Μελέτη βιοκλιματικού σχολείου, Θεσσαλονίκη - 1ο βραβείο διαγωνισμού

Το σχολικό συγκρότημα οργανώνεται στο μεταίχμιο του αστικού και του φυσικού περιβάλλοντος, γεγονός που επηρεάζει τον τρόπο σχεδιασμού του. Προτείνεται μία κατασκευή προσαρμοσμένη στο γύρω τοπίο, η οποία όμως δηλώνει σαφώς την παρουσία του εκπαιδευτικού ιδρύματος στο σημείο, όχι διαταράσσοντας, αλλά αφήνοντας το φυσικό τοπίο να διαδραματίσει τον πρωταρχικό ρόλο. Το κτιριακό συγκρότημα σχεδιάζεται ως ένας εξώστης του βουνού προς την πόλη, αποτελώντας ταυτόχρονα προέκταση του φυσικού του περιβάλλοντος, ώστε να οριοθετεί και να οργανώνει την ίδια τη γη επάνω στην οποία κτίζεται.
Από τα πρώτα κιόλας σχεδιαστικά βήματα τέθηκε ως στόχος η δημιουργία ενός σχολείου σε επαφή με τη φύση. Το κρύσταλλο που χρησιμοποιείται τείνει να διαπραγματευτεί το όριο τού μέσα με το έξω. Τα υλικά και οι υφές τους επιλέγονται με γνώμονα τη διατήρηση των γήινων αποχρώσεων που κυριαρχούν στην πλαγιά, δίνοντας την αίσθηση μιας συμπαγούς ελαστικής ενότητας σε συνέχεια με το φυσικό περιβάλλον.
Κεντρικός στόχος όμως ήταν και η διατήρηση μιας κλίμακας και ενός αρχιτεκτονικού ύφους που να συνάδουν με την ιδιοσυγκρασία των μικρών χρηστών του κτιρίου. Βασική επιλογή ήταν η χρήση έντονων χρωματισμών, καθώς και γραφικών αναπαραστάσεων σε σημεία του σχολείου, που δεν ενοχλούν αισθητικά τους γήινους χρωματισμούς, που κυριαρχούν στο φυσικό του περιβάλλον.
Το συγκρότημα οργανώνεται σε 3 διακριτά επίπεδα:
• Στο επίπεδο εισόδου, όπου είναι και το προαύλιο που φιλοξενεί τις υπαίθριες δραστηριότητες γυμναστικής, τοποθετούνται όλοι οι κοινωνικοί χώροι, καθώς και οι χώροι της διοίκησης.
• Στο άνω επίπεδο, στο οποίο τοποθετούνται οι βασικές αίθουσες διδασκαλίας, καθώς και οι χώροι των εργαστηρίων.
• Τέλος, στο υπόγειο επίπεδο τοποθετούνται το κλειστό γυμναστήριο, ο απαιτούμενος χώρος για τη στάθμευση των οχημάτων, καθώς και βοηθητικοί χώροι.
Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός του έργου βασίστηκε κυρίως σε παθητικά και λιγότερο σε ενεργητικά συστήματα σχεδιασμού, τα οποία συνοψίζονται στα παρακάτω:
• Κατασκευή υπόσκαφων κτιριακών όγκων με φυτεμένο δώμα για τη δημιουργία κατάλληλων κλιματικών συνθηκών.
• Σωστός προσανατολισμός του σχολικού συγκροτήματος. Οι αίθουσες είναι απαλλαγμένες από την ηλιακή ακτινοβολία της ανατολής, δεδομένου ότι όλες οι κρυστάλλινες επιφάνειες στρέφονται στο νότο και στη δύση.
• Επαρκής σκίαση της νότιας όψης του κτιρίου με την τοποθέτηση οριζόντιου προβόλου.
• Προστασία των δυτικών όψεων του κτιρίου με χρήση κατακόρυφων προστατευτικών περσιδωτών πετασμάτων. Οπές στην πλάκα οροφής διευκολύνουν την απαγωγή του θερμού αέρα που εγκλωβίζεται μεταξύ πετασμάτων και υαλοστασίου, δημιουργώντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ένα ρεύμα αέρα, που δροσίζει την όψη της κάθε αίθουσας. Αντίστοιχα το χειμώνα, το σύστημα των οπών κλείνει, ώστε ο εγκλωβισμένος αέρας να θερμαίνει την όψη του κτιρίου.
• Εκμετάλλευση του φυσικού ηλιασμού μέσω αλλεπάλληλων οπών στις πλάκες.
• Φυσικός αερισμός όλων των χώρων, διαμπερής αερισμός των αιθουσών διδασκαλίας.
• Επιλογή κατάλληλης φύτευσης, καθώς και τοποθέτηση δέντρων σε καίρια σημεία για τη δημιουργία του απαιτούμενου μικροκλίματος.
• Συλλογή ομβρίων από τους χώρους του προαυλίου, αλλά και από την πιθανή υπερχύλιση του φυτεμένου δώματος και αποθήκευσή τους σε υπόγεια δεξαμενή.
• Πρόβλεψη σημείου του φυτεμένου δώματος με απρόσκοπτο ηλιασμό, για τη δυνατότητα τοποθέτησης φωτοβολταϊκών στοιχείων.
• Τέλος, οι μεγάλης έκτασης πραγματοποιούμενες εκσκαφές ενθαρρύνουν τη διερεύνηση της πιθανότητας χρήσης γεωθερμίας.