POLYTOPO - Στρατηγική ανακαίνισης διαμερισμάτων
Το POLYTOPO είναι μια πρόταση παρέμβασης στο εσωτερικό των διαμερισμάτων πολυκατοικιών στην Ελλάδα με χαμηλό κόστος, βασισμένη σε ένα νέο σύστημα κατασκευής που στοχεύει στην αναβάθμιση απαξιωμένων ιδιοκτησιών.
Η πολυκατοικία αποτελεί τον κτιριολογικό τύπο κατοικίας του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού των ελληνικών πόλεων. Συνδυάζει ένα ευρωπαϊκό κατασκευαστικό σύστημα οργανωμένης δόμησης με την τοπικότητα, την παράδοση και την ελληνικότητα.
Σήμερα, από τις 6.384.353 κατοικίες της χώρας το 44,7% βρίσκονται σε πολυκατοικίες, εκ των οποίων το 96,1% είναι σε αστικά κέντρα. Από αυτές, το 64,7% κατοικούνται ενώ το 35,3% είναι κενές (το μεγαλύτερο ποσοστό κενών κτιρίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση). Με την πτώση της οικονομικής δραστηριότητος πρόεκυψε το φαινόμενο των κενών διαμερισμάτων κυρίως στα αστικά κέντρα.
Παρόλο που τα διαμερίσματα των πολυκατοικιών δεν ανταποκρίνονται πλέον στο επιθυμητό επίπεδο ζωής του μέσου σημερινού κατοίκου, παραμένουν η μόνη διαθέσιμη λύση για μαζική κατοίκηση. Αναδύεται λοιπόν η αναγκαιότητα της εξεύρεσης λύσεων ώστε να αναβαθμιστεί και να επαναχρησιμοποιηθεί όλο το διαθέσιμο κτιριακό οικιστικό απόθεμα και συγχρόνως να ανανεωθεί και να εκσυγχρονιστεί η εικόνα του, δεδομένου ότι η χρήση του παραμένει η πιο οικονομική λύση στο θέμα της κατοικίας.
TOPOS είναι το πεδίο στο οποίο προτείνεται η παρέμβαση και αφορά κυρίως στο εσωτερικό των διαμερισμάτων και των φωταγωγών των πολυκατοικιών του ’55 -’75, καθώς είναι αυτά που χρήζουν άμεσης ανακαίνισης.
Διατηρώντας το κέλυφος του διαμερίσματος και κάποιες εσωτερικές τοιχοποιίες ο σκοπός είναι να γίνει ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των υλικών του διαμερίσματος, εντάσσοντάς τα στο νέο σχεδιασμό. Οι χώροι που συνήθως χρειάζονται ανακαίνιση, δηλαδή η κουζίνα και το λουτρό, τοποθετούνται μαζί σε ένα σημείο κοντά στο φωταγωγό, που χρησιμοποιείται ως ο κύριος αγωγός των υποδομών, εξυπηρετώντας τις λειτουργικές διαμορφώσεις που γίνονται στα διαμερίσματα.
To POLYTOPO, μια αρθρωτή μεταλλική κατασκευή, τοποθετείται στο διαμέρισμα. Οργανώνει το χώρο και γίνεται φορέας των υποδομών του. Αυτή η κατασκευή έχει τη δυνατότητα να μεταβάλλεται ανάλογα με τις ανάγκες του χρήστη.
Το TOPOS 1 είναι ένα διαμέρισμα 60 m2 σε πολυκατοικία του ’70, στον Κεραμεικό, στο οποίο έγινε η πρότυπη παρέμβαση προκειμένου να διατίθεται προς μίσθωση μικρής διάρκειας. Διατηρήθηκαν τα ίχνη των καθαιρεμένων τοίχων και ενσωματώθηκαν, ώστε η αρχική διάταξη του διαμερίσματος να είναι αναγνωρίσιμη. Στοιχεία που βρέθηκαν στο διαμέρισμα, όπως παλιά κατεστραμμένα κεντήματα και ένας τοίχος με εμφανή τα σημάδια μιας παλιάς πυρκαγιάς ενσωματώθηκαν στην κατασκευή υπενθυμίζοντας έτσι τη διαχρονικότητα του διαμερίσματος. Η κουζίνα μεταφέρθηκε δίπλα στο λουτρό σχηματίζοντας έτσι τον πυρήνα των χρήσεων. Τοποθετήθηκαν ενεργειακά κουφώματα και ατομικός λέβητας αερίου.
Το POLYTOPO, η μεταλλική κατασκευή, τοποθετήθηκε τμηματικά, δημιουργώντας τα χωρίσματα για το μπάνιο και το υπνοδωμάτιο και επεκτάθηκε για να δημιουργηθεί η υποδομή για το δίκτυο ρευματοδότησης, τα κρεβάτια, τους αποθηκευτικούς χώρους, την κουζίνα και τα οπτικοακουστικάσυστήματα.
Το POLYTOPO είναι ένα ανοιχτό κάλεσμα στο τώρα με εκθέσεις και δράσεις, εμπλέκοντας
αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, φωτογράφους, δημοσιογράφους, κατασκευαστές, τεχνικές σχολές και φοιτητές, ώστε όλοι μαζί να ξαναδούμε την πολυκατοικία με νέα ματιά και να επαναπροσδιορίσουμε το μέλλον της.
Στοιχεία έργου
Αρχιτεκτονική μελέτη: Z-level
Κύριος αρχιτέκτονας: Έλενα Ζερβουδάκη
Συνεργάτες: Κωνσταντίνα Κορνηλίου, Δάφνη Αρνέλλου
Τοποθεσία: Αθήνα
Ολοκλήρωση κατασκευής: 2016
Εμβαδό: 60 m2
Φωτογραφίες: Χαράλαμπος Λουιζίδης