάνω σε έναν κάνναβο από "pixel", που αναπαριστά την άυλη ψηφιακή τεχνολογία αιχμής.
Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος