"Σαλαμίς", εξοχική κατοικία στη Σαλαμίνα
To τοπίο της Σαλαμίνας, η γεωγραφία και η ιδιαίτερη οικιστική ανάπτυξη του νησιού, αποτέλεσαν την αφετηρία του σχεδιασμού αυτής της μικρής εξοχικής κατοικίας στο Αιάντειο.
Στο μικρό και επίπεδο οικόπεδο της οδού Ιάσονος τα μόνα αξιοσημείωτα στοιχεία είναι μια μεγάλη ελιά και ένα παλιό πηγάδι. Η έλλειψη εξωτερικών σημείων αναφοράς αλλά και η απροσδιοριστία του γύρω οικισμού, του ορίου του δρόμου και του οικοπέδου στρέφουν την κατοικία προς τα μέσα. Η εσωστρέφεια αγκυρώνει το σπίτι γύρω από την ελιά και το πηγάδι, δημιουργώντας αυλές που αξιοποιούν το μικρόκλιμα και οριοθετούν την ύπαιθρο από μέσα.
Εξωτερικά οι συμπαγείς τοίχοι δίνουν την εντύπωση μιας μονολιθικής κατασκευής, που όμως μέσα της κρύβει μια μεγάλη κεντρική αυλή. Μία στενή πύλη οδηγεί από το δρόμο στο εσωτερικό της και μία δεύτερη, τοποθετημένη αντιδιαμετρικά, οδηγεί στον πίσω κήπο με τη μικρή πισίνα. Μέσα στην αυλή τέσσερα ζεύγη συρόμενων υαλοστασίων μοιράζουν το χώρο στα τέσσερα: δύο κλειστά και δύο υπαίθρια δωμάτια στεγάζουν τους κύριους χώρους διημέρευσης και αφήνουν μία μικρότερη αυλή εισόδου και μία μεγαλύτερη με την υπάρχουσα ελιά. Καθώς τα υαλοστάσια μετακινούνται η εξωτερική σταθερότητα του μονολιθικού κτίσματος ανατρέπεται και η ισορροπία μεταξύ κλειστού και υπαίθριου αλλάζει. Όταν μαζί με τα υαλοστάσια ανοίξουν και οι δύο εξωτερικές πύλες δημιουργείται ένας διαμπερής υπαίθριος χώρος που διατρέχει το σπίτι χωρίζοντας το στα δύο.
Γύρω από την κεντρική αυλή οι τέσσερις τοίχοι φέρουν όλη την απαραίτητη οικοσκευή στις εσοχές της κουζίνας και του καθιστικού. Τα υπόλοιπα ιδιωτικά δωμάτια της κατοικίας είναι ενσωματωμένα σαν κοιλότητες μέσα στους τοίχους, όπου δευτερεύοντες αυλές αφήνουν το φως και τον αέρα να διεισδύσει. Στο εσωτερικό της αυλής μια ελαφριά μεταλλική κατασκευή λειτουργεί αντιστικτικά με τους παχείς τοίχους και ενισχύει τον αμφίσημο χαρακτήρα της κατοικίας: οχυρωμένη ή διαμπερής, συμπαγής ή διάφανη, μονολιθική ή ελαφριά. Περικυκλωμένος από τη συμβατική κατασκευή από μπετόν και πλήρωση από τούβλα, ο μεταλλικός φορέας φαίνεται παράταιρος στη στεριά, θυμίζοντας περισσότερο τον τρόπο κτισίματος των καραβιών στο κοντινό ναυπηγείο. Βαμμένος με μίνιο καραβίσιο και σε τόνους της σκουριάς αποτελεί φόρο τιμής στην ναυτική ιστορία του νησιού, στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, στα μικρά φέρρυ που συνδέουν τη Σαλαμίνα με τη στεριά. Σαν ένα κατάστρωμα στη μέση του ελαιώνα, όταν κανείς ανέβει την κτιστή μέσα στον τοίχο σκάλα, μπορεί να αγναντέψει τις στέγες των γύρω σπιτιών, τους ορεινούς όγκους και τη θάλασσα πέρα από τον ελαιώνα.
Στοιχεία έργου
Αρχιτεκτονική μελέτη:
AREA (Architecture Research Athens), Στυλιανή Δαούτη, Γιώργος Μητρούλιας, Μιχαήλ Ραφτόπουλος
Συνεργάτες:
Αθηνά Φουστέρη, Αναστάσης Παπαδάκης
Στατική μελέτη:
Θάνος Γιαννιμάρας, Νίκος Ρόσης
Η/Μ μελέτη:
Πάνος Καμπούκος / Greater Space
Αρχιτεκτονική τοπίου:
Άννα Αμπατζή, AREA (Architecture Research Athens)
Κατασκευή:
AREA (Architecture Research Athens)
Εμβαδό:
105 m²
Κατασκευή:
2020
Φωτογραφίες:
Γιώργης Γερολύμπος (αρχιτεκτονική), AREA (φωτογραφίες μοντέλου)
ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΤΟ KTIRIO.GR
https://ktirio.gr/el/%CE%BA%CF%84%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%B1/%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CE%B5%CF%82/%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CF%82-,-%CE%B5%CE%BE%CE%BF%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%AF%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CE%BD%CE%B1#sigProIdc7c2fcda46