"Ομήρου" ανακαίνιση σε διατηρητέο νεοκλασικό κτίριο
Σε μία συνειδητή προσπάθεια αναζωογόνησης του κέντρου της Αθήνας με την επανένταξη παλαιών κτιρίων μέσα από νέες χρήσεις στον κοινωνικό και αστικό ιστό της πόλης, η δικηγορική εταιρεία POTAMITISVEKRIS επιλέγει να εγκαταστήσει τα γραφεία της σε ένα διατηρητέο νεοκλασικό κτίριο στο ιστορικό κέντρο της πόλης, που χαρακτηρίζεται από σημαντικά νεοκλασικά κτίρια του 19ου αιώνα, όπως η Αθηναϊκή Τριλογία -η Ακαδημία Αθηνών, η Εθνική Βιβλιοθήκη και το Πανεπιστήμιο- των αρχιτεκτόνων Christian and Theophil Hanssen και Ernst Ziller.
Το κτίριο οικοδομήθηκε το 1928 σε σχέδια του πανευρωπαϊκά διακεκριμένου αρχιτέκτονα της εποχής Κώστα Κιτσίκη, συνεργάτη του Ludwig Hoffmann, ο οποίος συνέβαλε στον εκσυγχρονισμό́ της ελληνικής αρχιτεκτονικής και τη διεθνή́ προβολή́ της. Αποτελείται από υπόγειο, ισόγειο και 6 ορόφους, συνολικού εμβαδού 2.500 m². Ο συντηρητικός και μονολιθικός χαρακτήρας των όψεων ακολουθεί τους κανόνες της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής με την τριμερή διάρθρωση -βάση , κορμός και στέψη- και μορφολογικά στοιχεία των αστικών κτιρίων της belle époque σε συνδυασμό με στοιχεία εκλεκτικιστικά και art déco: ανάγλυφα διακοσμητικά μοτίβα, μοτίβα κιγκλιδωμάτων και εξώθυρων από μορφοσίδηρο και λεπτομέρειες, που παραπέμπουν στην art nouveau.
Σε αντίθεση με τις όψεις, που έχουν διατηρηθεί στην αρχική τους κατάσταση, το εσωτερικό του κτιρίου, στο πλαίσιο ριζικής ανακαίνισης κατά τη δεκαετία του ΄80, είχε υποστεί ολική αποξήλωση των στοιχείων της αρχικής του μορφής. Ο νέος σχεδιασμός του εσωτερικού του κτιρίου αντλεί στοιχεία από την υλικότητα και τη μορφολογία των εισόδων των πρώτων πολυκατοικιών, που εμφανίστηκαν στη δυτική Ευρώπη των αρχών του 20ου αιώνα, και βασίστηκε στην τριμερή διάρθρωση των νεοκλασικών του όψεων.
Η "βάση", το ισόγειο, που αποτελεί το "κατώφλι" του κτιρίου και το επίπεδο στο οποίο βρίσκονται οι αίθουσες υποδοχής των πελατών. Η βασική σχεδιαστική κίνηση είναι το ενιαίο μαρμάρινο δάπεδο, σε μοτίβο που παραπέμπει σε εισόδους μεγάρων της εποχής. Το γεωμετρικό σχέδιο του μαρμάρινου δαπέδου "ξετυλίγεται" σε όλη την επιφάνεια του ισογείου. Οι διαχωριστικοί τοίχοι των αιθουσών με τις αντανακλαστικές τους βάσεις, που αντικατοπτρίζουν το μοτίβο του δαπέδου, μοιάζουν να ίπτανται στο χώρο και δημιουργούν οπτική συνέχεια. Το έπιπλο της γραμματείας μέσα από την αντανακλαστική του επιφάνεια γίνεται σχεδόν αόρατο. Οι πολλαπλές αντανακλάσεις του δαπέδου δίνουν την αίσθηση της διάθλασης, δημιουργώντας ποικίλες πλασματικές γεωμετρίες, ανάλογα με τη θέση του θεατή στο χώρο. Κάθε αίθουσα σηματοδοτείται από το δικό της χρώμα. Τα έργα τέχνης είναι κυρίως φωτογραφικά, έχοντας ως κεντρική θεματική τους απεικονίσεις της σύγχρονης Αθήνας.
Ο "κορμός" αποτελείται από τους πέντε ορόφους, που φιλοξενούν τα γραφεία των εργαζομένων.
Οι γραφειακοί χώροι διαχωρίζονται από ημιδιαφανή γυάλινα πετάσματα με ομιχλώδη μεμβράνη, που αφήνει τη βάση τους διάφανη και πυκνώνει στο κέντρο, ώστε να δημιουργούνται επάλληλα επίπεδα αντανάκλασης και διαφάνειας. Χωρίς να είναι κανείς απομονωμένος σε κλειστό χώρο αλλά ούτε εκτεθειμένος σε γραφεία ελεύθερης διάταξης, έχει επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον μέσα από τη διάχυση φυσικού φωτός, ενώ ταυτόχρονα είναι προστατευμένος από το πέπλο της «ομίχλης» και αντιλαμβάνεται την ύπαρξη άλλων ανθρώπων σαν σκιές περαστικών στην πόλη.
Κυρίαρχο στοιχείο των ορόφων είναι το μονολοθικό χειροποίητο έπιπλο της γραμματείας σχεδιασμένο ειδικά για το έργο, με παραπομπές στη μορφολογία θυρωρείων κτιρίων του μεσοπολέμου. Η βιβλιοθήκη είναι ειδικά σχεδιασμένη και κατασκευασμένη στο χέρι από τεχνίτες, και αποτελεί τον βασικό πυρήνα συγκέντρωσης και εργασίας των εργαζομένων, με περίπου 5.000 τόμους στη διάθεση τους.
Στοιχεία έργου
Αρχιτεκτονική μελέτη:
ΑΚΑ /Αποστόλου Κολάκη Αρχιτέκτονες
Συνεργάτης αρχιτέκτων:
Βίρνα Κούτλα
Κατασκευή:
Greid IKE– Σωτήρης Παπανικολάου
Η/Μ μελέτη:
TEKEM A.E.
Επίβλεψη:
ΑΚΑ + GREID
Εσωτερική διακόσμηση:
ΑΚΑ /Αποστόλου Κολάκη Αρχιτέκτονες
Μελέτη φωτισμού:
Δημήτρης Νασίκας
Συνολικό εμβαδό:
2500 m²
Χρόνος μελέτης:
2019
Χρόνος αποπεράτωσης:
2019
Ιδιοκτήτης:
POTAMITISVEKRIS
Φωτογραφίες:
Πάνος Κοκκινιάς