Κτίριο γραφείων με οργανικό χωροδικτύωμα στην αθήνα

H δημιουργία ενός κτιρίου το οποίο θα αποτελέσει οπτικό ορόσημο στον άξονα της οδού Φραγκοκλησιάς, συνδέοντας την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του με τη δημόσια προβολή της επιτυχούς δραστηριότητας του ομίλου εταιρειών που φιλοξενεί, αποτέλεσε στρατηγική επιλογή αξιοποίησης του οικοπέδου από το στάδιο της προμελέτης.

Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός

Το νέο συγκρότημα γραφείων τοποθετήθηκε κατά μήκος του άξονα βορρά - νότου του οικοπέδου. Αποτελείται από δύο διακριτούς όγκους σε επαφή μεταξύ τους κατά μήκος του άξονα ανατολής - δύσης με τον ανατολικό όγκο να βρίσκεται σε υποχώρηση. Λόγω της κλίσης του οικοπέδου έχει δημιουργηθεί μία τεχνικά διαμορφωμένη στάθμη εδάφους στο - 0,10 έχοντας τη στάθμη της πλάκας του ισογείου στο ± 0,00. Η είσοδος στους δύο όγκους του κτιρίου γίνεται από μια κεντρική είσοδο, η οποία βρίσκεται στο σημείο συμβολής τους.
Εξωτερικά, πιστοί στη βασική σχεδιαστική στρατηγική, οι μελετητές δημιούργησαν μία όψη με έντονο χαρακτήρα, χρησιμοποιώντας λευκά στοιχεία που αγκαλιάζουν το κτίριο, ενώ συγχρόνως εξασφαλίζουν την προστασία των χρηστών από τον ήλιο.
Εσωτερικά, η διαρρύθμιση βασίστηκε στον αριθμό οκτώ (σε αυτό το χαρακτηριστικό οφείλεται η ονομασία του συγκροτήματος - "Οκτώ"), ώστε η κίνηση να δημιουργεί τεμνόμενους άξονες καθώς και κυκλικές κινήσεις, ανοίγοντας και κλείνοντας κατά την κίνηση προς το εσωτερικό και το εξωτερικό και αναδεικνύοντας ολόκληρη την άποψη του κτιρίου τόσο προς το εσωτερικό του, όσο και το εξωτερικό του. Επιπλέον, δημιουργείται ένα κεντρικό αίθριο, γύρω από το οποίο αναπτύσσονται τα γραφεία, ενώ στον τρίτο όροφο δημιουργείται βατό φυτεμένο δώμα.
Στο ισόγειο κάθε όγκου βρίσκεται το κεντρικό κλιμακοστάσιο, δύο κεντρικοί ανελκυστήρες, οι κύριοι χώροι γραφείων, καθώς και βοηθητικοί και υποστηρικτικοί χώροι για την εύρυθμη λειτουργία των γραφείων. Σε κάθε επίπεδο του κτιρίου υπάρχουν δύο νοητοί κύριοι χώροι εργασίας, οι οποίοι χωρίζονται από την είσοδο, την υποδοχή και το κεντρικό αίθριο των γραφείων, γεγονός που επιτρέπει την αυτόνομη λειτουργία κάθε χώρου. Ο τρίτος όροφος αποτελεί έναν ενιαίο λειτουργικά χώρο με ένα κλιμακοστάσιο, καθώς και προσβάσεις προς το βατό δώμα.
Το υπόγειο τμήμα του κτιρίου προεξέχει από το περίγραμμα των υπέργειων κατασκευών, καταλαμβάνοντας το σύνολο του οικοδομήσιμου χώρου του οικοπέδου. Σ' αυτό το τμήμα βρίσκονται βοηθητικοί χώροι, μηχανοστάσια κ.ά., καθώς και όλες οι απαιτούμενες θέσεις στάθμευσης για την εύρυθμη λειτουργία του κτιρίου.
Το πανταχόθεν ελεύθερο σύστημα δόμησης του οικοπέδου συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση των όψεων και στην ανάδειξη του κτιρίου, ενώ παράλληλα βοήθησε στη δημιουργία ενός ενδιαφέροντος περιβάλλοντος χώρου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και το φυτεμένο δώμα στην οροφή του δεύτερου ορόφου, το οποίο αποτελεί τον κήπο και τον περιβάλλοντα χώρο των χώρων γραφείου του τρίτου ορόφου. Η φύτευση και εκεί γίνεται με χλοοτάπητα, άτακτη γεωμετρικά δεντροφύτευση, καθώς και λωρίδες γρανίτη σε γραμμικές διατάξεις περιμετρικά του υαλοπετάσματος.

Το χωροδικτύωμα

Το κύριο χαρακτηριστικό του συγκροτήματος γραφείων "Οκτώ" είναι αναμφισβήτητα το εντυπωσιακό χωροδικτύωμα που αγκαλιάζει το σύνολο της κατασκευής δίνοντάς της έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα. Ένα κέλυφος γύρω από ένα απλό κτίριο σαν ρούχο - κόσμημα, που διαμορφώνει την τελική αισθητική του. Οι αναλογίες είναι τέτοιες, που να αναδεικνύουν τα στοιχεία του, να προστατεύεται από τον ήλιο χωρίς τη στέρηση της αδιάκοπης θέα από το εσωτερικό, προσδίδοντας συγχρόνως μία αίσθηση ασφάλειας σαν ένα δίχτυ. Η ελεύθερη διαμόρφωση των στοιχείων που το αποτελούν εξάπτει τον εγκέφαλο, δεδομένου ότι δεν υπάρχει μία ευκόλως εννοούμενη κανονικότητα, εμπνέεται αρχικά από επαναλαμβανόμενα στοιχεία μιας πέργκολας και της τριγωνομετρικής αποτύπωσης των μορφών στους υπολογιστές.

Η κατασκευή του χωροδικτυώματος

Η οργανική φόρμα του χωροδικτυώματος αποτελεί αναμφισβήτητα μία κατασκευή πολύπλοκης γεωμετρίας και υψηλών τεχνικών προδιαγραφών. Πρόκειται για μία ιδιαίτερη σύνθεση που αποτελείται από ένα μεγάλο αριθμό μεταλλικών δοκών συγκεκριμένης διατομής και μήκους, που ποικίλλει σύμφωνα με τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Αυτές οι δοκοί συμβάλλουν σε συγκεκριμένα σημεία, δημιουργώντας μία ενιαία φόρμα με μοναδικές τριγωνικές μορφές ως προς τις διαστάσεις και το σχήμα. Ο πυρήνας αυτών των δοκών κατασκευάστηκε από κατάλληλα διαμορφωμένα κυψελωτά υλικά –ερευνητικό πεδίο της PEOPLE– με τέτοιο τρόπο, ώστε να ικανοποιούνται απόλυτα οι απαιτήσεις του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, καθώς και οι ιδιαίτερες τεχνικές προδιαγραφές της κατασκευής, με κύρια επιδίωξη τη μείωση του συνολικού βάρους της κατασκευής. Τέλος, ένα φύλλο αλουμινίου πάχους 2 mm και λευκού χρώματος αποτέλεσε την επιδερμίδα κάθε δοκού της κατασκευής, δίνοντάς της την τελική της μορφή.
Ο σχεδιασμός της φέρουσας κατασκευής του χωροδικτυώματος αποτέλεσε μία ακόμη μεγάλη πρόκληση για την μελετητική ομάδα. Ένας κατάλληλα διαμορφωμένος μεταλλικός σκελετός δημιουργήθηκε εντός των στοιχείων του υαλοπετάσματος, με βασική σχεδιαστική αρχή την ύπαρξη κατακόρυφων στοιχείων στις προβολές των σημείων συμβολής των δοκών επάνω στο κέλυφος του κτιρίου. Πρόσθετη σχεδιαστική απαίτηση ήταν η διατήρηση του σχεδιαστικού μοτίβου του υαλοπετάσματος του κτιρίου. Η ανάρτηση του χωροδικτυώματος επάνω σ' αυτό το μεταλλικό σκελετό έγινε με ειδικούς συνδέσμους, που ενώνουν ειδικά επιλεγμένους κόμβους συμβολής δοκών και των αντίστοιχων κατακόρυφων στοιχείων του σκελετού. Το μήκος των συνδέσμων είναι συγκεκριμένο, ώστε η απόσταση του χωροδικτυώματος από το κέλυφος του κτιρίου να είναι σταθερή.
Η κατασκευή του χωροδικτυώματος διήρκησε δύο μήνες, ένας στο εργαστήριο και ένας στο εργοτάξιο. Η συναρμολόγησή του ολοκληρώθηκε εντός χρονοδιαγράμματος και σχεδιασμού, χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν απλά εργαλεία διαμόρφωσης, ενώ για τη συναρμολόγησή του η ύπαρξη σκαλωσιών στην περίμετρο του κτιρίου ήταν αρκετή.
Ο σχεδιασμός, η ανάλυση και η κατασκευή του χωροδικτυώματος βασίστηκαν σε ειδικά λογισμικά προγράμματα αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και στατικής συμπεριφοράς, χωρίς τη συνδρομή των οποίων θα ήταν αδύνατη η μελέτη του. Ειδικά για τη στατική επίλυση του χωροδικτυώματος χρησιμοποιήθηκαν λογισμικά ανάλυσης πεπερασμένων στοιχείων.
Μελέτη φέροντος οργανισμού (στατική - δυναμική ανάλυση)
Η ιδιαιτερότητα του έργου ως προς τη σύνθεση του δομικού συστήματός του έγκειται στο γεγονός ότι επιλέχθηκε ως βασικό στοιχείο του φέροντος οργανισμού ο δομικός χάλυβας. Έτσι δημιουργήθηκε ένα σύγχρονο δόμημα με χωρικό πλαίσιο από πρότυπες διατομές μορφοσιδήρου και σύμμεικτες πλάκες σκυροδέματος στα διαφράγματά του.
Πιο συγκεκριμένα, με την παραπάνω επιλογή μειώθηκε σημαντικά το ίδιο βάρος της κατασκευής και κατά συνέπεια η σεισμική του επιβάρυνση, ενώ ταυτόχρονα έγινε πιο εύκολος και οικονομικότερος ο σχεδιασμός της θεμελίωσης σε ένα έδαφος, που απ’ τη φύση του κατατάσσεται σε υψηλή κατηγορία κινδύνου. Έτσι χωρίς να μπει κανένα θέμα περιορισμού στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, δεδομένου ότι οι χαλύβδινες διατομές απαιτούν εξειδικευμένες συνθήκες σχεδιασμού, μελετήθηκε και κατασκευάστηκε ο ιδανικός φορέας όχι μόνο για να φέρει τα συμβατικά φορτία του κτιρίου, αλλά και τα εξειδικευμένα φορτία του χωροδικτυώματος.
Το υπόγειο του κτιρίου μελετήθηκε και κατασκευάστηκε από οπλισμένο σκυρόδεμα, ενώ η ανωδομή συνεχίστηκε μέχρι και τις βοηθητικές κατασκευές του δώματος από μεταλλικά στοιχεία. Η ανάλυση έγινε με σύγχρονο και απαιτητικό λογισμικό, θεωρώντας τη λειτουργία των σύμμεικτων διαφραγμάτων, ενώ η διαστασιολόγηση έγινε θεωρώντας τις δοκούς ελεύθερες χωρίς τη συμμετοχή του. Μετά από πολλαπλές επιλύσεις προέκυψε ο βέλτιστος σχεδιασμός και η διαστασιολόγιση του δομήματος. Τα σχέδια κοπής - διάτρησης και συγκόλλησης των μελών έγινε με κατάλληλο εξειδικευμένο λογισμικό, ενώ δόθηκε στον κατασκευαστή αναλυτικό σχέδιο ανέγερσης.
Η ανέγερση έγινε με την ταυτόχρονη χρήση ενός οικοδομικού και ενός τηλεσκοπικού γερανού σε διάστημα λιγότερο του ενός μήνα για το σύνολο του σκελετού.
Σε ό,τι αφορά στη δομική πυροπροστασία του φέροντος οργανισμού, έγινε με τη χρήση πυράντοχης βαφής, σύμφωνα με τη μελέτη παθητικής πυροπροστασίας. Οι εργασίες βαφής πραγματοποιήθηκαν στο εργοστάσιο, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί καλύτερο ποιοτικά αποτέλεσμα, ενώ έγιναν και κάποιες επιδιορθώσεις στο στημένο σκελετό.