"PIRAEUS PORT PLAZA 1", μετατροπή των αποθηκών του Παπαστράτου σε κτίριο γραφείων με Leed Gold

Τον Μάϊο του 2018 εγκαινιάστηκε ένας καινούργιος, σύγχρονος χώρος γραφείων μέσα σε ένα παλαιό κτίριο αποθηκών στον Πειραιά. Η κεντρική ιδέα της μετασκευής εντάσσεται στην ευρύτερη αναβάθμιση και αλλαγή χρήσης της περιοχής του Αγίου Διονυσίου Πειραιά.
Το πρώτο κτίριο της αστικής ανάπλασης, που μπήκε σε λειτουργία, είναι το κτίριο "Βόμβα", το οποίο αποτελούσε μια εγκαταλελειμμένη αποθήκη της καπνοβιομηχανίας "Παπαστράτος". Το υφιστάμενο κτίριο ήταν ένα απλό, μεταλλικό, ισόγειο κτίριο με κέλυφος από πάνελ πολυοϋρεθάνης, με εξωτερική όψη λαμαρίνας, χωρίς ανοίγματα πέραν της κεντρικής εισόδου. Ο υφιστάμενος περιβάλλοντας χώρος ήταν ένας ασφαλτοστρωμένος χώρος στάθμευσης με περίφραξη από σκυρόδεμα.

Κεντρική ιδέα & κριτήρια σχεδιασμού
Η κεντρική ιδέα του σχεδιασμού ήταν η δημιουργία ενός ευχάριστου, ανοιχτού, υπερσύγχρονου, άνετου, υγιεινού και φιλόξενου χώρου εργασίας, που επιτρέπει τη συνάντηση διαφορετικών ανθρώπων σε μια πλατεία ή "Plaza". Το κεντρικό κριτήριο επιτυχίας ήταν η ένταξη βιώσιμων αρχών σχεδιασμού, οι οποίες επιτρέπουν την αναβάθμιση των εσωτερικών και των εξωτερικών χώρων του οικοπέδου, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλουν στη βελτίωση των συνθηκών της ευρύτερης περιοχής. Ένα ακόμη κριτήριο ήταν η μεταμόρφωση σε έναν "πράσινο" χώρο εργασίας, χωρίς την αλλοίωση του βιομηχανικού χαρακτήρα του κτιρίου. Τέλος, η θέση του κτιρίου δίπλα σε μέσα μαζικής μεταφοράς -λιμάνι, τραμ, μετρό και λεωφορεία- προσφέρει μια εύκολη πρόσβαση στους εργαζομένους και, κατ’ επέκταση, μειωμένες εκπομπές ρύπων στο περιβάλλον.

Περιγραφή κτιρίου
Οι κατασκευαστικές εργασίες αφορούν στην προσθήκη δύο νέων επιπέδων εσωτερικά της ανωδομής, καθώς και στη δημιουργία ενός υπόγειου χώρου στάθμευσης και δεξαμενής ομβρίων, για την εξυπηρέτηση των λειτουργικών αναγκών του συγκροτήματος.
Η αλλαγή της χρήσης και οι απαιτήσεις βιωσιμότητας, δημιούργησαν ανάγκες φυσικού φωτισμού και θερμικής άνεσης. Προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες αυτές, αποφασίστηκε να τροποποιηθεί το κέλυφος της παλαιάς αποθήκης, ώστε να επιτρέπει περιμετρικά ανοίγματα για παράθυρα και νέο κεντρικό αίθριο. Τα παράθυρα προσφέρουν θέα προς όλες τις κατευθύνσεις, φυσικό φωτισμό και αερισμό. Κρατώντας ανέγγιχτη τη βιομηχανική γοητεία του κτιρίου, κατασκευάστηκε μια θερμομονωτική στρώση εσωτερικά του κελύφους. Η βελτίωση της θερμομόνωσης μειώνει την απώλεια θερμότητας και, ταυτόχρονα, εξασφαλίζει ένα υψηλό επίπεδο θερμικής άνεσης για τους εργαζομένους.
Η υλοποίηση της ιδέας του χώρου επικοινωνίας των εργαζομένων πραγματοποιείται σε δυο επίπεδα: στον ανοιχτό πράσινο χώρο του περιβάλλοντος και στο απομονωμένο ιδιωτικό και ήσυχο αίθριο. Μέρος του εξωτερικού χώρου του οικοπέδου στεγάζεται με μία μεγάλη μεταλλική πέργκολα, η οποία ταυτόχρονα σκιάζει τη γυάλινη όψη, συνθέτοντας ένα χώρο διαλείμματος - αναψυχής για τους εργαζόμενους.
Ένα αρχιτεκτονικό στοιχείο, που αποτέλεσε σημαντικό χαρακτηριστικό των όψεων του κτιρίου, είναι οι μεγάλες καινούργιες υδρορροές. Μεταμορφώνοντας την υφιστάμενη αποθήκη σε έναν "πράσινο" χώρο εργασίας, κρίθηκε απαραίτητο να εξασφαλιστούν τα απαιτούμενα νερά για την άρδευση των πρόσθετων επιφανειών φύτευσης. Για τους λόγους αυτούς δημιουργήθηκε δεξαμενή ομβρίων, χωρητικότητας 330 m3, και τροποποιήθηκε το σύστημα αποχέτευσης της υφιστάμενης αποθήκης. Πάνω από το 70% των υδάτων, που συλλέγονται στις επιφάνειες του δώματος και της αυλής, οδηγούνται στη νέα δεξαμενή αντί των υφιστάμενων κατακόρυφων υδρορροών των όψεων. Κύρια επιδίωξη του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού ήταν να αναδειχθεί η συγκεκριμένη αλλαγή και στην όψη. Συνεπώς, κρατηθήκαν οι παλαιές υδρορροές, ενώ κόπηκαν αισθητά και σε απόσταση από τις νέες, που περιβάλλουν το κτίριο και παραλαμβάνουν πλέον τα όμβρια. Η δεξαμενή εξασφαλίζει την ετήσια κάλυψη του 100% των αναγκών άρδευσης, τόσο από τα ανακτημένα νερά της βροχής, όσο και από τα συμπυκνώματα του κλιματισμού.
Το όφελος για το κτίριο και για τους εργαζομένους είναι προφανές. Η επαφή με το πράσινο, μέσα στον αστικό ιστό, προσφέρει μια αίσθηση αναψυχής στο εργασιακό περιβάλλον. Μία θέση εργασίας με θέα προς τη φύτευση και, στο βάθος, τη θάλασσα, ισοδυναμεί με ένα σπάνιο προνόμιο σε μια πρώην εγκαταλειμμένη βιομηχανική περιοχή.