Πέτρινες κατοικίες στη Μάνη
Οι κατοικίες βρίσκονται σε έναν τυπικό ελαιώνα της μεσσηνιακής Μάνης στους πρόποδες του Ταΰγετου με θέα προς τη θάλασσα. Τα κτίρια είναι τοποθετημένα με κατεύθυνση από το βουνό προς τη θάλασσα και αποτελούνται από έξι πέτρινους όγκους, σε απόσταση μεταξύ τους. Οι πέτρινοι όγκοι προσαρμόζονται στο ανάγλυφο του εδάφους, διαφοροποιούμενοι ως προς τη στάθμη τους και τη λειτουργία τους.
Ενταγμένα στην κλίμακα του ελαιώνα τα πέτρινα κτισμάτα με τη σύνθεση τους δημιουργούν ποιοτικούς ενδιάμεσους χώρους με χαρακτηριστικά "γειτονιάς", άλλοτε ανοικτής όπως στις αυλές εισόδου και άλλοτε κλειστής, όπως στις τραπεζαρίες, παραφράζοντας στοιχεία των μανιάτικων οικισμών με σύγχρονο τρόπο.
Η σύνδεση των πέτρινων όγκων γίνεται με μεταλλικά και γυάλινα στοιχεία, το όριο μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού χώρου χάνεται και ο χρήστης έχει άμεση επαφή με τον ελαιώνα και τη θέα προς τη θάλασσα ή το βουνό.
Κατά μήκος της κτιριακής ενότητας γυάλινες σχισμές τόσο στις όψεις, όσο και στην οροφή αναδεικνύουν την αυτοτέλεια των όγκων, ενώ στο εσωτερικό των κατοικιών κάνουν αντιληπτή τη συνέχειά τους καθ' ύψος, δίνοντας μια οπτική στο χρήστη σαν να βρίσκεται σε υπαίθριο χώρο με το φυσικό φωτισμό που διαπερνάει και λούζει τους πέτρινους τοίχους. Αυτές οι σχισμές συνεχίζονται και στον κατακόρυφο άξονα με την τοποθέτηση ανοιγμάτων όπως είναι οι είσοδοι των κατοικιών και οι υαλοπίνακες προς το βουνό και τη θάλασσα.
Στα μεταλλικά στέγαστρα χρησιμοποιήθηκαν θερμομονωτικά πετάσματα πάχους 8 cm και υαλοπίνακες επάνω σε γαλβανισμένες κοιλοδοκούς. Εσωτερικά στις οροφές αναρτήθηκαν βιομηχανικές σχάρες στη μία κατοικία και πετάσματα από κόντρα πλακέ σημύδας στην άλλη. Η διαφάνεια του γυαλιού και ο βιομηχανικός χαρακτήρας των μεταλλικών κατασκευών σε "διάλογο" με τους κλειστούς πέτρινους όγκους δημιουργεί εντάσεις και ενδιαφέροντες χώρους.
Παραδοσιακά υλικά, όπως η πέτρα, το ξύλο και τα καλάμια, εφαρμόστηκαν με σύγχρονο τρόπο, με χαρακτηριστικότερα παραδείγματα το πέτσωμα της στέγης, τα γωνιακά ανοίγματα στους τοίχους και στην οροφή της κουζίνας.
Οι στέγες κατασκευάστηκαν από λευκή ξυλεία και αντί πετσώματος τοποθετήθηκαν πετάσματα από κόντρα πλακέ σημύδας, καλύπτοντας τη φέρουσα κατασκευή της στέγης. Ο τρόπος εφαρμογής της επένδυσης δίνει έναν πιο ελαφρό, σχεδόν "χάρτινο", χαρακτήρα στην ξύλινη στέγη. Στην πλάκα της οροφής της κουζίνας τοποθετήθηκε μεταλλικός σκελετός γυψοσανίδας, επάνω στον οποίο στηρίχτηκε καλαμωτή.
Η πέτρα που χρησιμοποιήθηκε αποτελεί προϊόν εκσκαφής της οικοδομής, μειώνοντας κατά πολύ το κόστος της εμφανούς λιθοδομής. Για τις γωνίες των κτιρίων λαξεύτηκε η ίδια πέτρα και τα πρέκια των ανοιγμάτων κατασκευάστηκαν από έγχρωμο οπλισμένο σκυρόδεμα στην απόχρωση του αρμού.
Οι κλίμακες κατασκευάστηκαν από μεταλλικές λάμες, επάνω στις οποίες τοποθετήθηκε στραντζαριστή λαμαρίνα. Για το κιγκλίδωμα της σκάλας και του μεταλλικού παταριού χρησιμοποιήθηκε διάτρητη λαμαρίνα, στερεωμένη σε σκελετό από στραντζαριστά και ως κουπαστή στο τελείωμα της λαμαρίνας τοποθετήθηκε λάμα. Το φως διαπερνά τη διάτρητη λαμαρίνα, προσδίδοντας στο κιγκλίδωμα έναν πιο ελαφρό, σκηνικό χαρακτήρα.
Η διάτρητη λαμαρίνα χρησιμοποιήθηκε επίσης στα παντζούρια της κατοικίας, λειτουργώντας λόγω της ημιδιαφάνειας της και ως "κουρτίνα". Τοποθετήθηκε σε τελάρο μεταλλικής γωνίας, "πρόσωπο" με τη λιθοδομή.
Για τα δάπεδα έχει χρησιμοποιηθεί μάρμαρο Κοκκιναρά χτυπητό και βουρτσισμένο, με τους αρμούς κενούς, ώστε να δίνουν την εντύπωση ότι απλώς ακουμπούν στο έδαφος. Στα υπνοδωμάτια τοποθετήθηκε πλωτό δρύινο δάπεδο, προγυαλισμένο. Οι σκάλες διαμορφώθηκαν από λαμαρίνα στη στράντζα, η οποία κατόπιν βάφτηκε.
Στοιχεία έργου:
Αρχιτεκτονική μελέτη: hhharchitects - Νικήτας Χατζημιχάλης & Ιωάννα Χολέβα
Στατική μελέτη: Ιωάννης Σπηλιώτης
H/M μελέτη: Αλέξιος Τσάλλος
Επίβλεψη: hhharchitects - Νικήτας Χατζημιχάλης & Ιωάννα Χολέβα
Κατασκευή: hhharchitects - Νικήτας Χατζημιχάλης & Ιωάννα Χολέβα
Τοποθεσία: Γονάτσα Νεοχωρίου, Μεσσηνιακή Μάνη
Συνολικό εμβαδό κτιρίων: 420 m²
Χρόνος μελέτης: 2008
Χρόνος κατασκευής: 2011 - 2015
Παρουσίαση: Νικήτας Χατζημιχάλης
Φωτογραφίες: Νίκος Δανιηλίδης
ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΤΟ KTIRIO.GR
https://ktirio.gr/el/%CE%BA%CF%84%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%B1/%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CE%B5%CF%82/%CF%80%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%BC%CE%AC%CE%BD%CE%B7#sigProIde597a82a1b