Ανάπλαση παραλίας Θεσσαλονίκης

Σήμερα που οι πόλεις αναζητούν διεξόδους - οάσεις μέσα στην πυκνότητα και στην εντατική χρήση του πολεοδομικού τους ιστού, με την έκλειψη του φυσικού τοπίου μέσα σ' αυτές, το νερό γίνεται ένα πολύτιμο κοίτασμα, ένα τοπίο / σημείο αναφοράς, που όσες το διαθέτουν στην όποια του μορφή –θάλασσα, λίμνη, ποτάμι– το αξιοποιούν ως εκείνο τον ελκυστικό τόπο, που μπορεί να αποτελέσει τον πιο αναβαθμισμένο συλλογικό κοινωνικό χώρο. Η αναβαθμισμένη θέση του υγρού στοιχείου επιτρέπει την εγκατάσταση λειτουργιών και μορφών που δύσκολα θα μπορούσαν να βρουν αλλού τόσο πλήρη κοινωνική συναίνεση. Ο σχεδιασμός μιας παράκτιας αστικής περιοχής δίνει σήμερα στους αρχιτέκτονες την ευκαιρία να υλοποιήσουν μια ιδιαίτερη αστική πολυλειτουργικότητα, που είναι όλο και περισσότερο ζητούμενη στην εποχή μας. Σε ένα τοπίο με το φόντο και την ατμόσφαιρα που μόνο το νερό μπορεί να δημιουργήσει, οι δημότες επιθυμούν να διασκεδάσουν, να περπατήσουν και να χαλαρώσουν, να βρεθούν σε ένα ήσυχο περιβάλλον και να διαβάσουν, να συναντηθούν.

Η Νέα Παραλία της Θεσσαλονίκης είναι ένας γραμμικός τόπος με περιορισμένο σχετικά βάθος και μεγάλο μήκος, γεγονός που του προσδίδει ακριβώς τα χαρακτηριστικά του "μετώπου", του λεπτού φλοιού, που απλώνεται επάνω στο δύσκολο και προκλητικό όριο μεταξύ στεριάς και θάλασσας, μεταξύ φυσικού και κατασκευασμένου τοπίου. Ο σχεδιασμός σε αυτό το όριο οφείλει να συνυπάρξει και να συνδιαλλαγεί με το υδάτινο στοιχείο, δηλαδή τη φύση στην πιο ασταθή της μορφή. Ιδιαίτερα το θαλάσσιο φόντο στον κόλπο της Θεσσαλονίκης αποτελεί το εκπληκτικό αυτό σκηνικό, στο οποίο το εφήμερο και το μεταβλητό είναι τα κυρίαρχα στοιχεία που δημιουργούν μια διαφορετική κάθε φορά ατμόσφαιρα. Η όποια επέμβαση σ' αυτό το φόντο, παίρνει το χρώμα του, υπάρχει επειδή υπάρχει αυτό, δεν μπορεί να το ανταγωνιστεί παρά να συνυπάρξει και να κερδίσει λίγη από την ακούραστη αίγλη του.
Για το μέτωπο της Νέας Παραλίας διακρίναμε δύο σημαντικά χαρακτηριστικά, τα οποία οριοθετούν τις βασικές επιλογές της πρότασης.

Η πορεία επάνω ακριβώς στο όριο μεταξύ στεριάς και θάλασσας, το πλακόστρωτο της παραλίας, με τα χαρακτηριστικά της γραμμικότητας, της συνέχειας, το ανοικτό και μη διακοπτόμενο οπτικό πεδίο, την αίσθηση του απείρου λόγω της έντονης παρουσίας του νερού, τη γραμμή του ορίζοντα μέσα στη θάλασσα, που άλλοτε διαγράφεται έντονη και καθαρή και άλλοτε χάνεται εντελώς, ενοποιώντας με εντυπωσιακά αποτελέσματα, τον ουρανό με τη θάλασσα. Το κρηπίδωμα της παραλίας είναι ιδανικός τόπος περιπάτου, χωρίς διακοπές και οχλήσεις. Ο "περιπατητής" είναι εκτεθειμένος στο φως, στην ανοικτή προοπτική, σε μια συνεχή πορεία επάνω στο γοητευτικό όριο μεταξύ των αντιθέτων: τη σταθερότητα του συμπαγούς κρηπιδώματος και την αστάθεια και διαύγεια του υγρού στοιχείου. Στην εσωτερική πλευρά του κρηπιδώματος προσφέρεται η εναλλακτική δυνατότητα μιας σκιασμένης διαδρομής - αλέας, η οποία δημιουργεί μια διαφοροποιημένη σε ποιότητες διαδρομή, οριοθετείται από τα δέντρα και διαμορφώνει μια ενιαία εικόνα στη θέα του μετώπου από τη θάλασσα.

Στον αντίποδα της γραμμικής πορείας διαμορφώνονται, στην εσωτερική πλευρά, 12 χώροι πρασίνου ως μια αλληλοδιαδοχή "πράσινων δωματίων - κήπων" με ένα ιδιαίτερο θεματικό χαρακτηριστικό ο καθένας. Η επιλογή αυτού του όρου, δωμάτια - κήποι, προλέγει τις προθέσεις: πρόκειται για μια διαδοχή χώρων που επιχειρούν να διατηρήσουν την οικεία ατμόσφαιρα του ιδιωτικού, διαμορφώνοντας, ωστόσο, το δημόσιο χώρο. Οι κήποι, σε αντίθεση με το πλακόστρωτο της παραλίας, είναι προστατευμένοι χώροι, έχουν τη δική τους εσωστρέφεια, ακολουθούν άλλους δρόμους συνθετικής γλώσσας, εξυμνώντας το οικείο και το ιδιωτικό, δημιουργώντας νέους συλλογικούς χώρους σε μια κλίμακα τοπική.
Ο σχεδιασμός για το μέτωπο της Νέας Παραλίας έγινε λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη την προσβασιμότητα σε όλους τους χώρους τόσο από άτομα με αναπηρίες, όσο και από άτομα με ιδιαίτερες ανάγκες όπως ηλικιωμένους, εγκύους γυναίκες, παιδιά κτλ.
Ξεκινώντας από το Λευκό Πύργο συναντάμε διαδοχικά τους παρακάτω κήπους:

Ο κήπος του Αλέξανδρου
Μετά από την κατάργηση πολλών σκληρών δαπέδων, έχει γίνει πιο πράσινος και φιλικός προς το χρήστη και επιτρέπει την οικειοποίηση του χώρου, κυρίως του χλοοτάπητα, τις ηλιόλουστες ημέρες, αφού προσφέρει ευχάριστη θέα προς τη θάλασσα.
Το κεντρικό ενιαίο σκληρό δάπεδο ενισχύθηκε με την τοποθέτηση 33 χαμηλών πιδάκων νερού. Η ροή του νερού είναι χαμηλή και σταθερή, δημιουργώντας μια ευχάριστη ατμόσφαιρα με το χαλαρό και συνεχή ήχο της, ο οποίος είναι αισθητός λόγω της ποσότητας των πιδάκων. Το ενιαίο σκληρό δάπεδο και ο τονισμός της υπάρχουσας χάραξης με το στοιχείο του νερού, δημιουργεί ένα εντυπωσιακό υπόβαθρο για το γλυπτό που είναι πλέον σημείο αναφοράς του παραλιακού μετώπου.
Ο κήπος του απογευματινού ήλιου
Ο κεκλιμένος κήπος υψώνεται με χαμηλή κλίση από το πλακόστρωτο της παραλίας προς το δρόμο. Η κλίση διαμορφώνεται με χώμα σαν φυσική μαλακή πλαγιά στην οποία η άνοδος γίνεται με διαδρομές από ομαλές ράμπες που ακολουθούν την κλίση. Καθιστικά διαμορφώνονται κατά μήκος των διαδρομών. Η δημιουργία της τεχνητής αυτής πλαγιάς, δίνει την ευκαιρία διαμόρφωσης ενός σημείου θέασης προς τη θάλασσα, το οποίο μπορεί να γίνει ιδιαίτερα αγαπητό και ζωντανό από την παρουσία του κόσμου, ιδιαίτερα τις απογευματινές ώρες
Ο κήπος της άμμου
Διατηρήθηκε και εκσυγχρονίσθηκε το πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής  ενώ στο υπόλοιπο τμήμα κατασκευάστηκαν δύο γήπεδα και ένας παιδότοπος.
Ο κήπος των εποχών 
Διαμορφώνεται ως ένα φυσικό λιβάδι "σπαρμένο" με την άγρια βλάστηση του ελληνικού τοπίου. Η φύτευση του κήπου των εποχών, αποτελεί ένα παλίμψηστο χρωμάτων και φυτικών συνδυασμών. Η αίσθηση του εφήμερου και του μεταβλητού, ο κύκλος της βλάστησης - ως κύκλος ζωής - γίνεται το ερμηνευτικό κλειδί για την "κατανόηση" αυτού του κήπου. Μέσα στον κήπο, στην πλαγιά ενός κατασκευασμένου λόφου διαμορφώθηκε ένα υπαίθριο αμφιθέατρο.
Ο κήπος του Οδυσσέα Φωκά
Αποτελεί έναν από τους πιο καλοδιατηρημένους χώρους πρασίνου, του οποίου η επιφάνεια έχει σχεδόν διπλασιαστεί μετά από την απομάκρυνση των γηπέδων. Ένα διακοπτόμενο τοιχείο από πετροκάλαθα, του οποίου τα τμήματα ακολουθούν διαφορετικές χαράξεις, διαμορφώνεται προς την πλευρά του δρόμου και απομονώνει ακουστικά τον Κήπο από τη Λεωφόρο.
Ο κήπος της Μεσογείου
Είναι ο πλέον "πράσινος" κήπος της Νέας Παραλίας. Έχει ενισχυθεί από πολλές ελιές, πεύκα, τζιτζιφιές και πολλά άλλα είδη της μεσογειακής χλωρίδας.
Ο κήπος των γλυπτών
Πρόκειται για ένα "πράσινο δωμάτιο τέχνης", περίκλειστο με τοίχο από τις τρεις του πλευρές και ανοικτό προς τη θάλασσα. Είναι ένας τόπος μέσα στην πόλη που επιχειρεί τη συνύπαρξη της τέχνης και του δημόσιου χώρου. Η τέχνη εκτίθεται αλλά και συμμετέχει στη διαμόρφωση ενός αστικού χώρου. Τα έργα τέχνης εντάσσονται στο δημόσιο χώρο, πατάνε στο έδαφός του, δεν είναι τοποθετημένα σε βάθρο, είναι πιο οικεία και προσιτά από ό,τι μέσα σε ένα μουσείο ή μια αίθουσα τέχνης.
Ο κήπος του ήχου 
Ο κήπος του ήχου είναι ένα δάσος από υψίκορμα δέντρα, φυτεμένα επάνω σε τετραγωνικό κάνναβο σε μαλακό έδαφος. Οριοθετείται από ένα κανάλι νερού, που κατασκευάζεται παράλληλα με το όριο της θάλασσας.
Ο κήπος των ρόδων
Διαμορφωμένος ως ένα εκπαιδευτικό εργαστήριο γύρω από όλα τα θέματα του κόσμου των καλλωπιστικών φυτών, της βλάστησης, του κύκλου της ζωής, της προστασίας και συνετής διαχείρισης της φύσης, αποτελεί τον ιδανικό τόπο σχολικών επισκέψεων. Κήπος που συνδυάζει την εσωστρέφεια με την περίκλειστη διαφάνεια της ξύλινης περιμετρικής κατασκευής που φιλοξενεί επιπλέον έναν παιδότοπο.
Ο κήπος της μνήμης
Είναι ουσιαστικά ένας κενός χώρος, μια "ρωγμή" στο παρελθόν της πόλης. Με τη φύτευση δύο συστοιχιών δέντρων που ακολουθούν τις πλευρές του οικοπέδου του διατηρητέου κτιρίου και το ενιαίο σκληρό δάπεδο με τα στοιχισμένα παρτέρια, εντείνεται η αίσθηση της προοπτικής. Η σύνθεση του κήπου ανακαλεί τις λεπτές αποχρώσεις της μνήμης, που δεν συντίθεται μόνο από εικόνες, αλλά είναι ένα πλέγμα ποικίλων αισθήσεων, ευωδιών, ήχων. Τα αρωματικά φυτά και βότανα (ρίγανη, θυμάρι, μέντα, δενδρολίβανο, μαντζουράνα), ανακαλούν μυρωδιές του παρελθόντος, και συμπαρασύρουν συνειρμικά οικείες εικόνες από τα τοπία που χάθηκαν.
Ο κήπος του νερού
Είναι ένας χώρος, στον οποίο το νερό είναι το κυρίαρχο στοιχείο που οργανώνει και συνθέτει τη συνολική του ατμόσφαιρα. Μια ξύλινη πέργκολα κατασκευάζεται σε όλο το μήκος του κήπου. Από την πλευρά του δρόμου ένας τοίχος, στον οποίο το νερό κυλάει και πέφτει με ένταση, ενισχύει την παρουσία του σ' αυτόν τον κήπο.
Ο κήπος της μουσικής
Ο χώρος προσφέρεται για υπαίθριες, μικρές, μουσικές εκδηλώσεις. Οι χαράξεις οριοθέτησης του κήπου παίρνουν υπόψη τους τη στροφή του παραλιακού μετώπου σ' αυτό το σημείο και την άμεση επαφή του με τον αστικό ιστό, δίνοντας το έναυσμα νέων συνθετικών χαράξεων για το σχεδιασμό του περιβάλλοντος χώρου του Μεγάρου Μουσικής και κατόπιν του θαλάσσιου μετώπου.