''Ogarden'' κτίριο πολλαπλών χρήσεων με ιδιαίτερη έμφαση στην εφαρμογή βιοκλιματικών αρχών
Το έργο αφορά στην ανακατασκευή και αλλαγή χρήσης ενός κτιρίου γραφείων στη Γλυφάδα Αττικής, 1.050 m2, επί των οδών Φοίβης και Λαζαράκη και στη μετατροπή του σε κτίριο πολλαπλών χρήσεων, το οποίο συμπεριλαμβάνει αυτοτελή boutique διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης στους ορόφους και χώρους γραφείων στο ισόγειο. Τα περισσότερα στοιχεία του κτιρίου καθαιρέθηκαν τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, διατηρώντας μόνο το βασικό στατικό του φορέα, το κλιμακοστάσιο και τον ανελκυστήρα, ενώ προστέθηκαν νέοι πρόβολοι - εξώστες στον 2ο, 3ο και 4ο όροφο επί της οδού Φοίβης.
Η κεντρική ιδέα σχεδιασμού ήταν η καθαρότητα και η ειλικρίνεια της κατασκευής, ενώ τα μεγάλα ανοίγματα, η "εξωστρέφεια" του κτιρίου, δίνουν τη δυνατότητα στους εσωτερικούς του χώρους να έχουν θέαση προς το γειτονικό παραλιακό μέτωπο. Το κτίριο αποτελείται από 4 ορόφους ―ισόγειο, 1ος, 2ος, 3ος και δώμα― και δύο υπόγεια. Το δεύτερο υπόγειο είναι χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, ενώ το πρώτο υπόγειο εξυπηρετεί τις ανάγκες του ισογείου, το οποίο στη μεγαλύτερη του έκταση είναι ένας χώρος ανοιχτής διάταξης, που φιλοξενεί τα γραφεία της ιδιοκτήτριας εταιρείας του έργου. Ο 1ος και ο 2ος όροφος είναι τυπικοί και αποτελούνται από 3 διαμερίσματα 45 - 50 m2 έκαστο, ο τρίτος όροφος έχει δύο μεγαλύτερα διαμερίσματα 70 - 80 m2 έκαστο με προνομιακή θέα στη θάλασσα, ενώ στον 4ο όροφο υπάρχει ένα μικρό ρετιρέ 35 m2, ένα διάφανο pavilion με φυτεμένο δώμα, deck, μπάρμπεκιου και μεγάλη πισίνα με ανεμπόδιστη θέα στη θάλασσα.
Η αρχιτεκτονική των εσωτερικών χώρων βασίστηκε στη λογική του "open plan", ενώ η επιλογή των υλικών κατασκευής, των τελειωμάτων, της επίπλωσης και του εξοπλισμού έγινε με στόχο να υπάρχουν αναφορές σε ελληνικά στοιχεία, ιδωμένα και ειπωμένα μέσα από μία σύγχρονη ματιά. Ένα στοιχείο, το οποίο επαναδιατυπώνεται και δίνει ταυτότητα στο έργο, είναι τα δάπεδά του από μωσαϊκό σύγχρονης τεχνολογίας, τα οποία καλύπτουν το σύνολο σχεδόν των εσωτερικών, εξωτερικών και κοινόχρηστων χώρων του, πλην του χώρου γραφείων και του ρετιρέ. Τα δάπεδα σχεδιάστηκαν και δημιουργήθηκαν αποκλειστικά για τις ανάγκες του εν λόγω έργου, ενώ συνδιαλέγονται αρμονικά με τις εξωτερικές περσίδες σκίασης του κτιρίου.
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε κατά το σχεδιασμό στην εφαρμογή βιοκλιματικών αρχών και στρατηγικών, λαμβάνοντας υπόψη την τοποθεσία του έργου, σε συνδυασμό με την τεχνολογική καινοτομία και την υψηλή αισθητική. Γι’ αυτό το λόγο ενσωματώθηκαν στοιχεία σκίασης, κατακόρυφα και οριζόντια, δημιουργήθηκε ευάερο δώμα στην τελευταία στάθμη του κτιρίου, καθώς και πράσινα δώματα σε όλους τους ορόφους.
Βασικό νέο αρχιτεκτονικό στοιχείο, το οποίο ενσωματώθηκε στο έργο, αποτελούν οι κατακόρυφες περσίδες, κατασκευασμένες αποκλειστικά από λευκό σκυρόδεμα νέας τεχνολογίας με χρήση μαρμαροψηφίδας Νάξου και Τήνου, με αποτέλεσμα τη δημιουργία σύγχρονων στοιχείων από μωσαϊκό στις εξωτερικές όψεις του κτιρίου, γλυπτικής επίσης αξίας. Aυτές oι νέες σταθερές περσίδες, που περιβάλλουν εξωτερικά το κτίριο δημιουργούν ένα δεύτερο κέλυφος, αφενός για λόγους σκίασης και αφετέρου για λόγους ιδιωτικότητας. Το βασικό χαρακτηριστικό του ευρύτερου περιβάλλοντα χώρου, που επηρέασε τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, το "υδάτινο στοιχείο", το οποίο και απέχει μόλις 300 m από το κτίριο, αποτυπώνεται στο σχεδιασμό των περσίδων, οι οποίες τοποθετούνται στις όψεις του με διαφορετική γωνία η κάθε μία, με βάση τη "σειρά Fourier", του μαθηματικού τρόπου δηλαδή περιγραφής ενός κύματος. Η καμπυλόμορφη αίσθηση που προκαλούν αυτά τα κατακόρυφα στοιχεία εντείνεται με την πρόσπτωση σ’ αυτά του ηλιακού φωτός, αλλά κυρίως μέσω της σκιάς, την οποία ρίχνουν επάνω τους οι οριζόντιες αρχιτεκτονικές προεξοχές του κτιρίου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η συνεχής κίνηση του ήλιου κατά τη διάρκεια της ημέρας από την Ανατολή προς τη Δύση αποτυπώνεται στις όψεις του με τη μορφή διαρκώς κινούμενων ημιτονοειδών κυμάτων. Κατά τον ίδιο τρόπο επιλύθηκαν τα οριζόντια συστήματα σκίασης - πέργκολες, τόσο στο επίπεδο του ισογείου όσο και στο επίπεδο του "φυτεμένου" δώματος με τη διαφορά πως το υλικό που επιλέχθηκε για την υλοποίησή τους, λόγω του μειωμένου του φορτίου, ήταν το αλουμίνιο. Αυτή η κατασκευή ηλιοπροστασίας, αποτελούμενη από σταθερές περσίδες αλουμινίου στην τελευταία στάθμη του έργου, τοποθετείται έξω και επάνω από το κλειστό pavilion και βοηθά στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη βελτιστοποίηση του αισθήματος άνεσης στο εσωτερικό του, ενώ ταυτόχρονα αποτυπώνει στην 5η όψη του κτιρίου την κεντρική ιδέα της νέας επέμβασης.
Τέλος, με στόχο τη βελτίωση των θερμικών, οπτικών και περιβαλλοντικών συνθηκών του κτιρίου, αλλά και τη βελτίωση του μικροκλίματος της ευρύτερης και ήδη επιβαρυμένης περιοχής, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην ενσωμάτωση πρασίνου στο σχεδιασμό του νέου έργου.
Έτσι, σε συνεργασία με τους αρχιτέκτονες τοπίου της μελετητικής ομάδας, η χρήση του πρασίνου στους εξώστες αντιμετωπίστηκε υπό το πρίσµα της διεπιστηµονικότητας. Η διάταξη των φυτών στις όψεις βασίστηκε στη μορφολογία των περσίδων σκίασης της αρχιτεκτονικής μελέτης. Έτσι, μονοκαλλιέργειες φυτών ανθεκτικών στο μικροκλίμα της περιοχής δημιουργούν ροές από διαφορετικές υφές, χρώματα και αρώματα, ευανάγνωστες στις όψεις του κτιρίου. Η παλέτα φύτευσης περιλαμβάνει χαμηλούς θάμνους, εδαφοκαλυπτικά, αναρριχώμενα και κρεμοκλαδή φυτά. Βασικό στοιχείο της πρότασης φύτευσης αποτελεί η ένταξη ειδών με διαφορετική εποχή ανθοφορίας, η επιλογή αρωματικών φυτών αλλά και καλλωπιστικών αγρωστωδών, που καθώς κινούνται με τον αέρα, ακολουθούν τον "κυματισμό" των περσίδων στις όψεις του κτιρίου.
Σε μια γενικότερη ανάγνωση, το πράσινο έχει διττό χαρακτήρα. Στο επίπεδο του δρόμου ο κήπος είναι εξωστρεφής, λόγω του ενιαίου σχεδιασμού του ιδιωτικού και δημόσιου χώρου πρασίνου. Οι χαμηλοί θάμνοι σε "μαλακή", οργανική διάταξη ως περιμετρική φύτευση έρχονται σε αντίθεση με τους υψηλούς, αυστηρά κλαδεμένους φυτοφράκτες, που ορίζουν τις πρασιές των όμορων κτιρίων. Απεναντίας, στα διαμερίσματα των ορόφων, το πράσινο αποκτά χαρακτήρα οικείο και εσωστρεφές, καταργεί τα όρια του μέσα με το έξω, ενώ λειτουργεί ως ένα φυσικό φίλτρο για τα μικροσωματίδια της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Στοιχεία έργου
Αρχιτεκτονική μελέτη:
A31 ARCHITECTURE / Πραξιτέλης Κονδύλης
Διαχείριση έργου:
A31 CONSTRUCTION / Παναγιώτης Καρράς
Ομάδα μελέτης:
Κωνσταντίνος Γουναρίδης, Άννα Μπαλτζή, Ευτυχία Παρισοπούλου
Έργα τέχνης:
Σωκράτης Φατούρος
Αρχιτεκτονική τοπίου:
ARCHETOPO / LANDSCAPE URBANISM, Σαρίκ Μπαρμπαριάν, Νίκολα Γαλιάτσου
Στατική μελέτη:
Κωνσταντίνος Γρηγοριάδης
Η/Μ μελέτη:
Γιάννης Μπεληγιάννης
Μελέτη φωτισμού:
HALO
Κατασκευή:
A31 ARCHITECTURE CONSTRUCTION
Επίβλεψη κατασκευής:
Παναγιώτης Καρράς, Πραξιτέλης Κονδύλης, Νίκος Παππάς, Ιωάννα Σιούτη
Παρουσίαση:
A31 ARCHITECTURE / Πραξιτέλης Κονδύλης
Φωτογραφίες:
Γιώργος Μεσσαριτάκης