Διαμόρφωση τρισδιάστατου κελύφους εμπνευσμένο από την παράδοση και την τοπική τεχνοτροπία

Με αφετηρία την παράδοση και την τοπική τεχνοτροπία, το νέο μουσείο για παιδιά - Muzeiko στη Σόφια της Βουλγαρίας επιχειρεί ένα “άνοιγμα” στη δημόσια ζωή εισάγοντας συγχρόνως νέες κατασκευαστικές τεχνικές και απαιτήσεις στην τοπική κοινωνία. Υαλοπετάσματα χαμηλής εκπομπής, ινοπλισμένο σκυρόδεμα και προστατευτικό κέλυφος με ξύλινη επένδυση μορφώνουν το συνολικό όγκο του κτιρίου εμπνευσμένο από την τοπογραφία της περιοχής.
Εννοιολογικά, το μουσείο είναι διαμορφωμένο έτσι ώστε ο επισκέπτης να επιχειρεί ένα ταξίδι μέσα στο χρόνο και στο χώρο. Στο χαμηλότερο επίπεδο, “το παρελθόν”, υπάρχουν εκθέματα βασισμένα στην παλεοντολογία, τη γεωλογία και την αρχαιολογία. Στο ισόγειο, “το παρόν”, παρουσιάζονται δραστηριότητες σχετικά με το φυσικό περιβάλλον και τις σύγχρονες πόλεις ενώ “το μέλλον” είναι αφιερωμένο, μέσω διαδραστικών εκθέσεων, στις τεχνολογίες αιχμής και το διάστημα. Από αρχιτεκτονικής άποψης, η κτιριακή κατασκευή αποτελεί έναν υπαινιγμό στην ορεινή τοπογραφία της Βουλγαρίας μέσω του θέματος “Μικρά όρη”. Ο κυρίως γυάλινος όγκος του κτιρίου διακόπτεται από τρεις σχηματισμούς, ή “όρη”, ο καθένας από τους οποίους περιγράφει με το συνδυασμό χρωμάτων και την υφή του τις αυτόχθονες παραδόσεις της χώρας. Αφηρημένα μοτίβα εμπνευσμένα από υφάσματα και κεντήματα, η κεραμική τέχνη και η παραδοσιακή ξυλογλυπτική αποτυπώνονται πάνω σε υψηλής τεχνολογίας ξύλινες επενδύσεις.

Το σύνολο του κτιρίου καλύπτεται από υψηλής τεχνολογίας κέλυφος μονωτικών υαλοπετασμάτων αποτελούμενων από τριπλά τζάμια χαμηλής εκπομπής. Τα ιδιαίτερα μεγάλων διαστάσεων υαλοπετάσματα, 2,2 m x 3,3 m, παρήχθησαν στη Γερμανία και στη συνέχεια το κέλυφος συναρμολογήθηκε επί τόπου ελέγχοντας τα όρια της τοπικής κατασκευαστικής κοινωνίας. Ένα εθιμικό μοτίβο κεραμικών θραυσμάτων, ως αποτέλεσμα αρχιτεκτονικής έμπνευσης, καθιστά μέρος του κελύφους αδιαφανές ενώ επιτρέπει την είσοδο του φωτός (φαινόμενο του σύννεφου) και συγχρόνως, στη νότια όψη, βοηθά στη συλλογή της ηλιακής ακτινοβολίας. Ιδιαίτερη προσοχή δώθηκε στο χρωματισμό των διαχωριστικών των υαλοπετασμάτων με το γκρι να αποτελεί τη λιγότερο ενοχλητική απόχρωση οπτικά στο σύνολο του κελύφους.
Σε αντίθεση με το συνολικό γυάλινο όγκο του κτιρίου, το θεματικό στοιχείο της κατασκευής, τα “Μικρά όρη”, συντίθενται από ένα κέλυφος αποτελούμενο από ξύλινες επενδύσεις υψηλών προδιαγραφών (High Pressure Laminate) αναρτούμενες επί ενός σύνθετου συστήματος τοίχου αποτελούμενου από ένα πρωταρχικό μεταλλικό σκελετό και φλοιό ινοπλισμένου σκυροδέματος. Στα σημεία κατασκευής των “ορέων”,  τοποθετήθηκε αρχικά μεταλλικός σκελετός αποτελούμενος από τεθλασμένες κοιλοδοκούς, σύμφωνα με την επιθυμητή γεωμετρία. Επί αυτών τοποθετήθηκε δευτερεύων μεταλλικός σκελετός αποτελούμενος από τριγωνικούς σχηματισμούς έτσι ώστε να δημιουργηθεί ο κατάλληλος μεταλλότυπος για την έγχυση του ινοπλισμένου σκυροδέματος. Επί του φλοιού του σκυροδέματος, ο οποίος είχε ακριβώς τη μορφή των τριγωνικών σκελετών, αναρτήθηκαν οι ξύλινες επενδύσεις. Οι ξύλινες επενδύσεις εξωτερικού χώρου αποτελούνται από ρητινικά πετάσματα θερμικής ωρίμανσης και προσφέρουν εξαιρετικές αντοχές σε κρουστικά και θερμικά φορτία. Ο τελικός χρωματισμός και τα μοτίβα που χρησιμοποιήθηκαν στις ξύλινες επιφάνειες βασίστηκαν στην παραδοσιακή βουλγάρικη τεχνοτροπία και χειροτεχνία υφασμάτων, κεντημάτων, ξυλογλυπτικής και κεραμικής.
Ιδιαίτερη προσοχή δώθηκε στην κατασκευή των τμημάτων εφανούς σκυροδέματος, τόσο στο εσωτερικό του μουσείου όσο και στον περιβάλλοντα χώρο, όπου η διαμόρφωση των τελικών επιθυμητών επιφανειών υπερέβαινε την συνήθη κατασκευαστική πρακτική. Μεγάλες επιφάνειες κολώνων αλλά και ολόκληρων τοίχων κατασκευάστηκαν με υψηλές απαιτήσεις όπως χαμηλό ποσοστό επιφανειακών κενών (0,3% - 0,8%), μικρές διαστάσεις φυσαλίδων (Φ < 3 mm), ομαλή υφή σκυροδέματος, ομοιόμορφη εμφάνιση, απαιτήσεις για τη χρωματική σταθερότητα ακόμη και αυστηρές προδιαγραφές για την κατασκευή των ξυλοτύπων.

Μία σειρά από τεχνολογίες μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης καθιστούν το μουσείο σχεδόν ενεργειακά αυτόνομο. Πίσω από το γυάλινο κέλυφος της νότιας όψης και στην οροφή υπάρχουν ηλιακά πετάσματα για την κάλυψη των αναγκών σε ηλεκτρική ενέργεια και ζεστό νερό. Γεωθερμική ενέργεια χρησιμοποιείται στα συστήματα ψύξης - θέρμανσης, σύστημα συλλογής βρόχινου νερού και ανακύκλωσης νερού για χρήση στις τουαλέτες και την άρδευση, φυτεμένη οροφή καθώς επίσης και φυτά ανθεκτικά στην ξηρασία, σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων και ποδηλατόδρομοι.
Το μουσείο Muzeiko φιλοδοξεί να κάνει ένα άνοιγμα στην καινοτομία και την αλληλεπίδραση ως ένα μοντέρνο ινστιτούτο επιμόρφωσης σχετικά με την επιστήμη, την τεχνολογία, την οικολογία και τις τέχνες. Συγχρόνως όμως προσπαθεί, μέσω του όγκου του, να εκφράσει την ανάγκη σύνδεσης της σύγχρονης μινιμαλιστικής τεχνολογίας με το τοπικό πολιτιστικό ιδίωμα ως απαραίτητο στοιχείο διαμόρφωσης κατασκευών που ξεχωρίζουν.