Πρωτοβάθμιο σύστημα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων

Αποτελεί τον πιο διαδεδομένο τρόπο επεξεργασίας υγρών αποβλήτων για μεμονωμένες κατοικίες και μικρά συγκροτήματα κατοικιών και στη βασική του μορφή περιλαμβάνει μία σηπτική δεξαμενή, η οποία μπορεί να είναι είτε προκατασκευασμένη είτε κατασκευασμένη επί τόπου από οπλισμένο σκυρόδεμα. Για μεγαλύτερες παροχές αντί της σηπτικής δεξαμενής μπορεί να χρησιμοποιηθεί δεξαμενή τύπου Imhoff. Κατόπιν πραγματοποιείται η εκκένωση αυτής ή η υπεδάφια διάθεση των λυμάτων ή η περαιτέρω επεξεργασία αυτών (δευτεροβάθμια επεξεργασία).
Σηπτική δεξαμενή
Η δεξαμενή είναι ορθογωνική με αναλογία διαστάσεων 3:1 και τοποθετείται σε βάθος 1,5 - 2,0 m.
Σ’ αυτήν πραγματοποιείται η καθίζηση των βαρύτερων αιωρούμενων στερεών στον πυθμένα, σε ένα ενδιάμεσο στρώμα συγκεντρώνονται τα μερικώς επεξεργασμένα λύματα, ενώ στην ανώτερη επιφάνεια υπάρχουν τα επιπλέοντα στερεά. Στην ανώτερη και κατώτερη ζώνη επικρατούν καθαρά αναρεόβιες συνθήκες. Η είσοδος των λυμάτων πραγματοποιείται στην ενδιάμεση ζώνη, στην οποία περιέχεται οξυγόνο σε χαμηλές συγκεντρώσεις και οι μικροοργανισμοί οξειδώνουν και διαλύουν τον οργανικό άνθρακα, που κατόπιν μετατρέπεται σε πτητικά οργανικά οξέα και τελικά σε αέρια (μεθάνιο, υδρόθειο κτλ.)
Κατά την εκκένωση της δεξαμενής, συνήθως κάθε 12 μήνες, πρέπει να παραμένει ποσότητα λυμάτων περίπου το 1/6 του όγκου της, ώστε να υπάρχουν πάντα μικροοργανισμοί για την αποδόμηση των λυμάτων.
Προκειμένου να αποφευχθεί η απομάκρυνση επαναιωρούμενων στερεών κατά την παροχή αιχμής κατασκευάζονται στην είσοδο και στην έξοδο της δεξαμενής κατάλληλα τοιχώματα για τη μείωση της ταχύτητας των λυμάτων και την αποτροπή διαφυγής των στερεών. Συχνά το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με την κατασκευή δύο διαμερισμάτων στη δεξαμενή, εκ των οποίων το πρώτο τμήμα θα πρέπει να έχει το διπλάσιο όγκο από το δεύτερο. Ο συνολικός ωφέλιμος όγκος της δεξαμενής θα πρέπει να είναι διπλάσιος της μέσης ημερήσιας παροχής με ελάχιστη χωρητικότητα 2,50 m³. Είναι προτιμότερη η υπερδιαστασιολόγηση της δεξαμενής σε σχέση με την υποδιαστασιολόγηση, καθώς επιτυγχάνεται καλύτερη καθίζηση. Το ελεύθερο ύψος από την ανώτατη στάθμη των λυμάτων πρέπει να είναι 0,3 m. Οι δεξαμενές πρέπει να είναι καλυμμένες και να φέρουν οπές για εξαερισμό στην οροφή.
Δεξαμενή τύπου Imhoff
Το σύστημα τύπου Imhoff αποτελείται από δύο κατακόρυφες δεξαμενές με κωνικούς πυθμένες και χρησιμοποιείται για μεγαλύτερες παροχές σε σχέση με την απλή σηπτική δεξαμενή. Σ’ αυτήν την περίπτωση, ο άνω θάλαμος λειτουργεί ως δεξαμενή καθίζησης για την απομάκρυνση των στερεών και ο κάτω θάλαμος λειτουργεί για την αναερόβια χώνευση. Μπορούν να λειτουργήσουν είτε αυτόνομα είτε ως πρωτοβάθμια καθίζηση και ενδείκνυνται για τις περιπτώσεις που ο χώρος είναι περιορισμένος.