Μικρό διαμέρισμα στην Κυψέλη σε πολυκατοικία της δεκαετίας του ‘60
- Δημήτρης Σαγώνας
Το διαμέρισμα βρίσκεται σε μια τυπική πολυκατοικία της δεκαετίας του 1960, με μικρού μεγέθους διαμερίσματα ανά όροφο, φθηνά οικοδομικά υλικά, χωρίς πολλές ανέσεις, με απώτερο σκοπό την μαζική κατοίκηση της εποχής της ανοικοδόμησης και των αντιπαροχών.
Το συγκεκριμένο διαμέρισμα, είχε αρχικά μια αρκετά περίπλοκη διαμερισματοποίηση, με μικρούς χώρους και διαδρόμους και ήταν σχετικά σκοτεινό.
Οι σημερινοί ιδιοκτήτες, αρκετά ενημερωμένοι, τόσο σε ότι αφορά στους σύγχρονους τρόπους δόμησης και στα νέα υλικά, αλλά και στο σύγχρονο design, έδωσαν την ελευθερία στους αρχιτέκτονες να σχεδιάσουν χωρίς πολλούς περιορισμούς, με μόνα κριτήρια την καλαισθησία (ευτυχώς κοινή και για τα δύο μέρη) και τη λειτουργικότητα.
Σκοπός της ανακαίνισης ήταν, εκτός από τη δυνατότητα ιδιοκατοίκησης, η εμπορική εκμετάλλευση του ακινήτου με τη μορφή βραχυχρόνιων μισθώσεων, με ενοίκους ποικίλης καταγωγής, ηλικίας, φύλλου και ενδιαφερόντων.
Η κεντρική ιδέα της πρότασης ήταν η δυνατότητα να διεισδύσει το φυσικό φως στο σύνολο του διαμερίσματος. Η διαμπερότητα και η ενοποίηση των λειτουργικών ενοτήτων συντέλεσαν στην υλοποίηση αυτής της ιδέας στο βέλτιστο βαθμό.
Ο σχεδιασμός τονίζει την έντονη γραμμική μορφή του διαμερίσματος, χωρίζοντάς το σε κατά μήκος ενότητες, ξεκινώντας με το χώρο του καθιστικού, ένα μικρό αλλά χρηστικό γραφείο, τα δύο τμήματα της κουζίνας εκατέρωθεν του φωταγωγού, την τραπεζαρία και τους βοηθητικούς χώρους στη μέση. Η απόληξη αυτής της γραμμικής κίνησης καταλήγει σε μια "φωλιά", το υπνοδωμάτιο, ένα κουτί υπερυψωμένο ελαφρά, με ανεμπόδιστη θέα προς τον υπόλοιπο χώρο του διαμερίσματος, αλλά και με σημειακές οπτικές φυγές προς το έντονο αστικό τοπίο της πόλης. Παράλληλα, ο τρόπος με τον οποίο χαράχθηκαν οι "ποταμοί" στην ψευδοροφή, με άξονα το άνοιγμα του μπαλκονιού, συνεισφέρει στη συνολική αντίληψη της γραμμικότητας και της ένωσης του μέσα με το έξω.
Μια ενιαία λευκή και γυαλιστερή επιφάνεια αντανακλά το φυσικό φως και το βοηθάει να εισέλθει έως την "καρδιά" και την είσοδο του διαμερίσματος. Αυτή η επιφάνεια, η οποία χωρίζεται σε τμήματα, προδιαθέτει, αλλά και προκαλεί τον επισκέπτη να τα τραβήξει, να δει πίσω από αυτά. Γενικά, το διαμέρισμα αποτελεί μια ενότητα λειτουργιών, που ωθεί να τις ανακαλύψει κάποιος, από την κουζίνα, τους χώρους αποθήκευσης μπαίνοντας στο διαμέρισμα μέχρι και το WC με μια κρυφή πόρτα δίχως πόμολο.
Η επιλογή ενός άχρωμου ματ πλακιδίου μεγάλου μεγέθους, τοποθετημένου με κατά το δυνατόν μικρότερους αρμούς, συμβάλλει στην ενοποίηση των δομικών στοιχείων, αλλά και των στοιχείων επίπλωσης. Οι τοίχοι και η οροφή επιλέγονται να βαφτούν λευκά, με σκοπό να αφήσουν το φως να διεισδύσει σε βάθος. Τα μοναδικά οικοδομικά στοιχεία που διαφοροποιούνται είναι το κεντρικό υποστύλωμα με το δοκάρι που το διαπερνά. Αποτελούν το κεντρικότερο στοιχείο ολόκληρου του διαμερίσματος. Είναι η μνήμη. Τα στοιχεία που συνδέουν την παρούσα αρχιτεκτονική επέμβαση, με το κτίριο και την ιστορία του, με εμφανή τα όποια λάθη και τις αστοχίες του στο πέρασμα του χρόνου. Το εμφανές σκυρόδεμα, αδρό όπως εμφανίσθηκε κατά την αποξήλωση του επιχρίσματος, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη σύγχρονη κατασκευή, την απόλυτα ορθή γεωμετρία, τα καθαρά χρώματα και τα επιμελημένα υλικά.
Η τραπεζαρία, ακουμπά στην κολόνα, αλλά και αιωρείται. Το ξύλο, στο φυσικό του χρώμα, συμπληρώνει τη φυσικότητα του υλικού του σκυροδέματος.
Σε πλήρη αντιστοιχία με την τραπεζαρία, ο γραμμικός πάγκος του καθιστικού από φυσική δρυ εντείνεται σε μέγεθος όσο προχωράει, μέχρις ότου αγκαλιάσει κάθετα πλέον, την υπόλοιπη κατασκευή της κουζίνας.
Η κουζίνα αποτελεί ένα από τα βασικότερα συνθετικά ευρήματα του συνόλου της πρότασης. Σε πρώτη φάση, κλειστή, κατάλευκη και στιλπνή, συμπληρώνει τον καμβά του χώρου, αλλά και βοηθάει στη διείσδυση του φυσικού φωτός. Σε δεύτερη φάση ανοίγοντας τις συρόμενες πόρτες, μπορεί κάποιος να αξιοποιήσει όποιο τμήμα της κουζίνας επιθυμεί και να δώσει πρόσβαση σε ένα επιπλέον άνοιγμα σε φωταγωγό. Το μαύρο δίνει βάθος, μεγαλώνει το χώρο και ωθεί το χρήστη σε μια παροδική ψευδαίσθηση ότι πίσω από τα λευκά πορτάκια, κρύβεται κάτι μεγαλύτερο που δεν έχει ακόμα ανακαλύψει.
Το υπνοδωμάτιο, είναι το κατ’ εξοχήν δωμάτιο ηρεμίας. Θερμά υλικά εντείνουν αυτή την αίσθηση. Το ξύλινο δάπεδο γυρνάει και περιβάλει την εσοχή. Όπως η είσοδος μιας φωλιάς, μιας σπηλιάς ή ακόμα και αγκαλιάς, έτσι και αυτός ο χώρος, στοχεύει στην πλήρη οικειοποίηση και την εναρμόνιση του ατόμου με το περιβάλλον γύρω του.
Στοιχεία έργου
Αρχιτεκτονική μελέτη - Επίβλεψη:
Δημήτρης Σαγώνας
Συνεργάτης αρχιτέκτων:
Δανάη Παπαβασιλείου
Εμβαδόν:
53 m²
Έτος κατασκευής:
2019
Παρουσίαση:
Δημήτρης Σαγώνας
Φωτογραφίες:
Παναγιώτης Βουμβάκης