Κτίριο γραφείων στην Κωνσταντινούπολη με πιστοποίηση LEED Gold

Το τεχνολογικό πάρκο της τουρκικής τράπεζας Garanti Bank BBVA βρίσκεται στην περιοχή Pendik στην Κωνσταντινούπολη, κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο Sabiha Gökçen, σε μια έκταση, όπου προϋπήρχε ένα εργοστάσιο χημικών. Ήδη από τα πρώτα στάδια του σχεδιασμού της νέας χρήσης προβλέφθηκε η κατεδάφιση του παλαιού εργοστασίου και τα απόβλητα της κατεδάφισης κατανεμήθηκαν σε κατηγορίες και στάλθηκαν για ανακύκλωση. Λόγω της ιδιαιτερότητας της προηγούμενης χρήσης το έδαφος ελέγχθηκε για πιθανή μόλυνση και τα πεύκα που προϋπήρχαν στην έκταση διατηρήθηκαν, ενώ κάποια από αυτά μεταφέρθηκαν σε διαφορετικά σημεία στον περιβάλλοντα χώρο του νέου κτιρίου.
Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός επηρεάστηκε σημαντικά από την τοπογραφία και τα χαρακτηριστικά του φυσικού περιβάλλοντος της γειτονικής περιοχής του αεροδρομίου. Η σύνθεση ενός κτιρίου, το οποίο θα δημιουργεί στους χρήστες του και στους διερχόμενους την αίσθηση της ηρεμίας που πηγάζει από το φυσικό περιβάλλον, σε αντίθεση με το χαοτικό περιβάλλον των παρακείμενων αυτοκινητοδρόμων και του άναρχου αστικού ιστού που περιβάλλει το κτίριο, αποτέλεσε την κεντρική ιδέα του σχεδιασμού.

Αρχιτεκτονική και κατασκευή
Οι νέες εγκαταστάσεις της τράπεζας αποτελούνται από ένα μονολιθικό γυάλινο κτιριακό όγκο με τους κυρίως εργασιακούς χώρους, ο οποίος "αιωρείται" επάνω σε τεχνητούς λόφους, που στεγάζουν ποικίλες συμπληρωματικές λειτουργίες, όπως δύο αμφιθέατρα των 600 και 200 θέσεων αντίστοιχα, αίθουσες συνεδριάσεων, καφετέριες κ.ά. Η συνολική επιφάνεια του κτιρίου είναι 142.000 m², κατασκευάστηκε σε μια έκταση 51.000 m² και το κτιριολογικό του πρόγραμμα οργανώνεται σε τρεις τομείς: σε 53.500 m² χώρων γραφείων ανοιχτής διάταξης, σε 16.000 m² για αμφιθέατρα, χώρους εκπαίδευσης και καφετέριες και σε 72.500 m² για χώρους στάθμευσης, κέντρο δεδομένων, αθλητικό κέντρο, χώρους αρχείων και λοιπούς κοινόχρηστους και βοηθητικούς χώρους.
Ο αυστηρός, υπερυψωμένος οριζόντιος όγκος με τις ενιαίες γυάλινες όψεις έρχεται σε αντίθεση με την εσωτερική διαμόρφωση του κτιριακού όγκου, όπου κυριαρχούν τα εκτεταμένα κενά που διατρέχουν ολόκληρο το ύψος του κτιρίου και δημιουργούν μια ευχάριστη εναλλαγή ανοικτών και κλειστών χώρων. Η αποδόμηση του κτιρίου μέσω των κενών οδηγεί στη διάκριση πέντε επί μέρους κτιριακών όγκων, που συνδέονται μεταξύ τους με γέφυρες, οι οποίες καλύπτουν αποστάσεις μεγαλύτερες από 30 m. Πρόκειται για κατασκευές με φέροντα οργανισμό από χαλύβδινα στοιχεία και περιβάλλονται από γυάλινες επιφάνειες κατά αντιστοιχία με τις όψεις του κτιρίου.
Η κατασκευή του κτιρίου έγινε με φέροντα οργανισμό από στοιχεία οπλισμένου σκυροδέματος. Ειδικά στους ορόφους των γραφείων τα τέσσερα επίπεδα διαμορφώθηκαν με μυκητοειδείς πλάκες για την απουσία των δοκών. Η ιδιαιτερότητα της κατασκευής έγκειται στο ότι στα επίπεδα των γραφείων, προκειμένου να ελευθερωθεί η περίμετρος των χώρων, ο άξονας των υποστυλωμάτων βρίσκεται σε υποχώρηση 5,5 m σε σχέση με την όψη, με αποτέλεσμα τα άκρα κάθε πλάκας να αποτελούν πρόβολο. Σε ορισμένα σημεία η γεωμετρία του κτιρίου οδήγησε στο σχηματισμό μεγαλύτερων προβόλων, οι οποίοι ενισχύθηκαν με σύμμεικτες δοκούς στην οροφή. Μια ακόμα πρόκληση κατά το σχεδιασμό του κτιρίου ήταν και η διαμόρφωση ενός αμφιθεάτρου 600 θέσεων στο επίπεδο του ισογείου και η σύνδεσή του με το φέροντα οργανισμό του κτιρίου και κυρίως των υπερκείμενων ορόφων, με τρόπο που να εξασφαλιστεί η απουσία υποστυλωμάτων σε ένα χώρο διαστάσεων 65 m και 35 m.
Η σύνθεση των εσωτερικών χώρων έγινε με κριτήριο την ευελιξία και την εξασφάλιση φυσικού φωτισμού. Η ανοικτή κάτοψη των χώρων γραφείων, καθώς και η υποχώρηση των υποστυλωμάτων από τις όψεις επιτρέπουν την προσαρμογή της εσωτερικής διάταξης στις ιδιαιτερότητες της εκάστοτε χρήσης. Η διαμόρφωση του κελύφους, τόσο στο εξωτερικό του κτιρίου όσο και στις εσωτερικές όψεις προς τα αίθρια με υαλοστάσια επιτρέπει το φυσικό φωτισμό των χώρων εργασίας καθώς και των χώρων κυκλοφορίας και στάσης. Η πρόσβαση στο εσωτερικό του κτιρίου γίνεται από τις αυλές που διαμορφώνονται ανάμεσα στους τεχνητούς λόφους και η κίνηση ρέει ευχάριστα μέσω των διαδρόμων - γεφυρών, οι οποίες παρέχουν ευχάριστες θεάσεις του κτιρίου και του περιβάλλοντος χώρου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η διαμόρφωση του ισογείου, το οποίο χαρακτηρίζεται από μια διαδοχή ανοικτών και κλειστών χώρων, όπως αυτοί διαμορφώνονται κάτω από τους τεχνητούς λόφους. Ο χρήστης κινείται σε ένα μονοπάτι ανάμεσα στους πράσινους λόφους, μέσω του οποίου καθοδηγείται στις διαφορετικές εισόδους και χρήσεις του κτιρίου, ενώ παράλληλα μπορεί να απολαύσει και να αναπαυτεί σε ένα ευχάριστο περιβάλλον όπου κυριαρχούν οι διαμορφώσεις με φυτά και στοιχεία νερού.

Στοιχεία βιωσιμότητας
Ο σχεδιασμός και η κατασκευή του κτιρίου ακολουθεί τις αρχές της βιωσιμότητας, εφαρμόζοντας στρατηγικές παθητικού και ενεργειακού σχεδιασμού, γεγονός που συνετέλεσε στη πιστοποίησή του με LEED Gold.
Κατά το σχεδιασμό του γυάλινου κελύφους δόθηκε βαρύτητα τόσο στη θερμομονωτική του προστασία, όσο και στην ακουστική μόνωση, καθώς το κτίριο γειτνιάζει με αυτοκινητόδρομους έντονης όχλησης. Οι δικέλυφες όψεις του κτιρίου κατασκευάστηκαν από διαυγές γυαλί και διαθέτουν ενσωματωμένο δυναμικό σύστημα σκίασης. Στα σημεία των κενών η γυάλινη όψη δεν διακόπτεται, ώστε η κατασκευή να δίνει την εντύπωση του ενιαίου κτιριακού όγκου. Οι τεχνικές δυσκολίες για τη στήριξη αυτών των κατασκευών, οι οποίες καλύπτουν δύο κενά μήκους 32 m και 28 m, ήταν μεγάλες, κατατάσσοντάς τες στις μεγαλύτερες κατασκευές αυτού του είδους παγκοσμίως.
Για τη θέρμανση, ψύξη και αερισμό των εσωτερικών χώρων εφαρμόστηκε σύστημα κλιματισμού μεταβλητού όγκου αέρα. Για τη θέρμανση και ψύξη του κτιρίου, στο οποίο εργάζονται περισσότεροι από 4.000 υπάλληλοι, εφαρμόστηκαν περισσότεροι από 3.000 τερματικές μονάδες στο δάπεδο μπροστά από το γυάλινο κέλυφος, εξασφαλίζοντας έτσι ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία στη διαρρύθμιση και μειώνοντας το απαιτούμενο ύψος του δαπέδου. Για τον αερισμό των εσωτερικών χώρων χρησιμοποιήθηκαν περισσότεροι από 1.000 αεραγωγοί, οι οποίοι παρέχουν ανά ώρα περίπου 1,2 εκατομμύρια m³ δροσερού και φρέσκου αέρα.
Ένα ακόμα στοιχείο βιωσιμότητας κατά το σχεδιασμό του κτιρίου είναι η διαχείριση του βρόχινου νερού. Το κτίριο διαθέτει δύο δεξαμενές συλλογής του βρόχινου νερού, χωρητικότητας 1.250 και 800 τόνων αντίστοιχα, και το νερό που συλλέγεται φιλτράρεται και επαναχρησιμοποιείται στα καζανάκια των WC. Αν και οι καθημερινές ανάγκες του κτιρίου σε νερό είναι μεγάλες (καταναλώνονται περίπου 300 τόνοι νερού ημερησίως) μέσω της ανακύκλωσης του βρόχινου νερού μειώνεται σημαντικά η κατανάλωση νερού του δικτύου.