Ανακατασκευή σταθμών αναβατήρων στο χιονοδρομικό κέντρο Παρνασσού

Οι κτιριακές παρεμβάσεις αφορούν στην κατασκευή τριών σταθμών αναβατήρων στο Εθνικό Πάρκο Παρνασσού, στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις του εν λειτουργία χιονοδρομικού κέντρου Παρνασσού, στην περιοχή Κελάρια. Το έργο εντάσσεται σε μια έκταση συνολικής επιφάνειας 11.100 στρεμμάτων.

Βασικές αρχές σχεδιασμού
Η αρχιτεκτονική μελέτη, αφορά κυρίως στη χωροθέτηση και μελέτη των κτιρίων, στη βασική μορφολογική τους υπόσταση, στην οργάνωση του περιβάλλοντος χώρου και στη συσχέτιση με το φυσικό έδαφος με άξονα τη σωστή λειτουργία των απαιτούμενων λειτουργιών βάσει των δεδομένων απαιτήσεων για τη σωστή λειτουργία του κέντρου.
Οι βασικές αρχές του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού ήταν οι εξής:
• Προσαρμογή στο φυσικό τοπίο. Αυτό επιτυγχάνεται με όσο το δυνατόν μικρότερους όγκους και με τις χωροθετήσεις κτιρίων και χαράξεις αξόνων που προκύπτουν από την τοπογραφία του εδάφους. Οι μηχανολογικοί χώροι τοποθετούνται κάτω από το έδαφος εκμεταλλευόμενοι τις μεγάλες κλίσεις και κάνοντας την παρουσία τους όσο πιο διακριτική γίνεται.
• Ήπιες κτιριακές παρεμβάσεις με ελαφρές υπέργειες κατασκευές με χρήση μεταλλικού σκελετού και πλήρωση με μεταλλικά πετάσματα. Μ’ αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η γεφύρωση μεγάλων ανοιγμάτων, η ταχύτητα στην κατασκευή, που σημαίνει λιγότερη όχληση στο περιβάλλον, η μεταβλητότητα των κτιρίων, η μορφολογική έκφραση που ανάγει σε αντίστοιχες ορεινές κατασκευές τύπου σιλό ή καταφυγίων. Ταυτόχρονα τα όποια τοιχία υπόγειων χώρων ή αντιστήριξης είναι εμφανή εναρμονίζονται με το φυσικό τοπίο μέσω της μορφής τους και των υλικών τους (τελική υφή επιφάνειας χτυπητού σκυροδέματος ή/και επένδυση με λιθοδομή).
• Η ομαλή συσχέτιση με τα υπάρχοντα κτίρια. Τα νέα κτίρια έρχονται να συμπληρώσουν τις υπάρχουσες υποδομές, όπως το κτίριο διοίκησης στα Κελάρια, με ήπια ένταξη. Οι νέες μορφές παραπέμπουν στην αρχιτεκτονική του ορεινού τοπίου και ταυτόχρονα συνδιαλέγονται με τα υπάρχοντα κτίρια μορφολογικά, ολοκληρώνοντας ένα κτιριακό σύνολο.
• Οργάνωση προσβάσεων και εξωτερικών χώρων με φυσική ροή. Οι προσβάσεις, σεβόμενες τις υπάρχουσες κινήσεις οχημάτων, πεζών, χιονοδρόμων, χαράζονται επί εδάφους τεχνητού ή φυσικού με ήπιο τρόπο. Εξυπηρετούν τις νέες χρήσεις, χωρίς να παρεμποδίζουν τις υπάρχουσες.
• Δεδομένων των δυσμενών συνθηκών που επικρατούν στην περιοχή του έργου (υψηλές τιμές θερμοκρασιακών διαφορών, ισχυρή ανεμοπίεση, μεγάλα ύψη χιονόπτωσης) δίνεται ιδιαίτερη μέριμνα τόσο στον αρχιτεκτονικό, όσο και στο στατικό σχεδιασμό όλων των κτιριακών εγκαταστάσεων, έτσι ώστε αυτά να ανταποκρίνονται πλήρως και ασφαλώς στις κλιματικές συνθήκες και στην τοπογραφία του εδάφους.
• Μεγάλη προσοχή στην επιλογή των κατάλληλων υλικών (θερμομονωτικά πετάσματα με επαρκές πάχος, κατάλληλα υλικά σφράγισης αρμών, θερμομόνωσης, υγρομόνωσης, κουφώματα, υαλοστάσια), στη μορφολογία των κατασκευών (στέγες με κατάλληλη κλίση, αποχέτευση εκτεθειμένων επιφανειών, προστασία ανοιγμάτων) και στο σχεδιασμό κρίσιμων λεπτομερειών (αρμοί, απορροή υδάτων, στεγανοποιήσεις, στραγγίσεις).
Ταυτοχρόνως, όσον αφορά στο στατικό σχεδιασμό, γίνεται κατάλληλη επιλογή υλικών για το φέροντα οργανισμό κάθε κατασκευής σύμφωνα με τη στατική μελέτη. Συγκεκριμένα ο φέρων οργανισμός των υπόγειων χώρων κατασκευάζεται από οπλισμένο σκυρόδεμα, ενώ των υπέργειων χώρων από μεταλλικές κατασκευές με πλαγιοκάλυψη και επικάλυψη από μεταλλικά θερμομονωτικά πετάσματα.

Κτιριολογικό πρόγραμμα κτιριακών παρεμβάσεων
Οι κτιριακές παρεμβάσεις αφορούν σε τρεις σταθμούς του χιονοδρομικού κέντρου Παρνασσού και στις χρήσεις που τους πλαισιώνουν.
Σταθμός "Αφροδίτη" 1.770,80 (Περιοχή Κελάρια 1750)
Το κτιριολογικό πρόγραμμα περιλαμβάνει το κτίριο σταθμού αναχώρησης - άφιξης νέου αναβατήρα, τον οικίσκο επιτήρησης - ελέγχου κίνησης, εμβαδού 11,30 m2, το κτίριο στάθμευσης φορείων εμβαδού 950 m2, το κτίριο μηχανολογικών χώρων, εμβαδού 385 m2, το κτίριο αποθήκης, εμβαδού 280 m2 και τα εκδοτήρια εισιτηρίων με στέγαστρο προστασίας και μεταλλικές μπάρες οριοθέτησης διαδρόμων αναμονής.
Σταθμός "Αφροδίτη" 1.938,60 (Περιοχή Κελάρια 1950)
Περιλαμβάνει το κτίριο αταθμού αναχώρησης - άφιξης νέου αναβατήρα, τον οικίσκο επιτήρησης - ελέγχου κίνησης εμβαδού 27,42 m2, το κτίριο μηχανολογικών χώρων εμβαδού 309 m2, υπόγεια διάβαση και στέγαστρα για προστασία από χιόνωση.
Σταθμός "Βάκχος" 2.243,50 (Περιοχή Προφήτης Ηλίας 2240)
Αποτελείται από το κτίριο σταθμού αναχώρησης - άφιξης νέου αναβατήρα, το οικίσκο επιτήρησης - ελέγχου κίνησης εμβαδού 12,87 m2, το κτίριο μηχανολογικών χώρων εμβαδού 121 m2 και το κτίριο διασωστών, εμβαδού 62,40 m2.

Τρόπος κατασκευής - Υλικά
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι κυρίως το οπλισμένο σκυρόδεμα σε συνδυασμό με μεταλλικά στοιχεία. Στους τρεις σταθμούς τα κτίρια αναχώρησης - άφιξης νέου αναβατήρα κατασκευάζονται από μεταλλική κατασκευή μορφής ανοικτού στεγάστρου και οι υπόγειοι χώροι από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Οι οικίσκοι επιτήρησης, καθώς και τα εκδοτήρια είναι προκατασκευασμένες καμπίνες με μεταλλικό σκελετό και επένδυση.
Στη σύσταση του σκυροδέματος, χρησιμοποιούνται αδρανή που προέρχονται από τις εκσκαφές και εκχωματώσεις του έργου. Με οπλισμένο σκυρόδεμα κατασκευάζονται όλες οι βάσεις των πυλώνων, οι υπόγειοι χώροι και οι βάσεις των πλατφορμών επιβίβασης, των οικίσκων επιτήρησης και των ιστών. Τα υπόγεια των κτιρίων κατασκευάζονται από εμφανές εσωτερικά οπλισμένο σκυρόδεμα. Οι μονώσεις τοποθετούνται εξωτερικά των τοιχίων και προδιαγράφονται, ώστε να έχουν αντοχή σε χαμηλές θερμοκρασίες.
Οι φορείς των πυλώνων, στους οποίους στερεώνεται το συρματόσκοινο, κατασκευάζονται από προκατασκευασμένα μεταλλικά στοιχεία. Ομοίως, προκατασκευασμένοι είναι οι σταθμοί επιβίβασης, οι οποίοι έχουν επένδυση με πετάσματα αλουμινίου.
Στο κτίριο στάθμευσης στα Κελάρια 1750 η κατασκευή του κτιρίου γίνεται από μεταλλικό σκελετό με επένδυση μεταλλικών θερμομονωτικών πετασμάτων στη στέγη και στα πλευρικά τοιχώματα. Τα θερμομονωτικά πετάσματα αποτελούνται από δύο ελαφρά διαμορφωμένα, γαλβανισμένα και προβαμμένα μεταλλικά ελάσματα και από μονωτικό δομικό πυρήνα σκληρού αφρού πολυουρεθάνης.
Τα όποια τοιχία διαμορφώσεων επενδύονται με πέτρα της περιοχής. Το κτίριο διασωστών στο σταθμό "Βάκχο" επενδύεται ομοίως με πέτρα. Τα στέγαστρα, καθώς και οι πλατφόρμες επιβίβασης υλοποιούνται με μεταλλικές κατασκευές, με ως επί το πλείστον γαλβανισμένα στοιχεία.