Κατοικία στη Λεμεσό σχεδόν μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης

Ο σχεδιασμός της κατοικίας στηρίχθηκε σε μινιμαλιστικές μορφολογικές επιλογές, οι οποίες έγιναν για να ξεχωρίσουν τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του, ενώ η ταύτιση του σχεδιασμού με μοντερνιστικά πρότυπα οδήγησε σ’ ένα αποτέλεσμα χωρίς διακοσμήσεις και υπερβολές. Έτσι, η κεντρική ιδέα αναλύεται στη σύνθεση δύο βασικών όγκων, οι οποίοι διαχωρίζονται με βάση τη λειτουργία τους αλλά και το υλικό τους –εμφανές σκυρόδεμα για τους κοινόχρηστους χώρους, λευκό χρώμα για τους ιδιωτικούς.
Γενικότερα, ο σχεδιασμός κινείται με απλές γεωμετρίες αγγίζοντας τις σύγχρονες μινιμαλιστικές τάσεις. Αυτή η λογική οδήγησε στη χρήση του ειλικρινούς εμφανούς σκυροδέματος, των μεγάλων ξύλινων επιφανειών και του ουδέτερου λευκού και γκρίζου χρώματος. Η διαφοροποίηση στο υλικό και στο χρωματισμό κάθε όγκου, ακολουθεί τη διαφοροποίηση στην εσωτερική του λειτουργία, ακολουθώντας τη θεμελιώδη ρήση του μοντερνισμού "η μορφή ακολουθεί τη λειτουργία" ("form follows function"). Η ίδια λογική ακολουθείται και στο εσωτερικό, αφού η προσπάθεια διατήρησης της απλότητας στη γεωμετρία εκφράζεται μέσα από το σχεδιασμό και την επιλογή των υλικών τόσο στη σκάλα, όσο και στη σταθερή επίπλωση.
Παράλληλα, σημαντικό σχεδιαστικό εργαλείο αποτέλεσε η βιοκλιματική προσέγγιση στο σχεδιασμό, που οδήγησε σε ένα κτίριο σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας (nZEB). Εφαρμόστηκαν πρακτικές παθητικού ηλιασμού και ηλιοπροστασίας, οι οποίες εκφράστηκαν τόσο μέσω της ίδιας της ογκοπλασίας του κτιρίου και της γεωμετρίας των ανοιγμάτων, όσο και με τη χρήση συσκευών ηλιοπροστασίας. Συγκεκριμένα, ο λευκός όγκος έχει διττό ρόλο, αφού πέραν της μορφολογικής σηματοδότησης του έργου, λειτουργεί και ως συσκευή παθητικής ηλιοπροστασίας του, αφού προβάλλεται με τέτοιο τρόπο ώστε να προστατεύονται οι χώροι του ισογείου, ενώ τα πλαίσια που σχηματίζει στον όροφο έχουν την ίδια παθητική λειτουργία. Ιδιαίτερη σημασία δόθηκε και στο φυσικό αερισμό του κτιρίου, αφού μέσω της διάταξης των ανοιγμάτων εξασφαλίζεται ο διαμπερής αερισμός του στην πλειονότητα των χώρων.Σχετικά με την εξασφάλιση του φυσικού φωτισμού για όλους τους χώρους, ο λευκός όγκος στον όροφο "αποκολλήθηκε" από τη γειτονική ημι-εφαπτόμενη οικοδομή, έτσι ώστε να μπορέσουν όλοι οι χώροι του να έχουν φυσικό φωτισμό, αφού τοποθετήθηκαν ανοίγματα και στις τέσσερις πλευρές του. Αυτή η κίνηση έδωσε τη δυνατότητα για δημιουργία ενός μικρού αιθρίου στο ισόγειο, το οποίο πέραν του φυσικού φωτός που παρέχει, ενοποιεί τον εσωτερικό με τον εξωτερικό χώρο δίνοντας μία αίσθηση συνέχειας στο χρήστη. Στα πλαίσια της παθητικής θωράκισης του κτιρίου, περιλαμβάνεται και η προσθήκη εσωτερικής και εξωτερικής θερμομόνωσης του κτιρίου από εξηλασμένη πολυστερίνη 8 cm, που πετυχαίνει ένα μέσο συντελεστή θερμοπερατότητας 0,349 W/K για τα κατακόρυφα στοιχεία και 0,365 W/K για τα οριζόντια, η οποία συνδυάζεται με τη χρήση θερμομονωτικών κουφωμάτων, τα οποία έχουν ένα μέσο συντελεστή θερμοπερατότητας 2,214W/K.
Η ολιστική προσέγγιση στον περιβαλλοντικό σχεδιασμό του κτιρίου, συμπληρώνεται από τα ενεργητικά συστήματα που τοποθετήθηκαν, τα οποία έρχονται να δράσουν συμπληρωματικά στον παθητικό χαρακτήρα του κτιρίου. Συγκεκριμένα, από πλευράς συστημάτων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τοποθετήθηκε φωτοβολταϊκό σύστημα ισχύος 3kW, καθώς επίσης ηλιακό θερμικό σύστημα για την παροχή ζεστού νερού χρήσης. Σχετικά με τα συστήματα θέρμανσης και ψύξης του κτιρίου, τοποθετήθηκε ενδοδαπέδια θέρμανση, η οποία λειτουργεί με ηλεκτρική αντλία θερμότητας υψηλής ενεργειακής απόδοσης και κλιματιστικές μονάδες Α+++ για την ψύξη του κτιρίου. Ο φωτισμός του γίνεται με φωτοδιόδους (LED), μία κίνηση η οποία στοχεύει στη μείωση των φορτίων για φωτισμό, καθώς επίσης και στη μείωση των θερμικών φορτίων που μπορεί να προέρχονται από παλαιότερες τεχνολογίες φωτισμού. Όλες οι πιο πάνω σχεδιαστικές κινήσεις, ενεργητικές και παθητικές, οδήγησαν σε μία σαφώς μειωμένη κατανάλωση ενέργειας, αφού οι ψηφιακές προσομοιώσεις που έγιναν για την ενεργειακή πιστοποίηση του κτιρίου με βάση την ευρωπαϊκή μεθοδολογία και λογισμικό, κατέδειξαν ότι το κτίριο υπολογίζεται να έχει ετήσιες πρωτογενείς ενεργειακές ανάγκες 71 kWh/m2 και ετήσιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα 21 kgCO2/m2, τη στιγμή που για να θεωρείται ένα κτίριο nZEB με βάση την κυπριακή νομοθεσία, μεταξύ άλλων πρέπει να έχει μέγιστη ετήσια κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας 100kWh/m2.
Τέλος το μικρό μέγεθος του οικοπέδου οδήγησε στην προσεκτική χωροθέτηση των χρήσεων, με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι πλήρως λειτουργική και με πλήρη εκμετάλλευση των περιβαλλοντικών συνθηκών για εξοικονόμηση ενέργειας και επίτευξη θερμικής άνεσης για τους χρήστες.