O φωτισμός ως οργανικό τμήμα του τοπίου στην πλατεία Νυμφών στη Βουλιαγμένη
- DANILOF light + perception
Κύριος στόχος της μελέτης φωτισμού ήταν η δημιουργία ενός ιδιαίτερου νυχτερινού τοπίου, το οποίο θα είναι οπτικά άνετο, ασφαλές και φιλικό προς τον πολίτη. Αυτό το νέο νυχτερινό οπτικό περιβάλλον φιλοδοξεί να συγκροτήσει μια μοναδική ταυτότητα για τη νέα πλατεία.
Έχοντας ως θεμελιακή θέση ότι ο φωτισμός πρέπει να είναι οργανικά ενταγμένος στο δομημένο περιβάλλον οι μελετητές φωτισμού συνεργάστηκαν στενά με το αρχιτεκτονικό γραφείο του έργου από το στάδιο της προμελέτης. Η εν λόγω διαδικασία ήταν απαραίτητη για να είναι γνωστές οι βασικές αρχιτεκτονικές προθέσεις και η σύνθεση φωτισμού να ανταποκριθεί δημιουργικά σε αυτές, ενισχύοντάς τες μετά τη δύση του ηλίου και επανερμηνεύοντας την πλατεία τη νύχτα.
Το lighting concept αναπτύχθηκε σε τρία επίπεδα φωτισμού, τα οποία έως το στάδιο της μελέτης εφαρμογής του έργου είχαν πλέον ενταχθεί δυναμικά στη συνολική σύνθεση.
Στο πρώτο επίπεδο δημιουργήθηκε μια περιμετρική φωτεινή ζώνη με σαφή όρια στις διαβάσεις, στα πεζοδρόμια και στους δρόμους, που περιβάλλουν την πλατεία. Ο στοχευμένος φωτισμός δεν ξεφεύγει προς άλλους χώρους "light spill" ή προς τον ουρανό "light pollution". Αυτό επιτυγχάνεται με φωτιστικά σώματα επί ιστού, τα οποία έχουν συγκεκριμένη φωτομετρική κατανομή και οπτικό σύστημα καθώς και εξαρτήματα κατά της θάμβωσης και της φωτορύπανσης. Ο θερμός φωτισμός που έχει προδιαγραφεί στην εν λόγω ζώνη προετοιμάζει τον επισκέπτη της πλατείας για την είσοδο του σ’ αυτή. Η τοποθέτηση των ιστών κοντά σε κάποια από τα υφιστάμενα δέντρα δημιουργεί ενδιαφέρουσες φωτοσκιάσεις στο επίπεδο του εδάφους κατά την περιήγηση.
Σε αντίθεση με την περίμετρο, στο εσωτερικό της πλατειάς, όπου αναπτύσσεται το δεύτερο επίπεδο φωτισμού, δε συναντάται κανένας απολύτως ιστός. Όλες οι φωτεινές πηγές βρίσκονται από το επίπεδο της μέσης του χρήστη και κάτω έτσι ώστε να υπάρχει:
1. υψηλή οπτική άνεση,
2. ανεμπόδιστη θέα και
3. ένα πιο "φιλικό" οπτικό περιβάλλον σε συγκεκριμένα σημεία στάσης και κίνησης.
Ειδικά led strips εντάσσονται στα ορθογωνικά και καμπύλα καθιστικά καθώς και στους χειρολισθήρες. Την εν λόγω σύνθεση συμπληρώνουν στρατηγικά τοποθετημένα αντιθαμβωτικά κολωνάκια bollards και επίτοιχα φωτιστικά σώματα ασύμμετρης κατανομής, έτσι ώστε να επιτευχθούν τα κατάλληλα φωτεινά επίπεδα για ασφαλή περιήγηση. Το δεύτερο επίπεδο φωτισμού έχει παράλληλα ως κεντρικό στόχο την ενίσχυση της μορφής και την ανάδειξη της δομής της νέας διαμόρφωσης.
Το lighting concept ολοκληρώνεται με το τρίτο επίπεδο, το οποίο αναπτύσσεται καθ’ ύψος και επιλέγει νέα και υφιστάμενα δέντρα, αναδεικνύοντας προσεχτικά την υφή και τον όγκο τους. Εδώ οι φωτεινές πηγές έχουν προδιαγραφεί με κατάλληλο φάσμα για την πιστή απόδοση των χρωμάτων και έχουν ενταχθεί στο έδαφος σε ειδικά αντιθαμβωτικά φωτιστικά σώματα με ρυθμιζόμενη στόχευση και οπτικό σύστημα ακριβείας. Σε σχέση με την υπόλοιπη πλατεία τα επιλεγμένα δέντρα αναδεικνύονται σε έναν πιο ψυχρό τόνο για τη δημιουργία μιας ήπιας οπτικής αντίθεσης.
Όλες οι φωτεινές πηγές της νέας διαμόρφωσης ελέγχονται ψηφιακά με δυνατότητα αυξομείωσης της έντασής τους, για να είναι εφικτή η επίτευξη της κατάλληλης φωτεινής ιεραρχίας, όχι μόνο τώρα, αλλά και σε βάθος χρόνου καθώς τα φυτά αναπτύσσονται. Η μελέτη φωτισμού εκπονήθηκε στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας και της διαφύλαξης του σκοτεινού ουρανού, με την πλειοψηφία των φωτιστικών σωμάτων να φωτίζουν προς το έδαφος. Η στοχευμένη ανάδειξη των επιλεγμένων δέντρων έχει προταθεί να τερματίζεται τα μεσάνυχτα και έως τις πρώτες πρωινές ώρες η πλατεία να μην διαχέει σε κανένα τμήμα της άμεσα φως προς τον ουρανό.
Στοιχεία έργου
Ειδική μελέτη φωτισμού:
DANILOF light + perception
Αρχιτεκτονική μελέτη:
Athens Creative / Α. Αυλωνίτης, Α. Αναγνωστοπούλου
Η/Μ μελέτη:
Σ. Βενίερης & Συνεργάτες
Μελέτη φύτευσης:
Α. Ρούσσου, Π. Φεβράνογλου
Τοπογραφική μελέτη:
Γαλάνης - Καλλιανός Ο.Ε.
Κατασκευή:
Ario Constructions - Δ. Πρωτονοτάριος
Παρουσίαση:
Θάνος Ντανίλωφ, MSc Light & Lighting, UCL Bartlett
Φωτογραφίες:
Yiorgis Yerolymbos