Προσωρινό κτίριο δικαστηρίου με δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης

To 2016 ολοκληρώθηκε και τέθηκε σε λειτουργία ένα νέο κτίριο, το οποίο θα στεγάσει προσωρινά, μαζί με τα δύο υφιστάμενα κτίρια, το δικαστήριο Parnas-complex, στην οδό Parnassusweg στο Άμστερνταμ. Το νέο κτίριο, συνολικής δόμησης 5.400 m², συνιστά μία προσωρινή κατασκευή, η οποία δύναται να επαναχρησιμοποιηθεί σε διαφορετική χρήση μελλοντικά, ακολουθώντας τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.
Η ανάγκη δημιουργίας μιας προσωρινής κατασκευής προέκυψε λόγω μεταφοράς του δικαστηρίου σε νέα κτίρια εντός του ίδιου οικοπέδου, τα οποία θα κατασκευαστούν στα επόμενα πέντε χρόνια. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, το προσωρινό οικοδόμημα μαζί με τα δύο προϋπάρχοντα κτίρια θα λειτουργούν ως ένα ενιαίο συγκρότημα δικαστηρίων μέχρι τη μερική κατεδάφισή τους.
Το έργο ανατέθηκε από την κυβερνητική υπηρεσία ακίνητης περιουσίας της Χάγης (Central Government Real Estate Agency) και υλοποιήθηκε από την κοινοπραξία της κατασκευαστικής εταιρείας Du Prie Bouw & Ontwikkeling και του αρχιτεκτονικού γραφείου architectenbureau cepezed. Οι τελευταίοι ανέλαβαν τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και την εσωτερική διακόσμηση του κτιρίου.

Αρχές κυκλικής οικονομίας
Κατευθυντήρια γραμμή του σχεδιασμού ήταν το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας, το οποίο δίνει έμφαση στις αρχές της μείωσης, της επαναχρησιμοποίησης, της επισκευής, της ανακύκλωσης και της ανάκτησης μέρους ή του συνόλου των δομικών υλικών και στοιχείων που απαρτίζουν μία κατασκευή, με διπλό σκοπό την εξοικονόμηση των φυσικών πόρων και τη μεγιστοποίηση της υπολειμματικής αξίας του ακινήτου μετά την αρχική του χρήση. Ως εκ τούτου, το κτίριο σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από επί μέρους τμήματα και διατάξεις με τη δυνατότητα μετακίνησης και αναδιάταξης αυτών προς σχηματισμό νέων όγκων κτιρίου, που να εξυπηρετούν μελλοντικές χρήσεις σε διαφορετικές τοποθεσίες. Παράλληλα, η χρήση ανακυκλώσιμων υλικών κατά την κατασκευή συνέβαλε στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του κτιρίου, αυξάνοντας την ενεργειακή του απόδοση και κατ’ επέκταση την οικονομική του αξία.

Λειτουργικός αρχιτεκτονικός σχεδιασμός
Στο κτίριο G, το οποίο αποτελεί και την κύρια είσοδο στο συγκρότημα, στεγάζονται, πλέον του χώρου υποδοχής, οι αίθουσες ακροάσεων και οι χώροι αναμονής. Η σύνδεση του προσωρινού κτιρίου με τα υπόλοιπα τμήματα πραγματοποιείται μέσω μίας εναέριας κλειστής πεζογέφυρας, η οποία βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του κτιρίου, ενώ στη βόρεια πλευρά, στην οποία βρίσκεται η κεντρική είσοδος του κτιρίου, υπάρχει αύλειος χώρος που διαχωρίζει το κτίριο από τη δημοτική οδό.
Η πρόσοψη του κτιρίου χαρακτηρίζεται από καθαρές αρχιτεκτονικές γραμμές, οι οποίες, πλέον της απλότητας, προσδίδουν μία εικόνα αυστηρότητας στο χώρο, η οποία είναι ενδεικνυόμενη για τη συγκεκριμένη χρήση. Μεγάλο ποσοστό της επιφάνειας της πρόσοψης καταλαμβάνουν οι σειρές παραθύρων, που αναπτύσσονται περιμετρικά του κτιρίου, όπως και η γυάλινη πρόσοψη στο ισόγειο, οι οποίες εναλλάσσονται με την επενδυμένη σκουρόχρωμη επιφάνεια από συνθετικό ύφασμα. Τα υαλοπετάσματα αλουμινίου στερεώνονται σε ένα ξύλινο πλαίσιο, το οποίο αποτελεί το βασικό σκελετό της πρόσοψης. Το ξύλινο πλαίσιο δεν συνιστά μέρος του μεταλλικού φέροντος οργανισμού αλλά αναρτάται από αυτόν με ει δικές μηχανικές συνδέσεις.
Η δομή της κάτοψης, αν και καθόλου πολύπλοκη, εξυπηρετεί την κίνηση και τον αυστηρό διαχωρισμό των διαφορετικών χρηστών εντός του χώρου του δικαστηρίου (διοικητικό προσωπικό, κατηγορούμενοι, ακροατές κ.ά.). Η πύλη της εισόδου παρέχει πρόσβαση στη μπροστινή αίθουσα και στο γραφείο υποδοχής στο ισόγειο. Κατά μήκος της ανατολικής πρόσοψης αναπτύσσεται μία επιμήκης σκάλα, η οποία οδηγεί στους χώρους αναμονής και στις αίθουσες ακροάσεως στο δεύτερο και στον τρίτο όροφο. Παράλληλα, στην ανατολική πλευρά της οροφής έχει τοποθετηθεί φεγγίτης, στερεωμένος σε μεταλλικό πλαίσιο, με πλάτος ανοίγματος ίσο περίπου με αυτό του κλιμακοστασίου. Ο διαμήκης φωταγωγός συν-δέεται με τους χώρους αναμονής μέσω του κλιμακοστασίου, προσφέροντας σ' αυτούς φυσικό φωτισμό και αποδίδοντας παράλληλα την αίσθηση της διαφάνειας. Ο τρίτος όροφος έχει υπερυψωμένη οροφή και χωρίζεται σε δύο καθ’ ύψος επίπεδα, με το υψηλότερο εξ αυτών να αποτελεί αίθουσα καθήμενων για την παρακολούθηση της δικής.

Δομικά στοιχεία κατασκευής
Η απαίτηση δημιουργίας ενός προσωρινού οικοδομήματος, με ιδιαίτερες λειτουργικές προ-διαγραφές, όπως αυτές του δικαστηρίου, σε συνδυασμό με την ανάγκη επαναχρησιμοποίησης τμημάτων αυτού σε άλλες χρήσεις, κατηύθυνε την αρχιτεκτονική ομάδα στη σχεδιαστική λύση ενός πολυμορφικού κτιρίου από δομικά στοιχεία, τα οποία δύνανται να συναρμολογούνται, να αποσυναρμολογούνται και να επανασυναρμολογούνται. Για την επίτευξη αυτού του στόχου, η ομάδα μηχανικών ανέπτυξε ένα ειδικό μεταλλικό σύστημα στήριξης του φέροντος οργανισμού, επάνω στο οποίο "κουμπώνουν" προκατασκευασμένες πλάκες δαπέδου. Ειδικότερα, οι πλάκες δαπέδου είναι κυψελοειδούς διατομής και φέρουν αύλακες, στους οποίους εφαρμόζονται ειδικές αγκυρώσεις για τη στερέωση αυτών στις μεταλλικές πλατύπελμους δοκούς. Αυτό το σύστημα στερέωσης διευκολύνει την αποσύνδεση των πλακών και την επαναχρησιμοποίησή τους σε άλλες χρήσεις.
Ωστόσο, ο προσωρινός χαρακτήρας του κτιρίου δεν υποβαθμίζει την ποιότητα, τη στατικότητα και τη λειτουργικότητα της κατασκευής. Οι βασικές παράμετροι σχεδιασμού μιας συμβατικής και μόνιμης κατασκευής, όπως η ασφάλεια και η άνεση των χρηστών, η ηχομόνωση, η θερμομόνωση, η λειτουργική κάτοψη και η αισθητική του κτιρίου ελήφθησαν υπόψη από την αρχιτεκτονική ομάδα κατά την ανάπτυξη του έργου.